Retowy

Retowy
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Bartoszyce
Sołectwo	Trosiny
Liczba ludności (2010)	33
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Retowy
Położenie na mapie Polski Retowy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Retowy (niem. Rettauen) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Sępopol. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 33 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Trosiny, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Marianna Maczuga.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 16 km na północny wschód od Bartoszyc i 10 km na północny zachód od Sępopola.

Dzieje miejscowości

Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Prawdopodobnie przez większość swoich dziejów był to niewielki majątek ziemski. W 1857 roku miejscowość liczyła 55 mieszkańców. Od sekularyzacji Prus do 1945 roku Retowy należały do parafii ewangelickiej w Szczurkowie.

Po II wojnie światowej Retowy stały się siedzibą sołectwa, w skład którego w latach 80. wchodziły również: Trosiny, Państwowe Gospodarstwo Rolne Gulkajmy oraz należące do Państwowej Stadniny Koni w Liskach – Judyty i Park. W 1978 roku wieś posiadała sześć indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały powierzchnię 87 ha. Według spisu powszechnego przeprowadzonego pięć lat później Retowy składały się czterech budynków mieszkalnych (ogółem 14 mieszkań) tworzących zwartą zabudowę. Ponadto we wsi znajdowały się: świetlica, biblioteka oraz punkt biblioteczny. Wieś liczyła wówczas 49 mieszkańców.

Zabytki

• zespół dworsko-folwarczny z około 1875 roku (dwór nie zachował się): chlewnia, spichlerz-wozownia, obora ze stajnią, obora oraz domy robotników folwarcznych z zabudową gospodarczą; układ zespołu częściowo czytelny
• pozostałości parku dworskiego z XIX wieku; obiekt zaniedbany
• cmentarz ewangelicki z końca XIX wieku znajdujący się na terenie zespołu dworskiego; zachowały się nagrobki z głazów narzutowych; obiekt zdewastowany
• pomnik przyrody: dąb (znajdujący się na gruncie prywatnym)

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol, Sępopol 2005 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]