Piecki

Piecki
Kościół ewangelicki w Pieckach. Fot. Robert Wrobel. Źródło: www.it.mragowo.pl [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś gminna
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	mrągowski
Gmina	Piecki
Liczba ludności (2010)	3 451
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	11-710
Tablice rejestracyjne	NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Piecki
Położenie na mapie Polski Piecki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Jezioro Wągiel k. Piecek.
Fot. Mieczysław Kalski

Piecki (Petzendorf, niem. Peitschendorf) – duża wieś gminna położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Piecki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Piecki. W 2010 roku wieś liczyła 3 451 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Justyna Bzura-Niksa. Wójtem gminy jest Agnieszka Kurczewska.

Położenie

Miejscowość położona jest na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego nad rzeką Krutynią, przy drodze krajowej nr 59, w odległości ok. 13 km od Mrągowa.

Dzieje miejscowości

Miejscowość powstała w 1401 r., kiedy komtur Bałgi Ulrich von Jungingen nadał Pieciowi z Muszak (Petzym von Myschkake) i Jakuszowi z Radomia ziemię nad jeziorem Medalbern (tj. Nydajno – dziś łąki). Na nowych właścicieli został nałożony obowiązek świadczenia jednej służby zbrojnej. Piecio otrzymał 45 włók, a Jakusz 15 włók. Nazwa wsi wywodzi się od imienia "Piecio", czyli Piotr. Ponowna lokacja wsi nastąpiła w 1448 r., kiedy to Eberhard von Wesenthau zapisał bartnikom z Piecek 35 włók na prawie chełmińskim. Większość bartników otrzymała po 2 włóki, a 3 włóki bartnik Maćko. Bartnicy zostali zobowiązani do czynszu w formie miodu, kupowanego od nich w cenie grzywny za beczkę miodu oraz jednego szeląga za funt wosku.

W 1568 r. Stanisław Sak kupił od Stanisława Mosiek hutę pieckowską nad jezioro Kołwin. W latach 1651–1652 ziemianie w Pieckach posiadali 15,5 włóki na prawie chełmińskim. Zobowiązani byli do jednej służby zbrojnej (w zbroi ciężkiej). Na mapie z 1662 r. teren Piecek zajmowały 67 włók.

W 1737 r. założono we wsi jednoklasową szkołę. W 1785 r. we wsi odnotowano 64 domy. W 1815 r. było ich 41, a mieszkańców 360. W 1818 r. do jednoklasowej szkoły wiejskiej w Pieckach uczęszczało 50 dzieci. Natomiast 1838 r. we wsi było 75 domów z 512 mieszkańcami. W XVI–XVIII w. mieszkało tu i gospodarowało ponad 500 rolników.

Wieś zmieniła charakter po uruchomieniu linii kolejowej z Czerwonki do Rucianego w 1898 r. Pod koniec XIX w. wieś liczyła 683 mieszkańców, trudniących się przede wszystkim rolnictwem. Przed I wojną światową działały tu 3 tartaki, młyny, funkcjonowała mleczarnia, istniał hotel i Bank Spółdzielczy. Były tu także dwa gospodarstwa dworskie (12 i 11 włók areału). W tym okresie w Pieckach odbywały się także jarmarki, a wieś swą zabudową przypominała miasteczko. W 1912 r. wieś należała do parafii w Nawiadach i miała kaplicę. W 1939 r. w Pieckach mieszkało 1645 osób. Tuż przed II wojną światową Piecki liczyły ponad 1,6 tys. ludności. Działania wojenne spowodowały olbrzymie zniszczenie i wyludnienie. W latach 70. XX w. do sołectwa Piecki należały następujące miejscowości: Czaszkowo, Jeleń, Łętowo, Mostek, Ostrów Pieckowski, Piersławek i Zdrojewo.

Gospodarka

Znajduje się tu przystanek PKS, ośrodek zdrowia, apteka, posterunek policji, poczta, restauracja, kemping nad jeziorem Wągiel, tartak. We wsi działają firmy: spawalnicze, remontowe, budowlane, agroturystyczne, spożywcze, odzieżowe, informatyczne, turystyczne, handlowe, przewozowe i szkoleniowe.

Kultura

We wsi znajduje się Muzeum Etnograficzne, Gminna Biblioteka Publiczna i Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji "Pegaz". Działa tutaj Chór Żeński „Masuren Klang” oraz zespół ludowy „Pieckowianie”. W miejscowości tej powstał również teatr lalkowo–żywoplanowy Cudaczek–Krutyniaczek.

Szkolnictwo

W Pieckach działa gminazjum, szkoła podstawowa i przedszkole samorządowe.

Religia

We wsi znajduje się siedziba lokalnej parafii rzymskokatolickiej.

Bezpieczeństwo

We wsi funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna.

Opieka społeczna

Działa tutaj Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.

Ludzie związani z miejscowością

• Maria Jarczewska (ur. 1950) – społecznik, wieloletni samorządowiec, wójt gminy Piecki
• Paweł Juchimiuk – urodzony w Pieckach malarz amator, grafik
• Agnieszka Kurczewska (ur. 1974) – samorządowiec, wójt gminy Piecki
• Michał Kurella (1722–1787) – urodzony w Pieckach pastor, autor prac o pszczelarstwie, jeden z pierwszych pszczelarzy naukowców na Mazurach
• Fryderyk Kwiatkowski (1875–1954) – działacz mazurski

Zabytki

• kościół z 1934 r.
• cmentarz
• chata mazurska
• tablica pamiątkowa poświęcona Karolowi Małłkowi

Bibliografia

Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn, 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VIII, Warszawa 1887.
Informacja Turystyczna Mrągowa [12.09.2013]
E-turystyka [12.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [16.10.2014]
Wrota Warmii i Mazur [16.10.2014]