Pelnik

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Pelnik

Pelnik Olsztyńska Strona Rowerowa [15.10.2014]
Pelnik Olsztyńska Strona Rowerowa [15.10.2014]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat ostródzki
Gmina Łukta
Liczba ludności (2010) 283
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 14-105
Tablice rejestracyjne NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Pelnik
Pelnik
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Pelnik
Pelnik
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Pelnik (niem. Pulfnick) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 283 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Irena Krzywiec [2].

Położenie

Miejscowość położona jest na wschodnim brzegu jeziora Isąg (Żelazne) oraz nad Pasłęką, w zachodniej części Pojezierza Olsztyńskiego. Pobliskie jeziora: Karwek (Korweskie) – 2,9 km, Babie – 3 km, Łoby (Wynkowskie) – 3 km. Na rzece Pasłęce zlokalizowany jest rezerwat bobrów.

Dzieje miejscowości

W 1543 roku majątek Pelnik zagospodarowali mieszkańcy sąsiedniego Komorowa. W roku 1600 łączny obszar, na którym gospodarzyło sześciu kmieci z Pelnika i Komorowa, obejmował 26 włók. Kmiecie nosili niemieckie nazwiska. Zobowiązani byli do płacenia po osiem grzywien czynszu od jednej włóki ziemi. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice po zakończeniu wojny trzynastoletniej w roku 1466. Wzmożony napływ Polaków z Mazowsza był jednak dostrzegalny dopiero w XVI–XVII wieku. Na początku XVIII wieku Pelnik dotknęły skutki epidemii dżumy, pustoszącej Prusy w latach 1709–1711. Miejscowość wówczas częściowo opustoszała, ale nie znamy dokładnej liczby ofiar epidemii. Początek kolejnego stulecia okazał się równie burzliwy. W latach 1806–1807 Łukta i najbliższe okolice – łącznie z Pelnikiem – zostały spustoszone przez kwaterujące wojsko francuskie. Obecnie miejscowość, za sprawą atrakcyjnego położenia nad jeziorem Isąg, ma charakter rolniczo-turystyczny.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Zabytki

  • zbiorowa mogiła trzech żołnierzy poległych w 1945 roku
  • przed II wojną światową przy dawnym budynku szkoły zlokalizowany był pomnik ku czci poległych w latach 1914–1918

Turystyka

  • żółty szlak rowerowy o długości 24,5 km – przebieg trasy: Łukta – Komorowo – Pelnik – ŁęgutyGrazymyWynki – Łukta

Bibliografia

  1. Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
  2. Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
  3. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
  4. Bank Danych Lokalnych GUS [29.08.2013]
  5. Deutsche Verwaltungsgeschichte [29.08.2013]
  6. Olsztyńska Strona Rowerowa [29.08.2013]

Przypisy

  1. łącznie Pelnik i Skwary
  2. Strona Urzędu Gminy Łukta [29.08.2013]