Smardz jadalny

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Smardz jadalny

Morchella esculenta
(L.) Pers.
Smardze  jadalne
Smardze jadalne
Systematyka
Królestwo grzyby
Gromada grzyby workowe
Klasa kustrzebniaki
Rząd kustrzebkowce
Rodzina smardzowate
Rodzaj smardz
Gatunek smardz jadalny
Synonimy


Smardz jadalny (Morchella esculenta(L.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny smardzowatych (Morchellaceae) rzędu kustrzebkowców (Pezizales).


Owocnik

Owocnik wysokości 3-10 cm (20 cm). Główka o wymiarach 3-8 cm x 3-6 cm,szara,szaro ochrowa, woskowatożółta, kulista lub jajowata, w środku pusta, z nieregularnie rozmieszczonymi alweolami (wnękami) na powierzchni, bez wyraźnie rozgraniczających żeber; dolną krawędzią przyrośnięta do trzonu.Trzon o wymiarach 5-9 x 2-4 cm, białoochrowy, pokryty drobnymi ziarenkami, w środku pusty.




Rozmieszczenie i ekologia

Smardz jadalny tworzy owocniki jednoroczne wczesną wiosną, od kwietnia i maja do czerwca, pojedynczo lub w grupach, w lasach i zaroślach liściastych, nad brzegami rzek i potoków, w parkach, w ogrodach, często pod jesionami i wiązami, również pod drzewami owocowymi, czasami na wysypiskach porośniętych zielenią, na nawożonych glebach, rzadziej w lasach iglastych. Grzyb saprotroficzny.
Jest to gatunek objęty ochroną gatunkową w Polsce, zaliczony do grzybów rzadkich –kategoria R na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski . Ze względu na dość liczne stanowiska tego gatunku, odnotowane w ostatnich latach na terenie całego kraju, również na Warmii i Mazurach, według niektórych, nie należy do grzybów rzadkich, choć nie jest też pospolity.



Wartość użytkowa

Owocniki są jadalne, opisywane jako cenne pod względem spożywczym, smaczne, przydatne do obróbki zarówno świeże jak i suszone, jednak w stanie surowym toksyczne dla człowieka.


Bibliografia

Gumińska B., Wojewoda W. Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985.
Flück M.. Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie. Franckh-Kosmos Verlags-GmbH & Co., Stuttgart.
Wojewoda W., Ławrynowicz M.: Red list of the macrofungi in Poland. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70.


Linki zewnętrzne

http://www.grzyby.pl/gatunki/Morchella_esculenta.htm
http://pl.wikipedia.org/wiki/Smardz_jadalny
http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp