Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzono nową stronę "{{Gmina infobox |Gmina = Ruciane-Nida |herb_gminy = |flaga_gminy = |mapa_gminy = |mapa_powiatu = |rozmiar_mapki = |mapka ...")
 
(Miejscowości na terenie gminy)
 
(Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Gmina infobox
 
{{Gmina infobox
  |Gmina          = Ruciane-Nida  
+
  |Gmina          = Ruciane-Nida
  |herb_gminy      =
+
  |herb_gminy      = Plik:Herb_gminy_Ruciane-Nida.png|Herb gminy Ruciane-Nida
  |flaga_gminy    =
+
  |flaga_gminy    =  
 
  |mapa_gminy      =  
 
  |mapa_gminy      =  
 
  |mapa_powiatu    =  
 
  |mapa_powiatu    =  
Linia 8: Linia 8:
 
  |mapka          =  
 
  |mapka          =  
 
  |województwo    = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo    = warmińsko-mazurskie  
  |powiat          = olsztyński
+
  |powiat          = piski
 
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
 
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
  |zarządzający    = Wójt
+
  |zarządzający    = Burmistrz
  |wójt            = [[Andrzej Jan Mazur| Andrzej Mazur]]
+
  |wójt            = [[Piotr Feliński|Piotr Ryszard Feliński]]
  |adres_ug        = ul. Kolejowa 7
+
  |adres_ug        = Aleja Wczasów 4
  |kod_poczt_ug    = 11-730 Mikołajki
+
  |kod_poczt_ug    = 12-220 Ruciane-Nida
  |powierzchnia    = 149,21
+
  |powierzchnia    = 357,98
  |sołectwa        = 13
+
  |sołectwa        = 16
  |miejscowości    = 19
+
  |miejscowości    = 43
 
  |rok            = 2013
 
  |rok            = 2013
  |populacja      = 3651
+
  |populacja      = 8372
  |gęstość        = 24
+
  |gęstość        = 23
 
  |urbanizacja    =  
 
  |urbanizacja    =  
  |nr_kier        = 89
+
  |nr_kier        = 87
  |tablica_rej    = NLI
+
  |tablica_rej    = NPI
  |TERYT          = 2809042
+
  |TERYT          = 2816043
 
  |TERC10          =  
 
  |TERC10          =  
  |www            = http://www.lubomino.ug.gov.pl/
+
  |www            = http://www.ruciane-nida.pl/
  |bip            = http://bip.lubomino.tensoft.pl/
+
  |bip            = http://bip.ruciane-nida.pl/index.php
 
}}  
 
}}  
'''Gmina Barczewo''' – gmina wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] i we wschodniej części [[Powiat lidzbarski| powiatu lidzbarskiego]]. Siedziba gminy znajduje  
+
'''Gmina Ruciane-Nida''' – gmina miejsko-wiejska położona w południowo-wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w zachodniej części [[Powiat piski|powiatu piskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Ruciane-Nida|Rucianem-Nidzie]].
 
+
Gmina turystyczno-wypoczynkowa położona w obszarze Równiny Mazurskiej, [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]] i Pojezierza Mrągowskiego, w samym sercu [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]]. Gmina, której większość powierzchni zajmują lasy i wody.  
się w [[Olecko| Olecku]].
+
Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Piotr Feliński|Piotr Ryszard Feliński]] <ref> [http://bip.ruciane-nida.pl/index.php?k=2 BIP Urzędu Miasta i Gminy Ruciane-Nida]</ref>.
 
 
Tereny gminy położone są na [[Równina Ornecka| Równinie Orneckiej]], pomiędzy [[Wzniesienie Górowskie| Wzniesieniem Górowskim]] a [[Pojezierze Olsztyńskie| Pojezierzem Olsztyńskim]]. Gmina o charakterze rolniczym z udziałem
 
 
 
gospodarki leśnej (ze względu na dużą powierzchnię kompleksów leśnych). Gmina o wysokim saldzie migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały oraz wysokim bezrobociu.
 
 
 
 
 
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Andrzej Jan Mazur| Andrzej Mazur]]<ref name="p1">BIP Urzędu Gminy Lidzbark Warmiński [http://bip.warmia.mazury.pl/lidzbark_warminski_gmina_wiejska/]</ref>.
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
Gmina wiejska Świętajno Oleckie zajmuje powierzchnię 149,21km<sup>2</sup><ref name="p2">Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3175]</ref>, w tym:
+
Gmina miejsko-wiejska Ruciane-Nida zajmuje powierzchnię 357,98 km<sup>2</sup><ref name="p1">Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3244]</ref>, w tym:
*użytki rolne: 56%  
+
*użytki rolne: 12% (4291 ha)
*lasy: 31%  
+
*lasy: 74% (26493 ha)
*wody: 1,06%  
+
*wody: 9,7% (3476 ha)
  
Gmina stanowi 26,4% powierzchni [[Powiat lidzbarski| powiatu lidzbarskiego]].
+
Gmina stanowi 20,2% powierzchni powiatu piskiego.
  
