Sasanka otwarta: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Linia 1: Linia 1:
 +
{{Roślina infobox
 +
|Nazwa rośliny = Sasanka otwarta
 +
|Nazwa łacińska = Pulsatilla patens
 +
|L = (L.) Mill.
 +
|Pusta linia = <br/>
 +
|grafika = Pulsatilla patens 2.jpg
 +
|podpis grafiki = Sasanka otwarta - pokrój
 +
|Systematyka = Systematyka
 +
|Domena = eukarionty
 +
|Królestwo = rośliny
 +
|Podkrólestwo = rośliny naczyniowe
 +
|Gromada = okrytonasienne
 +
|Klasa = dwuliścienne
 +
|Rząd = jaskrowce
 +
|Rodzina = jaskrowate
 +
|Rodzaj = sasanka
 +
|Gatunek = sasanka otwarta
 +
|Synonimy = Synonimy
 +
|Lista synonimów =
 +
}}
  
 +
'''Sasanka otwarta''', sasanka dzwonkowata (''Pulsatilla patens'' (L.) Mill.) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych (''Ranunculaceae'').
  
'''Sasanka otwarta''' (''Pulsatilla patens'' (L.) Mill.) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych (''Ranunculaceae'').
 
 
 
[[Plik:Pulsatilla patens 2.jpg|200px|thumb|right|''Pulsatilla patens'' - sasanka otwarta
 
(Media:http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pulsatilla_patens_2.jpg#file.ogg)]]
 
  
 
=== Morfologia ===
 
=== Morfologia ===
Linia 25: Linia 41:
 
Sasanka otwarta rośnie w zbiorowiskach leśnych na glebach ubogich, kwaśnych do obojętnych, suchych i piaszczystych. Jest gatunkiem charakterystycznym dla borów sosnowych. Jest rośliną światłolubną, stąd też najczęściej jest spotykana wzdłuż dróg leśnych, linii oddziałowych, pasów przeciwpożarowych, itp.  
 
Sasanka otwarta rośnie w zbiorowiskach leśnych na glebach ubogich, kwaśnych do obojętnych, suchych i piaszczystych. Jest gatunkiem charakterystycznym dla borów sosnowych. Jest rośliną światłolubną, stąd też najczęściej jest spotykana wzdłuż dróg leśnych, linii oddziałowych, pasów przeciwpożarowych, itp.  
 
<br/>
 
<br/>
 
  
  
Linia 33: Linia 48:
 
Roślina ta jest uprawiana w niektórych krajach jako ozdobna w ogródkach przydomowych, zwłaszcza w ogrodach skalnych. Wszystkie części sasnki zawierają trującą protoanemoninę. Po wysuszeniu roślina traci własności trujące.
 
Roślina ta jest uprawiana w niektórych krajach jako ozdobna w ogródkach przydomowych, zwłaszcza w ogrodach skalnych. Wszystkie części sasnki zawierają trującą protoanemoninę. Po wysuszeniu roślina traci własności trujące.
  
Sasanka otwarta jest objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Jest to gatunek wymierający na obszarze kraju w warunkach naturalnych (kategoria "E" na Czerwonej Liście). Sasanka otwarta jest gatunkiem o znaczeniu wspólnotowym, wymaga wyznaczenia obszaru NATURA 2000.
+
Sasanka otwarta jest objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Jest to gatunek wymierający na obszarze kraju w warunkach naturalnych (kategoria "E" na Czerwonej Liście). Sasanka otwarta jest gatunkiem o znaczeniu wspólnotowym, wymaga wyznaczenia obszaru [[NATURA 2000]].
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 40: Linia 55:
 
   
 
   
  
Na Warmii i Mazurach sasanka otwarta jest rośliną bardzo rzadką, jej stanowiska znane są obecnie jedynie z południowej części regionu (głównie południowe obrzeża Puszczy Piskiej). Nieco liczniejsze populacje występują w graniczącej z regionem Puszczy Kurpiowskiej (Nadleśnictwa Myszyniec i Ostrołęka).
+
Na [[WArmia i Mazury|Warmii i Mazurach]] sasanka otwarta jest rośliną bardzo rzadką, jej stanowiska znane są obecnie jedynie z południowej części regionu (głównie południowe obrzeża Puszczy Piskiej). Nieco liczniejsze populacje występują w graniczącej z regionem Puszczy Kurpiowskiej (Nadleśnictwa Myszyniec i Ostrołęka).
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 55: Linia 70:
 
P. Pawlikowski: ''Sasanka otwarta Pulsatilla patens L. (Mill.)''. Przewodnik metodyczny. Biblioteka Monitoringu Środowiska: 224-242 [http://www.gios.gov.pl/siedliska/pdf/przewodnik_metodyczny_pulsatilla_patens.pdf]
 
P. Pawlikowski: ''Sasanka otwarta Pulsatilla patens L. (Mill.)''. Przewodnik metodyczny. Biblioteka Monitoringu Środowiska: 224-242 [http://www.gios.gov.pl/siedliska/pdf/przewodnik_metodyczny_pulsatilla_patens.pdf]
 
