Sępopol (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Gospodarka)
Linia 39: Linia 39:
 
W tym:
 
W tym:
  
*Lasy: 19,4% (4777,9 ha)
+
*Lasy: 19,4% (4777,9 ha);
*Wody: 0,65% (160 ha)  
+
*Wody: 0,65% (160 ha);
*Użytki rolne: 73,5% (18120 ha)
+
*Użytki rolne: 73,5% (18120 ha).
  
 
Gmina stanowi 18,84% powierzchni [[powiat bartoszycki| powiatu bartoszyckiego]].
 
Gmina stanowi 18,84% powierzchni [[powiat bartoszycki| powiatu bartoszyckiego]].
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Demografia ==
 
== Demografia ==
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref>Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.</ref>:
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref>Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.</ref>:
Linia 98: Linia 97:
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
[[Plik: Kościół p.w. Matki Bożej Różańcowej w Dzietrzychowie.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej w Dzietrzychowie]]  
 
[[Plik: Kościół p.w. Matki Bożej Różańcowej w Dzietrzychowie.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej w Dzietrzychowie]]  
*[[Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Sępopolu]]
+
*[[Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Sępopolu]];
*[[Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Sępopolu]] - filie biblioteki w [[Wiatrowiec| Wiatrowcu]], [[Wodukajmy| Wodukajmach]]
+
*[[Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Sępopolu]] - filie biblioteki w [[Wiatrowiec| Wiatrowcu]], [[Wodukajmy| Wodukajmach]].
 
   
 
   
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
*[[Festyn rodzinny w Sępopolu]]
+
*[[Festyn rodzinny w Sępopolu]];
*[[Noc Świętojańska w Sępopolu]]
+
*[[Noc Świętojańska w Sępopolu]];
*[[Dożynki gminne]]
+
*[[Dożynki gminne]].
  
 
'''Ludzie związani z gminą'''
 
'''Ludzie związani z gminą'''
 
[[Plik: Kościół p.w. św. Michała Archanioła w Sępopolu.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. św. Michała Archanioła w Sępopolu]]  
 
[[Plik: Kościół p.w. św. Michała Archanioła w Sępopolu.jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. św. Michała Archanioła w Sępopolu]]  
*[[lkwim: Bazyli Trojanowski| Bazyli Trojanowski]] – rzeźbiarz ludowy  
+
*[[lkwim: Bazyli Trojanowski| Bazyli Trojanowski]] – rzeźbiarz ludowy;
*[[lkwim: Jerzy Dmitruk| Jerzy Dmitruk]] - artysta malarz, grafik  
+
*[[lkwim: Jerzy Dmitruk| Jerzy Dmitruk]] - artysta malarz, grafik;
*[[lkwim: Jerzy Górczyński| Jerzy Górczyński]] - poeta, powieściopisarz, nowelista
+
*[[lkwim: Jerzy Górczyński| Jerzy Górczyński]] - poeta, powieściopisarz, nowelista;
*[[lkwim: Paweł Ulaniuk| Paweł Ulaniuk]] - fotografik amator; mieszka i pracuje w [[Wiatrowiec| Wiatrowcu]]
+
*[[lkwim: Paweł Ulaniuk| Paweł Ulaniuk]] - fotografik amator; mieszka i pracuje w [[Wiatrowiec| Wiatrowcu]];
*[[lkwim: Zenobia Choma| Zenobia Choma]] - hafciarka, mieszka w [[Sępopol| Sępopolu]]
+
*[[lkwim: Zenobia Choma| Zenobia Choma]] - hafciarka, mieszka w [[Sępopol| Sępopolu]].
  
