Pogobie Średnie

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Pogobie Średnie

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Gmina Pisz
Liczba ludności (2010) 243
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 12-200
Tablice rejestracyjne NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Pogobie Średnie
Pogobie Średnie
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Pogobie Średnie
Pogobie Średnie
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Pogobie Średnie (niem. Mittel Pogobien, od 1938 r. Mittelpogauen) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 243 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Alina Buszyniewicz[2].

Położenie

Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, w Puszczy Piskiej, 8 km na południe od Pisza, na północnym krańcu jeziora Pogubie Małe, około 1,5 km dalej znajduje się jezioro Pogubie Wielki, które od 1971 jest rezerwatem ornitologicznym, chroniącym rzadkie gatunki ptactwa wodnego i błotnego. Okolica na północ od wsi, między jeziorami Pogubie Wielkie a Kały, nosi nazwę „półwyspu” Siedliska.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w 1708 roku w ramach osadnictwa szkatułowego. Życie mieszkańców na przestrzeni wieków związane było z otaczającą ich puszczą. Zajmowali się eksploatacją złóż rudy darniowej, dostarczanej następnie do jednej z pobliskich hut, m.in. największej z nich w Wądołku. Z kolei pod koniec XIX wieku i do wybuchu II wojny światowej mieszkało tu wielu robotników zatrudnionych przy wyrębie lasu i dostarczaniu drewna do okolicznych tartaków.

Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XIX wieku. W 1935 roku dwóch nauczycieli uczyło w niej 97 dzieci.

We wsi znajduje się strażnica Ochotniczej Straży Pożarnej (jednostka powstała w 1962 roku), działa dobrze wyposażona świetlica. Część mieszkańców zatrudniona jest w leśnictwie, wielu dojeżdża do pracy do innych miejscowości.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.


Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

  • 1857 r. – 171 osób
  • 1864 r. – 238 osób
  • 1867 r. – 246 osób
  • 1933 r. – 480 osób
  • 1939 r. – 482 osoby
  • 1988 r. – 237 osób

Zabytki

  • dwie drewniane chałupy (nr 45 i 47) z okresu międzywojennego
  • budynek szkoły z początku XX wieku, murowana
  • dawny cmentarz ewangelicki z pierwszej ćwierci XX wieku
  • dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, Pogobie Przednie
  • mogiła żołnierzy rosyjskich z okresu I wojny światowej, Pogobie Przednie

Ludzie związani z miejscowością

Bibliografia

von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Olszak Piotr, Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 10, 2001, s. 106–121.
Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, ss. 49–69.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [10.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
Strona Urzędu Gminy Pisz [10.09.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [10.09.2013]
Strona Sołectwa Pogobie [10.09.2013]

Przypisy

  1. łącznie Pogobie Średnie i Wądołek
  2. Urzędu Gminy Pisz [20.09.2013]