Rybno (gmina Sorkwity)

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Wersja z dnia 10:05, 7 lip 2016 autorstwa Konrad (dyskusja | edycje)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacja, szukaj
Rybno

Dwór w Rybnie.Fot. Mieczysław Kalski
Dwór w Rybnie.
Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Sorkwity
Sołectwo Rybno
Liczba ludności (2010) 487
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Rybno
Rybno
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Rybno
Rybno
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Rybno (niem. Ribben) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 487 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Izabela Polonis[1].

Położenie

Miejscowość położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 600, w odległości ok. 10 km od Sorkwit.

Dzieje miejscowości

Nieopodal dzisiejszej wsi znajdowała się osada z wczesnej epoki żelaza (400-120 r. p.n.e.) - kultury kurhanów zachodniobałtyjskich. Obecnie na zachodnim brzegu jeziora Piłakno znajduje się stanowisko archeologiczne, na terenie którego odkryto pozostałości po drewnianym osiedlu nawodnym o powierzchni – 70 na 100 m., na kilkuwarstwowym ruszcie z belek. Odnaleziono tutaj cmentarzysko kurhanowe z kręgiem kamiennym i prostokątną komorą grobową - pochówkami ciałopalnymi w popielnicach.

W 1391 r. wieś wymieniono w przywileju rycerza Filipa Wildenaw dla Lubana w Maradkach. W 1437 r. nazwę wsi zapisano w księgach czynszowych. W 1483 r. Maciej Wajsel i Piotr Wildenow dokonali podziału dóbr kozłowskich, z których wydzielono Rybno. W 1526 r. Jerzy Mangmeistre sprzedał 36 włók w Rybnie za 240 grzywien Stefanowi Kłocie, Lenartowi Zarebie, Maciejowi Bogutowi i Marcinowi Gotolewskiemu. Pozostałą część ziemi w Rybnie książę Albrecht nadał w 1528 r. Englowi von Golzheimowi.

W XV w. istniała tutaj parafia katolicka, która miała patronów wśród właścicieli miejscowych dóbr ziemskich, a później królów Prus. W XVI w. funkcjonowała w Rybnie także szkoła parafialna, która w XVIII w. przeszła pod władzę państwową. W XIX w. we wsi powstał nowy kościół ewangelicki.

W 1785 r. we wsi było 27 dymów, a w 1838 r. – 31. W 1838 r. mieszkało tu 286 osób, a pod koniec XIX w. ok. 500 – Polaków. Mieszkańcy trudnili się uprawą roli, rybołówstwem i hodowlą bydła. Na początku XX w. do działającego dworu należało 68 włók - łącznie z folwarkiem Karczewiec i Tyszkowo. Na terenie wsi funkcjonowała także gorzelnia. Do XX w. we wsi przeważali mieszkańcy pochodzenia polskiego nad mieszkańcami pochodzenia niemieckiego. Zmieniło się to w pierwszej połowie XX w., bowiem Mazurów (polskiego pochodzenia) było zaledwie 400. Po I wojnie światowej majątek ziemski wraz z dworem trafił w zarząd państwowy. Nadal funkcjonowała szkoła oraz nowo wybudowany kościół. W 1939 r. było tu 520 mieszkańców.

Po II wojnie światowej powstał we wsi PGR. W 1973 r. do sołectwa Rybno należały: Karczewiec PGR, osada Piłak (leśniczówka), Rybno (wieś i PGR), Tyszkowo PGR. Układ wsi przyjął kształt owalnicy. W Rybnie znajdują się dwie parafie: rzymskokatolicka i ewangelicka.

Gospodarka

We wsi działa stacja autobusowa.

Szkolnictwo

Mieści się tutaj Zespół Szkół Zawodowych: Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Technikum Agrobiznesu, Zaoczne Technikum Handlowe oraz świetlica.

Religia

We wsi znajduje się filiał parafii ewangelickiej w Sorkwitach.

Bezpieczeństwo

Obecnie działa tu Ochotnicza Straż Pożarna.

Zabytki

  • kościół ewangelicki z XIX w.
  • obelisk upamiętniający poległych w I wojnie światowej
  • pałac z XIX w.

Ludzie związani z miejscowością

Bibliografia

Kujawski Wojciech,Krutynia. Szlak wodny, Olsztyn 2006.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. X, Warszawa 1889.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]

Przypisy