Stama: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 31: Linia 31:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>'''Stama'''</big> (niem. Stamm) - [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[gmina Sorkwity |gminie Sorkwity]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Tadeusz Nosek]].
+
<big>'''Stama'''</big> (niem. Stamm) - [[wieś sołecka]] w Polsce w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[Sorkwity (gmina wiejska)|gminie Sorkwity]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Tadeusz Nosek]].
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo (gmina Mikołajki)|Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Miejscowość położona jest na terenie [[gmina Sorkwity| gminy Sorkwity]], gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują się zasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna). Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy: [[ Jezioro Stromek]], [[Jezioro Warpuńskie]], [[Jezioro Zyndackie]], [[Jezioro Gielądzkie]], [[Jezioro Lampasz]]. Wzdłuż [[Jezioro Gielądzkie |Jeziora Gielądzkiego]] i [[Jezioro Lampackie| Lampackiego]] występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od [[Jezioro Gielądzkie |Jeziora Gielądzkiego]], koło [[Surmówka |Surmówki]] ma wysokość 208 m n.p.m.
+
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[Powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo (gmina Mikołajki)|Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Miejscowość położona jest na terenie [[Sorkwity (gmina wiejska)| gminy Sorkwity]], gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują się zasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna). Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy: [[Jezioro Stromek]], [[Jezioro Warpuńskie]], [[Jezioro Zyndackie]], [[Jezioro Gielądzkie]], [[Jezioro Lampasz]]. Wzdłuż [[Jezioro Gielądzkie |Jeziora Gielądzkiego]] i [[Jezioro Lampackie| Lampackiego]] występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od Jeziora Gielądzkiego, koło [[Surmówka |Surmówki]] ma wysokość 208 m n.p.m.
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
=== Dzieje miejscowości ===
Wieś lokowano na terytorium, które w 1379 r. zostało przekazane przez wielkiego mistrza [[Winryk von Kniprode |Winryka von Kniprode]] Kiersztanowi i Otonowi z [[Olsztyn |Olsztyna]]. Nadany obszar ziemi znajdował się między [[Jezioro Gieląd |Jeziorem Gieląd]] i [[Jezioro Stama|Jeziorem Stama]]. Nazwa wsi pochodzi od prusko–litewskiego słowa „stamina”, tzn. - opary. W 1451 r. wielki mistrz Ludwika von Erlichshausen odnowił przywilej wsi Janowi z Kermit, Janowi Przebędowskiemu i Mikołajowi Ruszkowskiemu. Nowi właściciel wsi otrzymali prawo połowu ryb w [[Jezioro Tapejmowskie| Jeziorze Tapejmowskim]]. W 1469 r. dobra: [[Sorkwity]], Stama i Miłuki kupił Jerzy Schlieben. W 1599 r. majątek Stama przejęli Eglofsteinowie.
+
Wieś lokowano na terytorium, które w 1379 r. zostało przekazane przez wielkiego mistrza [[Winryk von Kniprode |Winryka von Kniprode]] Kiersztanowi i Otonowi z [[Olsztyn |Olsztyna]]. Nadany obszar ziemi znajdował się między [[Jezioro Gieląd |Jeziorem Gieląd]] i [[Jezioro Stama|Jeziorem Stama]]. Nazwa wsi pochodzi od prusko–litewskiego słowa „stamina”, tzn. - opary. W 1451 r. wielki mistrz [[Ludwik von Erlichshausen]] odnowił przywilej wsi Janowi z Kermit, Janowi Przebędowskiemu i Mikołajowi Ruszkowskiemu. Nowi właściciel wsi otrzymali prawo połowu ryb w [[Jezioro Tapejmowskie| Jeziorze Tapejmowskim]]. W 1469 r. dobra: [[Sorkwity]], Stama i Miłuki kupił Jerzy Schlieben. W 1599 r. majątek Stama przejęli Eglofsteinowie.
  
