Smardz jadalny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Linia 18: Linia 18:
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Lista synonimów = }}
 
  |Lista synonimów = }}
<br/>
 
 
 
'''Smardz jadalny''' (''Morchella esculenta'' (L.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny smardzowatych (Morchellaceae), rzędu kustrzebkowców (Pezizales).
 
'''Smardz jadalny''' (''Morchella esculenta'' (L.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny smardzowatych (Morchellaceae), rzędu kustrzebkowców (Pezizales).
 
+
<br/><br/>
 
+
== Owocnik ==
=== Owocnik ===
 
 
 
 
Owocnik wysokości 3-10 cm (20 cm). Główka o wymiarach 3-8 cm x 3-6 cm, szara, szaro-ochrowa, woskowatożółta, kulista lub jajowata, w  środku pusta, z nieregularnie rozmieszczonymi alweolami (wnękami) na powierzchni, bez wyraźnie rozgraniczających żeber; dolną krawędzią przyrośnięta do trzonu. Trzon o wymiarach 5-9 x 2-4 cm, biało-ochrowy, pokryty drobnymi ziarenkami, w środku pusty.
 
Owocnik wysokości 3-10 cm (20 cm). Główka o wymiarach 3-8 cm x 3-6 cm, szara, szaro-ochrowa, woskowatożółta, kulista lub jajowata, w  środku pusta, z nieregularnie rozmieszczonymi alweolami (wnękami) na powierzchni, bez wyraźnie rozgraniczających żeber; dolną krawędzią przyrośnięta do trzonu. Trzon o wymiarach 5-9 x 2-4 cm, biało-ochrowy, pokryty drobnymi ziarenkami, w środku pusty.
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Rozmieszczenie i ekologia ==
 
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 
 
 
 
Smardz jadalny tworzy owocniki jednoroczne, wczesną wiosną, od kwietnia i maja do czerwca, pojedynczo lub w grupach, w lasach i zaroślach liściastych, nad brzegami rzek i potoków, w parkach, w ogrodach, często pod jesionami i wiązami, również pod drzewami owocowymi, czasami na wysypiskach porośniętych zielenią, na nawożonych glebach, rzadziej w lasach iglastych. Grzyb saprotroficzny.
 
Smardz jadalny tworzy owocniki jednoroczne, wczesną wiosną, od kwietnia i maja do czerwca, pojedynczo lub w grupach, w lasach i zaroślach liściastych, nad brzegami rzek i potoków, w parkach, w ogrodach, często pod jesionami i wiązami, również pod drzewami owocowymi, czasami na wysypiskach porośniętych zielenią, na nawożonych glebach, rzadziej w lasach iglastych. Grzyb saprotroficzny.
 
<br/>
 
<br/>
 
Jest to gatunek objęty ochroną gatunkową w Polsce, zaliczony do grzybów rzadkich – kategoria R na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski". Ze względu na dość liczne stanowiska tego gatunku, odnotowane w ostatnich latach na terenie całego kraju, również na Warmii i Mazurach, według niektórych, nie należy do grzybów rzadkich, choć nie jest też pospolity.
 
Jest to gatunek objęty ochroną gatunkową w Polsce, zaliczony do grzybów rzadkich – kategoria R na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski". Ze względu na dość liczne stanowiska tego gatunku, odnotowane w ostatnich latach na terenie całego kraju, również na Warmii i Mazurach, według niektórych, nie należy do grzybów rzadkich, choć nie jest też pospolity.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Wartość użytkowa ==
 
 
=== Wartość użytkowa ===
 
 
 
 
Owocniki są jadalne, opisywane jako cenne pod względem spożywczym, smaczne, przydatne do obróbki zarówno świeże, jak i suszone, jednak w stanie surowym toksyczne dla człowieka.
 
Owocniki są jadalne, opisywane jako cenne pod względem spożywczym, smaczne, przydatne do obróbki zarówno świeże, jak i suszone, jednak w stanie surowym toksyczne dla człowieka.
 
<br/>
 
<br/>
 
 
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985.
 
Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985.
Linia 53: Linia 37:
 
<br/>
 
<br/>
 
Wojewoda W., Ławrynowicz M.: ''Red list of the macrofungi in Poland''. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70.
 
Wojewoda W., Ławrynowicz M.: ''Red list of the macrofungi in Poland''. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Linki zewnętrzne ==
 
== Linki zewnętrzne ==
 
+
[http://www.grzyby.pl/gatunki/Morchella_esculenta.htm grzyby.pl] [22.04.2014]
http://www.grzyby.pl/gatunki/Morchella_esculenta.htm
 
 
<br/>
 
<br/>
http://pl.wikipedia.org/wiki/Smardz_jadalny  
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Smardz_jadalny pl.wikipedia.org] [22.04.2014]
 
<br/>
 
<br/>
http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp
+
[http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp indexfungorum.org] [22.04.2014]
 
<br/>
 
<br/>
 
  
 
[[Kategoria: Przyroda]]
 
[[Kategoria: Przyroda]]
 
[[Kategoria: Grzyby]]
 
[[Kategoria: Grzyby]]

Wersja z 11:20, 11 lip 2014

Smardz jadalny

Morchella esculenta
(L.) Pers.
Owocniki smardza jadalnego
Owocniki smardza jadalnego
Systematyka
Królestwo grzyby
Gromada grzyby workowe
Klasa kustrzebniaki
Rząd kustrzebkowce
Rodzina smardzowate
Rodzaj smardz
Gatunek smardz jadalny
Synonimy

Smardz jadalny (Morchella esculenta (L.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny smardzowatych (Morchellaceae), rzędu kustrzebkowców (Pezizales).

Owocnik

Owocnik wysokości 3-10 cm (20 cm). Główka o wymiarach 3-8 cm x 3-6 cm, szara, szaro-ochrowa, woskowatożółta, kulista lub jajowata, w środku pusta, z nieregularnie rozmieszczonymi alweolami (wnękami) na powierzchni, bez wyraźnie rozgraniczających żeber; dolną krawędzią przyrośnięta do trzonu. Trzon o wymiarach 5-9 x 2-4 cm, biało-ochrowy, pokryty drobnymi ziarenkami, w środku pusty.

Rozmieszczenie i ekologia

Smardz jadalny tworzy owocniki jednoroczne, wczesną wiosną, od kwietnia i maja do czerwca, pojedynczo lub w grupach, w lasach i zaroślach liściastych, nad brzegami rzek i potoków, w parkach, w ogrodach, często pod jesionami i wiązami, również pod drzewami owocowymi, czasami na wysypiskach porośniętych zielenią, na nawożonych glebach, rzadziej w lasach iglastych. Grzyb saprotroficzny.
Jest to gatunek objęty ochroną gatunkową w Polsce, zaliczony do grzybów rzadkich – kategoria R na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski". Ze względu na dość liczne stanowiska tego gatunku, odnotowane w ostatnich latach na terenie całego kraju, również na Warmii i Mazurach, według niektórych, nie należy do grzybów rzadkich, choć nie jest też pospolity.

Wartość użytkowa

Owocniki są jadalne, opisywane jako cenne pod względem spożywczym, smaczne, przydatne do obróbki zarówno świeże, jak i suszone, jednak w stanie surowym toksyczne dla człowieka.

Bibliografia

Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985.
Flück M.: Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie. Franckh-Kosmos Verlags GmbH&Co., Stuttgart.
Wojewoda W., Ławrynowicz M.: Red list of the macrofungi in Poland. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70.

Linki zewnętrzne

grzyby.pl [22.04.2014]
pl.wikipedia.org [22.04.2014]
indexfungorum.org [22.04.2014]