Pieniężno (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 37 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 29: Linia 29:
 
}}  
 
}}  
 
'''Gmina Pieniężno''' – gmina miejsko-wiejska położona w północno-zachodniej części [[województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowo-wschodniej części [[powiat braniewski| powiatu braniewskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Pieniężno| Pieniężnie]].
 
'''Gmina Pieniężno''' – gmina miejsko-wiejska położona w północno-zachodniej części [[województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowo-wschodniej części [[powiat braniewski| powiatu braniewskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Pieniężno| Pieniężnie]].
 
 
Tereny gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno położone są na obszarze [[Wzniesienia Górowskie| Wzniesień Górowskich]] nad rzeką [[Rzeka Wałsza| Wałszą]]. Są to tereny typowo rolnicze, atrakcyjne pod względem turystycznym, posiadające bogate walory kulturowe, poznawcze i historyczne.
 
Tereny gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno położone są na obszarze [[Wzniesienia Górowskie| Wzniesień Górowskich]] nad rzeką [[Rzeka Wałsza| Wałszą]]. Są to tereny typowo rolnicze, atrakcyjne pod względem turystycznym, posiadające bogate walory kulturowe, poznawcze i historyczne.
 
Gmina posiada dobre połączenie komunikacyjne (kolejowe i drogowe) na trasie tranzytowej do międzynarodowych przejść granicznych w [[Bezledy| Bezledach]] i [[Gronowo| Gronowie]].
 
Gmina posiada dobre połączenie komunikacyjne (kolejowe i drogowe) na trasie tranzytowej do międzynarodowych przejść granicznych w [[Bezledy| Bezledach]] i [[Gronowo| Gronowie]].
 
+
Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Kazimierz Kiejdo]]<ref>[http://pieniezno.pl/pl/contents/content/48/19 Urząd Miasta i Gminy Pieniężno] [24.03.2014]</ref>.
Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Kazimierz Kiejdo]]<ref>Urząd Miasta i Gminy Pieniężno[http://pieniezno.pl/pl/contents/content/48/19] (data dostępu 24.03.2014)</ref>.
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
+
[[Plik:Kościół pw. św. Mikołaja w Łajsach..jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Mikołaja w Łajsach. Źródło: [http://pieniezno.pl/pl/galleries/list/4/28/1/15 www.pieniezno.pl]]]
 +
[[Plik: Kościół pw. św. Wawrzyńca w Plutach.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Wawrzyńca w Plutach. Fot. Romek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pluty_gmina_Pieniężno-kościół.JPG Commons Wikimedia]]]
 +
[[Plik:Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pieniężnie.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pieniężnie. Autor: Mieczysław Kalski.]]
 +
[[Plik: Szlak Kopernikowski.jpg|thumb|right|290px|Szlak Kopernikowski. Źródło: [http://pieniezno.pl/pl/contents/content/64/51 www.pieniezno.pl]
 +
]] 
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
Gmina miejsko-wiejska Pieniężno zajmuje powierzchnię 242km<sup>2</sup><ref>Ustat w Olsztynie [http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/braniewski/pieniezno.pdf] (data dostępu 24.03.2014)</ref>.
+
Gmina miejsko-wiejska Pieniężno zajmuje powierzchnię 242km<sup>2</sup><ref>[http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/braniewski/pieniezno.pdf Urząd Statystyczny w Olsztynie] [24.03.2014]</ref>.
 
W tym:
 
W tym:
 
*lasy: 21,17% (5123 ha)
 
*lasy: 21,17% (5123 ha)
 
*wody: 0,35% (84 ha)
 
*wody: 0,35% (84 ha)
 
*użytki rolne: 68% (16457 ha)
 
*użytki rolne: 68% (16457 ha)
 
 
Gmina stanowi 20,08% powierzchni powiatu braniewskiego
 
Gmina stanowi 20,08% powierzchni powiatu braniewskiego
 
<br/>
 
<br/>
Linia 57: Linia 58:
 
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 27 || colspan=2| 13 || colspan=2| 14
 
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 27 || colspan=2| 13 || colspan=2| 14
 
|}
 
|}
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno wynosiło -30 osób<ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych lokalnych GUS] [24.03.2014]</ref>, co stanowi 8,22% migracji ludności w [[powiat braniewski| powiecie braniewskim]] oraz 1,16% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]].  
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno wynosiło -30 osób<ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych lokalnych GUS] [24.03.2014]</ref>, co stanowi 8,22% migracji ludności w powiecie braniewskim oraz 1,16% w województwie warmińsko-mazurskim.  
 
<br/>
 
<br/>
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
W październiku 1945 roku na skutek licznych zniszczeń wojennych i wyludnienia [[Pieniężno]] utraciło posiadane od wieków prawa miejskie. W wyniku powojennego podziału [[powiat braniewski| powiatu braniewskiego]], będącego częścią [[województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]] na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177]</ref>, utworzono wówczas 2 gminy miejskie i 9 gmin wiejskich, wśród nich gminę wiejską [[Pieniężno]]. Podział ten utrzymał się do 1954 roku, kiedy to na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]</ref>, istniejące do tej pory gminy zastąpiono gromadami. Powołana wówczas gromada Pieniężno, w wyniku likwidacji niektórych mniejszych gromad niezdolnych do samodzielnego funkcjonowania, na przestrzeni lat zmieniała kilkakrotnie swoje terytorium. W 1959 roku obszar gromady Pieniężno został powiększony o wsie: [[Bornity]], [[Cieszęty]], [[Glebisko]], [[Pakosze]], [[Wyrębiska]], [[Kierpajny Małe]], osadę [[Brzostki]] oraz PGR Cieszęty i Pakosze. Wówczas również, na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 roku<ref>Dz.U. 1959 nr 65 poz. 387, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 r. w sprawie utworzenia i zmiany granic niektórych osiedli w województwach krakowskim, olsztyńskim, opolskim i szczecińskim.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19590650387]</ref>, z terenu gromady wydzielono obszar miejscowości Pieniężno, w dawnych jego granicach, i nadano mu prawa osiedla. Kolejne zmiany terytorium gromady Pieniężno nastąpiły w 1968 roku, kiedy to przyłączono do niego wsie [[Białczyn]], [[Gajle]], [[Kiersiny]], [[Piotrowiec]] i [[Posady]] oraz w 1972 roku, gdy przyłączono 5 sołectw z [[powiat bartoszycki| powiatu bartoszyckiego]]: [[Jeziorko (gmina Pieniężno) |Jeziorko]], [[Kowale]] ze wsiami [[Glądy]] i [[Lubianka]], [[Łoźnik]], [[Pluty]] ze wsią [[Pełty]], [[Wopy]] ze wsią [[Pawły]].  
+
W październiku 1945 roku na skutek licznych zniszczeń wojennych i wyludnienia Pieniężno utraciło posiadane od wieków prawa miejskie. W wyniku powojennego podziału powiatu braniewskiego będącego częścią województwa olsztyńskiego na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]</ref> utworzono 2 gminy miejskie i 9 gmin wiejskich, wśród nich gminę wiejską Pieniężno. Podział ten utrzymał się do 1954 roku, kiedy to na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]</ref> istniejące do tej pory gminy zastąpiono gromadami. Gromada Pieniężno na przestrzeni lat zmieniała kilkakrotnie swoje terytorium w wyniku likwidacji niektórych mniejszych gromad niezdolnych do samodzielnego funkcjonowania. W 1959 roku obszar gromady Pieniężno został powiększony o wsie: [[Bornity]], [[Cieszęta]], [[Glebiska]], [[Pakosze]], [[Wyrębiska]], [[Kierpajny Małe]], osadę [[Brzostki]] oraz [[Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR)|PGR]] Cieszęty i Pakosze. Wówczas również na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 roku<ref>Dz.U. 1959 nr 65 poz. 387, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 r. w sprawie utworzenia i zmiany granic niektórych osiedli w województwach krakowskim, olsztyńskim, opolskim i szczecińskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19590650387 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]</ref> z terenu gromady wydzielono obszar miejscowości Pieniężno w jej dawnych granicach i nadano mu prawa osiedla.
Kolejne zmiany w podziale administracyjnym dokonane na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]</ref>,przywróciły podział państwa na gminy.
+
 
