Radostowo (gmina Jeziorany): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Radostowa     
 
  |dopełniacz wsi        = Radostowa     
  |zdjęcie              = Kościół pw. św. Jerzego i św. Anny w Radostowie.jpg   
+
  |zdjęcie              = Rados.jpg   
  |opis zdjęcia          = Kościół pw. św. Jerzego i św. Anny w Radostowie
+
  |opis zdjęcia          = Kościół pw. św. Jerzego i św. Anny w Radostowie.<br>Fot. Romek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Radostowo_kościół.JPG Commons Wikimedia] [12.11.2013]
  |rodzaj miejscowości  =
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińko-mazurskie
 
  |powiat                = olsztyński
 
  |powiat                = olsztyński
Linia 14: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 630
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
'''Radostowo ''' (niem.''Fraudenberg'') – ...<br/><br/>
+
'''Radostowo ''' (niem.''Fraudenberg'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)| gminie Jeziorany]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku była zamieszkana przez 630 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Józef Adamiec]]<ref> [http://bip.jeziorany.nowoczesnagmina.pl/?c=92/ Strona Urzędu Gminy Jeziorany] [18.12.2013]</ref>.
 +
<br/><br/>
  
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]], w odległości 10 km na zachód od [[Jeziorany|Jezioran]]. 2km od wsi zlokalizowane jest [[Jezioro Blanki]].
+
Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]], w odległości 10 km na zachód od [[Jeziorany|Jezioran]]. 2 km od wsi zlokalizowane jest jezioro [[Jezioro Blanki|Blanki]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Wieś została lokowana w latach 1333-1342 prawdopodobnie przez biskupa [[Henryk z Lutr| Henryka z Lutr]]. Pierwszy dokument lokacyjny zaginął; przywilej lokacyjny odnowiono w roku 1362 na prośbę ówczesnych sołtysów Jana i Mikołaja. Wspomniany przywilej uposażenie kościoła, który został zapewne konsekrowany przez biskupa [[Jan Stryprock| Jana Stryprocka]]. Znamy nazwiska proboszczów, pełniących posługę w wieku XV. Byli to Tomasza Kranch i Szymon Bertram. Świątynia nie została zniszczona w czasie konfliktu polsko-krzyżackiego w XV wieku. [[wojny polsko-krzyżackie|Wojnę polsko-krzyżacką]] z lat 1519-1521 nie spustoszyły doszczętnie Radostowa. Zniszczeniu uległy karczmy ale z 84 włók posiadanych przez wieś, opuszczonych zostało stosunkowo niewiele - 27 włók. Do 1533 roku udało się obsadzić na nowo 4,5 włóki. W 1595 roku biskup [[Andrzej Batory]] nadał na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]] miejscowemu nauczycielowi Janowi Kasenitzowi zniszczoną zagrodę karczmy, zobowiązując go do jej odbudowy. W 1789 roku wieś posiadała 2 karczmy i 57 budynków mieszkalnych. W XIX stuleciu w skład miejscowej parafii wchodziły wsi: [[Frączki]], [[Studnica]] oraz [[Studzianka]].
+
Wieś została lokowana w latach 1333-1342 prawdopodobnie przez biskupa [[Henryk z Lutr| Henryka z Lutr]]. Pierwszy dokument lokacyjny zaginął; przywilej lokacyjny odnowiono w roku 1362 na prośbę ówczesnych sołtysów Jana i Mikołaja. Wspomniany przywilej uposażenie kościoła, który został zapewne konsekrowany przez biskupa [[Jan Stryprock| Jana Stryprocka]]. Znamy nazwiska proboszczów pełniących posługę w wieku XV. Byli to Tomasza Kranch i Szymon Bertram. Świątynia nie została zniszczona w czasie konfliktu polsko–krzyżackiego w XV wieku. [[Wojny polsko-krzyżackie|Wojna polsko-krzyżacka]] z lat 1519–1521 nie spustoszyła doszczętnie Radostowa. Zniszczeniu uległy karczmy, ale z 84 [[Włóka |włók]] posiadanych przez wieś opuszczonych zostało stosunkowo niewiele - 27 włók. Do 1533 roku udało się obsadzić na nowo 4,5 włóki. W 1595 roku biskup [[Andrzej Batory]] nadał na [[Prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]] miejscowemu nauczycielowi Janowi Kasenitzowi zniszczoną zagrodę karczmy, zobowiązując go do jej odbudowy. W 1789 roku wieś posiadała 2 karczmy i 57 budynków mieszkalnych. W XIX stuleciu w skład miejscowej parafii wchodziły wsi: [[Frączki]], [[Studnica]] oraz [[Studzianka]]. W 1891 roku w miejscowości założono biblioteczkę [[Towarzystwo Czytelni Ludowych| Towarzystwa Czytelni Ludowych]]. W czasie [[Plebiscyt 1920 | plebiscytu w 1920 roku]] wszystkie oddane głosy (764) poparły pozostanie w granicach [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]].
  
