Pleśno

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Wersja z dnia 18:21, 20 lut 2015 autorstwa LidiaK (dyskusja | edycje) (Ciekawostki)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacja, szukaj
Pleśno

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat bartoszycki
Gmina Bisztynek
Liczba ludności (2010) 41
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Pleśno
Pleśno
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Pleśno
Pleśno
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Pleśno (niem. Plößen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek. Miejscowość w 2010 roku liczyła 41 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Pleśno, Pleśnik. Funkcję sołtysa sprawuje Marianna Zapadka[1].

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, 13 km na wschód od Bisztynka.

Dzieje miejscowości

Tereny, na których znajduje się wieś Pleśno, zostały zdobyte przez zakon krzyżacki w XIII wieku i darowane biskupowi warmińskiemu. Kolonizację tego obszaru dominium warmińskiego rozpoczęto dopiero w latach 30. XIV wieku. Zasiedlili go przybysze ze Śląska, Pomorza i Niemiec. W procesie tym powstała m.in. wieś Pleśno[2]. Nie ma dokładnych danych dotyczących nadania jej przywileju lokacyjnego, najprawdopodobniej stało się to w tym samym czasie, w którym swoje początki miał Bisztynek, około 1350 roku.

Po zmianie podziału administracyjnego państwa w 1954 roku[3] wieś Pleśno należała do gromady Grzęda w powiecie reszelskim. Po jej likwidacji[4] Pleśno wraz z PGR-em Pleśno i Pleśnik włączono do gromady Reszel w powiecie reszelskim, który pod koniec 1958 roku przemianowano na powiat biskupiecki[5]. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Turystyka

  • szlak brzegiem rozlewiska "Polder Sątopy-Samulewo" z Sątop do Pleśna[6]
  • rezerwat przyrody, jezioro i rzeka Sajna

Przyroda

W pobliżu wsi znajduje się Rezerwat Polder Sątopy-Samulewo.

Ciekawostki

  • W okolicach wsi Pleśno, we wczesnej epoce żelaza, istniała osada obronna. Zbudowano ją na przybrzeżnym, niedostępnym mokradle w pobliżu jeziora. Osada otoczona była palisadą, wewnątrz której znajdowały się chaty o wymiarach 4×4 m oraz zabudowania gospodarcze. Ściany chat wykonane były z drewnianych belek oblepionych gliną, a ściany pomieszczeń gospodarczych wyplatane z wikliny i również oblepiane gliną. Podłogi w chatach zbudowano z kilku warstw darnic mających chronić przed wilgocią. Na podłogach chat znajdowały się nieckowate paleniska z kamieni i gliny. Archeolodzy odnaleźli w miejscu osady różnorodne przedmioty świadczące o zajęciach i trybie życia mieszkańców. Znaleziono liczne gliniane naczynia: talerze, cedzaki i łyżki. Wszystkie były zdobione rytmicznymi układami odcisków palców bądź ornamentami z kresek wykonanych patyczkiem. Odkryto przęśliki do wrzecion, świadczące o tym, że na miejscu wykonywano tkaniny z wełny hodowanych owiec. Hodowano także kozy, bydło, świnie i kury (znaleziono ich kości). W osadzie zajmowano się również metalurgią, co sugerują odnalezione: tygiel do przetapiania brązu oraz półfabrykaty brązowe. Z brązu robiono także ozdoby, głównie bransolety. Mieszkańcy osady wyposażeni byli w narzędzia wykonane z żelaza: siekiery, noże i haczyki na ryby. Według archeologów osada została zniszczona w wyniku pożaru[2].
  • Znajdujący się w pobliżu wsi Pleśno rezerwat przyrody obejmuje rozlewisko rzeki Sajny. W XIX wieku w jego miejscu było jezioro rynnowe, które zostało osuszone poprzez wybudowanie dwóch kanałów obwodowych i zastosowanie przepompowni wody zrzucających wodę za groblę. Uzyskany w ten sposób polder (o powierzchni około 300 ha) stał się obszarem żyznych łąk. Po likwidacji PGR odwodnienie polderu nie funkcjonuje. Jego teren jest już w znacznej części jeziorem i stał się ostoją ptaków wodnych.

Przypisy

  1. BIP Urzędu Gminy Bisztynek [10.02.2015]
  2. 2,0 2,1 Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
  3. Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
  4. Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim.
  5. Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
  6. bisztynek.wm.pl [10.02.2015]


Bibliografia

Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [09.02.2015]
Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [09.02.2015]
Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1957 roku.
Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Bank Danych Lokalnych GUS [09.02.2015]
BIP Urzędu Gminy Bisztynek [09.02.2015]
wikipedia.org [09.02.2015]
bisztynek.wm.pl [09.02.2015]
Mapy Google Maps[09.02.2015]