Sałkowice: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Bibliografia)
 
(Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Sałkowice ''' (niem. ''Zallenfelde'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[gmina Pasłęk|gminie Pasłęk]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo elbląskie|województwa elbląskiego]].
+
''' Sałkowice ''' (niem. ''Zallenfelde'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]], w [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pasłęk]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
 
 
Miejscowość w 2010 roku liczyła 84 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Józef Kosacz]]<ref>http://www.paslek.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1132:wybory-sotysow&catid=1:informacje-biece [data dostępu: 5.03.2014]</ref>.
 
 
 
<br/>
 
  
 +
Miejscowość w 2010 roku liczyła 84 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Józef Kosacz]]<ref>[http://www.paslek.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1132:wybory-sotysow&catid=1:informacje-biece paslek.pl] [05.03.2014]</ref>.
 +
<br/><br/>
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 11 km na wschód od [[Pasłęk|Pasłęka]] nad rzeczką [[Sała|Sałą]].
+
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wysoczyzna Elbląska|Wysoczyzny Elbląskiej]], 11 km na wschód od [[Pasłęk|Pasłęka]] nad rzeczką [[Rzeka Sała|Sałą]].
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Nazwa wsi nawiązuje bezpośrednio na nazwy rzeczki Sały.Pierwsza pisemna wzmianka dotycząca Sałkowic pochodzi z XV wieku. Jako pruska wieś zostały przyłączone pod koniec XVI stuleci a do [[Grądówek|Grądówka]], który należał do [[von Borck|Achatiusa von Borcka]]. Początkowo Sałkowice podlegały komornictwu [[[Burdajny]] a następnie jego pasłęckiemu odpowiednikowi. W okresie wojen napoleońskich we wsi stacjonowali francuscy żołnierze. W 1875 roku wieś była zamieszkana przez 447 osób. W latach 20. XX wieku Sałkowice składały się z 51 budynków mieszkalnych. Wśród 262 mieszkańców znalazł się tylko jeden katolik - pozostali byli ewangelikami. W 1854 roku we wsi wybudowano dom modlitweny, w którym odbywały się msze. Budynek pełnił jednocześnie rolę kaplicy, szkoły i mieszkania nauczyciela. W 1857 roku kaplica została wyposażona w ambonę, organy, chrzcielnicę i drewnianą dzwonnicę. Kaplica została przebudowana  w 1925 roku.
+
Nazwa wsi nawiązuje bezpośrednio na nazwy rzeczki Sały. Pierwsza pisemna wzmianka dotycząca Sałkowic pochodzi z XV wieku. Jako [[Prusowie|pruska]] wieś zostały przyłączone pod koniec XVI w. do [[Grądówek|Grądówka]], który należał do [[von Borck|Achatiusa von Borcka]]. Początkowo Sałkowice podlegały komornictwu [[Burdajny]], a następnie jego pasłęckiemu odpowiednikowi. W okresie wojen napoleońskich we wsi stacjonowali francuscy żołnierze. W 1875 roku wieś była zamieszkana przez 447 osób. W latach 20. XX wieku Sałkowice składały się z 51 budynków mieszkalnych. Wśród 262 mieszkańców znajdował się tylko jeden katolik pozostali byli ewangelikami. W 1854 roku we wsi wybudowano dom modlitewny, w którym odbywały się msze. Budynek pełnił jednocześnie rolę kaplicy, szkoły i mieszkania nauczyciela. W 1857 roku kaplica została wyposażona w ambonę, organy, chrzcielnicę i drewnianą dzwonnicę. Dom modlitewny został przebudowany w 1925 roku.
 
 
  