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
[[Plik:Kościół p.w. Matki Boskiej Szkaplerznej we Lwowcu..jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej we Lwowcu, Fot. Tadeusz Jędrzejewski]]  
 
[[Plik:Kościół p.w. Matki Boskiej Szkaplerznej we Lwowcu..jpg|thumb|righ|300px|Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej we Lwowcu, Fot. Tadeusz Jędrzejewski]]  
 
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Sępopol należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków[http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
 
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Sępopol należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków[http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
*[[lkwim: Kościół pw. św. Michała Archanioła w Sępopolu| Kościół pw. św. Michała Archanioła w Sępopolu]] wraz z plebanią
+
*[[lkwim: Kościół pw. św. Michała Archanioła w Sępopolu| Kościół pw. św. Michała Archanioła w Sępopolu]] wraz z plebanią;
*pozostałości murów miejskich (XIV w.), z fragmentami baszty w Sępopolu
+
*pozostałości murów miejskich (XIV w.), z fragmentami baszty w Sępopolu;
*założenie urbanistyczne starego miasta (XIV w.)
+
*założenie urbanistyczne starego miasta (XIV w.);
*XIX w. cmentarz ewangelicko-augsburski  
+
*XIX w. cmentarz ewangelicko-augsburski;
*[[lkwim: Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Lwowcu| Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej we Lwowcu]]
+
*[[lkwim: Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Lwowcu| Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej we Lwowcu]];
*[[Kościół pw. Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych w Dzietrzychowie]]
+
*[[Kościół pw. Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych w Dzietrzychowie]];
*[[Kosciół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Lipicy]]
+
*[[Kosciół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Lipicy]];
*[[Cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Ostrym Bardzie]]  
+
*[[Cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Ostrym Bardzie]];
*[[Zespół pałacowy w Judytach]] - majątek należący od XVI w. do rodziny von Kuenheim; tutaj w 1928 roku urodził się słynny Eberhard von Kuenheim, jeden z twórców potęgi koncernu samochodowego BMW
+
*[[Zespół pałacowy w Judytach]] - majątek należący od XVI w. do rodziny von Kuenheim; tutaj w 1928 roku urodził się słynny Eberhard von Kuenheim, jeden z twórców potęgi koncernu samochodowego BMW;
*[[lkwim: Pałac w Masunach| Pałac w Masunach]]
+
*[[lkwim: Pałac w Masunach| Pałac w Masunach]].
  
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
*[[Szlak Bocianich Gniazd]] - przez teren gminy Sępopol przebiega Europejski Szlak Bociana Białego, a miejscowość [[Lwowiec]] to jedna z większych kolonii tego ptaka
+
*[[Szlak Bocianich Gniazd]] - przez teren gminy Sępopol przebiega Europejski Szlak Bociana Białego, a miejscowość [[Lwowiec]] to jedna z większych kolonii tego ptaka;
*Inauguracja sezonu kajakowego na rzece Łynie na przystani w [[Stopki| Stopkach]] oraz spływy kajakowe rzeką Łyną  
+
*Inauguracja sezonu kajakowego na rzece Łynie na przystani w [[Stopki| Stopkach]] oraz spływy kajakowe rzeką Łyną;
*szlaki rowerowe: szlak "Doliną rzeki Łyny" o długości 31,5 km przebiegający przez [[Sępopol]] – [[Smolanka]] – [[Liski]] – [[Bartoszyce]] – [[Wiatrowiec]] – [[Sępopol]]; szlak "Pogranicza" o długości 34,0 km przebiegający przez [[Sępopol]] – [[Stopki]] – [[Ostre Bardo]] – [[Szczurkowo]] – Park [[Judyty]] – [[Liski]] – [[Smolanka]] – [[Sępopol]]; szlak "Bociana Białego" o długości 29,5 km przebiegający przez [[Sępopol]] – [[Romankowo]] – [[Lwowiec]] – [[Wanikajmy]] – [[Gaj]] – [[Smodajny]] – [[Dzietrzychowo]] – [[Miedna]] – [[Sepopol]]  
+
*szlaki rowerowe: szlak "Doliną rzeki Łyny" o długości 31,5 km przebiegający przez [[Sępopol]] – [[Smolanka]] – [[Liski]] – [[Bartoszyce]] – [[Wiatrowiec]] – [[Sępopol]]; szlak "Pogranicza" o długości 34,0 km przebiegający przez [[Sępopol]] – [[Stopki]] – [[Ostre Bardo]] – [[Szczurkowo]] – Park [[Judyty]] – [[Liski]] – [[Smolanka]] – [[Sępopol]]; szlak "Bociana Białego" o długości 29,5 km przebiegający przez [[Sępopol]] – [[Romankowo]] – [[Lwowiec]] – [[Wanikajmy]] – [[Gaj]] – [[Smodajny]] – [[Dzietrzychowo]] – [[Miedna]] – [[Sepopol]];
*zespoły parków pałacowych w [[Woryny| Worynach]], [[Witrowiec| Wiatrowcu]], [[Pasławki| Pasławkach]], [[Masuny| Masunach]], [[Liski| Liskach]]
+
*zespoły parków pałacowych w [[Woryny| Worynach]], [[Witrowiec| Wiatrowcu]], [[Pasławki| Pasławkach]], [[Masuny| Masunach]], [[Liski| Liskach]];
*liczne pomniki przyrody
+
*liczne pomniki przyrody;
*Mistrzostwa Północy w skokach przez przeszkody oraz liczne atrakcje organizowane w Stadninie Koni w [[Liski| Liskach]]
+
*Mistrzostwa Północy w skokach przez przeszkody oraz liczne atrakcje organizowane w Stadninie Koni w [[Liski| Liskach]].
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
 