 +
Kolejne zmiany terytorium gromady Pieniężno nastąpiły w 1968 roku, kiedy to przyłączono do niego wsie Białczyn, Gajle, Kiersiny, Piotrowiec i Posady oraz w 1972 roku, gdy przyłączono 5 sołectw z powiatu bartoszyckiego: Jeziorko, Kowale ze wsiami Glądy i Lubianka, Łoźnik, Pluty ze wsią Pełty, Wopy ze wsią Pawły.  
 +
 
 +
Kolejne zmiany w podziale administracyjnym dokonane na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]</ref> przywróciły podział państwa na gminy.
 +
 
 +
W 1972 roku na podstawie Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada<ref>Dz.U. 1972 nr 50 poz. 327, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720500327 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]</ref> Pieniężno odzyskało prawa miejskie, a na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 roku miasto i gmina Pieniężno stały się jedną jednostką administracyjną z siedzibą Urzędu Miasta i Gminy w Pieniężnie.
 +
 
 +
W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Białczyn, Bornity, Cieszęty, Glebisko, Jesionowo, Jeziorko, Kajmity, Kowale, Lechowo, Łajsy, Łoźnik, Niedbałki, Pakosze, Piotrowiec, Posady, Pluty, Radziejewo, Różaniec, Sawity, Wojnity, Wopy, Wyrębiska, Żugienie.
 +
 
 +
1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]</ref> przestał istnieć powiat braniewski. Gmina Pieniężno została bezpośrednio częścią województwa elbląskiego <ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województ, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]</ref>.
  
W 1972 roku, na podstawie Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada<ref>Dz.U. 1972 nr 50 poz. 327, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720500327]</ref>, [[Pieniężno]] odzyskało prawa miejskie, a na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 roku miasto i gmina [[Pieniężno]] stały sie jedną jednostką administracyjną z siedzibą Urzędu Miasta i Gminy w [[Pieniężno| Pieniężnie]]. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: [[Białczyn]], [[Bornity]], [[Cieszęty]], [[Glebisko]], [[Jesionowo (gmina Pieniężno)|Jesionowo]], [[Jeziorko {gmina Pieniężno}|Jeziorko]], [[Kajmity]], [[Kowale]], [[Lechowo]], [[Łajsy (gmina Pieniężno)|Łajsy]], [[Łoźnik]], [[Niedbałki]], [[Pakosze]], [[Piotrowiec]], [[Posady]], [[Pluty]], [[Radziejewo]], [[Różaniec]], [[Sawity]], [[Wojnity]], [[Wopy]], [[Wyrębiska]], [[Żugienie]].
+
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]</ref> umiejscowiły gminę Pieniężno w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref>, przestał istnieć [[powiat braniewski]]. Gmina Pieniężno została bezpośrednio częścią [[wojewódzwo elbląskie| województwa elbląskiego]]<ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092]</ref>.
 
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę Pieniężno w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[wojewodzwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat braniewski| powiecie braniewskim]].
 
  
Gmina miejsko-wiejska Pieniężno graniczy: od zachodu z [[gmina Płoskinia| gminą Płoskinia]], od północnego zachodu z [[gmina Braniewo| gminą Braniewo]], od północy z [[gmina Lelkowo| gminą Lelkowo]], od północnego wschodu z [[gmina Górowo Iławeckie| gminą Górowo Iławeckie]] ([[powiat bartoszycki]]), od południa z [[gmina Orneta| gminą Orneta]] oraz [[gmina Lidzbark Wamiński| gminą Lidzbark Warmiński]] ([[powiat lidzbarski]]).
+
Gmina miejsko-wiejska Pieniężno graniczy: od zachodu z [[Płoskinia (gmina wiejska)| gminą Płoskinia]], od północnego zachodu z [[Braniewo (gmina wiejska)| gminą Braniewo]], od północy z [[Lelkowo (gmina wiejska)| gminą Lelkowo]], od północnego wschodu z [[Górowo Iławeckie (gmina wiejska)| gminą Górowo Iławeckie]] ([[powiat bartoszycki]]), od południa z [[Orneta (gmina miejsko-wiejska)| gminą Orneta]] oraz [[Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)| gminą Lidzbark Warmiński]] ([[powiat lidzbarski]]).
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
Sołectwa: [[Białczyn]], [[Bornity]], [[Cieszęta]], [[Glebiska]], [[Jesionowo (gmina Pieniężno) |Jesionowo]], [[Jeziorko (gmina Pieniężno) |Jeziorko]], [[Kajnity]], [[Kierpajny Wielkie]], [[Kowale]], [[Lechowo]], [[Łajsy (gmina Pieniężno)|Łajsy]], [[Łoźnik]], [[Niedbałki]], [[Pakosze]], [[Piotrowiec]], [[Pluty]], [[Posady]], [[Radziejewo]], [[Różaniec]], [[Sawity]], [[Wojnity]], [[Wopy]], [[Wyrębiska]], [[Żugienie]]
+
Sołectwa: [[Białczyn]], [[Bornity]], [[Cieszęta]], [[Glebiska]], [[Jesionowo (gmina Pieniężno)|Jesionowo]], [[Jeziorko (gmina Pieniężno)|Jeziorko]], [[Kajnity]], [[Kierpajny Wielkie]], [[Kowale]], [[Lechowo]], [[Łajsy (gmina Pieniężno)|Łajsy]], [[Łoźnik]], [[Niedbałki]], [[Pakosze]], [[Piotrowiec]], [[Pluty]], [[Posady]], [[Radziejewo]], [[Różaniec]], [[Sawity]], [[Wojnity]], [[Wopy]], [[Wyrębiska]], [[Żugienie]]
  