 
== Demografia ==
 
== Demografia ==
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>:
+
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>:
 +
[[Plik:Leśniczówka Pranie..jpg|thumb|right|290px|Leśniczówka Pranie. Fot. Duży Batek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lesniczowka_Pranie.03.jpg Commons Wikimedia]]]
 +
[[Plik: Kościół w Ukcie.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie. Fot. Duży Batek. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:UktaKościół.03.JPG Commons Wikimedia]]]
 +
[[Plik: Cerkiew w Wojnowie.jpg|thumb|right|290px|Cerkiew pw. Zaśnięcia Zaśnięcia Matki Bożej w Wojnowie. Fot. Piotr Tysarczyk. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cerkiew_wojnow_full_view_pop.jpg Commons Wikimedia]
 +
]]
 
{|class="wikitable"
 
{|class="wikitable"
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni
+
!Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni
|-
+
|--
|jednostka || osób || % || osób || % || osób || %
+
|jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||%
 
|--
 
|--
|liczba || 12409 || 100 || 6346 || 51,1 || 6063 || 48,9
+
|liczba ||8372 ||100 ||4226 ||50,5 ||4146 ||49,5
 
|--
 
|--
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 51 || colspan=2| 26 || colspan=2| 25
+
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|23 ||colspan=2|12 ||colspan=2|11
 
|}
 
|}
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Orneta wynosiło -79 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 45,9% migracji w [[Powiat lidzbarski| powiecie lidzbarskim]] oraz 2,1% w  
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida wynosiło -47 osoby<ref name="p1"/>, co stanowi 18,6% migracji w [[Powiat piski|powiecie piskim]] oraz 1,3% w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]].
 +
 
 +
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 +
Gminę Ruciane-Nida powołano na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref> w powiecie piskim, w województwie olsztyńskim. Miasto i gmina [[Ruciane-Nida]] stały się jedną jednostką administracyjną<ref>Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim.</ref>, w której skład wchodziły obszary sołectw: Ciesina, Gałkowo, Iznota, Karwica, Końcewo, Krzyże, Niedźwiedzi Róg, Ładne Pole, Nowa Ukta, Onufryjewo, Osiniak, Piaski, Szeroki Bór, Śwignajno Małe, Ukta, Wejsuny, Wierzba, Wojnowo, Wólka, Wygryny, Zamordeje.
 +
 
 +
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref>, przestał istnieć powiat piski. Gmina Ruciane-Nida została bezpośrednio częścią [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].<br/>
 +
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref> umiejscowiły gminę Ruciane-Nida w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]].
  
[[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]].  
+
Gmina miejsko-wiejska Ruciane-Nida graniczy z gminami: [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)|Mikołajki]], [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|Pisz]], [[Rozogi (gmina wiejska)|Rozogi]], [[Świętajno (gmina wiejska, powiat szczycieński)|Świętajno]], [[Piecki (gmina wiejska)|Piecki]].  
  
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
Sołectwa: [[Augustyny]], [[Bażyny]], [[Biały Dwór]], [[Chwalęcin]], [[Dąbrówka]], [[Drwęczno]], [[Henrykowo]], [[Karbowo]], [[Karkajmy]], [[Klusajny]], [[Krosno]], [[Krzykały]], [[Kumajny]], [[Miłkowo]], [[Mingajny]], [[Nowy Dwór]], [[Opin]], [[Osetnik]],  
+
Sołectwa: [[Gałkowo]], [[Iznota]], [[Karwica (gmina Ruciane-Nida)|Karwica]], [[Końcewo]], [[Krzyże]], [[Ładne Pole]], [[Niedźwiedzi Róg]], [[Nowa Ukta]], [[Onufryjewo]], [[Osiniak-Piotrowo]], [[Szeroki Bór]], [[Ukta]], [[Wejsuny]], [[Wojnowo]], [[Wólka]], [[Wygryny]].
 
 
[[Wojciechowo (gmina Orneta)| Wojciechowo]], [[Wola Lipecka]].
 
  
Pozostałe miejscowości: [[Lejławki Wielkie]], [[Lejławki Małe]], [[Tawty]], [[Bogatyńskie]], [[Gieduty]], [[Karkajmy Małe]], [[Ostry Kamień]].
+
Pozostałe miejscowości: [[Iwanowo]], [[Kamień]], [[Zaroślak]], [[Borek]], [[Jeleń (gmina Ruciane-Nida)|Jeleń]], [[Maskulińskie]], [[Ruczaj]], [[Pranie]], [[Zdrużno]], [[Karwica Mazurska]], [[Głodowo]], [[Lipnik]], [[Kadzidłowo]], [[Wypad]], Wejsuny-Leśniczówka, [[Piaski (gmina Ruciane-Nida)|Piaski]], [[Lisiczyn]], [[Pieczysko]], [[Warnowo]], [[Kończewo]], [[Zakątki]], [[Wierzba]], [[Popielno]], [[Kokoszka]], [[Zameczek]], [[Oko]], [[Zamordeje]].
  