W gminie miejsko-wiejskiej Sępopol znajduje się 5 Zespołów Wychowania Przedszkolnego w [[Dzietrzychowo| Dzietrzychowie]], [[Wiatrowiec| Wiatrowcu]], [[Poniki| Ponikach]], [[Sępopol| Sępopolu]]. Poza wymienionymi placówkami w gminie istnieją:
 
W gminie miejsko-wiejskiej Sępopol znajduje się 5 Zespołów Wychowania Przedszkolnego w [[Dzietrzychowo| Dzietrzychowie]], [[Wiatrowiec| Wiatrowcu]], [[Poniki| Ponikach]], [[Sępopol| Sępopolu]]. Poza wymienionymi placówkami w gminie istnieją:
  
*[[Szkoła Podstawowa w Dzietrzychowie]]
+
*[[Szkoła Podstawowa w Dzietrzychowie]];
*[[Szkoła Podstawowa im. Adama Loreta w Ponikach]]
+
*[[Szkoła Podstawowa im. Adama Loreta w Ponikach]];
*[[Szkoła Podstawowa w Wiatrowcu]]
+
*[[Szkoła Podstawowa w Wiatrowcu]];
*[[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Sępopolu]] - [[Szkoła Podstawowa im. gen. Zygmunta Berlinga w Sępopolu]], [[Gimnazjum im. Ireny Sendlerowej w Sępopolu]]
+
*[[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Sępopolu]] - [[Szkoła Podstawowa im. gen. Zygmunta Berlinga w Sępopolu]], [[Gimnazjum im. Ireny Sendlerowej w Sępopolu]].
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Sport ==
 
== Sport ==
*[[LKS Łyna Sępopol]]
+
*[[LKS Łyna Sępopol]];
*Zimowy turniej piłki nożnej im. Roberta Borowskiego
+
*Zimowy turniej piłki nożnej im. Roberta Borowskiego.
 