Pozostałe miasta i miejscowości: [[Gajle]], [[Pieniężno Pierwsze]], [[Pieniężno Drugie]], [[Kierpajny Małe]], [[Glądy]], [[Lubianka]], [[Pajtuny (gmina Pieniężno)|Pajtuny]], [[Brzostki]], [[Pełty]], [[Kiersiny]], [[Borowiec]], [[Gaudyny]], [[Pawły]], [[Pieniężno]]
+
Pozostałe miasta i miejscowości: [[Gajle]], [[Pieniężno Pierwsze]], [[Pieniężno Drugie]], [[Kierpajny Małe]], [[Glądy (gmina Pieniężno)|Glądy]], [[Lubianka]], [[Pajtuny (gmina Pieniężno)|Pajtuny]], [[Brzostki]], [[Pełty]], [[Kiersiny]], [[Borowiec]], [[Gaudyny]], [[Pawły]], [[Pieniężno]]
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
Gmina miejsko-wiejska Pieniężno to gmina rolnicza. Większość gospodarstw funkcjonujących w gminie to gospodarstwa małe, które łącznie obejmują ponad 50% powierzchni użytków rolnych. Wiele gospodarstw nie jest wyspecjalizowanych - zajmuje się zarówno produkcją zwierzęcą jak i roślinną. W hodowli zwierząt dominuje hodowla bydła - głównie krów mlecznych, trzody chlewnej i drobiu. Znaczna część gospodarstw prowadzi kilka rodzajów produkcji zwierzęcej. Większość gospodarstw rolnych na terenie gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno zajmuje się uprawą zbóż i ziemniaków, uprawiane są również: warzywa i rośliny pastewne, buraki cukrowe, rzepak i rzepik.
+
Gmina miejsko-wiejska Pieniężno to gmina rolnicza. Większość gospodarstw funkcjonujących w gminie to gospodarstwa małe, które łącznie obejmują ponad 50% powierzchni użytków rolnych. Wiele gospodarstw nie jest wyspecjalizowanych zajmuje się zarówno produkcją zwierzęcą jak i roślinną. W hodowli zwierząt dominuje hodowla bydła głównie krów mlecznych, trzody chlewnej i drobiu. Znaczna część gospodarstw prowadzi kilka rodzajów produkcji zwierzęcej. Większość gospodarstw rolnych na terenie gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno zajmuje się uprawą zbóż i ziemniaków, uprawiane są również: warzywa i rośliny pastewne, buraki cukrowe, rzepak i rzepik.  
Struktura agrarna gospodarstw rolnych na omawianym obszarze nie jest dobra. Duża liczba małaych gospodarstw i brak możliwości powiększenia ich powierzchni oraz brak specjalizacji, a co za tym idzie brak konkurencyjności tych gospodarstw wymuszają potrzebę reorientacji zawodowej osób utrzymujących się z pracy w małych gospodarstwach oraz podejmowania działań zmierzających do specjalizacji produkcji rolnej i zwiększenia ich konkurencyjności.
 
  
Ważnym kierunkiem rozwoju gospodarczego w gminie jest turystyka. W gminie są podejmowane działania (m. in. współpraca ze Stowarzyszeniem Agroturystycznym Ziemi Pieniężnieńskiej) zmierzające do wzbogacenie i rozszerzenia oferty turystycznej i jak najlepszego wykorzystania wlorów krajobrazowych, przyrodniczych, kulturowych i historycznych miasta i gminy [[Pieniężno]].
+
Struktura agrarna gospodarstw rolnych na omawianym obszarze nie jest dobra. Duża liczba małych gospodarstw i brak możliwości powiększenia ich powierzchni oraz brak specjalizacji, a co za tym idzie brak konkurencyjności tych gospodarstw wymuszają potrzebę reorientacji zawodowej osób utrzymujących się z pracy w małych gospodarstwach oraz podejmowania działań zmierzających do specjalizacji produkcji rolnej i zwiększenia ich konkurencyjności.
  
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: [[Pieniężno]], [[Łajsy (gmina Pieniężno)|Łajsy]], [[Wopy]], [[Żugienie]].
+
Ważnym kierunkiem rozwoju gospodarczego w gminie jest turystyka. W gminie są podejmowane działania (m.in. współpraca ze Stowarzyszeniem Agroturystycznym Ziemi Pieniężnieńskiej) zmierzające do wzbogacenia i rozszerzenia oferty turystycznej i jak najlepszego wykorzystania walorów krajobrazowych, przyrodniczych, kulturowych i historycznych miasta i gminy Pieniężno.
  
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno wynosiła w 2012 roku 455. W tym 37 podmiotów należy do sektora publicznego, pozostałe 418 tworzy sektor prywatny<ref>Bank Danych lokalnych GUS [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=18&p_nts=14&p_tery=3109] (data dostępu 24.03.20104)</ref>.  W 2012 roku w sektorze tym najwięcej firm było zarejestrowanych w dziale: w dziale handel hurtowy i detaliczny - 115 firm, w dziale rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo - 70 firm, w dziale budownictwo - 31 firm, a w dziale przetwórstwo przemysłowe 30 firm. Wśród nich firmy zajmujące sie przetwórstwem i obróbką drewna, dystrybucją części i maszyn rolniczych, świadczące usługi transportowe oraz liczne firmy świadczące usługi handlowe i budowlane.
+
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Pieniężno, Łajsy, Wopy, Żugienie.
  
Na korzyść gminy może działać położenie w pobliżu przejść granicznych ([[Bezledy]], [[Gronowo]]), co sprzyja rozwojowi gospodarczemu nastawionemu na współpracę międzynarodową z obwodem kaliningradzkim. Dobre połączenie komunikacyjne, transport kolejowy ze stacją przeładunkową są atutem dla chcących inwestować na terenie gminy.
+
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno wynosiła w 2012 roku 455. W tym 37 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 418 tworzyło sektor prywatny<ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=18&p_nts=14&p_tery=3109 Bank Danych lokalnych GUS] [24.03.20104]</ref>. W 2012 roku w sektorze tym najwięcej firm było zarejestrowanych w dziale: w dziale handel hurtowy i detaliczny – 115 firm, w dziale rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo – 70 firm, w dziale budownictwo – 31 firm, a w dziale przetwórstwo przemysłowe – 30 firm. Wśród nich są firmy zajmujące się przetwórstwem i obróbką drewna, dystrybucją części i maszyn rolniczych, świadczące usługi transportowe oraz liczne firmy świadczące usługi handlowe i budowlane.
  