 
Przywilej wystawiony na karczmę potwierdza istnienie szkoły w Radostowie co najmniej od połowy XVI wieku. W 1667 roku nauczycielem był absolwent kolegium jezuickiego w [[Reszel| Reszlu]]. W 1935 roku szkoła zatrudniała 3 nauczycieli. Do placówki uczęszczało 130 uczniów.
 
Przywilej wystawiony na karczmę potwierdza istnienie szkoły w Radostowie co najmniej od połowy XVI wieku. W 1667 roku nauczycielem był absolwent kolegium jezuickiego w [[Reszel| Reszlu]]. W 1935 roku szkoła zatrudniała 3 nauczycieli. Do placówki uczęszczało 130 uczniów.
W miejscowości znajduje się przystanek PKS, poczta.
+
 
 +
Obecnie niewielki procent mieszkańców stanowią autochtoni, przeważająca część ludności to potomkowie polskich osadników przybyłych do Radostowa po zakończeniu [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]]. W miejscowości znajduje się przystanek PKS, poczta, remiza strażacka; działają sklepy, warsztat, punkt sprzedaży gazu.
 +
 
  
 
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
 
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
  
1820 - 526 osób
+
*1820 r. - 526 osób
 +
 
 +
*1848 r. - 740 osób
  
1848 - 740 osób
+
*1939 r. - 887 osób
  
1939 - 887 osób
+
*1998 r. - 674 osoby
 +
 
 +
==Szkolnictwo==
 +
W miejscowości działa [[Szkoła Podstawowa w Radostowie| szkoła podstawowa]].
 +
<br/>
 +
 
 +
==Kultura==
 +
Jest tutaj [[Miejska Biblioteka Publiczna w Jezioranach Filia Radostowo|biblioteka publiczna]], filia [[lkwim:Miejska Biblioteka Publiczna w Jezioranach |Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jezioranach]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Turystyka==
 
== Turystyka==
 +
*gospodarstwa [[Agroturystyka |agroturystyczne]]
 +
*szlak rowerowy o długości 29,6 km – przebieg trasy: Jeziorany – [[Lekity]] – [[Derc]] – [[Frączki]] – Studzianka – Radostowo – Studnica – Jeziorany
  
<br/>
+
== Zabytki ==
 +
*gotycki [[lkwim:Kościół pw. św. Jerzego i św. Anny w Radostowie| kościół pw. św. Jerzego i św. Anny]] wzniesiony w XIV wieku; wystrój wnętrza, w tym ołtarz główny pochodzą z XVII wieku
 +
*dzwonnica kościelna z XVIII wieku
 +
*budynek plebanii
 +
*neogotycka kapliczka przydrożna z 1893 roku
 +
*neogotycka kapliczka przydrożna zlokalizowana przy budynku remizy strażackiej
  
== Zabytki ==
+
==Ludzie związani z miejscowością==
...
+
*[[Florian Białkowski]] (1677–1723) - polski duchowny katolicki, doktor teologii, kanonik kapituł we Fromborku i kolegiackiej w Dobrym Mieście, w latach 1703–1709 był proboszczem w Radostowie
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
+
*[[Johann Pfeiffer]] (1645-1695) – filozof, teolog, badacz starożytnej kultury greckiej, wykładowca [[Uniwersytet Albertyna|Uniwersytetu w Królewcu]], kanonik dobromiejski, proboszcz w Radostowie
<br/>
+
*[[lkwim:Janina Kowalik |Janina Kowalik]] (1945– ) - bibliotekarka, animatorka kultury, działaczka społeczna
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
...
+
''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.<br/>
<br/>
+
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red.  Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [20.12.2013]<br/>
 +
[http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=168:gmina-jeziorany-radostowo&catid=27:wies-warminska&Itemid=125| Dom Warmiński] [20.12.2013]<br/>
 +
[http://jeziorany.com.pl/solectwa/historie-wsi.html| Portal Jeziorany]  [20.12.2013]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
Linia 67: Linia 89:
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat olsztyński]]
 
+
[[Kategoria: Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)]]
<br/>
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: powiat olsztyński]][[Kategoria: gmina Jeziorany]][[Kategoria: wieś sołecka]]
 

Wersja z 11:49, 26 lut 2015

Radostowo

Kościół pw. św. Jerzego i św. Anny w Radostowie.Fot. Romek. Źródło: Commons Wikimedia [12.11.2013]
Kościół pw. św. Jerzego i św. Anny w Radostowie.
Fot. Romek. Źródło: Commons Wikimedia [12.11.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Jeziorany
Liczba ludności (2010) 630
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Radostowo
Radostowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Radostowo
Radostowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Radostowo (niem.Fraudenberg) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku była zamieszkana przez 630 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Józef Adamiec[1].