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy wiejskiej Orneta jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję
+
Ruciane-Nida to jedna z najpiękniejszych gmin [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazur]], malowniczo położona w ramionach jezior i w otoczeniu Puszczy Piskiej. Gmina, której ponad 80% powierzchni to lasy i wody, jest wizytówką województwa i jedną z najbardziej znanych i rozpoznawalnych miejscowości wczasowych w kraju. Obszar gminy wyróżnia się wyjątkowo dużym udziałem jezior. Najbardziej znane to [[jezioro Śniardwy]], [[Jezioro Nidzkie]], [[jezioro Bełdany]]. Przez zachodnią część gminy przepływa [[Rzeka Krutynia|rzeka Krutynia]], uznawana za jeden z piękniejszych nizinnych szlaków kajakowych w Polsce. Środowisko przyrodnicze urozmaicają występujący tutaj park krajobrazowy, liczne rezerwaty i pomniki przyrody. Urozmaicone ukształtowanie terenu zachęca do spędzania wolnego czasu na łonie natury. Liczne trasy turystyczne i ścieżki dydaktyczne pozwalają na obcowanie ze wspaniałą mazurską przyrodą i dotarcie do każdego ciekawego zakątka okolicy.  
 
 
roślinną i hodowlę zwierząt. Użytki rolne zajmują  ponad 50% powierzchni gminy, grunty orne: 43,6% (10659 ha), łąki i pastwiska zajmują 12,3% (3000 ha), a sady 0,09% (24 ha). Znajdują się one na glebach średnich - IV klasy bonitacyjnej.  
 
 
 
W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (pszenica, jęczmień) uprawiane sa również ziemniaki, buraki cukrowe i rzepak. W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla trzody chlewneji bydła. W srukurze gospodarstw rolnych większość
 
 
 
stanowią dospodarstwa małe i średnie (od 1-10 ha)<ref>[http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/ Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Orneta na lata 2001 - 2015.]</ref>.
 
 
 
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Orneta wynosiła w 2013 roku 1163. W tym 132 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 1031 tworzy sektor prywatny. 272 firmy były
 
 
 
zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 85 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 125 firm w dziale budownictwo, 63 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami
 
 
 
gastronomicznymi prowadziło 31 firm<ref name="p2"/>.<br/>
 
Orneta jest gminą średnio uprzemysłowioną, dominują tu branże: [[Produkcja metalowych wyrobów gotowych z wyłączeniem maszyn i urządzeń| metalurgiczna]] i odzieżowa. Do wiodących zakładów metalurgicznych należą: Fabryka Śrub i
 
  
Elementów Złącznych "Nowa Orneta" Sp. z o.o., Gunnebo Industries Sp z o.o. z siedzibą w Ornecie, Metal Produkt sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe PORKON Sp. z o.o.; branżę odzieżową reprezentują: "Polcotex" Sp. z
+
Centrum ruchu turystycznego skupia miasteczko [[Ruciane–Nida]]. Miejscowość jest ośrodkiem sportów wodnych, turystyki i wczasów, zapewnia doskonałe zaplecze gastronomiczne oraz rozrywkowo-kulturowe. Stanowi zarazem doskonałą bazę wypadową w bliższe i dalsze okolice. Bogata bazę turystyczna stanowią: hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, szkoleniowe, domy gościnne, kempingi, kwatery prywatne i gospodarstwa agroturystyczne w miejscowościach: Wojnowo, Nowy Most, Wejsuny, Wygryny, Wólka, Gałkowo, Szeroki Bór, Karwica, Ładne Pole, Głodowo, Niedźwiedzi Róg, Wierzba, Ukta, Krzyże, Kowalik, Popielno, Nowa Ukta<ref>UMiG Ruciane–Nida [http://www.ruciane-nida.pl/strona-306-Baza_noclegowa.html ruciane-nida.pl]</ref> i inne.  
 +
       
 +
Uzupełnieniem gospodarki w gminie Ruciane-Nida jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. W gminie występują słabe gleby IV, V i VI klasy bonitacyjnej. Użytki rolne zajmują 12% ogólnej powierzchni w gminie, w tym: 42% (1802 ha) zajmują grunty orne i sady, a 58% (2489 ha) łąki i pastwiska. Najwięcej na terenie gminy jest gospodarstw małoobszarowych do 5 ha – aż 58 % oraz 5 -10 ha – 17,15 %. W większości wypadków przy tak ograniczonym areale gospodarstwa te prowadzą produkcję na własne potrzeby.
  
o.o. zakład produkcyjny w Ornecie, "Bea-Mode" Sp. z o.o. i inne. W gminie dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.<br/>
+
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Ruciane-Nida wynosiła pod koniec 2013 roku 737. W tym 23 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 714 tworzy sektor prywatny. 140 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 54 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 81 firm w dziale budownictwo, 71 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 122 firmy<ref name="p1"/>. Na terenie gminy działalność prowadzą firmy przetwórstwa i obróbki drewna, m.in: Konopko - producent okien i drzwi drewnianych oraz produkcji jachtów: [[Mellody Yachts|Mellody Yachts sp. z o.o.]].
Liczne zasoby leśne pozwoliły na rozwój przemysłu drzewnego. Na terenie gminy funkcjonuje [[Nadleśnictwo Orneta]], które prowadzi gospodarkę leśną na obszarze ponad 7500 ha.
+
 
 +
Gmina Ruciane-Nida należy do [[LGD "Mazurskie Morze'']], [[Związek Gmin "Czyste Mazury"|Związku Gmin "Czyste Mazury"]].
  
Turystyka nie odgrywa w gminie Orneta dominującej roli. Jednak duża ilość lasów, bogactwo przyrody, zabytków historycznych Ornety i okolic podnosi w wysokim stopniu walory krajoznawczo – turystyczne regionu i stwarza warunki do jej
+
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej|obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]].
  
rozwoju.<br/>
+
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Ruciane-Nida wynosiła 850 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 13,5%  bezrobotnych w [[Powiat piski|powiecie piskim]].
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Orneta, Henrykowo, Opin<ref name="p1"/>.
 
