Pranie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Pranie
 
  |nazwa                = Pranie
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Prania  
 
  |dopełniacz wsi        = Prania  
  |zdjęcie              = Leśniczówka Pranie.jpg
+
  |zdjęcie              = Pranie.jpg
  |opis zdjęcia          = Leśniczówka Pranie  
+
  |opis zdjęcia          = Leśniczówka Pranie.<br>Fot. Mieczysław Kalski
 
  |rodzaj miejscowości  = osada
 
  |rodzaj miejscowości  = osada
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 31: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>'''Pranie''' (niem.  ''Seehorst'', od 1938 r. ''Eichenborn'') – [[osada]] w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)|gminie Ruciane-Nida]].
+
[[image:pranie2.jpg|thumb|right|290px|Pranie położone jest nad Jeziorem Nidzkim.<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
 +
'''Pranie''' (niem.  ''Seehorst'', od 1938 r. ''Eichenborn'') – [[osada]] w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)|gminie Ruciane-Nida]].
 
W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]]  należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
 
W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]]  należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
 +
<br/><br/>
  
<br/>
+
== Charakterystyka fizjograficzna ==
 
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
 
Wieś  położona we wschodniej części [[Równina Mazurska|Równiny Mazurskiej]], na obszarze [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]] i nad [[Jezioro Nidzkie|Jeziorem Nidzkim]].
 
Wieś  położona we wschodniej części [[Równina Mazurska|Równiny Mazurskiej]], na obszarze [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]] i nad [[Jezioro Nidzkie|Jeziorem Nidzkim]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
== Dzieje miejscowości ==
 
Leśniczówka została wybudowana ok. roku 1870. W 1909 roku drewniany budynek został przebudowany na murowany. Ostatnim niemieckim leśniczym w Praniu był [[Hugo Schmidt]], natomiast pierwszym polskim – [[Stanisław Popowski]].
 
Leśniczówka została wybudowana ok. roku 1870. W 1909 roku drewniany budynek został przebudowany na murowany. Ostatnim niemieckim leśniczym w Praniu był [[Hugo Schmidt]], natomiast pierwszym polskim – [[Stanisław Popowski]].
Najsławniejszym mieszkańcem leśniczówki jest bez wątpienia [[lkwim: Konstanty Ildefons Gałczyński|Konstanty Ildefons Gałczyński]], który w Praniu spędził łącznie 13 miesięcy (od roku 1950). W czasie pobytu Gałczyński napisał 29 utworów, m.in. [[lkwim:Kronika Olsztyńska|''Kronikę Olsztyńską'']], [[Niobe|''Niobe'']], [[Wit Stwosz|''Wita Stwosza'']], [[''Podróż do Ciemnogrodu'']]. W 1965 roku w leśniczówce została otwarta izba pamięci poświęcona Gałczyńskiemu. W 1980 roku powstało [[lkwim: Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu|muzeum]], którym przez 17 lat opiekowała się córka poety [[lkwim:Kira Gałczyńska|Kira]] wraz z mężem [[Janusz Kiliański|Januszem Kiliańskim]]. Obecnie funkcję dyrektora muzeum sprawuje [[lkwim: Wojciech Kass| Wojciech Kass]].
+
 
 +
Najsławniejszym mieszkańcem leśniczówki jest bez wątpienia [[lkwim: Konstanty Ildefons Gałczyński|Konstanty Ildefons Gałczyński]], który w Praniu spędził łącznie 13 miesięcy (od roku 1950). W czasie pobytu Gałczyński napisał 29 utworów, m.in. [[lkwim:Kronika Olsztyńska|''Kronikę Olsztyńską'']], [[Niobe|''Niobe'']], [[Wit Stwosz|''Wita Stwosza'']], [[''Podróż do Ciemnogrodu'']]. W 1965 roku w leśniczówce została otwarta izba pamięci poświęcona Gałczyńskiemu.  
 +
 
 +
W 1980 roku powstało [[lkwim: Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu|muzeum]], którym przez 17 lat opiekowała się córka poety [[lkwim:Kira Gałczyńska|Kira]] wraz z mężem [[Janusz Kiliański|Januszem Kiliańskim]]. Obecnie funkcję dyrektora muzeum sprawuje [[lkwim: Wojciech Kass| Wojciech Kass]].
 +
 
 
Z Praniem związana jest również postać [[Jerzy Markuszewski|Jerzego Markuszewskiego]] (1930-2007), reżysera, scenarzysty i współzałożyciela legendarnego STS-u oraz [[Stowarzyszenia „Leśniczówka Pranie”]]. Scenę w Praniu zaprojektowała jego żona, [[Zofia Góralczyk]].
 