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno wynosiła 744 osób <ref >Bank Danych Lokalnych GUS [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks] (data dostępu 24.03.2014)</ref>, co stanowi 16,31% bezrobotnych w [[powiat braniewski| powiecie braniewskim]].
+
Na korzyść gminy może działać położenie w pobliżu przejść granicznych Bezledy i Gronowo, co sprzyja rozwojowi gospodarczemu nastawionemu na współpracę międzynarodową z obwodem kaliningradzkim. Dobre połączenie komunikacyjne, transport kolejowy ze stacją przeładunkową są atutem dla chcących inwestować na terenie gminy.
  
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,4% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS (data dostępu 24.03.2014)</ref>.
+
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno wynosiła 744 osób <ref >[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych Lokalnych GUS] [24.03.2014[</ref>, co stanowi 16,31% bezrobotnych wpowiecie braniewskim.
  
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]], wymagających strategicznej interwencji.  
+
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,4% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
 +
 
 +
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]] wymagających strategicznej interwencji.  
 
<br/>
 
<br/>
 
== Kultura i turystyka ==
 
== Kultura i turystyka ==
[[Plik:Kościół pw. św. Mikołaja w Łajsach..jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. św. Mikołaja w Łajsach]] 
 
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
*[[lkwim: Miejski Dom Kultury w Pieniężnie| Miejski Dom Kultury w Pieniężnie]];
+
*[[lkwim: Miejski Dom Kultury w Pieniężnie| Miejski Dom Kultury w Pieniężnie]]
*[[Miejska Biblioteka w Pieniężnie]];
+
*[[Miejska Biblioteka w Pieniężnie]]
*[[Muzeum Misyjno Etnograficzne Księży Werbistów w Pieniężnie]];
+
*[[Muzeum Misyjno-Etnograficzne Księży Werbistów w Pieniężnie]]
*[[Galeria Sztuki "Łajsówka" w Łajsach]].
+
*[[Galeria Sztuki "Łajsówka" w Łajsach]]
[[Plik: Kościół pw. św. Wawrzyńca w Plutach.jpg|thumb|righ|300px| Kościół pw. św. Wawrzyńca w Plutach]]  
 
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
*[[lkwim: Międzynarodowy Plener Malarski w Pieniężnie| Międzynarodowy Plener Malarski w Pieniężnie]];
+
*[[lkwim: Międzynarodowy Plener Malarski w Pieniężnie| Międzynarodowy Plener Malarski w Pieniężnie]]
*Międzynarodowe Warsztaty Artystyczne w Pieniężnie;
+
*Międzynarodowe Warsztaty Artystyczne w Pieniężnie
*Regionalny Festiwal Pieśni Wojskowej i Patriotycznej;
+
*Regionalny Festiwal Pieśni Wojskowej i Patriotycznej
*[[Spotkania Teatralne Dzieci i Młodzieży w Pieniężnie]];
+
*[[Spotkania Teatralne Dzieci i Młodzieży w Pieniężnie]]
*Festiwal Pieśni Misyjnej i Zaangażowanej;
+
*Festiwal Pieśni Misyjnej i Zaangażowanej
*dożynki gminne.
+
*dożynki gminne
 
 
 
'''Ludzie związani z gminą'''
 
'''Ludzie związani z gminą'''
[[Plik:Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pieniężnie.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pieniężnie]]
+
*[[lkwim: Feliks Zapłata| Feliks Zapłata]] (1914–1982) – ksiądz, bibliotekarz; w latach 1966–1971 pełnił funkcję dyrektora Biblioteki Misyjnego Seminarium Duchownego Księży Werbistów w Pieniężnie, przyczynił się do znacznego wzbogacenia księgozbioru tej biblioteki
*[[lkwim: Feliks Zapłata| Feliks Zapłata]] - (1914-1982) – ksiądz, bibliotekarz; w latach 1966-1971 pełnił funkcję dyrektora Biblioteki Misyjnego Seminarium Duchownego Księży Werbistów w Pieniężnie, przyczynił sie do znacznego wzrostu księgozbioru tej biblioteki;
+
*[[lkwim: Georg Fuhg| Georg Fuhg]] (1898– 76) – rzeźbiarz; urodzony w Pieniężnie, wykonał rzeźby świętego Antoniego i Franciszka do kościoła w Ornecie, oraz wizerunek Madonny do kościoła w Pieniężnie
*[[lkwim: Georg Fuhg| Georg Fuhg]] - (1898-1976) – urodził  w Pieniężnie, rzeźbiarz; wykonał rzeźby świętego Antoniego i Franciszka do kościoła w Ornecie, oraz wizerunek Madonny do kościoła w Pieniężnie;
+
*[[Małgorzata Czaplińska]] artystka, nauczyciel; w swojej pracy pedagogicznej wychowuje przez sztukę
*[[Małgorzata Czaplińska]] - artystka, nauczyciel; w swojej pracy pedagogicznej wychowuje prze sztukę;
+
*[[Daniel Cyroniuk]] artysta amator, od wielu lat pasjonuje się haftem krzyżykowym, wyhaftował serię najsłynniejszych obrazów świata
*[[Daniel Cyroniuk]] - artysta amator, od wielu lat pasjonuje się haftem krzyżykowym, wyhaftował serię najsłynniejszych obrazów świata;
+
*[[Stanisław Chorążyczewski]] – artysta rzeźbiarz, jego największe plenerowe rzeźby stoją na skwerze w Pieniężnie i Łajsach
*[[Stanisław Chorążyczewski]] - arysta rzeźbiarz, jego największe plenerowe rzeźby stoją na skwerze w [[Pienięzno| Pieniężnie]] i [[Łajsy (gmina Pieniężno)| Łajsach]].
 
 
 
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
[[Plik: Szlak Kopernikowski.jpg|thumb|righ|300px|Szlak Kopernikowski]] 
+
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno należą<ref> [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [24.03.2014]</ref>:
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
+
*zespół dworski w Kierpajnach Wielkich
 
+
*[[kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Lechowie]]
*zespół dworski w [[Kierpajny Wielkie| Kierpajnach Wielkich]];
+
*[[lkwim: Kościół pw. św. Mikołaja w Łajsach| kościół pw. św. Mikołaja w Łajsach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
*[[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Lechowie]];
+
*[[kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Piotrowcu]] wraz z przykościelnym cmentarzem
*[[lkwim: Kościół pw. św. Mikołaja w Łajsach| Kościół pw. św. Mikołaja w Łajsach]] wraz z przykościelnym cmentarzem;
+
*[[lkwim: Kościół pw. św. Wawrzyńca w Plutach| kościół pw. św. Wawrzyńca w Plutach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
*[[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Piotrowcu]] wraz z przykościelnym cmentarzem;
+
*[[lkwim: Kościół pw. św. Antoniego Opata w Radziejewie |kościół pw. św. Antoniego Opata w Radziejewie]]
*[[lkwim: Kościół pw. św. Wawrzyńca w Plutach| Kościół pw. św. Wawrzyńca w Plutach]] wraz z przykościelnym cmentarzem;
+
*[[lkwim: Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Pieniężnie| kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pieniężnie]]
*[[lkwim: Kościół pw. św. Antoniego Opata w Radziejewie |Kościół pw. św. Antoniego Opata w Radziejewie]];
+
*[[kościół szpitalny Świętych Jakuba i Rocha w Pieniężnie]]
*[[lkwim: Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Pieniężnie| Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pieniężnie]];
+
*[[lkwim: Zamek w Pieniężnie|zamek w Pieniężnie]] zabytek wzniesiony w XIV wieku
*[[Kościół szpitalny Świętych Jakuba i Rocha w Pieniężnie]];
+
*Stare Miasto wraz z pozostałościami obwarowań miejskich, ratusz
*[[lkwim: Zamek w Pieniężnie|Zamek w Pieniężnie]] - zabytek wzniesiony w XIV wieku;
 