  
Gmina Orneta należy do lokalnej organizacji turystycznej [[Stowarzyszenie "Dom Warmiński"| Stowarzyszenia "Dom Warmiński"]], [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich| Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]] oraz [[LGD "Warmiński
+
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,5% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
 
 
Zakątek"]].
 
 
 
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]] oraz [[Obszary wymagające
 
 
 
restrukturyzacji i rewitalizacji| obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji]] wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia.
 
 
 
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Orneta wynosiła 1477 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 35,2%  bezrobotnych w [[Powiat lidzbarski| powiecie lidzbarskim]].
 
 
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,7% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
 
  
 
== Kultura i turystyka ==
 
== Kultura i turystyka ==
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
*[[Miejski Dom Kultury im. Franciszka Chruściela w Ornecie]]
+
*[[lkwim: Dom Kultury w Rucianem-Nidzie|Dom Kultury w Rucianem-Nidzie]]
*Galeria ART-NOVA
+
W strukturach DK znajduje się [[lkwim: Biblioteka w Rucianem-Nidzie|Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Rucianem-Nidzie]] z filiami w Ukcie, Wejsunach.
*[[Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Orneta]] - filie biblioteki w Henrykowie i Bażynach
+
*[[lkwim: Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu|Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczynskiego - Leśniczówka Pranie]]
  
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
*Kaziuki Wilnuki w Ornecie
+
*[[lkwim: Festiwal Rockowy Rock nad Nidką – Ruciane Nida 2011|Festiwal Rockowy Rock nad Nidką]]
*Ornecki Festiwal Kobiet - Baba Fest
+
*[[lkwim: Mazurski Festiwal Piosenki Żeglarskiej Green Horn w Rucianem-Nidzie|Mazurski Festiwal Piosenki Żeglarskiej Green Horn w Rucianem-Nidzie]]
*Festiwal "ŁAŁ KULTURA"
 
*Dni Ornety
 
*dożynki gminne
 
  
 
'''Ludzie związani z gminą'''
 
'''Ludzie związani z gminą'''
*[[Eberhard z Nysy]] (1250-1326) - biskup warmiński; wydał dokumenty lokacyjne m.in. dla Ornety, za jego czasów rozpoczęto budowę tamtejszego [[lkwim: Zamek w Ornecie| zamku]], przeznaczył też środki na budowę kościoła w Ornecie.
+
*[[Richard Anders]] (1866-1934) – właściciel [[Tartak w Rucianem-Nidzie |tartaku]] i [[Wyłuszczarnia nasion w Rucianem-Nidzie|wyłuszczarni nasion w Rucianem]]; jego grób zachował się do dzisiaj na cmentarzu w Rucianem-Nidzie.
*[[Szymon Rudnicki]] (1552-1621) - sekretarz koronny, biskup warmiński; podczas jego urzędowania został wyremontowany i odnowiony [[lkwim: Zamek w Ornecie| zamek biskupi w Ornecie]]; fundator głównego ołtarza  w kościele we wsi
+
*[[lkwim: Maria Adamczewska|Maria Adamczewska]] – bibliotekarka, animatorka kultury z Rucianego-Nidy.
 
+
*[[lkwim: Eugeniusz Bielawski|Eugeniusz Bielawski]] (pseud. Jan Sietnicki) (1906-1986) – działacz społeczno-kulturalny, regionalista, kronikarz, założyciel  [[lkwim: Izba Regionalna w Wejsunach|Izby Regionalnej w Wejsunach]].
Bogatyńskie.
+
*[[lkwim: Anastazja Makarowska|Anastazja Makarowska]] (1897-1981) – tkaczka ludowa, artystka amatorka z Wojnowa.
*[[Herman z Pragi]] (1280 - noc noworoczna 1349/1350) - biskup warmiński, za jego czasów rozpoczęto budowę [[lkwim:Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie|kościoła pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana
+
*[[lkwim: Tadeusz Rokoss-Szczupaczkiewicz|Tadeusz Rokoss-Szczupaczkiewicz]] (1914-?) – malarz; mieszkał w Krzyżach.
 +
*[[lkwim: Konstanty Ildefons Gałczyński|Konstanty Ildefons Gałczyński]] (1905-1953) – poeta, piewca urody Mazur; w latach1950-1951 mieszkał w Praniu.
 +
*[[lkwim: Andrzej Strumiłło|Andrzej Strumiłło]] (1928- ) – malarz, grafik, rysownik, ilustrator, scenograf, fotograf, poeta, pisarz, podróżnik.  
 +
*[[lkwim:Wojciech Kass|Wojciech Kass]] (1964- ) – poeta, eseista, nauczyciel, dziennikarz, redaktor, muzealnik, dyrektor Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu.
 +
*[[lkwim: Krzysztof A. Worobiec|Krzysztof A. Worobiec]] (1953- ) – działacz na rzecz obrony krajobrazu kulturowego Mazur, prezes [[lkwim: Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur Sadyba|Stowarzyszenia na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur "Sadyba"]], geograf, muzealnik, publicysta, malarz, fotograf.  
  
Ewangelisty w Ornecie]], zmarł w Ornecie.
 
*[[Eugeniusz Buchholz]] (1865 -1928 ) - literat, redaktor, tłumacz, księgarz.
 
*[[Jan Wulff  (1735 - 1807) - urodzony w Ornecie, cysters, budowniczy organów w katedrze oliwskiej.
 
