Piątki

Piątki
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko - mazurskie
Powiat	nidzicki
Gmina	Nidzica
Sołectwo	Piątki
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe)	Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Piątki
Położenie na mapie Polski Piątki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Piątki (Piontken, w XIX w. Freidorf, niem. Freitagsdorf) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca Obszar Europy Zachodniej od Obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.

Dzieje miejscowości

Piątki istniały już w 1412 r., wówczas to spotykamy w dokumentach Mikołaja z Piątek. Według Jacka Wijaczki wieś lokowano na 15 łanach w 1412 r. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1498 r. Wilhelm von Eisenberg potwierdził kupno Piątek z 15 włókami przez Kacpra Szerok z Warzyn. Komtur zniósł obowiązek Szeroka do stawiania i rozbierania zamków. Szerok musiał jednak wystawiać żołnierza na wyprawy wojenne. W 1717 r. była to wieś szlachecka z 4 właścicielami m.in. rajcą nidzickim – Georgem Neumannem . W 1798 r. właścicielem 4 łanów w Piątkach był Michael Jabłonowski . W XIX w. na terenie miejscowości funkcjonował młyn. W 1817 r. było tu 53 mieszkańców, w 1846 r. – 57, w 1858 r. – 78, w 1867 r. – 96, w 1871 r. – 117, w 1885 r. – 128, w 1895 r. – 105, w 1905 r. – 104, w 1910 r. – 175, w 1939 r. – 171 . Liczba domów w kolejnych latach przedstawiała się następująco: w 1817 r. – 8, w 1846 r. – 7, w 1858 r. – 10, w 1871 r. – 13, w 1885 r. – 12, w 1895 r. – 12, w 1905 r. – 11, w 1910 r. – 17 . W 1858 r. wieś obejmowała 1067 mórg. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wsi.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i Świętego Wojciecha w Nidzicy.

Edukacja

W Piątkach funkcjonuje Szkoła Podstawowa.

Bezpieczeństwo

Jest tutaj także jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Ludzie związani z miejscowością

W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Joanna Wawrzyniak.

Zabytki

W Piątkach zachowała się tradycyjna zabudowa zagród, cmentarz ewangelicki z końca XIX w., aleja przydrożna.

Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VIII, Warszawa 1887, 960 ss.

Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.

Zielińska Agnieszka, Dzieje miasta i okolic z lat 1807 - 1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267.