Publiczna Szkoła Powszechna w Tomaszkowie

Publiczna Szkoła Powszechna w Tomaszkowie
Budynek dawnej szkoły w Tomaszkowie, źródło: nk.pl [11.04.2014]
Data założenia:	9 kwietnia 1945 r.
Poziom szkoły:	podstawowy
Adres:	Tomaszkowo

Publiczna Szkoła Powszechna w Tomaszkowie – jedna z pierwszych szkół powszechnych na Warmii i Mazurach. Szkoła działała w Tomaszkowie w latach 1945–1997. Pierwszym kierownikiem szkoły był Paweł Turowski.

Historia

Szkoła powszechna w Tomaszkowie została uruchomiona 9 kwietnia 1945 r. Jej organizatorem był sołtys wsi Paweł Turowski. Po przygotowaniu budynku szkolnego i zebraniu młodzieży szkolnej 20 bądź 21 kwietnia 1945 r. rozpoczęły się zajęcia szkolne. Początkowo do szkoły zgłosiło się ponad trzydzieścioro dzieci w różnym wieku. Uczniowie uczyli się czytać m.in. z przedwojennych egzemplarzy Małego Polaka w Niemczech. Nie mieli zeszytów i książek. Jak wspomina Paweł Turowski: "Pierwszą czynnością było teraz napisanie alfabetu i wytłumaczenie różnicy brzmienia głosek polskich i niemieckich. Dzieciom trudno przychodziło wysłowić się w języku polskim, gdyż większość w obawie przed terrorem i represjami hitlerowskimi mówiła po niemiecku. Wkrótce dzieci mówiły już tylko po polsku".

W lipcu 1945 r. pierwsi uczniowie powojennej szkoły w Tomaszkowie brali udział w obchodach 435 rocznicy [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwy pod Grunwaldem].

W 1948 r. szkoła stała się jedenastoletnią szkołą podstawową. Uczęszczało do niej 80 uczniów.

Na skutek reformy szkolnictwa w 1961 r. szkoła otrzymała status podstawowej szkoły ośmioklasowej.

Szkoła Powszechna w Tomaszkowie, razem ze szkołą powszechną w Dajtkach, uznawana jest za pierwszą szkołę powszechną w powiecie olsztyńskim oraz w regionie Warmii i Mazur po II wojnie światowej.

Szkoła w Tomaszkowie została zlikwidowana w roku szkolnym 1996/1997.

Cele i zadania

Podstawowym celem szkoły w okresie powojennym była realizacja zdań oświatowych i repolonizacyjnych.

Kadra pedagogiczna

Pierwszym kierownikiem szkoły został jej organizator Paweł Turowski. Jako nauczyciel nominowany, ale niewykwalifikowany funkcje tę pełnił do chwili powrotu z niewoli swojego brata, Edwarda. Edward Turowski, nauczyciel szkół polskich w Prusach Wschodnich, objął obowiązki kierownika szkoły w Tomaszkowie w 1946 roku. Pracował w niej do 1966 roku. W roku szkolnym 1945/1946 pracę w charakterze nauczyciela niekwalifikowanego rozpoczęła Jarzębicka.

Ciekawostki

Szkoła w Tomaszkowie została zlikwidowana, a jej budynek stał się własnością prywatną.

Bibliografia

Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945–1960, Warszawa 1978, s. 100-101.

Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Zbiory Specjalne, Turowski Paweł, R-465, k. 88-109.

Radziszewska Maria Jolanta, Nauczyciele szkół powszechnych i podstawowych na Warmii i Mazurach (1945–1956), Kraków 2011, s. 67.

Radziszewska Maria Jolanta, Życie codzienne nauczycieli szkół powszechnych w Okręgu Mazurskim w świetle wspomnień i pamiętników (część I), Biuletyn Historii Wychowania, Poznań 2011, nr 27, s. 80.