*[[Zygmunt Kamiński]] - piłkarz Warmii Olsztyn w latach 60-tych w najlepszym okresie historii klubu, trener  "Błękitnych" Orneta.
 
*[[Piotr Zrada]] -  lekkoatleta, specjalista w biegu na 400 metrów, mistrz świata i Europy juniorów młodszych.
 
 
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
  
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Orneta należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
+
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
*[[Kościół pw. Świętych Mikołaja Biskupa i Rocha w Bażynach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*[[Kościół pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej w Rucianem-Nidzie|kościół pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej w Rucianem-Nidzie]]  
*[[Kościół pw. Świętej Trójcy i św. Michała w Bogatyńskich]]
+
*willa Richarda Andersa (ul. Dworcowa)
*[[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Chwalęcinie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*dom "Borejszówka" (ul. Słowiańska)
*[[Kościół pw. św. Katarzyny w Henrykowie]] wraz z plebanią
+
*zespół budynków wyłuszczarni nasion (ul. Dworcowa)
*[[Kościół pw. Nawiedzenia Najświetszej Maryi Panny i św. Józefa w Krośnie]], krużganki z kaplicami
+
*[[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie|kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie]]  
*[[Kościół pw. św. Wawrzyńca w Mingajnach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*klasztor i [[Molenna w Wojnowie|molenna staroobrzędowców]] w Wojnowie
*[[Kościół pw. Świętego Krzyża w Opinie]]
+
*[[Cerkiew prawosławna pw. Zaśnięcia Zaśnięcia Matki Bożej w Wojnowie|cerkiew prawosławna pw. Zaśnięcia Zaśnięcia Matki Bożej w Wojnowie]]  
*zespoły pałacowe w: Bażynach, Bogatyńskich, Karkajmach
+
*[[Cmentarze starowierskie na Mazurach |cmentarze starowierskie]] w Gałkowie, Iwanowie, Kadzidłowie, Onufryjewie, Osiniaku, Ładne Pole i [[Cmentarze starowierskie w Wojnowie|dwa w Wojnowie]].
*układ urbanistyczny miasta Orneta z rynkiem i ratuszem oraz liczne zabytkowe kamieniczki w rynku i przy okolicznych ulicach
+
*cmentarze ewangelickie w Gałkowie, Kawicy, Końcewie (2), Onufryjewie, Osinaku-Piotrowie, Śwignajnie Wielkim, Ukcie (2), Wejsunach
*pozostałości murów obronnych
+
*[[lkwim:Prywatne muzeum Danuty i Krzysztofa Worobców w Kadzidłowie|"osada kulturowa" w Kadzidłowie]]
*[[lkwim: Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie| Kościół pw. św. Jana Chrzciciela Ornecie]] wraz z plebanią
+
*[[lkwim:Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu|zespół leśniczówki w Praniu]]
*[[Cerkiew św. Mikołaja w Ornecie]]
 
*klasztor sióstr katarzynek wraz z otaczającym go ogrodem
 
*[[Kaplice jerozolimskie| Kaplica Jerozolimska]] (przy drodze do Elbląga)
 
*zabytkowy spichlerz
 
*ruiny kościoła pw. św. Jakuba w Osetniku
 
*młyn w Osetniku
 
  
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
*szlak przyrodniczo-dydaktyczny "Czarci Jar" oraz ścieżki rowerowe wyznaczone przez [[Nadleśnictwo Orneta]]
+
*[[Szlak żeglugowy z Mikołajek do Rucianego|szlak wodny z Mikołajek do Rucianego-Nida]] 
*umocnienia i fortyfikacje tzw.[[ "Trójkąt Lidzbarski'| "Trójkata Lidzbarskiego"]]
+
*szlaki piesze:
*mini skatepark przy Jeziorze Mieczowym
+
**[[Szlak Puszczą Piską: Ruciane Nida - Pisz|szlak Puszczą Piską: Ruciane Nida - Pisz]] 
*[[lkwim: Zamek w Ornecie| pozostałości po zamku biskupim w Ornecie]]
+
**[[Szlak pieszy Ruciane-Nida - Leśniczówka Pranie|szlak Ruciane-Nida - Leśniczówka Pranie]]
*liczne zabytki architektury, w tym kaplicaki przydrożne, m.in. [[Kapliczka w Osetniku| kapliczka w Osetniku]]
+
**[[Szlak pieszy Ruciane-Nida - Ruciane-Nida|szlak zielony Ruciane-Nida - Ruciane Nida]]
*zabytkowe parki dworskie, m.in. w Bażynach, Bogatyńskich, Karkajmach
+
* ścieżki i szlaki [[Mazurski Park Krajobrazowy|Mazurskiego Parku Krajobrazowego]]
*obszary chronionego krajobrazu, rezerwat i pomniki przyrody
+
*obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
 +
*jeziora, lasy
 +
*Rezerwat Konika Polskiego w Popielnie
 +
*[[lkwim: Izba Regionalna w Wejsunach|Izba Regionalna w Wejsunach]]
 +
*[[lkwim: Prywatne muzeum Danuty i Krzysztofa Worobców w Kadzidłowie|Prywatne muzeum Danuty i Krzysztofa Worobców w Kadzidłowie]]
 +
 
 +
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Ruciane-Nida można uzyskać na stronach internetowych: [http://www.ruciane-nida.pl/ ruciane-nida.pl] oraz [http://www.lotmp.pl/pl lotmp.pl]
  