Z Praniem związana jest również postać [[Jerzy Markuszewski|Jerzego Markuszewskiego]] (1930-2007), reżysera, scenarzysty i współzałożyciela legendarnego STS-u oraz [[Stowarzyszenia „Leśniczówka Pranie”]]. Scenę w Praniu zaprojektowała jego żona, [[Zofia Góralczyk]].
 
W 1938 roku nazwę zamieniono na Eichenborn.  
 
W 1938 roku nazwę zamieniono na Eichenborn.  
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
== Ludzie związani z miejscowością: ==
 
*Poeta  Konstanty Ildefons Gałczyński, rezydujący w Praniu przez kilkanaście miesięcy
 
*Poeta  Konstanty Ildefons Gałczyński, rezydujący w Praniu przez kilkanaście miesięcy
 
*Jerzy Markuszewki, założyciel Stowarzyszenia „Leśniczówka Pranie”, współzałożyciel Studenckiego Teatru Satyryków
 
*Jerzy Markuszewki, założyciel Stowarzyszenia „Leśniczówka Pranie”, współzałożyciel Studenckiego Teatru Satyryków
[[File: K.I.Gałczyński w Praniu. Rok 1951.jpg|thumb|right|300px|K.I.Gałczyński w Praniu. Rok 1950]]
+
==Kultura==
 +
W 1965 r. zorganizowano tu szereg imprez w ramach [[lkwim:Zjazd Pisarzy Ziem Zachodnich i Północnych 1965 |Zjazdu Pisarzy Ziem Zachodnich i Północnych]].
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Zabytki: ==
=== Zabytki: ===
 
 
*Murowany budynek leśniczówki z 1870 roku, przebudowany w roku 1909. Obiekt wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków. Obecnie siedziba Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego
 
*Murowany budynek leśniczówki z 1870 roku, przebudowany w roku 1909. Obiekt wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków. Obecnie siedziba Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego
<br/>
+
== Turystyka ==
 
+
*[[Szlak pieszy Ruciane-Nida - Leśniczówka Pranie]]
=== Turystyka ===
+
*[[Szlak im. Karola Małłka: Krutyń - Pranie]]
W miejscowości ma swój koniec [[Szlak im. Karola Małłka: Krutyń - Pranie]].
 
<br/>
 
  
=== Bibliografia: ===
+
== Bibliografia: ==
#Drawicz Andrzej, ''Gałczyński na Mazurach'', Olsztyn 1971.
+
Drawicz Andrzej, ''Gałczyński na Mazurach'', Olsztyn 1971.<br/>
#Gałczyńska Kira, ''"Czas swe wzory układa" : dziennik z Prania'', Warszawa 1984.
+
Gałczyńska Kira, ''"Czas swe wzory układa" : dziennik z Prania'', Warszawa 1984.<br/>
#Gałczyńska Kira, ''Leśniczówka Pranie : Muzeum K. I. Gałczyńskiego'',Warszawa 1989.
+
Gałczyńska Kira, ''Leśniczówka Pranie : Muzeum K. I. Gałczyńskiego'',Warszawa 1989.<br/>
#Gałczyńska Kira, ''Mazurskie szlaki Gałczyńskiego'', Warszawa 1984.
+
Gałczyńska Kira, ''Mazurskie szlaki Gałczyńskiego'', Warszawa 1984.<br/>
#Maciejewski Stefan,''Gałczyńskiego... Pranie i okolice'', Suwałki 2003.  
+
Maciejewski Stefan,''Gałczyńskiego... Pranie i okolice'', Suwałki 2003. <br/>
#''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
+
''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br/>
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
+
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
#Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu:23.08.2013]  
+
Bank Danych Lokalnych GUS: [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims stat.gov.pl] [23.08.2013] <br/>
#Leśniczówka Pranie: http://www.lesniczowkapranie.art.pl/ [data dostępu:23.08.2013]
+
Leśniczówka Pranie: [http://www.lesniczowkapranie.art.pl/ lesniczowkapranie.art.pl] [23.08.2013]<br/>
#Rejestr Zabytków Nieruchomych województwa warmińsko-mazurskiego: http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu:23.08.2013]
+
Rejestr Zabytków Nieruchomych województwa warmińsko-mazurskiego: [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ wuoz.olsztyn.pl] [23.08.2013]
  