*Stare Miasto wraz z pozostałościami obwarowań miejskich, ratusz.
 
 
 
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
*[[Szlak Kopernikowski]] pieszy szlak turystyczny, biegnący głównie przez miejsca związane z pobytem i pracą [[Mikołaj kopernik| Mikołaja Kopernika]], na terenie gminy Pieniężno liczy 24 km
+
*[[Szlak Kopernikowski]] pieszy szlak turystyczny, biegnący głównie przez miejsca związane z pobytem i pracą [[lkwim:Mikołaj Kopernik| Mikołaja Kopernika]], na terenie gminy Pieniężno liczy 24 km
 
*szlaki spacerowe:
 
*szlaki spacerowe:
**Stadion leśny - most - [[Rezerwat Doliny Rzeki Wałszy]] - ścieżka dydaktyczna - [[Wojnity]] - trasa liczy 17 km;
+
**Stadion Leśny – most [[Rezerwat Dolina rzeki Wałszy]] ścieżka dydaktyczna [[Wojnity]] trasa liczy 17 km
**[[Pieniężno]] - kurhan i godzisko - [[Muzeum Misyjno Etnograficzne Księży Werbistów w Pieniężnie]] - Kierpajny Wielkie - Glebiska - [[Jezioro Taftowo]] - trasa liczy 25 km;
+
**Pieniężno kurhan i grodzisko – Muzeum Misyjno-Etnograficzne Księży Werbistów w Pieniężnie Kierpajny Wielkie Glebiska [[Jezioro Taftowo]] trasa liczy 25 km
**[[Pieniężno]] - Skansen maszyn rolniczych - [[Łajsy (gmina Pieniężno)|Łajsy]] - Galeria Łajsówka - "szlak bobrowy" - [[Lechowo]] - [[Borowiec]] - [[Radziejewo]] - [[Pieniężno]] - trasa liczy 37 km;
+
**Pieniężno – skansen maszyn rolniczych Łajsy Galeria Łajsówka "szlak bobrowy" [[Lechowo]] [[Borowiec]] [[Radziejewo]] Pieniężno trasa liczy 37 km
**[[Pieniężno]] - [[Łoźnik]] - [[Pluty]] - [[Pieniężno]];
+
**Pieniężno Łoźnik Pluty Pieniężno
*[[Muzeum Misyjno Etnograficzne Księży Werbistów w Pieniężnie]];
+
*Muzeum Misyjno-Etnograficzne Księży Werbistów w Pieniężnie
*Skansen maszyn rolniczych w [[Łajsy (gmina Pieniężno)| Łajsach]];
+
*skansen maszyn rolniczych w Łajsach
*[[Galeria Sztuki "Łajsówka" w Łajsach]];
+
*Galeria Sztuki "Łajsówka" w Łajsach
*najwyższy (28,5 m wysokości) czynny most kolejowy w Polsce - oddany do użytku w 1885 roku;
+
*najwyższy (28,5 m wysokości) czynny most kolejowy w Polsce oddany do użytku w 1885 roku
*liczne obiekty małej architekury sakralnej - kapliczki, krzyże i figury przydrożne;
+
*liczne obiekty małej architektury sakralnej kapliczki, krzyże i figury przydrożne
*rezerwaty, obszary chronionego krajobrazu;
+
*rezerwaty, obszary chronionego krajobrazu
*[[Jezioro Taftowo]] we wsi [[Glebiska]].
+
*Jezioro Taftowo we wsi Glebiska
 +
Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej w Pieniężnie, ul. Generalska 8, 14-520 Pieniężno oraz na stronie Urzędu Miasta i Gminy Pieniężno [http://pieniezno.pl/pl/contents/45 pieniezno.pl]. <br/>
  
Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej w Pieniężnie, ul. Generalska 8, 14-520 Pieniężno oraz na stronie Urzędu Miasta i Gminy Pieniężno http://pieniezno.pl/pl/contents/45 <br/>
+
== Religia ==
 +
*[[Parafia greckokatolicka pw. św. Michała Archanioła w Pieniężnie]]
 +
*[[Parafia pw. św. Antoniego w Radziejewie]]
 +
*[[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Lechowie]]
 +
*[[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Piotrowcu]]
 +
*[[Parafia pw. św. Mikołaja w Łajsach]]
 +
*[[Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pieniężnie]]
  
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
W gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno istnieją nastepujące placówki edukacyjne:
+
W gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno istnieją następujące placówki edukacyjne:
*[[Szkoła Podstawowa w Lechowie]];
+
*[[Szkoła Podstawowa w Lechowie]]
*[[Szkoła Podstawowa w Pakoszach]];
+
*[[Szkoła Podstawowa w Pakoszach]]
*[[Szkoła Podstawowa w Piotrowcu]];
+
*[[Szkoła Podstawowa w Piotrowcu]]
*Przedszkole Publiczne w Pieniężnie;
+
*Przedszkole Publiczne w Pieniężnie
*Zespół Szkolno - Przedszkolny w Pieniężnie;
+
*Zespół Szkolno-Przedszkolny w Pieniężnie
*[[Szkoła Podstawowa w Pieniężnie]];
+
*[[Szkoła Podstawowa w Pieniężnie]]
*[[Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II w Pieniężnie]];
+
*[[Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II w Pieniężnie]]
*[[Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych w Pieniężnie im. Władysław Reymonta w Pieniężnie]].
+
*[[Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych w Pieniężnie im. Władysław Reymonta w Pieniężnie]]
<br/>
+
 
 
== Sport ==
 
== Sport ==
*[[KS Wałsza Pieniężno]];
+
*[[KS Wałsza Pieniężno]]
*[[UKS „Gimstar”]].
+
*[[UKS "Gimstar"]]
<br/>
+
 
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
==Inne organizacje i instytucje==
*Fundacja Wieś w XXI Wiek;
+
*[[Fundacja Wieś w XXI Wiek]]
*Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Pieniężnieńskiej.
+
*[[Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Pieniężnieńskiej]]
<br/>
+
 