<br/>
 
<br/>
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
==Inne organizacje i instytucje==
*[[Klub Integracji Społecznej w Sępopolu]] (KIS) przy Miejsko-Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej - jest to jednostka, której zadaniem jest udzielanie pomocy osobom indywidualnym oraz ich rodzinom w odbudowywaniu i podtrzymywaniu umiejętności uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej
+
*[[Klub Integracji Społecznej w Sępopolu]] (KIS) przy Miejsko-Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej - jest to jednostka, której zadaniem jest udzielanie pomocy osobom indywidualnym oraz ich rodzinom w odbudowywaniu i podtrzymywaniu umiejętności uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej;
*[[Miejsko-Gminne Stowarzyszenie Bezrobotnych w Sępopolu]] - prowiadzi działalność związaną z pomocą osobom skrajnie ubogim, działaniami wspomagającymi rodziny (osoby samotnie wychowujące dzieci) niewydolne wychowawczo, dystrybucją darów rzeczowych, odzieży i żywności, pośrednictwem pracy, aktywizacją zawodową (np. szkolenia i kursy przekwalifikowujące, praca chroniona, zatrudnienie socjalne)  
+
*[[Miejsko-Gminne Stowarzyszenie Bezrobotnych w Sępopolu]] - prowiadzi działalność związaną z pomocą osobom skrajnie ubogim, działaniami wspomagającymi rodziny (osoby samotnie wychowujące dzieci) niewydolne wychowawczo, dystrybucją darów rzeczowych, odzieży i żywności, pośrednictwem pracy, aktywizacją zawodową (np. szkolenia i kursy przekwalifikowujące, praca chroniona, zatrudnienie socjalne);
*[[Salezjańska Organizacja Sportowa Stowarzyszenie Lokalne „SL SALOS” w Sępopolu]] - zakres działań organizacji to: wychowanie młodzieży, propagowanie na boisku zasady fair play, organizacja czasu wolnego dla dzieci i młodzieży  
+
*[[Salezjańska Organizacja Sportowa Stowarzyszenie Lokalne „SL SALOS” w Sępopolu]] - zakres działań organizacji to: wychowanie młodzieży, propagowanie na boisku zasady fair play, organizacja czasu wolnego dla dzieci i młodzieży;
*[[Polski Związek Wędkarski Koło „Kleń” w Sępopolu]]
+
*[[Polski Związek Wędkarski Koło „Kleń” w Sępopolu]].
 
<br/>
 
<br/>
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
Linia 160: Linia 157:
  
 
Obszary chronionego krajobrazu wyznaczono przede wszystkim w dolinach głównych cieków wodnych powiatu i na obszarze węzła hydrograficznego:
 
Obszary chronionego krajobrazu wyznaczono przede wszystkim w dolinach głównych cieków wodnych powiatu i na obszarze węzła hydrograficznego:
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Dolnej Łyny]] (powierzchnia ogółem 16 429,9 ha)
+
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Dolnej Łyny]] (powierzchnia ogółem 16 429,9 ha);
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Guber]] (powierzchnia ogółem 14 363,8 ha)
+
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Guber]] (powierzchnia ogółem 14 363,8 ha).
  
 
Na obszarze gminy Sępopol znajdują się 2 obszary chronione w ramach sieci Natura 2000:
 
Na obszarze gminy Sępopol znajdują się 2 obszary chronione w ramach sieci Natura 2000:
*Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków [[Ostoja Warmińska]]
+
*Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków [[Ostoja Warmińska]];
*Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk [[Torfowiska źródliskowe koło Łabędnika]]
+
*Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk [[Torfowiska źródliskowe koło Łabędnika]].
  
 
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie miasta i gminy Sępopol znajdują się 23 pomniki przyrody (w tym 19 pojedynczych drzew i 4 grupy drzew). Ochroną objęto przede wszystkim wiekowe okazy dębów.
 
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie miasta i gminy Sępopol znajdują się 23 pomniki przyrody (w tym 19 pojedynczych drzew i 4 grupy drzew). Ochroną objęto przede wszystkim wiekowe okazy dębów.
 
Ważną rolę w zachowaniu różnorodności biologicznej na terenach zurbanizowanych pełnią tereny zielone. Zajmują one na obszarze miasta i gminy Sępopol powierzchnię 4,5 ha.<br/>
 
Ważną rolę w zachowaniu różnorodności biologicznej na terenach zurbanizowanych pełnią tereny zielone. Zajmują one na obszarze miasta i gminy Sępopol powierzchnię 4,5 ha.<br/>
 
 
== Bibliografia  ==
 
== Bibliografia  ==
 
#Dz.U. 1945 nr 33 poz. 196, Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej z dnia 21 sierpnia 1945 r. o utworzeniu nowych, o zmianach istniejących dotychczas rejonowych komend uzupełnień i o ustaleniu ich zasięgu terytorialnego.[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19450330196]]
 
#Dz.U. 1945 nr 33 poz. 196, Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej z dnia 21 sierpnia 1945 r. o utworzeniu nowych, o zmianach istniejących dotychczas rejonowych komend uzupełnień i o ustaleniu ich zasięgu terytorialnego.[[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19450330196]]

Wersja z 17:45, 13 kwi 2014

Gmina Sępopol

Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat bartoszycki
Rodzaj gminy miejsko-wiejska
Burmistrz Grzegorz Mucha
Powierzchnia 246,38 km²
Liczba sołectw 22
Liczba miejscowości 53
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia
6622
26 osób/km²
Strefa numeracyjna 89
Tablice rejestracyjne NBA
TERYT 2801063
Urząd gminy
ul. 22 Lipca 7 11 -210 Sępopol
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Sępopol – gmina miejsko-wiejska położona w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie bartoszyckim. Siedziba gminy znajduje się w Sępopolu.