<br/>
 
<br/>
 +
  
 
== Linki zewnętrzne ==
 
== Linki zewnętrzne ==
  
 
http://pl.wikipedia.org/wiki/Sasanka_otwarta
 
http://pl.wikipedia.org/wiki/Sasanka_otwarta
 
 
<br/>
 
<br/>
  
  
[[Kategoria: Przyroda]]
+
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria:Rośliny]] [[Kategoria:Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria:Rośliny chronione]]
[[Kategoria:Rośliny]]
 

Wersja z 19:35, 1 kwi 2014

Sasanka otwarta

Pulsatilla patens
(L.) Mill.
Sasanka otwarta - pokrój
Sasanka otwarta - pokrój
Systematyka
Królestwo rośliny
Podkrólestwo rośliny naczyniowe
Gromada okrytonasienne
Klasa dwuliścienne
Rząd jaskrowce
Rodzina jaskrowate
Rodzaj sasanka
Gatunek sasanka otwarta
Synonimy


Sasanka otwarta, sasanka dzwonkowata (Pulsatilla patens (L.) Mill.) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae).


Morfologia

Bylina o silnie, srebrzystobiało owłosionych organach nadziemnych. Pędy kwiatowe wyprostowane, wysokości 7-20 cm (w czasie owocowania – do 40 cm), opatrzone są okółkiem siedzących, zrośniętych liści podzielonych na długie i wąskie łatki. Liście odziomkowe, w liczbie od 5 do 12, tworzą przyziemną rozetę. Blaszki liściowe o zmiennym kształcie, w zarysie okrągławe, dłoniasto-trójsieczne, z odcinkami 2-3-dzielnymi i łatkami równowąsko-lancetowatymi. Ogonki liściowe od 8 do 12 cm długości.

Kwiaty sasanki są stosunkowo duże (3-6 cm średnicy), niebieskie lub fioletowe (sporadycznie białawe), początkowo dzwonkowate i podwinięte, później szeroko otwarte i wzniesione (stąd nazwa gatunkowa rośliny). Okwiat złożony jest z 6 działek. Wewnątrz kwiatu występują liczne słupki i pręciki.

Sasanka otwarta jest jednym z najwcześniej zakwitających gatunków flory Polski. Zakwita już w marcu i wytwarza od jednego do kilkudziesięciu kwiatów. Kwiaty są owadopylne (zapylane głównie przez pszczołowate). Owocem jest jednonasienna niełupka z długą pierzastą ością, która pełni rolę aparatu lotnego. W czasie dojrzewania liczne niełupki tworzą charakterystyczny owocostan – puszystą kulkę.


Rozmieszczenie i ekologia

Sasanka otwarta jest gatunkiem o rozmieszczeniu wokółbiegunowym (cyrkumborealnym). Na terenie Europy należy do elementu środkowoeuropejskiego (wschodniego) flory. W Polsce znana jest z przeważającej części Niżu. Brak jej zasadniczo na obszarach górskich. Liczba jej stanowisk maleje w kierunku zachodnim, a w sąsiedztwie zachodniej granicy kraju, na terytorium Niemiec, gatunek ten osiągnął zachodnią granicę europejskiego zasięgu. Współcześnie na terenie Polski 80% jej stanowisk występuje w północno-wschodniej części kraju.

Sasanka otwarta rośnie w zbiorowiskach leśnych na glebach ubogich, kwaśnych do obojętnych, suchych i piaszczystych. Jest gatunkiem charakterystycznym dla borów sosnowych. Jest rośliną światłolubną, stąd też najczęściej jest spotykana wzdłuż dróg leśnych, linii oddziałowych, pasów przeciwpożarowych, itp.


Wartość użytkowa

Roślina ta jest uprawiana w niektórych krajach jako ozdobna w ogródkach przydomowych, zwłaszcza w ogrodach skalnych. Wszystkie części sasnki zawierają trującą protoanemoninę. Po wysuszeniu roślina traci własności trujące.

Sasanka otwarta jest objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Jest to gatunek wymierający na obszarze kraju w warunkach naturalnych (kategoria "E" na Czerwonej Liście). Sasanka otwarta jest gatunkiem o znaczeniu wspólnotowym, wymaga wyznaczenia obszaru NATURA 2000.


Ciekawostki

Na Warmii i Mazurach sasanka otwarta jest rośliną bardzo rzadką, jej stanowiska znane są obecnie jedynie z południowej części regionu (głównie południowe obrzeża Puszczy Piskiej). Nieco liczniejsze populacje występują w graniczącej z regionem Puszczy Kurpiowskiej (Nadleśnictwa Myszyniec i Ostrołęka).


Bibliografia

M. Szczecińska: Sasanka otwarta Pulsatilla patens L. (Mill.). W: Cz. Hołdyński (red.), Siedliska i gatunki NATURA 2000. Olsztyn: Wyd. Mantis, 2010: 184-188.

A. Zając, M. Zając (red.): Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych chronionych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1997.

K. Zarzycki, Z. Szeląg: Red list of the vascular plants in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20.

P. Pawlikowski: Sasanka otwarta Pulsatilla patens L. (Mill.). Przewodnik metodyczny. Biblioteka Monitoringu Środowiska: 224-242 [1]


Linki zewnętrzne

http://pl.wikipedia.org/wiki/Sasanka_otwarta