Położenie

Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 10 km na zachód od Jezioran. 2 km od wsi zlokalizowane jest jezioro Blanki.

Dzieje miejscowości

Wieś została lokowana w latach 1333-1342 prawdopodobnie przez biskupa Henryka z Lutr. Pierwszy dokument lokacyjny zaginął; przywilej lokacyjny odnowiono w roku 1362 na prośbę ówczesnych sołtysów Jana i Mikołaja. Wspomniany przywilej uposażenie kościoła, który został zapewne konsekrowany przez biskupa Jana Stryprocka. Znamy nazwiska proboszczów pełniących posługę w wieku XV. Byli to Tomasza Kranch i Szymon Bertram. Świątynia nie została zniszczona w czasie konfliktu polsko–krzyżackiego w XV wieku. Wojna polsko-krzyżacka z lat 1519–1521 nie spustoszyła doszczętnie Radostowa. Zniszczeniu uległy karczmy, ale z 84 włók posiadanych przez wieś opuszczonych zostało stosunkowo niewiele - 27 włók. Do 1533 roku udało się obsadzić na nowo 4,5 włóki. W 1595 roku biskup Andrzej Batory nadał na prawie chełmińskim miejscowemu nauczycielowi Janowi Kasenitzowi zniszczoną zagrodę karczmy, zobowiązując go do jej odbudowy. W 1789 roku wieś posiadała 2 karczmy i 57 budynków mieszkalnych. W XIX stuleciu w skład miejscowej parafii wchodziły wsi: Frączki, Studnica oraz Studzianka. W 1891 roku w miejscowości założono biblioteczkę Towarzystwa Czytelni Ludowych. W czasie plebiscytu w 1920 roku wszystkie oddane głosy (764) poparły pozostanie w granicach Prus Wschodnich.

Przywilej wystawiony na karczmę potwierdza istnienie szkoły w Radostowie co najmniej od połowy XVI wieku. W 1667 roku nauczycielem był absolwent kolegium jezuickiego w Reszlu. W 1935 roku szkoła zatrudniała 3 nauczycieli. Do placówki uczęszczało 130 uczniów.

Obecnie niewielki procent mieszkańców stanowią autochtoni, przeważająca część ludności to potomkowie polskich osadników przybyłych do Radostowa po zakończeniu II wojny światowej. W miejscowości znajduje się przystanek PKS, poczta, remiza strażacka; działają sklepy, warsztat, punkt sprzedaży gazu.


Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

  • 1820 r. - 526 osób
  • 1848 r. - 740 osób
  • 1939 r. - 887 osób
  • 1998 r. - 674 osoby

Szkolnictwo

W miejscowości działa szkoła podstawowa.

Kultura

Jest tutaj biblioteka publiczna, filia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jezioranach.

Turystyka

  • gospodarstwa agroturystyczne
  • szlak rowerowy o długości 29,6 km – przebieg trasy: Jeziorany – LekityDercFrączki – Studzianka – Radostowo – Studnica – Jeziorany

Zabytki

  • gotycki kościół pw. św. Jerzego i św. Anny wzniesiony w XIV wieku; wystrój wnętrza, w tym ołtarz główny pochodzą z XVII wieku
  • dzwonnica kościelna z XVIII wieku
  • budynek plebanii
  • neogotycka kapliczka przydrożna z 1893 roku
  • neogotycka kapliczka przydrożna zlokalizowana przy budynku remizy strażackiej

Ludzie związani z miejscowością

  • Florian Białkowski (1677–1723) - polski duchowny katolicki, doktor teologii, kanonik kapituł we Fromborku i kolegiackiej w Dobrym Mieście, w latach 1703–1709 był proboszczem w Radostowie
  • Johann Pfeiffer (1645-1695) – filozof, teolog, badacz starożytnej kultury greckiej, wykładowca Uniwersytetu w Królewcu, kanonik dobromiejski, proboszcz w Radostowie
  • Janina Kowalik (1945– ) - bibliotekarka, animatorka kultury, działaczka społeczna

Bibliografia

Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [20.12.2013]
Dom Warmiński [20.12.2013]
Portal Jeziorany [20.12.2013]

Przypisy