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Orneta można uzyskać na stronie internetowej [http://www.orneta.pl/informacja/ UMiG Orneta].
+
== Religia ==
 +
*[[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu]]
 +
*[[Parafia prawosławna pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Wojnowie]]
  
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
W gminie miejsko-wiejskiej Orneta istnieją następujące placówki edukacyjne:  
+
W gminie miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida istnieją następujące placówki edukacyjne:  
*Przedszkole nr 1 w Ornecie
+
*Przedszkole Miejskie w Rucianem-Nidzie
*Przedszkole nr 2 w Ornecie
+
*[[Szkoła Podstawowa nr 1 w Rucianem-Nidzie]]
*[[Szkoła Podstawowa nr 1 im. mjr. Henryka Sucharskiego w Ornecie]]
+
*[[Szkoła Podstawowa nr 2 im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Rucianem-Nidzie]]
*[[Szkoła Podstawowa nr 4 im. Janusza Korczaka w Ornecie]]
+
*[[Szkoła Podstawowa w Ukcie]]  
*[[Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Bażynach]]
+
*[[Zespół Szkół Leśnych im. Unii Europejskiej w Rucianem-Nidzie]] - technikum leśne
*[[Szkoła Podstawowa w Mingajnach]]
+
*[[Zespół Szkół Samorządowych im. Agnieszki Osieckiej w Rucianem-Nidzie]] - [[Publiczne Gimnazjum w Rucianem Nidzie|Publiczne Gimnazjum]], [[Liceum Ogólnokształcące w Rucianem Nidzie|Liceum Ogólnokształcące]]
*[[Gimnazjum nr 2 w Ornecie im. 29 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego| Gimnazjum nr 2 im. 29 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Ornecie]]
 
*[[Gimnazjum Nr 1 w Ornecie]]
 
*[[Zespół Szkół Ogólnokształcących w Ornecie]] - [[Gimnazjum Nr 1 w Ornecie]] przy ZSO w Ornecie, [[Liceum Ogólnokształcące im. Bojowników o Polskość Warmii w Ornecie]], Szkoła Policealna Nr 2
 
*[[Zespół Szkół Zawodowych Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Ornecie]]
 
 
 
 
== Sport ==
 
== Sport ==
W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turnieje piłki nożnej dziaci i dorosłych, turnieje: siatkówki, "Majówka Rowerowa", [[Warmia Mazury Senior Games]] - badminton. 
+
W gminie działa klub:
 
+
*MKS Ruciane-Nida
Na terenie gminy działają kluby:
 
*[[MKS "Błękitni" Orneta]]
 
*SLKS "Tramp" w Ornecie
 
*UKS "Bystry" w Ornecie
 
*Uczniowski Integracyjny Klub Sportowy "MIG"
 
*Integracyjny Klub Sportowy "SMOK"
 
 
 
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
==Inne organizacje i instytucje==
*[[Stowarzyszenie na Rzecz Pomocy Osobom Niepełnosprawnym w Ornecie]]  
+
*[[lkwim: Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur Sadyba|Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur Sadyba]]
*[[Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Miasta i Gminy Orneta "Ornecianie"]]
+
*[[Stowarzyszenie Kobieta na Plus|Stowarzyszenie Kobieta na Plus w Rucianem-Nidzie]]
*[[Stowarzyszenie Orneckie "AGRORELAKS"]]
+
*[[Stowarzyszenie Nad Nidzkim w Rucianem Nidzie]]  
*[[Stowarzyszenie na rzecz Wspierania Rozwoju Wsi, Świetlicy i Punktu Przedszkolnego w Bażynach "DOGONIĆ MARZENIA"]]
+
*[[Stowarzyszenie Aktywatornia w Rucianem-Nidzie]]
*[[Stowarzyszenie MIASTOWIEŚ w Ornecie]]
+
*[[Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży w Rucianem-Nidzie]]
*[[Stowarzyszenie Arkadia z siedzibą w Dąbrówce]]
+
*[[lkwim: Make Progress|Zespół Make Progress]]
*[[Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Karbowo]]
+
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
*[[Stowarzyszenie Nowe Drwęczno]]
+
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3"> [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie]</ref>:
  
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
+
Park krajobrazowy:
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>:
+
*[[Mazurski Park Krajobrazowy]] (53 655 ha)
  
Rezerwaty przyrody:
+
Rezerwaty:
*[[Rezerwat Ostoja bobrów na rzece Pasłęce]] (4239,97 ha)
+
*[[Rezerwat Jezioro Nidzkie]] (2934,71 ha)
 +
*[[Rezerwat Jezioro Warnołty]] (373,30 ha)
 +
*[[Rezerwat Krutynia Dolna]] (969,33 ha)
  
 
Obszary chronionego krajobrazu:
 
Obszary chronionego krajobrazu:
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki]] (43307,3 ha)
+
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Otuliny Mazurskiego Parku Krajobrazowego – Ruciane Nida]] (1 636,5 ha)
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Orneckiej]] (11511,3 ha)
+
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Otuliny Mazurskiego Parku Krajobrazowego – Szeroki Bór]] (591,5 ha)
 +
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Puszczy i Jezior Piskich]] (43 629,8 ha)
 +
*[[Spychowski Obszar Chronionego Krajobrazu]] (12 101,8 ha)
  
Obszary Natura 2000:
+
Obszary [[Natura 2000]]:
*[[Natura 2000 Rzeka Pasłęka| Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka]] (8 418,46 ha)
+
*[[Natura 2000 Puszcza Piska|Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Piska]] (172 802,21 ha)
*[[Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki]] (20 669,89 ha)
+
*[[Natura 2000 Ostoja Piska|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Piska]] (57 826,61 ha)
  
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Orneta znajdują się 43 pomniki przyrody. Ochroną objęto przede wszystkim pojedyncze okazy i aleje drzew<ref name="p3"/>.
+
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida znajduje się 61 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: [[Użytek ekologiczny "Łąka Krutynia"|"Łąka Krutynia"]] i [[Użytek ekologiczny "Zatoka Wygryńska"|"Zatoka Wygryńska"]]<ref name="p3"/>.
  