Gmina miejsko-wiejska Sępopol leży w Pasie Pobrzeży Bałtyckich, w regionie Niziny Staropruskiej, mezoregionie Niziny Sępopolskiej. Gmina rolnicza, posiadająca wiele walorów przyrodniczych i krajobrazowych.

Władzę w gminie sprawuje burmistrz Grzegorz Mucha[1].

Powierzchnia gminy

Gmina Sępopol zajmuje powierzchnię 246,38 km2[2]. W tym:

  • Lasy: 19,4% (4777,9 ha);
  • Wody: 0,65% (160 ha);
  • Użytki rolne: 73,5% (18120 ha).

Gmina stanowi 18,84% powierzchni powiatu bartoszyckiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[3]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób  % osób  % osób  %
liczba 6622 100 3292 49,7 3330 50,3
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
26 13 13

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Sępopol wynosiło -44 osóby[4], co stanowi 11,08% migracji ludności w powiecie bartoszyckim oraz 1,7% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Powstające granice i podziały terytorialne na ziemiach dawnych Prus Wschodnich, po II wojnie światowej, opierały się początkowo na niemieckim podziale administracyjnym. Po wytyczeniu wschodniej granicy państwa polskiego, z części ziem dawnego powiatu frydlandzko-bartoszyckiego[5] utworzono nowy powiat - powiat bartoszycki, z siedzibą w Bartoszycach. Ówczesny starosta bartoszycki podzielił ziemie powiatu na 5 gmin zbiorowych: gminy Dąbrowa, Galiny, Łabędnik z siedzibą w Sokolicy, Liski z siedzibą w Domaradach oraz Smolanka. Powołał również dwie gminy miejskie w Bartoszycach i Sępopolu. Na początku 1946 roku, na skutek niewielkiej liczby ludności i braku perspektyw na rozwój aministracyjny miasta, Sępopol utracił zarząd miejski, a wraz z nim prawa miejskie. Terytorium miasta zostało włączone w obszar gminy wiejskiej Smolanka, którą przeminowano na gminę Sępopol z siedzibą w Sępopolu[6]. Na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku stała się ona częścią województwa olsztyńskiego[7].

Na podstawie Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o osiedlach i radach narodowych osiedli[8] oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 roku[9] Sępopol uzyskał prawa osiedla. W 1972 roku, na podstawie Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada[10], Sępopol odzyskał prawa miejskie, a na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 roku miasto i gmina Sępopol stały sie jedną jednostką administracyjną z siedzibą Urzędu Miasta i Gminy w Sępopolu. W skład nowo utworzonej gminy weszły obszary sołectw: Długa, Dzietrzychowo, Kinwągi, Lipica, Masuny, Ostre Bardo, Retowy, Rogielkajmy, Romankowo, Roskajmy, Różyna, Rusajny, Smolanka, Stopki, Szczurkowo, Śmiardowo, Turcz, Wiatrowiec, Wodukajmy[11]. 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[12], przestał istnieć powiat bartoszycki. Gmina Sępopol została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego. Z dniem 1 lutego 1977 roku do gminy Sępopol właczono obszar sołectwa Lwowiec z likwidowanej gminy Skandawa[13].

Kolejne zmiany podziału administracyjnego państwa[14] umiejscowiły gminę miejsko-wiejską Sępopol w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim.

