Rączki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 31: Linia 31:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>'''Rączki'''</big> (Runtzky, Rauntzky, niem. Rontzken, od 1938 r. Hornheim) – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nidzicki| powiecie nidzickim]], w [[gmina Nidzica| gminie Nidzica]].W latach 1975-1998 miejscowość przynależała do [[województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]].
+
<big>'''Rączki'''</big> (Runtzky, Rauntzky, niem. Rontzken, od 1938 r. Hornheim) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat nidzicki| powiecie nidzickim]], w [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)| gminie Nidzica]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała do [[Województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]].
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
Wieś położona jest w pobliżu rezerwatu [[Źródła Rzeki Łyny]].Miejscowość leży na terenie [[gmina Nidzica| gminy Nidzica]], przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca obszar Europy Zachodniej od obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.
+
Wieś położona jest w pobliżu rezerwatu [[Źródła Rzeki Łyny]]. Miejscowość leży na terenie [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)| gminy Nidzica]], przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca obszar Europy Zachodniej od obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
+
Wieś została lokowana w 1351 r. gdy Gunter von Hohenstein – komtur ostródzki nadał swojemu słudze Dobrymysławowi 22, 5 włóki na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. Dobormysław otrzymał 10 lat wolnizny i zobowiązany został do służby wojskowej. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1565 r. książę Olbracht obdarzył za prośbą Achacego Czemy – wojewody malborskiego, Jerzego Nachtrabe dobrami w Rączkach. W 1600 r. we wsi mieszkali sami Polacy. W 1659 r. włości rycerskie we wsi zamieniono na obszar wiejski. W 1717 r. w Rączkach gospodarowało 13 chłopów chełmińskich. W 1756 r. sołtysem był Jakob Zakrzewski a we wsi działała karczma. W 1785 r. Rączki objęły 25 łanów, na których gospodarował szlachcic von [[Mogilowski]] i 12 chłopów na [[prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. W 1846 r. było tu 171 mieszkańców, w 1858 r. – 200, w 1867 r. – 257, w 1871 r. – 272, w 1885 r. – 289, w 1895 r. – 290, w 1905 r. – 239, w 1910 r. – 237, w 1939 r. – 240 . Liczba domów w kolejnych latach wynosiła: w 1846 r. – 26, w 1858 r. – 32, w 1871 r. – 36, w 1885 r. – 41, w 1895 r. – 39, w 1905 r. – 39, w 1910 r. – 39 . W 1858 r. wieś obejmowała 1756 mórg. W miejscowości od 1946 r. istnieje szkoła podstawowa. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej.  
Wieś została lokowana w 1351 r. gdy Gunter von Hohenstein – komtur ostródzki nadał swojemu słudze Dobrymysławowi 22, 5 włóki na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]]. Dobormysław otrzymał 10 lat wolnizny i zobowiązany został do służby wojskowej. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1565 r. książę Olbracht obdarzył za prośbą Achacego Czemy – wojewody malborskiego, Jerzego Nachtrabe dobrami w Rączkach. W 1600 r. we wsi mieszkali sami Polacy. W 1659 r. włości rycerskie we wsi zamieniono na obszar wiejski. W 1717 r. w Rączkach gospodarowało 13 chłopów chełmińskich. W 1756 r. sołtysem był Jakob Zakrzewski a we wsi działała karczma . W 1785 r. Rączki objęły 25 łanów, na których gospodarował szlachcic von [[Mogilowski]] i 12 chłopów na [[prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. W 1846 r. było tu 171 mieszkańców, w 1858 r. – 200, w 1867 r. – 257, w 1871 r. – 272, w 1885 r. – 289, w 1895 r. – 290, w 1905 r. – 239, w 1910 r. – 237, w 1939 r. – 240 . Liczba domów w kolejnych latach wynosiła: w 1846 r. – 26, w 1858 r. – 32, w 1871 r. – 36, w 1885 r. – 41, w 1895 r. – 39, w 1905 r. – 39, w 1910 r. – 39 . W 1858 r. wieś obejmowała 1756 mórg. W miejscowości od 1946 r. istnieje szkoła podstawowa. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej.  
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
===Gospodarka===
 
===Gospodarka===
 
 
Na terenie wsi funkcjonuje sklep, stacja paliw oraz przystanek PKS.
 
Na terenie wsi funkcjonuje sklep, stacja paliw oraz przystanek PKS.
 +
<br/>
  
 +
===Edukacja===
 +
W Rączkach działa [[Szkoła Podstawowa im. Stanisława Mikołajczyka w Rączkach |Szkoła Podstawowa im. Stanisława Mikołajczyka]].
 
