Rygarby: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 6: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |zdjęcie              = Rygarby. Pańska Góra.jpg   
 
  |zdjęcie              = Rygarby. Pańska Góra.jpg   
  |opis zdjęcia          = Rygarby. Pańska Góra
+
  |opis zdjęcia          = Rygarby. Pańska Góra. Autor: AS. Źródło: [http://sepopol.wm.pl/114849,Najfajniejsza-wies-Rygarby.html#axzz3Ts3iAqQo www.sepopol.wm.pl]
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 34: Linia 34:
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], nad [[Rzeka Łyna|Łyną]], 13 km na wschód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 4 km na południowy zachód od [[Sępopol|Sępopola]]. Na zachód od wsi wznosi się [[Pańska Góra]] – pagórek (43 m n.p.m.), który stanowił staropruskie grodzisko.
+
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], nad rzeką [[Rzeka Łyna|Łyną]], 13 km na wschód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 4 km na południowy zachód od [[Sępopol|Sępopola]]. Na zachód od wsi wznosi się pagórek (43 m n.p.m.), który stanowił staropruskie grodzisko – [[Pańska Góra]].
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Nazwa wsi stanowi zapewne tłumaczenie Pańskiej Góry z języka [[Prusowie|pruskiego]]: ''rikijs'' – pan, ''garbis'' – góra. Wieś została założona w 1376 roku na 41 łanach jako majątek rycerski i wieś szlachecka. W następnych stuleciach majątek powiększał się kosztem wsi; w 1839 roku były tu tylko dwa gospodarstwa chłopskie, a w 1871 roku nie było już żadnego. W 1857 roku Rygarby liczyły 68 mieszkańców. Pod koniec XIX wieku majątek zajmował obszar 161 ha (stan na rok 1889). Do 1945 roku Rygarby należały do [[parafia ewangelicka w Sępopolu|parafii ewangelickiej w Sępopolu]].
+
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Nazwa wsi stanowi zapewne tłumaczenie Pańskiej Góry z języka [[Prusowie|pruskiego]]: ''rikijs'' – pan, ''garbis'' – góra. Wieś została założona w 1376 roku na 41 łanach jako majątek rycerski i wieś szlachecka. W następnych stuleciach majątek powiększał się kosztem wsi. W 1839 roku były tu tylko dwa gospodarstwa chłopskie, a w 1871 roku nie było już żadnego. W 1857 roku Rygarby liczyły 68 mieszkańców. Pod koniec XIX wieku majątek zajmował obszar 161 ha (stan na rok 1889). Do 1945 roku Rygarby należały do [[parafia ewangelicka w Sępopolu|parafii ewangelickiej w Sępopolu]].
  
 
Po 1945 roku wieś wchodziła w skład sołectwa [[Wiatrowiec]]. W 1978 roku wieś posiadała 25 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały powierzchnię 124 ha. Pięć lat później spis powszechny wykazał tu dziesięć budynków mieszkalnych tworzących zwartą zabudowę; we wsi działał punkt biblioteczny. Rygarby liczyły wówczas 101 mieszkańców.
 
Po 1945 roku wieś wchodziła w skład sołectwa [[Wiatrowiec]]. W 1978 roku wieś posiadała 25 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały powierzchnię 124 ha. Pięć lat później spis powszechny wykazał tu dziesięć budynków mieszkalnych tworzących zwartą zabudowę; we wsi działał punkt biblioteczny. Rygarby liczyły wówczas 101 mieszkańców.
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
 
*pozostałości zespołu dworsko-folwarcznego z przełomu XIX i XX wieku: obora z chlewnią, stajnia, chlewik, obora z domem oborowego
 
*pozostałości zespołu dworsko-folwarcznego z przełomu XIX i XX wieku: obora z chlewnią, stajnia, chlewik, obora z domem oborowego
*park dworski z przełomu XIX i XX wieku (0,5 ha), drzewostan częściowy wytrzebiony, park zaniedbany
+
*park dworski z przełomu XIX i XX wieku (0,5 ha), drzewostan częściowo wytrzebiony, park zaniedbany
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
Linia 49: Linia 51:
 
''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/>
 
''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/>
 
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
 
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
[http://bip.warmia.mazury.pl/sepopol_gmina_miejsko_-_wiejska/76/428/Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_miasta_i_gminy_Sepopol/| Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol], Sępopol 2005 [05.03.2014]<br/>
+
[http://bip.warmia.mazury.pl/sepopol_gmina_miejsko_-_wiejska/76/428/Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_miasta_i_gminy_Sepopol/ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol], Sępopol 2005 [05.03.2014]<br/>
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/>
+
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/>
 
<br/>
 
<br/>
  
 
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Sępopol (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]]
 
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Sępopol (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]]

Wersja z 08:26, 9 mar 2015

Rygarby

Rygarby. Pańska Góra. Autor: AS. Źródło: www.sepopol.wm.pl
Rygarby. Pańska Góra. Autor: AS. Źródło: www.sepopol.wm.pl
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat bartoszycki
Gmina Sępopol
Liczba ludności (2010) 58[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Rygarby
Rygarby
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Rygarby
Rygarby
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rygarby (niem. Rückgarben) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Sępopol. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 58 mieszkańców (łącznie z Pienami). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Zenon Kożuch[2].

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, nad rzeką Łyną, 13 km na wschód od Bartoszyc i 4 km na południowy zachód od Sępopola. Na zachód od wsi wznosi się pagórek (43 m n.p.m.), który stanowił staropruskie grodzisko – Pańska Góra.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Nazwa wsi stanowi zapewne tłumaczenie Pańskiej Góry z języka pruskiego: rikijs – pan, garbis – góra. Wieś została założona w 1376 roku na 41 łanach jako majątek rycerski i wieś szlachecka. W następnych stuleciach majątek powiększał się kosztem wsi. W 1839 roku były tu tylko dwa gospodarstwa chłopskie, a w 1871 roku nie było już żadnego. W 1857 roku Rygarby liczyły 68 mieszkańców. Pod koniec XIX wieku majątek zajmował obszar 161 ha (stan na rok 1889). Do 1945 roku Rygarby należały do parafii ewangelickiej w Sępopolu.

Po 1945 roku wieś wchodziła w skład sołectwa Wiatrowiec. W 1978 roku wieś posiadała 25 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały powierzchnię 124 ha. Pięć lat później spis powszechny wykazał tu dziesięć budynków mieszkalnych tworzących zwartą zabudowę; we wsi działał punkt biblioteczny. Rygarby liczyły wówczas 101 mieszkańców.

Zabytki

  • pozostałości zespołu dworsko-folwarcznego z przełomu XIX i XX wieku: obora z chlewnią, stajnia, chlewik, obora z domem oborowego
  • park dworski z przełomu XIX i XX wieku (0,5 ha), drzewostan częściowo wytrzebiony, park zaniedbany

Przypisy

  1. Łączna liczba mieszkańców wsi: Rygarby i Pieny.
  2. free.of.pl [05.03.2014]

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol, Sępopol 2005 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]