W 1939 roku Sałkowice miały być zamieszkane przez około 280 osób. We wsi działała jednoizbowa szkoła oraz gospoda ''Zum Deutschen Kaiser'', należąca do Leopolda Schmidta, a później do Hermanna Pägenstedta. Do największych gospodarzy należeli: Friedrich Madsack, Gottfried Stobäus, Walter Liedtke, Emil Hellwig, Emil Taube. W Sałkowicach działała też mleczarnia, należąca do Maxa Hahna. W latach 1937-194 5 ostatnim niemieckim wójtem był Emil Hellwig. Wśród niemieckich mieszkańców wsi można znaleźć polskobrzmiące nazwiska: Kreowski, Maschitzki, Olschewski, Piorreck i Schlomski. W czasie [[II wojna światwoa|II wojny światowej]] w miejscowości pracowali robotnicy przymusowi z Polski i Francji.
+
W 1939 roku Sałkowice miały być zamieszkane przez około 280 osób. We wsi działała jednoizbowa szkoła oraz gospoda ''Zum Deutschen Kaiser'' należąca do Leopolda Schmidta, a później do Hermanna Pägenstedta. Do największych gospodarzy należeli: Friedrich Madsack, Gottfried Stobäus, Walter Liedtke, Emil Hellwig, Emil Taube. W Sałkowicach działała też mleczarnia, należąca do Maxa Hahna. W latach 1937–1945 ostatnim niemieckim wójtem był Emil Hellwig. Wśród niemieckich mieszkańców wsi można było znaleźć polsko brzmiące nazwiska: Kreowski, Maschitzki, Olschewski, Piorreck i Schlomski. W czasie II wojny światowej w miejscowości pracowali robotnicy przymusowi z Polski i Francji.
  
21 stycznia 1945 roku rozpoczęła się ewakuacja mieszkańców wsi. Dwa dni później do Sałkowic wkroczyły sowieckie oddziały. Rozpoczął się szaber i podpalenia budynków mieszkalnych, brutalne gwałty i wywózki ludności.Pierwsi Polacy zaczęli przybywać do miejscowości pod koniec 1945 roku. W Sałkowicach mieszkało jeszcze wówczas kilka niemieckich rodzin, które opuściły  wieś w 1947 roku. Pierwszym powojennym sołtysem został [[Stanisław Wydra]]. Uruchomiona została siedmioklasowa szkoła. Placówka została zamknięta w latach 80. Przez ponad dziesięć lat nieużytkowany budynek szkoły niszczał. W 1996 roku został wykupiony przez osobę prywatną. W 2000 roku budynek ponownie zmienił właściciela, który przebudował obiekt na pensjonat.
+
21 stycznia 1945 roku rozpoczęła się ewakuacja mieszkańców wsi. Dwa dni później do Sałkowic wkroczyły sowieckie oddziały. Rozpoczął się szaber i podpalenia budynków mieszkalnych, brutalne gwałty i wywózki ludności. Pierwsi Polacy zaczęli przybywać do miejscowości pod koniec 1945 roku. W Sałkowicach mieszkało jeszcze wówczas kilka niemieckich rodzin, które opuściły  wieś w 1947 roku. Pierwszym powojennym sołtysem został [[Stanisław Wydra]]. We wsi uruchomiono siedmioklasową szkołę – placówka została zamknięta w latach 80. Przez ponad dziesięć lat nieużytkowany budynek szkoły niszczał. W 1996 roku został wykupiony przez osobę prywatną. W 2000 roku budynek ponownie zmienił właściciela. Nowy właściciel przebudował obiekt na pensjonat.
 
Obecnie we wsi funkcjonuje świetlica wiejska.
 
Obecnie we wsi funkcjonuje świetlica wiejska.
 +
<br/>
  
+
== Religia ==
 +
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rogajnach|parafii rzymskokatolickiej pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rogajnach]].
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Turystyka ==
 
== Turystyka ==
W miejscowości działa pensjonat "Megi".
+
*W miejscowości działa pensjonat "Megi" mieszczący się w budynku dawnej szkoły.
<br/>
 
 
 
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Budynek dawnej szkoły i kaplicy z połowy XIX wieku - obecnie mieści się w nim pensjonat
+
*budynek dawnej szkoły i kaplicy z połowy XIX wieku  
*Dawny cmentarz ewangelicki
+
*dawny cmentarz ewangelicki
*Budynek dawnej kuźni, zaadoptowany na prywatne mieszkanie
+
*budynek dawnej kuźni, zaadoptowany na prywatne mieszkanie
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
#Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.
 
