Przerwanki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 31: Linia 31:
 
''' Przerwanki''' (niem. ''Przerwanken'', od 1907 r. ''Wiesental'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat węgorzewski | powiecie węgorzewskim]], w [[Pozezdrze (gmina wiejska)|gminie Pozezdrze]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 130 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Lidia Sobczak]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/pozezdrze_gmina_wiejska/142/49/Solectwa_Gminy_Pozezdrze/ Wrota Warmii i Mazur] [30.08.2013]</ref>.
 
''' Przerwanki''' (niem. ''Przerwanken'', od 1907 r. ''Wiesental'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat węgorzewski | powiecie węgorzewskim]], w [[Pozezdrze (gmina wiejska)|gminie Pozezdrze]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 130 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Lidia Sobczak]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/pozezdrze_gmina_wiejska/142/49/Solectwa_Gminy_Pozezdrze/ Wrota Warmii i Mazur] [30.08.2013]</ref>.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
−
 
+
{{Galeria|Nazwa= Przerwanki |wielkość=290|pozycja=right
 +
|File:Przerwanki. Rzeka Sapina.jpg|Przerwanki. Rzeka Sapina [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Przerwanki_Sapina_003.JPG/ Wikimedia] [24.10.2014]
 +
|File:Spływ kajakowy rzeką Sapiną.jpg|Spływ kajakowy rzeką Sapiną [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Przerwanki_Sapina_002.JPG/ Wikimedia] [24.10.2014]
 +
}}
 
==Położenie==
 
==Położenie==
 
Wieś położona jest w północnej części [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], nad rzeką [[Rzeka Sapina |Sapiną]], na północno–zachodnim brzegu jeziora [[Jezioro Gołdopiwo |Gołdopiwo]], 16 km na południowy wschód od [[Węgorzewo|Węgorzewa]], w pobliżu granicy z [[Powiat giżycki|powiatem giżyckim]]. W jej pobliżu znajdują się również jeziora [[Jezioro Pozezdrze|Pozezdrze]], [[Jezioro Wilkus|Wilkus]], [[Jezioro Brząs|Brząs]], [[Jezioro Biała Kuta|Biała Kuta]], [[Jezioro Smolak|Smolak]], [[Jezioro Mszar|Mszar]] (Kacze), [[Jezioro Piecek|Piecek]], [[Jezioro Głęboka Kuta|Głęboka Kuta]], [[Jezioro Krzywa Kuta|Krzywa Kuta]].
 
Wieś położona jest w północnej części [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], nad rzeką [[Rzeka Sapina |Sapiną]], na północno–zachodnim brzegu jeziora [[Jezioro Gołdopiwo |Gołdopiwo]], 16 km na południowy wschód od [[Węgorzewo|Węgorzewa]], w pobliżu granicy z [[Powiat giżycki|powiatem giżyckim]]. W jej pobliżu znajdują się również jeziora [[Jezioro Pozezdrze|Pozezdrze]], [[Jezioro Wilkus|Wilkus]], [[Jezioro Brząs|Brząs]], [[Jezioro Biała Kuta|Biała Kuta]], [[Jezioro Smolak|Smolak]], [[Jezioro Mszar|Mszar]] (Kacze), [[Jezioro Piecek|Piecek]], [[Jezioro Głęboka Kuta|Głęboka Kuta]], [[Jezioro Krzywa Kuta|Krzywa Kuta]].
Linia 48: Linia 51:
  
 
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Przysiółkiem jest [[Jasieńczyk]].
 
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Przysiółkiem jest [[Jasieńczyk]].
−
[[File:Przerwanki. Rzeka Sapina.jpg|thumb|290px|Przerwanki. Rzeka Sapina [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Przerwanki_Sapina_003.JPG/ Wikimedia] [24.10.2014]]]
 
−
[[File:Spływ kajakowy rzeką Sapiną.jpg|thumb|290px|Spływ kajakowy rzeką Sapiną [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Przerwanki_Sapina_002.JPG/ Wikimedia] [24.10.2014]]]
 
−
 
 
==Kultura==
 
==Kultura==
 
W miejscowym ośrodku wypoczynkowym zorganizowano [[lkwim:Plener Malarski „Garbno” |Plener Malarski „Garbno”]].
 