<br/>
 
<br/>
  
===Kultura===
+
===Religia===
 
+
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Józefa w Szkotowie|parafii rzymskokatolickiej pw. św. Józefa w Szkotowie]].
W Rączkach działa [[Publiczna Szkoła Podstawowa im. Stanisława Mikołajczyka]].  
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
===Ludzie związani z miejscowością:===
 
===Ludzie związani z miejscowością:===
 
+
W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Dawid Szulc]].
W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest [[Dawid Szulc]].
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Zabytki: ===
 
=== Zabytki: ===
 
Do dnia dzisiejszego zachowała się tradycyjna zabudowa zagród (budynki z czerwonej cegły), budynek szkoły i aleje przydrożne.  
 
Do dnia dzisiejszego zachowała się tradycyjna zabudowa zagród (budynki z czerwonej cegły), budynek szkoły i aleje przydrożne.  
 
  
 
<br/>
 
<br/>
Linia 77: Linia 73:
  
 
Zielińska Agnieszka, ''Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, s. 203 - 267.   
 
Zielińska Agnieszka, ''Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, s. 203 - 267.   
 
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 
 
Rezerwat Przyrody Źródła Rzeki Łyny - http://www.museo.pl/content/view/1337/461/.
 
Rezerwat Przyrody Źródła Rzeki Łyny - http://www.museo.pl/content/view/1337/461/.
  
 
<br/>
 
<br/>
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria:Powiat nidzicki]][[Kategoria:Gmina Nidzica]][[Kategoria:Wieś sołecka]]
+
 
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 13:04, 3 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Powiat nidzicki]]
 +
[[Kategoria: Nidzica (gmina miejsko-wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1301-1400]]

Wersja z 14:25, 22 sie 2014


Rączki

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko - mazurskie
Powiat nidzicki
Gmina Nidzica
Sołectwo Rączki
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 13 - 100 Nidzica
Tablice rejestracyjne NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Rączki
Rączki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Rączki
Rączki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rączki (Runtzky, Rauntzky, niem. Rontzken, od 1938 r. Hornheim) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała do województwa olsztyńskiego.


Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w pobliżu rezerwatu Źródła Rzeki Łyny. Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca obszar Europy Zachodniej od obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.


Dzieje miejscowości

Wieś została lokowana w 1351 r. gdy Gunter von Hohenstein – komtur ostródzki nadał swojemu słudze Dobrymysławowi 22, 5 włóki na prawie chełmińskim. Dobormysław otrzymał 10 lat wolnizny i zobowiązany został do służby wojskowej. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1565 r. książę Olbracht obdarzył za prośbą Achacego Czemy – wojewody malborskiego, Jerzego Nachtrabe dobrami w Rączkach. W 1600 r. we wsi mieszkali sami Polacy. W 1659 r. włości rycerskie we wsi zamieniono na obszar wiejski. W 1717 r. w Rączkach gospodarowało 13 chłopów chełmińskich. W 1756 r. sołtysem był Jakob Zakrzewski a we wsi działała karczma. W 1785 r. Rączki objęły 25 łanów, na których gospodarował szlachcic von Mogilowski i 12 chłopów na prawie chełmińskim. W 1846 r. było tu 171 mieszkańców, w 1858 r. – 200, w 1867 r. – 257, w 1871 r. – 272, w 1885 r. – 289, w 1895 r. – 290, w 1905 r. – 239, w 1910 r. – 237, w 1939 r. – 240 . Liczba domów w kolejnych latach wynosiła: w 1846 r. – 26, w 1858 r. – 32, w 1871 r. – 36, w 1885 r. – 41, w 1895 r. – 39, w 1905 r. – 39, w 1910 r. – 39 . W 1858 r. wieś obejmowała 1756 mórg. W miejscowości od 1946 r. istnieje szkoła podstawowa. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowy wiejskiej.

Gospodarka

Na terenie wsi funkcjonuje sklep, stacja paliw oraz przystanek PKS.

Edukacja

W Rączkach działa Szkoła Podstawowa im. Stanisława Mikołajczyka.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Józefa w Szkotowie.

Ludzie związani z miejscowością:

W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Dawid Szulc.

Zabytki:

Do dnia dzisiejszego zachowała się tradycyjna zabudowa zagród (budynki z czerwonej cegły), budynek szkoły i aleje przydrożne.


Bibliografia:

Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia Mazury, przewodnik,Białystok 1996, 252 ss.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IX, Warszawa 1888, 960 ss.

Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, s. 165 - 202.

Zielińska Agnieszka, Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmer, Nidzica 2012, s. 203 - 267.


Zobacz też

Rezerwat Przyrody Źródła Rzeki Łyny - http://www.museo.pl/content/view/1337/461/.