Zobacz też:
+
==Zobacz też:==
[[Referendum w Ornecie 2013]]
+
*[[lkwim: Kronika Olsztyńska|Kronika Olsztyńska]]
+
*[[Eksport jachtów i łodzi]]
 +
*[[Referendum w Rucianem-Nidzie 2012]]
 +
*[[Protest wędkarzy w Piszu]]
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 
+
==Bibliografia==
== Bibliografia==
+
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]
+
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.12.2014]<br/>
 
+
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
<br/>
+
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.12.2014]<br/>
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
 
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]
 
 
 
[20.10.2014]<br/>
 
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl]  
 
 
 
[20.10.2014]<br/>
 
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
 
 
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
 
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
[http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/ Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Orneta na lata 2001 - 2015.]<br/>
+
Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim.  [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3174 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/>
+
[http://www.ruciane-nida.pl/upload/strategia2008.pdf Strategia zrównoważonego rozwoju miasta i gminy Ruciane – Nida do roku 2015]<br/>
[http://bip.warmia.mazury.pl/kiwity_gmina_wiejska/  BIP Urzędu Gminy Kiwity] [20.10.2014]<br/>
+
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3244 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.12.2014]<br/>
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/>
+
[http://bip.ruciane-nida.pl/index.php BIP Urzędu Miasta i Gminy Ruciane-Nida] [20.12.2014]<br/>
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/>
+
[http://www.ruciane-nida.pl/ Urząd Miasta i Gminy Ruciane-Nida] [20.12.2014]<br/>
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/>
+
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.12.2014]<br/>
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat piski]][[Kategoria: Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]]
+
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.12.2014]<br/>
 +
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.12.2014]<br/>
 +
[http://www.ko.olsztyn.pl/?main=2&sub=4 Kuratorium Oświaty w Olsztynie, Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim] [20.12.2014]<br/>
 +
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat piski]][[Kategoria: Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]]

Aktualna wersja na dzień 17:24, 13 kwi 2015

Gmina Ruciane-Nida

Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Rodzaj gminy miejsko-wiejska
Burmistrz Piotr Ryszard Feliński
Powierzchnia 357,98 km²
Liczba sołectw 16
Liczba miejscowości 43
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia
8372
23 osób/km²
Strefa numeracyjna 87
Tablice rejestracyjne NPI
TERYT 2816043
Urząd gminy
Aleja Wczasów 4 12-220 Ruciane-Nida
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Ruciane-Nida – gmina miejsko-wiejska położona w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w zachodniej części powiatu piskiego. Siedziba gminy znajduje się w Rucianem-Nidzie. Gmina turystyczno-wypoczynkowa położona w obszarze Równiny Mazurskiej, Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Pojezierza Mrągowskiego, w samym sercu Puszczy Piskiej. Gmina, której większość powierzchni zajmują lasy i wody. Władzę w gminie sprawuje burmistrz Piotr Ryszard Feliński [1].

Powierzchnia gminy

Gmina miejsko-wiejska Ruciane-Nida zajmuje powierzchnię 357,98 km2[2], w tym:

  • użytki rolne: 12% (4291 ha)
  • lasy: 74% (26493 ha)
  • wody: 9,7% (3476 ha)

Gmina stanowi 20,2% powierzchni powiatu piskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:

Leśniczówka Pranie. Fot. Duży Batek. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie. Fot. Duży Batek. Źródło: Commons Wikimedia
Cerkiew pw. Zaśnięcia Zaśnięcia Matki Bożej w Wojnowie. Fot. Piotr Tysarczyk. Źródło: Commons Wikimedia
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 8372 100 4226 50,5 4146 49,5
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
23 12 11

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida wynosiło -47 osoby[2], co stanowi 18,6% migracji w powiecie piskim oraz 1,3% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Gminę Ruciane-Nida powołano na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[3] w powiecie piskim, w województwie olsztyńskim. Miasto i gmina Ruciane-Nida stały się jedną jednostką administracyjną[4], w której skład wchodziły obszary sołectw: Ciesina, Gałkowo, Iznota, Karwica, Końcewo, Krzyże, Niedźwiedzi Róg, Ładne Pole, Nowa Ukta, Onufryjewo, Osiniak, Piaski, Szeroki Bór, Śwignajno Małe, Ukta, Wejsuny, Wierzba, Wojnowo, Wólka, Wygryny, Zamordeje.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[5], przestał istnieć powiat piski. Gmina Ruciane-Nida została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[6] umiejscowiły gminę Ruciane-Nida w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim.