W miejscowym ośrodku wypoczynkowym zorganizowano [[lkwim:Plener Malarski „Garbno” |Plener Malarski „Garbno”]].
Linia 63: Linia 63:
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
−
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.
+
Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/>
−
#Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, ''Warmia. Mazury'', Białystok 1998.
+
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, ''Warmia. Mazury'', Białystok 1998.<br/>
−
#''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
+
''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br/>
−
#Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.
+
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.<br/>
−
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6085&p_token=0.08154695304939308/ Bank Danych Lokalnych GUS] [30.07.2013]
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6085&p_token=0.08154695304939308/ Bank Danych Lokalnych GUS] [30.07.2013]<br/>
−
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [30.07.2013]
+
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [30.07.2013]<br/>
−
#[http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Aluza_Przerwanki/ Wikipedia] [24.10.2014]
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Aluza_Przerwanki/ Wikipedia] [24.10.2014]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}

Wersja z 19:20, 17 sty 2015

Przerwanki
Śluza w Przerwankach Wikipedia [24.10.2014]
Śluza w Przerwankach Wikipedia [24.10.2014]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat węgorzewski
Gmina Pozezdrze
Liczba ludności (2010) 130
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 11-610
Tablice rejestracyjne NWE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Przerwanki
Przerwanki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Przerwanki
Przerwanki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Przerwanki (niem. Przerwanken, od 1907 r. Wiesental) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Pozezdrze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 130 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Lidia Sobczak[1].

Przerwanki
Przerwanki. Rzeka Sapina Wikimedia [24.10.2014]
Przerwanki. Rzeka Sapina Wikimedia [24.10.2014]
 

Położenie

Wieś położona jest w północnej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, nad rzeką Sapiną, na północno–zachodnim brzegu jeziora Gołdopiwo, 16 km na południowy wschód od Węgorzewa, w pobliżu granicy z powiatem giżyckim. W jej pobliżu znajdują się również jeziora Pozezdrze, Wilkus, Brząs, Biała Kuta, Smolak, Mszar (Kacze), Piecek, Głęboka Kuta, Krzywa Kuta.

Dzieje miejscowości

Osada istniała tutaj już w 1544 roku. Została lokowana w 1549 roku na 30 łanach, z których trzy zajął sołtys Andrzej Sikora z Wyłud (Muscowiter). Początkowo wieś nazywano Spitzen Orthe, Spitzenorts, Spitzingen, a w XVII wieku – Przerwancken, Przerwanken. W 1572 roku osada otrzymała dodatkowe 3 łany nad pobliskim jeziorkiem. Wieś po kilku latach od lokacji była już zasiedlona 18 rodzinami chłopskimi. Świadczyli oni powinności na rzecz majątku państwowego w Przytułach.

W 1710 roku na dżumę zmarła większość mieszkańców wsi (122 osoby). W połowie XIX wieku obszar wsi wynosił 22 łany. W 1858 roku Przerwanki były zamieszkane przez 293 osoby. W 1910 roku na rzece Sapinie przy jej ujściu z jeziora Gołdopiwo wybudowano śluzę, aby powstrzymać odpływ wód z jeziora, które miało pełnić funkcję zbiornika retencyjnego dla Kanału Mazurskiego. Śluza w dalszym ciągu jest używana.

W roku 1939 miejscowość liczyła 364 mieszkańców.

Szkoła we wsi powstała w XVIII wieku (brak dokładnej daty, z pewnością po 1737 r.). W połowie następnego stulecia uczęszczało do niej 47 dzieci, a w roku 1935 – 55 dzieci. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono w 1947 roku; w połowie lat 60. obejmowała ona cztery klasy. .

Po II wojnie światowej miejscowość stała się siedzibą Nadleśnictwa.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Przysiółkiem jest Jasieńczyk.

Kultura

W miejscowym ośrodku wypoczynkowym zorganizowano Plener Malarski „Garbno”.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Pozezdrzu, a także parafii greckokatolickiej w Kruklankach.

Zabytki

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Bank Danych Lokalnych GUS [30.07.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [30.07.2013]
Wikipedia [24.10.2014]

Przypisy

  1. ↑ Wrota Warmii i Mazur [30.08.2013]



Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Przerwanki&oldid=31103”