#''Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997'', red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 19.06.2014]
 
#[http://www.glospasleka.pl/index.php?id=news&idd=16437| Lech Słodownik, Sałkowice][data dostępu: 19.06.2014]
 
#[http://pensjonatmegi.com/pl| Pensjonat "Megi"] [data dostępu: 19.06.2014]
 
<br/>
 
 
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 +
== Bibliografia ==
 +
Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, ''Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych'', Elbląg 2012.<br/>
 +
''Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297–1997'', red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [19.06.2014]<br/>
 +
[http://www.glospasleka.pl/index.php?id=news&idd=16437 Lech Słodownik, ''Sałkowice'', glospasleka.pl] [19.06.2014]<br/>
 +
[http://pensjonatmegi.com/pl Pensjonat "Megi"] [19.06.2014]<br/>
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Gmina Pasłęk]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat elbląski]] [[Kategoria: Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]]

Aktualna wersja na dzień 15:16, 9 sty 2015

Sałkowice

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat elbląski
Gmina Pasłęk
Liczba ludności (2010) 84
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Sałkowice
Sałkowice
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Sałkowice
Sałkowice
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Sałkowice (niem. Zallenfelde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 84 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Józef Kosacz[1].

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 11 km na wschód od Pasłęka nad rzeczką Sałą.

Dzieje miejscowości

Nazwa wsi nawiązuje bezpośrednio na nazwy rzeczki Sały. Pierwsza pisemna wzmianka dotycząca Sałkowic pochodzi z XV wieku. Jako pruska wieś zostały przyłączone pod koniec XVI w. do Grądówka, który należał do Achatiusa von Borcka. Początkowo Sałkowice podlegały komornictwu Burdajny, a następnie jego pasłęckiemu odpowiednikowi. W okresie wojen napoleońskich we wsi stacjonowali francuscy żołnierze. W 1875 roku wieś była zamieszkana przez 447 osób. W latach 20. XX wieku Sałkowice składały się z 51 budynków mieszkalnych. Wśród 262 mieszkańców znajdował się tylko jeden katolik – pozostali byli ewangelikami. W 1854 roku we wsi wybudowano dom modlitewny, w którym odbywały się msze. Budynek pełnił jednocześnie rolę kaplicy, szkoły i mieszkania nauczyciela. W 1857 roku kaplica została wyposażona w ambonę, organy, chrzcielnicę i drewnianą dzwonnicę. Dom modlitewny został przebudowany w 1925 roku.

W 1939 roku Sałkowice miały być zamieszkane przez około 280 osób. We wsi działała jednoizbowa szkoła oraz gospoda Zum Deutschen Kaiser należąca do Leopolda Schmidta, a później do Hermanna Pägenstedta. Do największych gospodarzy należeli: Friedrich Madsack, Gottfried Stobäus, Walter Liedtke, Emil Hellwig, Emil Taube. W Sałkowicach działała też mleczarnia, należąca do Maxa Hahna. W latach 1937–1945 ostatnim niemieckim wójtem był Emil Hellwig. Wśród niemieckich mieszkańców wsi można było znaleźć polsko brzmiące nazwiska: Kreowski, Maschitzki, Olschewski, Piorreck i Schlomski. W czasie II wojny światowej w miejscowości pracowali robotnicy przymusowi z Polski i Francji.

21 stycznia 1945 roku rozpoczęła się ewakuacja mieszkańców wsi. Dwa dni później do Sałkowic wkroczyły sowieckie oddziały. Rozpoczął się szaber i podpalenia budynków mieszkalnych, brutalne gwałty i wywózki ludności. Pierwsi Polacy zaczęli przybywać do miejscowości pod koniec 1945 roku. W Sałkowicach mieszkało jeszcze wówczas kilka niemieckich rodzin, które opuściły wieś w 1947 roku. Pierwszym powojennym sołtysem został Stanisław Wydra. We wsi uruchomiono siedmioklasową szkołę – placówka została zamknięta w latach 80. Przez ponad dziesięć lat nieużytkowany budynek szkoły niszczał. W 1996 roku został wykupiony przez osobę prywatną. W 2000 roku budynek ponownie zmienił właściciela. Nowy właściciel przebudował obiekt na pensjonat. Obecnie we wsi funkcjonuje świetlica wiejska.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rogajnach.

Turystyka

  • W miejscowości działa pensjonat "Megi" mieszczący się w budynku dawnej szkoły.

Zabytki

  • budynek dawnej szkoły i kaplicy z połowy XIX wieku
  • dawny cmentarz ewangelicki
  • budynek dawnej kuźni, zaadoptowany na prywatne mieszkanie

Przypisy

  1. paslek.pl [05.03.2014]

Bibliografia

Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297–1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
Bank Danych Lokalnych GUS [19.06.2014]
Lech Słodownik, Sałkowice, glospasleka.pl [19.06.2014]
Pensjonat "Megi" [19.06.2014]