Gmina miejsko-wiejska Ruciane-Nida graniczy z gminami: Mikołajki, Pisz, Rozogi, Świętajno, Piecki.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Gałkowo, Iznota, Karwica, Końcewo, Krzyże, Ładne Pole, Niedźwiedzi Róg, Nowa Ukta, Onufryjewo, Osiniak-Piotrowo, Szeroki Bór, Ukta, Wejsuny, Wojnowo, Wólka, Wygryny.

Pozostałe miejscowości: Iwanowo, Kamień, Zaroślak, Borek, Jeleń, Maskulińskie, Ruczaj, Pranie, Zdrużno, Karwica Mazurska, Głodowo, Lipnik, Kadzidłowo, Wypad, Wejsuny-Leśniczówka, Piaski, Lisiczyn, Pieczysko, Warnowo, Kończewo, Zakątki, Wierzba, Popielno, Kokoszka, Zameczek, Oko, Zamordeje.

Gospodarka

Ruciane-Nida to jedna z najpiękniejszych gmin Warmii i Mazur, malowniczo położona w ramionach jezior i w otoczeniu Puszczy Piskiej. Gmina, której ponad 80% powierzchni to lasy i wody, jest wizytówką województwa i jedną z najbardziej znanych i rozpoznawalnych miejscowości wczasowych w kraju. Obszar gminy wyróżnia się wyjątkowo dużym udziałem jezior. Najbardziej znane to jezioro Śniardwy, Jezioro Nidzkie, jezioro Bełdany. Przez zachodnią część gminy przepływa rzeka Krutynia, uznawana za jeden z piękniejszych nizinnych szlaków kajakowych w Polsce. Środowisko przyrodnicze urozmaicają występujący tutaj park krajobrazowy, liczne rezerwaty i pomniki przyrody. Urozmaicone ukształtowanie terenu zachęca do spędzania wolnego czasu na łonie natury. Liczne trasy turystyczne i ścieżki dydaktyczne pozwalają na obcowanie ze wspaniałą mazurską przyrodą i dotarcie do każdego ciekawego zakątka okolicy.

Centrum ruchu turystycznego skupia miasteczko Ruciane–Nida. Miejscowość jest ośrodkiem sportów wodnych, turystyki i wczasów, zapewnia doskonałe zaplecze gastronomiczne oraz rozrywkowo-kulturowe. Stanowi zarazem doskonałą bazę wypadową w bliższe i dalsze okolice. Bogata bazę turystyczna stanowią: hotele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, szkoleniowe, domy gościnne, kempingi, kwatery prywatne i gospodarstwa agroturystyczne w miejscowościach: Wojnowo, Nowy Most, Wejsuny, Wygryny, Wólka, Gałkowo, Szeroki Bór, Karwica, Ładne Pole, Głodowo, Niedźwiedzi Róg, Wierzba, Ukta, Krzyże, Kowalik, Popielno, Nowa Ukta[7] i inne.

Uzupełnieniem gospodarki w gminie Ruciane-Nida jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych. W gminie występują słabe gleby IV, V i VI klasy bonitacyjnej. Użytki rolne zajmują 12% ogólnej powierzchni w gminie, w tym: 42% (1802 ha) zajmują grunty orne i sady, a 58% (2489 ha) łąki i pastwiska. Najwięcej na terenie gminy jest gospodarstw małoobszarowych do 5 ha – aż 58 % oraz 5 -10 ha – 17,15 %. W większości wypadków przy tak ograniczonym areale gospodarstwa te prowadzą produkcję na własne potrzeby.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Ruciane-Nida wynosiła pod koniec 2013 roku 737. W tym 23 podmioty należały do sektora publicznego, pozostałe 714 tworzy sektor prywatny. 140 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 54 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 81 firm w dziale budownictwo, 71 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 122 firmy[2]. Na terenie gminy działalność prowadzą firmy przetwórstwa i obróbki drewna, m.in: Konopko - producent okien i drzwi drewnianych oraz produkcji jachtów: Mellody Yachts sp. z o.o..

Gmina Ruciane-Nida należy do LGD "Mazurskie Morze'', Związku Gmin "Czyste Mazury".

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Ruciane-Nida wynosiła 850 osób[2], co stanowi 13,5% bezrobotnych w powiecie piskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,5% ludności[8].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

W strukturach DK znajduje się Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Rucianem-Nidzie z filiami w Ukcie, Wejsunach.

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida należą[9]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Ruciane-Nida można uzyskać na stronach internetowych: ruciane-nida.pl oraz lotmp.pl

Religia

Szkolnictwo

W gminie miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie działa klub:

  • MKS Ruciane-Nida

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[10]:

Park krajobrazowy:

Rezerwaty:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Ruciane-Nida znajduje się 61 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: "Łąka Krutynia" i "Zatoka Wygryńska"[10].

Zobacz też:

Przypisy

  1. BIP Urzędu Miasta i Gminy Ruciane-Nida
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [1]
  3. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  4. Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim.
  5. Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [2]
  6. Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl
  7. UMiG Ruciane–Nida ruciane-nida.pl
  8. Bank Danych Lokalnych GUS
  9. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [3]
  10. 10,0 10,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie

Bibliografia

Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Uchwała Nr XXI/84/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategia zrównoważonego rozwoju miasta i gminy Ruciane – Nida do roku 2015
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
BIP Urzędu Miasta i Gminy Ruciane-Nida [20.12.2014]
Urząd Miasta i Gminy Ruciane-Nida [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Kuratorium Oświaty w Olsztynie, Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]