Parkoszewo

Parkoszewo
Dawny dwór w Parkoszewie
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Bartoszyce
Sołectwo	Bąsze
Liczba ludności (2009)	125
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Parkoszewo
Położenie na mapie Polski Parkoszewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Parkoszewo (niem. Perkau) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2009 roku liczyła 125 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Bąsze, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Jan Biały.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 12,5 km na północ od Bartoszyc, na zachód od drogi wojewódzkiej nr 512, w pobliżu granicy państwowej z obwodem kaliningradzkim.

Dzieje miejscowości

Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Nazwa być może wywodzi się z języka pruskiego i być może jest reminiscencją kultu Perkuna. Prawdopodobnie przez większość swoich dziejów był to średniej wielkości majątek szlachecki. Pod koniec XIX wieku majątek zajmował obszar 613 ha (wraz z folwarkiem Gajek); stan na rok 1889). W tym czasie oraz na początku następnego stulecia znajdował się on w posiadaniu rodziny Bannaschów, wywodzących się z kaszubskiej szlachty. Do 1945 roku Parkoszewo wchodziło w skład parafii ewangelickiej w Szczurkowie.

Szkołę założono tu w połowie XIX wieku. W 1935 roku uczęszczało do niej 95 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po wojnie placówkę uruchomiono ponownie, lecz już w 1949 roku zlikwidowano ją, a dzieci przeniesiono do szkoły w Gulkajmach.

Po II wojnie światowej wieś włączono do sołectwa Żydowo. Na bazie dawnego majątku uruchomiono tu państwowe gospodarstwo rolne. Według spisu powszechnego z 1983 roku Parkoszewo składało się z 12 budynków mieszkalnych tworzących zwartą zabudowę. Wieś miała elektryczne oświetlenie ulic, znajdowały się tu: punkt biblioteczny, świetlica i klub.

Liczba mieszkańców

1857 - 146 osób

1939 - 613 osób

1983 - 160 osób

Budynek dawnej szkoły w Parkoszewie, 1980

Zabytki

• Park dworski; znajdują się tu pomniki przyrody: cztery dęby i lipa
• Kilka przykładów budownictwa murowanego z pierwszych dekad XX wieku: domy nr 3, 7 i 9

Bibliografia

1. Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
3. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 5.03.2014]
4. Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce [data dostępu: 5.03.2014]
5. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]