 
<br/>
 
<br/>

Aktualna wersja na dzień 12:02, 8 sty 2016

Pranie

Leśniczówka Pranie.Fot. Mieczysław Kalski
Leśniczówka Pranie.
Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości osada
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Gmina Ruciane-Nida
Liczba ludności (2010) 97 (łącznie Krzyże, Pranie, Zdrużno)
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 12-220
Tablice rejestracyjne NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Pranie
Pranie
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Pranie
Pranie
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Pranie położone jest nad Jeziorem Nidzkim.
Fot. Mieczysław Kalski

Pranie (niem. Seehorst, od 1938 r. Eichenborn) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane-Nida. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona we wschodniej części Równiny Mazurskiej, na obszarze Puszczy Piskiej i nad Jeziorem Nidzkim.

Dzieje miejscowości

Leśniczówka została wybudowana ok. roku 1870. W 1909 roku drewniany budynek został przebudowany na murowany. Ostatnim niemieckim leśniczym w Praniu był Hugo Schmidt, natomiast pierwszym polskim – Stanisław Popowski.

Najsławniejszym mieszkańcem leśniczówki jest bez wątpienia Konstanty Ildefons Gałczyński, który w Praniu spędził łącznie 13 miesięcy (od roku 1950). W czasie pobytu Gałczyński napisał 29 utworów, m.in. Kronikę Olsztyńską, Niobe, Wita Stwosza, ''Podróż do Ciemnogrodu''. W 1965 roku w leśniczówce została otwarta izba pamięci poświęcona Gałczyńskiemu.

W 1980 roku powstało muzeum, którym przez 17 lat opiekowała się córka poety Kira wraz z mężem Januszem Kiliańskim. Obecnie funkcję dyrektora muzeum sprawuje Wojciech Kass.

Z Praniem związana jest również postać Jerzego Markuszewskiego (1930-2007), reżysera, scenarzysty i współzałożyciela legendarnego STS-u oraz Stowarzyszenia „Leśniczówka Pranie”. Scenę w Praniu zaprojektowała jego żona, Zofia Góralczyk. W 1938 roku nazwę zamieniono na Eichenborn.

Ludzie związani z miejscowością:

  • Poeta Konstanty Ildefons Gałczyński, rezydujący w Praniu przez kilkanaście miesięcy
  • Jerzy Markuszewki, założyciel Stowarzyszenia „Leśniczówka Pranie”, współzałożyciel Studenckiego Teatru Satyryków

Kultura

W 1965 r. zorganizowano tu szereg imprez w ramach Zjazdu Pisarzy Ziem Zachodnich i Północnych.

Zabytki:

  • Murowany budynek leśniczówki z 1870 roku, przebudowany w roku 1909. Obiekt wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków. Obecnie siedziba Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego

Turystyka

Bibliografia:

Drawicz Andrzej, Gałczyński na Mazurach, Olsztyn 1971.
Gałczyńska Kira, "Czas swe wzory układa" : dziennik z Prania, Warszawa 1984.
Gałczyńska Kira, Leśniczówka Pranie : Muzeum K. I. Gałczyńskiego,Warszawa 1989.
Gałczyńska Kira, Mazurskie szlaki Gałczyńskiego, Warszawa 1984.
Maciejewski Stefan,Gałczyńskiego... Pranie i okolice, Suwałki 2003.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS: stat.gov.pl [23.08.2013]
Leśniczówka Pranie: lesniczowkapranie.art.pl [23.08.2013]
Rejestr Zabytków Nieruchomych województwa warmińsko-mazurskiego: wuoz.olsztyn.pl [23.08.2013]