Gmina miejsko-wiejska Sępopol graniczy z gminami: wiejską Bartoszyce, Korsze i Barciany w powiecie kętrzyńskim. Północna granica gminy stanowi granicę państwową z Rosją.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Długa, Dzietrzychowo, Kinwągi, Lipica, Lwowiec, Masuny, Ostre Bardo, Prętławki, Rogielkajmy, Roskajmy, Romankowo, Rusajny, Różyna, Rygarby, Śmiardowo, Smolanka, Stopki, Szczurkowo, Turcz, Trosiny, Wiatrowiec, Wodukajmy

Pozostałe miejscowości i miasta: Stopki, Dobroty, Gierkiny, Majmławki, Wanikajmy, Gaj, Melejdy, Romaliny, Smodajny, Romankowo, Korytki, Poniki, Liski, Miedna, Chełmiec, Pasławki, Stopki Osada, Gulkajmy, Judyty, Park, Retowy, Łobzowo, Pieny, Boryty, Domarady, Langanki, Przewarszyty, Sępopol

Gospodarka

Położenie z dala od głównych szlaków komunikacyjnych oraz znaczny udział użytków rolnych w obszarze gminy, warunkują profil gospodarczy gminy miejsko-wiejskiej Sępopol. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w mieście i gminie Sępopol wynosiła w 2012 roku 310. 32 podmioty stanowią sektor publiczny, pozostałe 278 należą do sektora prywatnego. 90% podmiotów działa w sferze prywatnej, z czego największą liczbę stanowią osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą w branży usług, przemyśle i budownictwie oraz rolnictwie. W gminie brak dużych zakładów produkcyjnych i przemysłowych.

Miasto i gmina Sępopol współpracują z miastami partnerskimi: Prawdińsk w obwodzie kaliningradzkim oraz Lägerdorf w Niemczech. Gmina jest członkiem Stowarzyszenia Gmin Rzeczypospolitej Polskiej Euroregion Bałtyk[15].

Ważną gałęzią gospodarki w gminie miejsko-wiejskiej Sępopol jest rolnictwo. W tym dziale gospodarki, oprócz indywidualnych gospodarstw rolnych, działają 34 podmioty gospodarcze. Wysoki wskaźnik bonitacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej wynosi 73,8 pkt i sprzyja rozwojowi rolnictwa. Ponad 60% gospodarstw rolnych ma powierzchnię powyżej 1 ha, ponad 25% stanowią gospodarstwa powyżej 15 ha. Średnia powierzchnia gospodarstw rolniczych w gminie wiejsko-miejskiej Sępopol wynosi 24,7 ha. Blisko 84% gospodarstw powyżej 1 ha prowadzi produkcję rolniczą, 68% produkuje głównie na rynek – reszta nie prowadzi produkcji rolnej lub produkuje na potrzeby własne. Użytki rolne o dobrych glebach zajmują ponad 13,6 tys. ha. Ponad 70,6% użytków rolnych stanowią zasiewy (zboża, rośliny oleiste, ziemniaki). W hodowli ważną gałęzią jest hodowla bydła[16].

Turystyka nie odgrywa w gminie Sępopol znaczącej roli. W związku z tym baza noclegowa jest nieduża. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowości Romankowo.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Sępopol wynosiła 948 osób [17], co stanowi 14% bezrobotnych w powiecie bartoszyckim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 25,1% ludności[18].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej w Dzietrzychowie

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

Kościół pw. św. Michała Archanioła w Sępopolu

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej we Lwowcu, Fot. Tadeusz Jędrzejewski

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Sępopol należą[19]:

Szlaki i atrakcje turystyczne


Szkolnictwo

W gminie miejsko-wiejskiej Sępopol znajduje się 5 Zespołów Wychowania Przedszkolnego w Dzietrzychowie, Wiatrowcu, Ponikach, Sępopolu. Poza wymienionymi placówkami w gminie istnieją:


Sport


Inne organizacje i instytucje


Obszary chronione i pomniki przyrody

Tereny chronione na obszarze gminy miejsko-wiejskiej Sępopol zajmują 2769,3 ha (11,2%), są to obszary chronionego krajobrazu[20].

Obszary chronionego krajobrazu wyznaczono przede wszystkim w dolinach głównych cieków wodnych powiatu i na obszarze węzła hydrograficznego:

Na obszarze gminy Sępopol znajdują się 2 obszary chronione w ramach sieci Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie miasta i gminy Sępopol znajdują się 23 pomniki przyrody (w tym 19 pojedynczych drzew i 4 grupy drzew). Ochroną objęto przede wszystkim wiekowe okazy dębów. Ważną rolę w zachowaniu różnorodności biologicznej na terenach zurbanizowanych pełnią tereny zielone. Zajmują one na obszarze miasta i gminy Sępopol powierzchnię 4,5 ha.