 
<br/>
 
<br/>
  
W 1785 r. we wsi były 22 [[dym |dymy]], a w 1838 r. – 19 [[dym| dymów]]. W 1815 r. we wsi mieszkały 122 osoby, a w 1838 r. – 212 osób. Pod koniec XIX w. teren wsi zajmował 142 ha. W tym okresie we wsi było 31 domów i mieszkało 165 osób. Ok. 1818 r. powstała w Stamie szkoła, w której w 1818 r. wykładał nauczyciel [[Jan Thiel]]. W 1939 r. w Stamie mieszkało 80 osób.  
+
W 1785 r. we wsi były 22 [[dym |dymy]], a w 1838 r. – 19 dymów. W 1815 r. we wsi mieszkały 122 osoby, a w 1838 r. – 212 osób. Pod koniec XIX w. teren wsi zajmował 142 ha. W tym okresie we wsi było 31 domów i mieszkało 165 osób. Ok. 1818 r. powstała w Stamie szkoła, w której w 1818 r. wykładał nauczyciel [[Jan Thiel]]. W 1939 r. w Stamie mieszkało 80 osób.  
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Ludzie związani z miejscowością===
 
=== Ludzie związani z miejscowością===
 
+
Na kartach historii wsi zapisali się: wielki mistrz [[Winryk von Kniprode]] oraz nauczyciel [[Jan Thiel]].  
Na kartach historii wsi zapisali się: wielki mistrza [[Winryk von Kniprode]] oraz nauczyciel [[Jan Thiel]].  
 
  
 
<br/>
 
<br/>
 
  
 
=== Bibliografia===
 
=== Bibliografia===
Linia 67: Linia 65:
  
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 
 
http://www.gminasorkwity.pl
 
http://www.gminasorkwity.pl
 
<br/>
 
<br/>
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria:Powiat mrągowski]][[Kategoria:Gmina Sorkwity]][[Kategoria:Wieś sołecka]]
+
 
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 09:19, 20 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
 +
[[Kategoria: Sorkwity (gmina wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1301-1400]]

Wersja z 09:49, 24 sie 2014


Stama

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Sorkwity
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Stama
Stama
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Stama
Stama
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Stama (niem. Stamm) - wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Tadeusz Nosek.


Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity, gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują się zasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna). Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy: Jezioro Stromek, Jezioro Warpuńskie, Jezioro Zyndackie, Jezioro Gielądzkie, Jezioro Lampasz. Wzdłuż Jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od Jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m.


Dzieje miejscowości

Wieś lokowano na terytorium, które w 1379 r. zostało przekazane przez wielkiego mistrza Winryka von Kniprode Kiersztanowi i Otonowi z Olsztyna. Nadany obszar ziemi znajdował się między Jeziorem Gieląd i Jeziorem Stama. Nazwa wsi pochodzi od prusko–litewskiego słowa „stamina”, tzn. - opary. W 1451 r. wielki mistrz Ludwik von Erlichshausen odnowił przywilej wsi Janowi z Kermit, Janowi Przebędowskiemu i Mikołajowi Ruszkowskiemu. Nowi właściciel wsi otrzymali prawo połowu ryb w Jeziorze Tapejmowskim. W 1469 r. dobra: Sorkwity, Stama i Miłuki kupił Jerzy Schlieben. W 1599 r. majątek Stama przejęli Eglofsteinowie.


W 1785 r. we wsi były 22 dymy, a w 1838 r. – 19 dymów. W 1815 r. we wsi mieszkały 122 osoby, a w 1838 r. – 212 osób. Pod koniec XIX w. teren wsi zajmował 142 ha. W tym okresie we wsi było 31 domów i mieszkało 165 osób. Ok. 1818 r. powstała w Stamie szkoła, w której w 1818 r. wykładał nauczyciel Jan Thiel. W 1939 r. w Stamie mieszkało 80 osób.


Ludzie związani z miejscowością

Na kartach historii wsi zapisali się: wielki mistrz Winryk von Kniprode oraz nauczyciel Jan Thiel.


Bibliografia

Chojnacki Władysław, Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska, Poznań 1946, 183 ss.

Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XI, Warszawa 1890, 960 ss.


Zobacz też

http://www.gminasorkwity.pl