Pogobie Średnie: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Pogobie Średnie | |nazwa = Pogobie Średnie | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Pogobia Średniego | |dopełniacz wsi = Pogobia Średniego | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 243 | + | |liczba ludności = 243 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = (+48) 87 | |strefa numeracyjna = (+48) 87 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Pogobie Średnie''' (niem. ''Mittel Pogobien'', od 1938 r. ''Mittelpogauen'') – wieś sołecka w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 243 mieszkańców<ref>łącznie Pogobie Średnie i [[Wądołek]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Alina Buszyniewicz]]<ref>[http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853/Strona Urzędu Gminy Pisz] [20.09.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | < | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], w [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]], 8 km na południe od [[Pisz|Pisza]], na północnym krańcu jeziora [[Jezioro Pogubie Małe| Pogubie Małe]], około 1,5 km dalej znajduje się jezioro [[Jezioro Pogubie Wielkie|Pogubie Wielki]], które od 1971 jest rezerwatem ornitologicznym, chroniącym rzadkie gatunki ptactwa wodnego i błotnego. Okolica na północ od wsi, między jeziorami Pogubie Wielkie a [[Kały]], nosi nazwę „półwyspu” Siedliska. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | Wieś powstała w 1708 roku w ramach [[ | + | Wieś powstała w 1708 roku w ramach [[Osadnictwo szkatułowe|osadnictwa szkatułowego]]. Życie mieszkańców na przestrzeni wieków związane było z otaczającą ich puszczą. Zajmowali się eksploatacją złóż rudy darniowej, dostarczanej następnie do jednej z pobliskich hut, m.in. największej z nich w [[Wądołek|Wądołku]]. Z kolei pod koniec XIX wieku i do wybuchu [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojny światowej]] mieszkało tu wielu robotników zatrudnionych przy wyrębie lasu i dostarczaniu drewna do okolicznych tartaków. |
Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XIX wieku. W 1935 roku dwóch nauczycieli uczyło w niej 97 dzieci. | Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XIX wieku. W 1935 roku dwóch nauczycieli uczyło w niej 97 dzieci. | ||
| − | We wsi znajduje się strażnica [[Ochotnicza Straż Pożarna | + | We wsi znajduje się strażnica [[Ochotnicza Straż Pożarna|Ochotniczej Straży Pożarnej]] (jednostka powstała w 1962 roku), działa dobrze wyposażona świetlica. Część mieszkańców zatrudniona jest w leśnictwie, wielu dojeżdża do pracy do innych miejscowości. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | |
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | |
| − | + | *1857 r. – 171 osób | |
| − | + | *1864 r. – 238 osób | |
| − | + | *1867 r. – 246 osób | |
| − | + | *1933 r. – 480 osób | |
| − | + | *1939 r. – 482 osoby | |
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | *1988 r. – 237 osób | |
| − | === | + | == Zabytki == |
| − | *[[ | + | *dwie drewniane chałupy (nr 45 i 47) z okresu międzywojennego |
| − | *[[ | + | *budynek szkoły z początku XX wieku, murowana |
| + | *dawny cmentarz ewangelicki z pierwszej ćwierci XX wieku | ||
| + | *dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, [[Pogobie Przednie]] | ||
| + | *mogiła żołnierzy rosyjskich z okresu [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]], Pogobie Przednie | ||
| − | + | == Ludzie związani z miejscowością == | |
| + | *[[lkwim:Czesława Klisiatys |Czesława Klisiatys]] (ur. 1934) – tkaczka ludowa, palmiarka | ||
| + | *[[lkwim:Danuta Grabowska |Danuta Grabowska]] (ur. 1971) – tkaczka ludowa, palmiarka | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
| − | #Hippel Rudolf | + | #von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157. |
| − | #Olszak Piotr, ''Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 10, 2001, s. | + | #Olszak Piotr, ''Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 10, 2001, s. 106–121. |
| − | #Pawlicki Ryszard Wojciech, ''Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego'', Znad Pisy, nr 4, 1996, | + | #Pawlicki Ryszard Wojciech, ''Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego'', Znad Pisy, nr 4, 1996, ss. 49–69. |
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | #Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, | + | #Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90. |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [10.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [10.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [10.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [10.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.pogobie.pl/index.html/ Strona Sołectwa Pogobie] [10.09.2013] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | |||
<references/> | <references/> | ||
Wersja z 18:53, 26 paź 2014
| Pogobie Średnie | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 243 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pogobie Średnie | |
| Położenie na mapie Polski  Pogobie Średnie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pogobie Średnie (niem. Mittel Pogobien, od 1938 r. Mittelpogauen) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 243 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Alina Buszyniewicz[2].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, w Puszczy Piskiej, 8 km na południe od Pisza, na północnym krańcu jeziora Pogubie Małe, około 1,5 km dalej znajduje się jezioro Pogubie Wielki, które od 1971 jest rezerwatem ornitologicznym, chroniącym rzadkie gatunki ptactwa wodnego i błotnego. Okolica na północ od wsi, między jeziorami Pogubie Wielkie a Kały, nosi nazwę „półwyspu” Siedliska.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w 1708 roku w ramach osadnictwa szkatułowego. Życie mieszkańców na przestrzeni wieków związane było z otaczającą ich puszczą. Zajmowali się eksploatacją złóż rudy darniowej, dostarczanej następnie do jednej z pobliskich hut, m.in. największej z nich w Wądołku. Z kolei pod koniec XIX wieku i do wybuchu II wojny światowej mieszkało tu wielu robotników zatrudnionych przy wyrębie lasu i dostarczaniu drewna do okolicznych tartaków.
Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XIX wieku. W 1935 roku dwóch nauczycieli uczyło w niej 97 dzieci.
We wsi znajduje się strażnica Ochotniczej Straży Pożarnej (jednostka powstała w 1962 roku), działa dobrze wyposażona świetlica. Część mieszkańców zatrudniona jest w leśnictwie, wielu dojeżdża do pracy do innych miejscowości.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 171 osób
- 1864 r. – 238 osób
- 1867 r. – 246 osób
- 1933 r. – 480 osób
- 1939 r. – 482 osoby
- 1988 r. – 237 osób
Zabytki
- dwie drewniane chałupy (nr 45 i 47) z okresu międzywojennego
- budynek szkoły z początku XX wieku, murowana
- dawny cmentarz ewangelicki z pierwszej ćwierci XX wieku
- dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, Pogobie Przednie
- mogiła żołnierzy rosyjskich z okresu I wojny światowej, Pogobie Przednie
Ludzie związani z miejscowością
- Czesława Klisiatys (ur. 1934) – tkaczka ludowa, palmiarka
- Danuta Grabowska (ur. 1971) – tkaczka ludowa, palmiarka
Bibliografia
- von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
- Olszak Piotr, Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 10, 2001, s. 106–121.
- Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, ss. 49–69.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [10.09.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
- Strona Urzędu Gminy Pisz [10.09.2013]
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków [10.09.2013]
- Strona Sołectwa Pogobie [10.09.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Pogobie Średnie i Wądołek
- ↑ Urzędu Gminy Pisz [20.09.2013]
