Rzepik szczeciniasty
| Rzepik szczeciniasty | |
| | |
| Agrimonia pilosa | |
| Ledeb. | |
 Rzepik szczeciniasty Fot. KENPEI. Źródło: Wikipedia | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | dwuliścienne |
| Rząd | różowce |
| Rodzina | różowate |
| Rodzaj | rzepik |
| Gatunek | rzepik szczeciniasty |
| Synonimy | |
Rzepik szczeciniasty (Agrimonia pilosa Ledeb.) – gatunek rośliny z rodziny różowatych (Rosaceae).
Morfologia
Łodyga wzniesiona, zwykle rozgałęziona, o wysokości 50–150 cm. Jest owłosiona niezbyt gęsto długimi, odstającymi włoskami i licznymi, maleńkimi gruczołkami. Pod ziemią występuje niezbyt silne, poziome kłącze. Liście przerywano-nieparzystopierzaste z przylistkami.
Odcinki liściowe w nasadzie długoklinowate, w dolnej części całobrzegie, w górnej połowie najszersze i brzegiem wcinano-piłkowane lub piłkowano-wrębne. Górna strona liścia naga lub z rzadka owłosiona, dolna – jaśniejsza, z długimi, sztywnymi włoskami na nerwach i z licznymi, bardzo drobnymi, lśniącymi gruczołkami na całej powierzchni.
Kwiaty zebrane w cienkie, kłosokształtne grona. Kielich pokryty haczykowatymi kolcami. Kwiaty drobne, o bladożółtych płatkach korony. Słupek dolny, otoczony przez hypancjum. Dojrzałe hypancjum ma wraz z haczykowatymi i stulonymi na szczycie szczecinkami 4–5 mm długości. Roślina kwitnie od czerwca do lipca, czasami do września.
Rozmieszczenie i ekologia
Zasięg występowania obejmuje wschodnią, południowo-wschodnią i północną część kontynentu azjatyckiego. Poprzez tereny Mongolii i Rosji sięga do Europy, gdzie zachodnia granica zasięgu sięga do Finlandii, Polski i Rumunii. W Polsce spotykany jest jedynie w północno-wschodniej części kraju (Pojezierze Litewskie i Mazurskie oraz Nizina Północnopodlaska) oraz w Karpatach (Beskid Niski i Bieszczady).
Rzepik szczeciniasty występuje na dość suchym lub średnio wilgotnym podłożu humusowym, kamienisto-gliniastym lub piaszczysto-gliniastym, zwykle o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym. W niżowej części Polski występuje przede wszystkim na przydrożach i okrajkach grądów i łęgów, rzadziej olsów i żyznych postaci borów mieszanych. Niemal nigdy nie jest spotykany pod okapem drzewostanu, w typowych zbiorowiskach leśnych.
Na Warmii i Mazurach znane jest stanowisko tego gatunku w Puszczy Boreckiej. Nie odnaleziono go w Puszczy Rominckiej, skąd go wcześniej podawano.
Gatunek ten tworzy mieszańce z rzepikiem pospolitym.
Wartość użytkowa
Roślina objęta jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową oraz Dyrektywą Siedliskową – wymaga wyznaczenia obszaru Natura 2000. Aktualnie nie wydaje się być zagrożona.
Zobacz też
pl.wikipedia.org, rzepik szczeciniasty [21.04.2014]
Bibliografia
Wołkowycki D., Zarzyka-Ryszka M., Rzepik szczeciniasty Agrimonia pilosa Ledeb., [w:] Przewodnik metodyczny. Biblioteka Monitoringu Środowiska, gios.gov.pl [21.04.2014], s. 209-222.
Natura 2000