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
Na system obszarów prawnie chronionych składają się: 2 rezerwaty przyrody, 3 obszary chronionego krajobrazu oraz 2 obszary Natura 2000<ref>Program ochrony środowiska miasta i gminy Pieniężno na lata 2009-2012 z uwzględnieniem kierunków działań w latach 2013-2016, Pieniężno 2010.</ref>. Są to:
 
Na system obszarów prawnie chronionych składają się: 2 rezerwaty przyrody, 3 obszary chronionego krajobrazu oraz 2 obszary Natura 2000<ref>Program ochrony środowiska miasta i gminy Pieniężno na lata 2009-2012 z uwzględnieniem kierunków działań w latach 2013-2016, Pieniężno 2010.</ref>. Są to:
Rezerwaty przyrody:
+
*rezerwaty przyrody:
*[[Dolina Rzeki Wałszy]] -  utworzony w celu zachowania walorów krajobrazowych przełomowego odcinka doliny rzeki [[Wałsza| Wałszy]] porośniętej typowo wykształconymi zbiorowiskami grądowymi i łęgowymi - rezerwat krajobrazowy;
+
**[[Rezerwat Dolina rzeki Wałszy|Dolina rzeki Wałszy]] – utworzona w celu zachowania walorów krajobrazowych przełomowego odcinka doliny rzeki Wałszy porośniętej typowo wykształconymi zbiorowiskami grądowymi i łęgowymi rezerwat krajobrazowy
*[[Ostoja Bobrów na Rzece Pasłęce]] - ochroną objęta jest cała rzeka, od źródeł do granic [[Braniewo| Braniewa]], wraz z jeziorami [[Sarąg]], [[Sąg]] oraz [[Jezioro Pierzchalskie| Jeziorem Pierzchalskim]]; utworzony został  w celu zachowania stanowisk bobra - rezerwat faunistyczny.
+
**[[Rezerwat Ostoja bobrów na rzece Pasłęce|Ostoja bobrów na rzece Pasłęce]] ochroną objęta jest cała rzeka od źródeł do granic Braniewa wraz z jeziorami [[jezioro Sarąg|Sarąg]], [[Jezioro Sąg|Sąg]] oraz [[Jezioro Pierzchalskie| Jeziorem Pierzchalskim]]; utworzony został  w celu zachowania stanowisk bobra rezerwat faunistyczny.
 
+
*obszary chronionego krajobrazu:
Obszary chronionego krajobrazu:
+
**[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Wałszy]]  
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Wałszy]];
+
**[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Banówki]]
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Banówki]];
+
**[[Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Orneckiej]]
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Orneckiej]].
 
 
 
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Pieniężno znajdują się 3 pomniki przyrody ożywionej. Ochroną objęto 2 lipy i klon.
 
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Pieniężno znajdują się 3 pomniki przyrody ożywionej. Ochroną objęto 2 lipy i klon.
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
==Ciekawostki==
 
==Ciekawostki==
Gmina bierze udział w projekcie "Atlas Miejsc Niezwykłych Warmii i Mazur" prowadzonym przez [[lkwim:Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie| Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie]]. Celem przedsięwzięcia jest stworzenie systemu gromadzenia i archiwizowania pamięci o krajobrazie kulturowym Warmii i Mazur. Utrwalenie i udostępnienie szerokiej publiczności tego, co mieszkańcy małych wsi i miasteczek opowiadają o miejscach, w których żyją.
+
Gmina bierze udział w projekcie "Atlas Miejsc Niezwykłych Warmii i Mazur" prowadzonym przez [[lkwim:Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie| Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie]]. Celem przedsięwzięcia jest stworzenie systemu gromadzenia i archiwizowania pamięci o krajobrazie kulturowym [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazur]], utrwalenie i udostępnienie szerokiej publiczności tego, co mieszkańcy małych wsi i miasteczek opowiadają o miejscach, w których żyją.
<br/>
 
== Bibliografia==
 
#Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177]] 
 
#Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]]
 
#Dz.U. 1959 nr 65 poz. 387, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 r. w sprawie utworzenia i zmiany granic niektórych osiedli w województwach krakowskim, olsztyńskim, opolskim i szczecińskim.[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19590650387]]
 
#Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]]
 
#Dz.U. 1972 nr 50 poz. 327, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast.[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720500327]]
 
#Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]]
 
#Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092]]
 
#Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]]
 
#Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
 
#Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1973.
 
#Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
 
#Program ochrony środowiska miasta i gminy Pieniężno na lata 2009-2012 z uwzględnieniem kierunków działań w latach 2013-2016, Pieniężno 2010.
 
#Bank Danych Lokalnych GUS [[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks]] (data dostępu 24.03.2014)
 
#BIP Urzędu Miasta i Gminy Pieniężno[[http://bip.pieniezno.pl/]] (data dostępu 24.03.2014)
 
#Leksykon kultury Warmii i Mazur. [[http://leksykonkultury.ceik.eu/]]
 
#Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków. [[http://www.nid.pl/pl/]]
 
#Urząd Miasta i Gminy Pieniężno[[http://pieniezno.pl/]]  (data dostępu 24.03.2014)
 
#UStat w Olsztynie [[http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/braniewski/pieniezno.pdf]] (data dostępu 24.03.2014)<br/>
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat braniewski]][[Kategoria:Gmina Pieniężno]]
+
== Bibliografia==
 +
Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych,[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1959 nr 65 poz. 387, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 r. w sprawie utworzenia i zmiany granic niektórych osiedli w województwach krakowskim, olsztyńskim, opolskim i szczecińskim, [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19590650387 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1972 nr 50 poz. 327, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast, [[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720500327 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]<br/>
 +
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [24.03.2014]<br/>
 +
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
 +
''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1973.<br/>
 +
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.<br/>
 +
Program ochrony środowiska miasta i gminy Pieniężno na lata 2009-2012 z uwzględnieniem kierunków działań w latach 2013-2016, Pieniężno 2010.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych Lokalnych GUS] [24.03.2014]<br/>
 +
[[http://bip.pieniezno.pl/ BIP Urzędu Miasta i Gminy Pieniężno] [24.03.2014]<br/>
 +
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [24.03.2014]<br/>
 +
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [24.03.2014]<br/>
 +
[http://pieniezno.pl/ Urząd Miasta i Gminy Pieniężno] [24.03.2014]<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/braniewski/pieniezno.pdf Urząd Statystyczny w Olsztynie] [24.03.2014]<br/>
 +
 
 +
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat braniewski]][[Kategoria:Pieniężno (gmina miejsko-wiejska)]]

Aktualna wersja na dzień 13:53, 20 mar 2015

Gmina Pieniężno

Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat braniewski
Rodzaj gminy miejsko-wiejska
Burmistrz Kazimierz Kiejdo
Powierzchnia 242 km²
Liczba sołectw 24
Liczba miejscowości 40
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia
6618
27 osób/km²
Strefa numeracyjna 55
Tablice rejestracyjne NBR
TERYT 2802053
Urząd gminy
ul. Generalska 8 14-520 Pieniężno
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Pieniężno – gmina miejsko-wiejska położona w północno-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w południowo-wschodniej części powiatu braniewskiego. Siedziba gminy znajduje się w Pieniężnie. Tereny gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno położone są na obszarze Wzniesień Górowskich nad rzeką Wałszą. Są to tereny typowo rolnicze, atrakcyjne pod względem turystycznym, posiadające bogate walory kulturowe, poznawcze i historyczne. Gmina posiada dobre połączenie komunikacyjne (kolejowe i drogowe) na trasie tranzytowej do międzynarodowych przejść granicznych w Bezledach i Gronowie. Władzę w gminie sprawuje burmistrz Kazimierz Kiejdo[1].