Bibliografia

  1. Dz.U. 1945 nr 33 poz. 196, Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej z dnia 21 sierpnia 1945 r. o utworzeniu nowych, o zmianach istniejących dotychczas rejonowych komend uzupełnień i o ustaleniu ich zasięgu terytorialnego.[[17]]
  2. Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.[[18]]
  3. Dz.U. 1954 nr 43 poz. 192, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o osiedlach i radach narodowych osiedli.[19]
  4. Dz.U. 1959 nr 65 poz. 387, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 r. w sprawie utworzenia i zmiany granic niektórych osiedli w województwach krakowskim, olsztyńskim, opolskim i szczecińskim.[20]
  5. Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[[21]]
  6. Dz.U. 1972 nr 50 poz. 327, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast.[22]
  7. Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [[23]]
  8. Dz.U. 1977 nr 2 poz. 11, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 grudnia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia i zmiany granic gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach krośnieńskim, nowosądeckim, olsztyńskim i piotrkowskim.[24]
  9. Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[[25]]
  10. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
  11. Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1987.
  12. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
  13. Bank Danych Lokalnych GUS [[26]] (data dostępu 27.02.2014)
  14. BIP Urzędu Miasta i Gminy Sępopol[[27]] (data dostępu 27.02.2014)
  15. GUS [[28]] (data dostępu 27.02.2014)
  16. Leksykon kultury Warmii i Mazur. [[29]]
  17. Plan odnowy miejscowości Sępopol na lata 2009 -2015, Załącznik do Uchwały Nr XXI/124/09 Rady Miejskiej w Sępopolu z dnia 3 marca 2009 r.[30]
  18. Program ochrony środowiska dla Miasta i Gminy Sępopol na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019, Olsztyn 2012.[31]
  19. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków. [[32]]
  20. UStat w Olsztynie [33] (data dostępu 27.02.2014)
  21. Wykaz szkół i placówek oświatowych według województw [[34]]

Przypisy

  1. BIP Urzędu Miasta i Gminy Sępopol [1] (data dostępu 27.02.2014)
  2. UStat w Olsztynie [2](data dostępu 27.02.2014)
  3. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
  4. Bank Danych lokalnych GUS,[3] (data dostępu 27.02.2014)
  5. Dz.U. 1945 nr 33 poz. 196, Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej z dnia 21 sierpnia 1945 r. o utworzeniu nowych, o zmianach istniejących dotychczas rejonowych komend uzupełnień i o ustaleniu ich zasięgu terytorialnego.[4]
  6. Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1987.
  7. Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [5]
  8. Dz.U. 1954 nr 43 poz. 192, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o osiedlach i radach narodowych osiedli.[6]
  9. Dz.U. 1959 nr 65 poz. 387, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 r. w sprawie utworzenia i zmiany granic niektórych osiedli w województwach krakowskim, olsztyńskim, opolskim i szczecińskim.[7]
  10. Dz.U. 1972 nr 50 poz. 327, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast.[8]
  11. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  12. Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [9]
  13. Dz.U. 1977 nr 2 poz. 11, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 29 grudnia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia i zmiany granic gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach krośnieńskim, nowosądeckim, olsztyńskim i piotrkowskim.[10]
  14. Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[11]
  15. Plan odnowy miejscowości Sępopol na lata 2009 -2015, Załącznik do Uchwały Nr XXI/124/09 Rady Miejskiej w Sępopolu z dnia 3 marca 2009 r.[12]
  16. Program ochrony środowiska dla Miasta i Gminy Sępopol na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019, Olsztyn 2012 [13]
  17. Bank Danych Lokalnych GUS [14] (data dostępu 27.02.2014)
  18. Bank Danych Lokalnych GUS (data dostępu 27.02.2014)
  19. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków[15]
  20. Program ochrony środowiska dla Miasta i Gminy Sępopol na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019, Olsztyn 2012[16]