Stama: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzono nową stronę " {{Wieś infobox |nazwa = Stama |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = Stamy |z...")
 
Linia 7: Linia 7:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Stamy   
 
  |dopełniacz wsi        = Stamy   
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
 
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe     
 
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe     
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś
Linia 31: Linia 31:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>'''Stama'''</big> (niem. Stamm ) - wieś sołecka w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity.  W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
+
<big>'''Stama'''</big> (niem. Stamm) - wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity.  W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).  
+
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują sięzasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna).Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy jeziora:Stromek, Warpuńskie,Zyndackie, Gielądzkie, Lampasz. Wzdłuż jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od Jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m.
Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują sięzasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna).Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy jeziora:Stromek, Warpuńskie,Zyndackie, Gielądzkie, Lampasz. Wzdłuż jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia.
 
Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m.
 
 
 
 
 
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
=== Dzieje miejscowości ===
Wieś powstała na terytorium nadanym w 1379 r. przez wielkiego mistrza Winryka von Kniprode, Kiersztanowi i Otonowi z Olsztyn między jeziorem Gieląd i Stama. Wieś nosi nazwę od pobliskiego jeziora Stama – Stamen. Nazwa pochodzi od prusko – litewskiego  „stamina” – opary .
+
Wieś powstała na terytorium nadanym w 1379 r. przez wielkiego mistrza Winryka von Kniprode, Kiersztanowi i Otonowi z Olsztyn między jeziorem Gieląd i Stama. Wieś nosi nazwę od pobliskiego jeziora Stama – Stamen. Nazwa pochodzi od prusko – litewskiego  „stamina” – opary. W 1451 r. przywilej zostaje odnowiony przez wielkiego mistrza Ludwika von Erlichshausen, Janowi z Kermit, Janowi Przebędowskiemu i Mikołajowi Ruszkowskiemu. Jezioro Stama zostaje zamienione na Sermit a w jeziorze Tapejmowskim właściciele otrzymują prawo połowu ryb. W 1469 r. dobra: Sorkwity, Stama i Miłuki kupuje Jerzy Schlieben za 347 grzywien. W 1599 r. dobra kupują Eglofsteinowie. W 1785 r. we wsi były 22 dymy a w 1838 r. – 19 . W 1815 r. we wsi mieszkały 122 osoby a w 1838 r. – 212 . Pod koniec XIX w. wieś obejmowała 142 ha z 31 domami i 165 mieszkańcami. Ok 1818 r. powstała w Stamie szkoła, w której w 1818 r. wykładał nauczyciel Jan Thiel. W 1939 r. w Stamie mieszkało 80 osób .  
W 1451 r. przywilej zostaje odnowiony przez wielkiego mistrza Ludwika von Erlichshausen, Janowi z Kermit, Janowi Przebędowskiemu i Mikołajowi Ruszkowskiemu. Jezioro Stama zostaje zamienione na Sermit a w jeziorze Tapejmowskim właściciele otrzymują prawo połowu ryb. W 1469 r. dobra: Sorkwity, Stama i Miłuki kupuje Jerzy Schlieben za 347 grzywien. W 1599 r. dobra kupują Eglofsteinowie.
 
W 1785 r. we wsi były 22 dymy a w 1838 r. – 19 . W 1815 r. we wsi mieszkały 122 osoby a w 1838 r. – 212 . Pod koniec XIX w. wieś obejmowała 142 ha z 31 domami i 165 mieszkańcami.  
 
Ok 1818 r. powstała w Stamie szkoła, w której w 1818 r. wykładał nauczyciel Jan Thiel. W 1939 r. w Stamie mieszkało 80 osób .  
 
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
 
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
 +
 +
Na kartach historii wsi zapisali się: wielki mistrza Winryka von Kniprode oraz nauczyciel Jan Thiel.
  
 
<br/>
 
<br/>
  
  
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+
=== Bibliografia: ===
  
=== Zabytki: ===
+
Chojnacki Władysław, ''Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska'', Poznań 1946, 183 ss.
  
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.  
 
 
<br/>
 
 
 
=== Bibliografia: ===
 
 
 
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, s. 180.
 
W. Chojnacki, Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska, Poznań 1946, s. 129.
 
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1975, s. 187.  
 
  
 +
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XI, Warszawa 1890, 960 ss.
  
 
<br/>
 
<br/>
Linia 76: Linia 64:
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
  
 
+
http://www.gminasorkwity.pl
 +
<br/>
 
[[Kategoria: Miejscowość]]
 
[[Kategoria: Miejscowość]]
 
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 09:19, 20 wrz 2013 (CEST)
 
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 09:19, 20 wrz 2013 (CEST)

Wersja z 10:11, 26 wrz 2013


Stama

Rodzaj miejscowości wieś
Państwo  Polska
Województwo warmińsko - mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Sorkwity
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Stama
Stama
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Stama
Stama
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Stama (niem. Stamm) - wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.


Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują sięzasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna).Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy jeziora:Stromek, Warpuńskie,Zyndackie, Gielądzkie, Lampasz. Wzdłuż jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od Jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m.


Dzieje miejscowości

Wieś powstała na terytorium nadanym w 1379 r. przez wielkiego mistrza Winryka von Kniprode, Kiersztanowi i Otonowi z Olsztyn między jeziorem Gieląd i Stama. Wieś nosi nazwę od pobliskiego jeziora Stama – Stamen. Nazwa pochodzi od prusko – litewskiego „stamina” – opary. W 1451 r. przywilej zostaje odnowiony przez wielkiego mistrza Ludwika von Erlichshausen, Janowi z Kermit, Janowi Przebędowskiemu i Mikołajowi Ruszkowskiemu. Jezioro Stama zostaje zamienione na Sermit a w jeziorze Tapejmowskim właściciele otrzymują prawo połowu ryb. W 1469 r. dobra: Sorkwity, Stama i Miłuki kupuje Jerzy Schlieben za 347 grzywien. W 1599 r. dobra kupują Eglofsteinowie. W 1785 r. we wsi były 22 dymy a w 1838 r. – 19 . W 1815 r. we wsi mieszkały 122 osoby a w 1838 r. – 212 . Pod koniec XIX w. wieś obejmowała 142 ha z 31 domami i 165 mieszkańcami. Ok 1818 r. powstała w Stamie szkoła, w której w 1818 r. wykładał nauczyciel Jan Thiel. W 1939 r. w Stamie mieszkało 80 osób .


Ludzie związani z miejscowością:

Na kartach historii wsi zapisali się: wielki mistrza Winryka von Kniprode oraz nauczyciel Jan Thiel.



Bibliografia:

Chojnacki Władysław, Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska, Poznań 1946, 183 ss.

Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XI, Warszawa 1890, 960 ss.


Zobacz też

http://www.gminasorkwity.pl
Kinlis (dyskusja) 09:19, 20 wrz 2013 (CEST)