Kościół pw. św. Mikołaja w Łajsach. Źródło: www.pieniezno.pl
Kościół pw. św. Wawrzyńca w Plutach. Fot. Romek. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pieniężnie. Autor: Mieczysław Kalski.
Szlak Kopernikowski. Źródło: www.pieniezno.pl

Powierzchnia gminy

Gmina miejsko-wiejska Pieniężno zajmuje powierzchnię 242km2[2]. W tym:

  • lasy: 21,17% (5123 ha)
  • wody: 0,35% (84 ha)
  • użytki rolne: 68% (16457 ha)

Gmina stanowi 20,08% powierzchni powiatu braniewskiego

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[3]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób  % osób  % osób  %
liczba 6618 100 3182 48,08 3436 51,92
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
27 13 14

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno wynosiło -30 osób[4], co stanowi 8,22% migracji ludności w powiecie braniewskim oraz 1,16% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

W październiku 1945 roku na skutek licznych zniszczeń wojennych i wyludnienia Pieniężno utraciło posiadane od wieków prawa miejskie. W wyniku powojennego podziału powiatu braniewskiego będącego częścią województwa olsztyńskiego na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku[5] utworzono 2 gminy miejskie i 9 gmin wiejskich, wśród nich gminę wiejską Pieniężno. Podział ten utrzymał się do 1954 roku, kiedy to na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[6] istniejące do tej pory gminy zastąpiono gromadami. Gromada Pieniężno na przestrzeni lat zmieniała kilkakrotnie swoje terytorium w wyniku likwidacji niektórych mniejszych gromad niezdolnych do samodzielnego funkcjonowania. W 1959 roku obszar gromady Pieniężno został powiększony o wsie: Bornity, Cieszęta, Glebiska, Pakosze, Wyrębiska, Kierpajny Małe, osadę Brzostki oraz PGR Cieszęty i Pakosze. Wówczas również na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 roku[7] z terenu gromady wydzielono obszar miejscowości Pieniężno w jej dawnych granicach i nadano mu prawa osiedla.

Kolejne zmiany terytorium gromady Pieniężno nastąpiły w 1968 roku, kiedy to przyłączono do niego wsie Białczyn, Gajle, Kiersiny, Piotrowiec i Posady oraz w 1972 roku, gdy przyłączono 5 sołectw z powiatu bartoszyckiego: Jeziorko, Kowale ze wsiami Glądy i Lubianka, Łoźnik, Pluty ze wsią Pełty, Wopy ze wsią Pawły.

Kolejne zmiany w podziale administracyjnym dokonane na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[8] przywróciły podział państwa na gminy.

W 1972 roku na podstawie Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada[9] Pieniężno odzyskało prawa miejskie, a na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 roku miasto i gmina Pieniężno stały się jedną jednostką administracyjną z siedzibą Urzędu Miasta i Gminy w Pieniężnie.

W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Białczyn, Bornity, Cieszęty, Glebisko, Jesionowo, Jeziorko, Kajmity, Kowale, Lechowo, Łajsy, Łoźnik, Niedbałki, Pakosze, Piotrowiec, Posady, Pluty, Radziejewo, Różaniec, Sawity, Wojnity, Wopy, Wyrębiska, Żugienie.

1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[10] przestał istnieć powiat braniewski. Gmina Pieniężno została bezpośrednio częścią województwa elbląskiego [11].

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[12] umiejscowiły gminę Pieniężno w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim.

Gmina miejsko-wiejska Pieniężno graniczy: od zachodu z gminą Płoskinia, od północnego zachodu z gminą Braniewo, od północy z gminą Lelkowo, od północnego wschodu z gminą Górowo Iławeckie (powiat bartoszycki), od południa z gminą Orneta oraz gminą Lidzbark Warmiński (powiat lidzbarski).

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Białczyn, Bornity, Cieszęta, Glebiska, Jesionowo, Jeziorko, Kajnity, Kierpajny Wielkie, Kowale, Lechowo, Łajsy, Łoźnik, Niedbałki, Pakosze, Piotrowiec, Pluty, Posady, Radziejewo, Różaniec, Sawity, Wojnity, Wopy, Wyrębiska, Żugienie

Pozostałe miasta i miejscowości: Gajle, Pieniężno Pierwsze, Pieniężno Drugie, Kierpajny Małe, Glądy, Lubianka, Pajtuny, Brzostki, Pełty, Kiersiny, Borowiec, Gaudyny, Pawły, Pieniężno

Gospodarka

Gmina miejsko-wiejska Pieniężno to gmina rolnicza. Większość gospodarstw funkcjonujących w gminie to gospodarstwa małe, które łącznie obejmują ponad 50% powierzchni użytków rolnych. Wiele gospodarstw nie jest wyspecjalizowanych – zajmuje się zarówno produkcją zwierzęcą jak i roślinną. W hodowli zwierząt dominuje hodowla bydła – głównie krów mlecznych, trzody chlewnej i drobiu. Znaczna część gospodarstw prowadzi kilka rodzajów produkcji zwierzęcej. Większość gospodarstw rolnych na terenie gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno zajmuje się uprawą zbóż i ziemniaków, uprawiane są również: warzywa i rośliny pastewne, buraki cukrowe, rzepak i rzepik.

Struktura agrarna gospodarstw rolnych na omawianym obszarze nie jest dobra. Duża liczba małych gospodarstw i brak możliwości powiększenia ich powierzchni oraz brak specjalizacji, a co za tym idzie brak konkurencyjności tych gospodarstw wymuszają potrzebę reorientacji zawodowej osób utrzymujących się z pracy w małych gospodarstwach oraz podejmowania działań zmierzających do specjalizacji produkcji rolnej i zwiększenia ich konkurencyjności.

Ważnym kierunkiem rozwoju gospodarczego w gminie jest turystyka. W gminie są podejmowane działania (m.in. współpraca ze Stowarzyszeniem Agroturystycznym Ziemi Pieniężnieńskiej) zmierzające do wzbogacenia i rozszerzenia oferty turystycznej i jak najlepszego wykorzystania walorów krajobrazowych, przyrodniczych, kulturowych i historycznych miasta i gminy Pieniężno.

Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Pieniężno, Łajsy, Wopy, Żugienie.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno wynosiła w 2012 roku 455. W tym 37 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 418 tworzyło sektor prywatny[13]. W 2012 roku w sektorze tym najwięcej firm było zarejestrowanych w dziale: w dziale handel hurtowy i detaliczny – 115 firm, w dziale rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo – 70 firm, w dziale budownictwo – 31 firm, a w dziale przetwórstwo przemysłowe – 30 firm. Wśród nich są firmy zajmujące się przetwórstwem i obróbką drewna, dystrybucją części i maszyn rolniczych, świadczące usługi transportowe oraz liczne firmy świadczące usługi handlowe i budowlane.

Na korzyść gminy może działać położenie w pobliżu przejść granicznych Bezledy i Gronowo, co sprzyja rozwojowi gospodarczemu nastawionemu na współpracę międzynarodową z obwodem kaliningradzkim. Dobre połączenie komunikacyjne, transport kolejowy ze stacją przeładunkową są atutem dla chcących inwestować na terenie gminy.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno wynosiła 744 osób [14], co stanowi 16,31% bezrobotnych wpowiecie braniewskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,4% ludności[15].

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych wymagających strategicznej interwencji.

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

  • Feliks Zapłata (1914–1982) – ksiądz, bibliotekarz; w latach 1966–1971 pełnił funkcję dyrektora Biblioteki Misyjnego Seminarium Duchownego Księży Werbistów w Pieniężnie, przyczynił się do znacznego wzbogacenia księgozbioru tej biblioteki
  • Georg Fuhg (1898– 76) – rzeźbiarz; urodzony w Pieniężnie, wykonał rzeźby świętego Antoniego i Franciszka do kościoła w Ornecie, oraz wizerunek Madonny do kościoła w Pieniężnie
  • Małgorzata Czaplińska – artystka, nauczyciel; w swojej pracy pedagogicznej wychowuje przez sztukę
  • Daniel Cyroniuk – artysta amator, od wielu lat pasjonuje się haftem krzyżykowym, wyhaftował serię najsłynniejszych obrazów świata
  • Stanisław Chorążyczewski – artysta rzeźbiarz, jego największe plenerowe rzeźby stoją na skwerze w Pieniężnie i Łajsach

Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno należą[16]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • Szlak Kopernikowski – pieszy szlak turystyczny, biegnący głównie przez miejsca związane z pobytem i pracą Mikołaja Kopernika, na terenie gminy Pieniężno liczy 24 km
  • szlaki spacerowe:
    • Stadion Leśny – most – Rezerwat Dolina rzeki Wałszy – ścieżka dydaktyczna – Wojnity – trasa liczy 17 km
    • Pieniężno – kurhan i grodzisko – Muzeum Misyjno-Etnograficzne Księży Werbistów w Pieniężnie – Kierpajny Wielkie – Glebiska – Jezioro Taftowo – trasa liczy 25 km
    • Pieniężno – skansen maszyn rolniczych – Łajsy – Galeria Łajsówka – "szlak bobrowy" – LechowoBorowiecRadziejewo – Pieniężno – trasa liczy 37 km
    • Pieniężno – Łoźnik – Pluty – Pieniężno
  • Muzeum Misyjno-Etnograficzne Księży Werbistów w Pieniężnie
  • skansen maszyn rolniczych w Łajsach
  • Galeria Sztuki "Łajsówka" w Łajsach
  • najwyższy (28,5 m wysokości) czynny most kolejowy w Polsce – oddany do użytku w 1885 roku
  • liczne obiekty małej architektury sakralnej – kapliczki, krzyże i figury przydrożne
  • rezerwaty, obszary chronionego krajobrazu
  • Jezioro Taftowo we wsi Glebiska

Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej w Pieniężnie, ul. Generalska 8, 14-520 Pieniężno oraz na stronie Urzędu Miasta i Gminy Pieniężno pieniezno.pl.

Religia

Szkolnictwo

W gminie miejsko-wiejskiej Pieniężno istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na system obszarów prawnie chronionych składają się: 2 rezerwaty przyrody, 3 obszary chronionego krajobrazu oraz 2 obszary Natura 2000[17]. Są to:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Pieniężno znajdują się 3 pomniki przyrody ożywionej. Ochroną objęto 2 lipy i klon.

Ciekawostki

Gmina bierze udział w projekcie "Atlas Miejsc Niezwykłych Warmii i Mazur" prowadzonym przez Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie. Celem przedsięwzięcia jest stworzenie systemu gromadzenia i archiwizowania pamięci o krajobrazie kulturowym Warmii i Mazur, utrwalenie i udostępnienie szerokiej publiczności tego, co mieszkańcy małych wsi i miasteczek opowiadają o miejscach, w których żyją.

Przypisy

  1. Urząd Miasta i Gminy Pieniężno [24.03.2014]
  2. Urząd Statystyczny w Olsztynie [24.03.2014]
  3. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
  4. Bank Danych lokalnych GUS [24.03.2014]
  5. Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
  6. Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
  7. Dz.U. 1959 nr 65 poz. 387, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 r. w sprawie utworzenia i zmiany granic niektórych osiedli w województwach krakowskim, olsztyńskim, opolskim i szczecińskim, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
  8. Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
  9. Dz.U. 1972 nr 50 poz. 327, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
  10. Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
  11. Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województ, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
  12. Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
  13. Bank Danych lokalnych GUS [24.03.20104]
  14. Bank Danych Lokalnych GUS [24.03.2014[
  15. Bank Danych Lokalnych GUS
  16. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [24.03.2014]
  17. Program ochrony środowiska miasta i gminy Pieniężno na lata 2009-2012 z uwzględnieniem kierunków działań w latach 2013-2016, Pieniężno 2010.

Bibliografia

Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych,[isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
Dz.U. 1959 nr 65 poz. 387, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 r. w sprawie utworzenia i zmiany granic niektórych osiedli w województwach krakowskim, olsztyńskim, opolskim i szczecińskim, [isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
Dz.U. 1972 nr 50 poz. 327, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast, [isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,isap.sejm.gov.pl [24.03.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1973.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
Program ochrony środowiska miasta i gminy Pieniężno na lata 2009-2012 z uwzględnieniem kierunków działań w latach 2013-2016, Pieniężno 2010.
Bank Danych Lokalnych GUS [24.03.2014]
[BIP Urzędu Miasta i Gminy Pieniężno [24.03.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [24.03.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [24.03.2014]
Urząd Miasta i Gminy Pieniężno [24.03.2014]
Urząd Statystyczny w Olsztynie [24.03.2014]