Stare Jabłonki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
(Gospodarka)
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Stare Jabłonki
 
  |nazwa                = Stare Jabłonki
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe   
 
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe   
  |zdjęcie              = Stare Jabłonki przed 1945 rokiem.jpg 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Stare Jabłonki przed 1945 rokiem   
+
  |opis zdjęcia          =  
 
  |rodzaj miejscowości  =  wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  =  wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 774 (łącznie Stare Jabłonki, Buńki, Gąska, Jabłonka, Nowe Jabłonki,Zawady Małe, Żurejny)
+
  |liczba ludności      = 774  
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Stare Jabłonki''' (niem. ''Altfinken'', do 1938 r. ''Alt Jablonke'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Ostróda (gmina wiejska)|gminie Ostróda]].
+
''' Stare Jabłonki''' (niem. ''Altfinken'', do 1938 r. ''Alt Jablonke'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Ostróda (gmina wiejska)|gminie Ostróda]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku liczyła 774 mieszkańców<ref>łącznie Stare Jabłonki, Buńki, Gąska, Jabłonka, Nowe Jabłonki,Zawady Małe, Żurejny</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Helena Boniecka]]<ref> [http://www.bip.gminaostroda.pl/modules.php?name=Sections&op=viewarticle&artid=625/ Strona Urzędu Gminy Ostróda] </ref>.
 
+
<br/><br/>
W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
+
[[File: Stacja kolejowa Stare Jabłonki.jpg|thumb|right|290px|Stacja kolejowa Stare Jabłonki. Fot. Keller OE. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stare_jablonki_dworzec1.jpg Commons Wikimedia] [12.11.2013] ]]
 
+
[[File:Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Starych Jabłonkach.jpg|thumb|right|290px|Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Starych Jabłonkach. Źródło: [http://salezjanie.pl/stare-jablonki/ www.salezjanie.pl] [12.11.2013] ]]
<br/>
+
==Położenie==
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
Miejscowość położona jest na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]], na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], około 11 km od [[Ostróda|Ostródy]], nad jeziorem [[Jezioro Szeląg Mały| Szeląg Mały]].  
Miejscowość położona na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]], na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], około 11 km od [[Ostróda|Ostródy]], nad [[Jezioro Szeląg Mały| Jeziorem Szeląg Mały]].  
+
== Dzieje miejscowości ==
<br/>
+
Z roku 1584 pochodzi pierwsza informacja o Starych Jabłonkach będących wówczas [[Majątek książęcy|majątkiem książęcym]]. W 1619 roku [[Albrecht Finck]] otrzymał 5 łanów w Starych Jabłonkach z prawem dziedziczenia. W latach 1628–1675 wspomniane 5 łanów należało do Albrechta i [[Krzysztof Finck| Krzysztofa]] Fincków oraz mieszczanina z Ostródy [[Jrzry Farhenholz |Jerzego Farhenholza]]. Farhenholz sprzedał ostatecznie swoją część dóbr niejakiemu [[Krzysztof Rostek|Krzysztofowi Rostkowi]]. Rodzina Rostków mieszkała w Jabłonkach przez cały XVIII wiek. Pod koniec tego stulecia Krzysztof Rostek sprzedał swoje dobra [[Abraham Dond |Abrahamowi Dondowi]]. 16 lipca 1938 roku  wprowadzono nazwę ''Altfinken''. W latach 30. XX wieku sosny z okolicznych lasów były bardzo cenione w niemieckim przemyśle lotniczym, a praca przy ich wyrębie stanowiła dla wielu mieszkańców miejscowości główne źródło utrzymania.
[[File: Stacja kolejowa Stare Jabłonki.jpg|thumb|300px|Stacja kolejowa Stare Jabłonki]]
 
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.  
W roku 1584 odnajdujemy informację o Starych Jabłonkach będących wówczas [[majątek książęcy|majątkiem książęcym]]. W 1619 roku Albrecht Finck otrzymał 5 łanów w Starych Jabłonkach z prawem dziedziczenia. W latach 1628-1675 wspomniane 5 łanów należało do Albrechta i Krzysztofa Fincków oraz mieszczanina z Ostródy Jerzego Farhenholza. Farhenholz sprzedał ostatecznie swoją część dóbr niejakiemu [[Krzysztof Rostek|Krzysztofowi Rostkowi]]. Rodzina Rostków mieszkała  w Jabłonkach przez cały XVIII wiek . Pod koniec tego stulecia Krzysztof Rostek sprzedał swoje dobra Abrahamowi Dondowi. 16 lipca 1938 roku  wprowadzono nazwę ''Altfinken''. W latach 30. XX wieku sosny z okolicznych lasów były bardzo cenione w niemieckim przemyśle lotniczym, a praca przy ich wyrębie była dla wielu mieszkańców miejscowości głównym źródłem utrzymania.Aktualnie wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Barbara Stabińska]]<ref> http://www.bip.gminaostroda.pl/modules.php?name=Sections&op=viewarticle&artid=625 [data dostępu: 29.08.2013]</ref>.
 
  
 
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
 
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
  
1820 – 29
+
*1820 r. – 29
  
1861 – 56
+
*1861 r. – 56
  
1925 – 240
+
*1925 r. – 240
  
1933 - 259
+
*1933 r. – 259
  
1939 - 276
+
*1939 r. – 276
<br/>
 
  
===Gospodarka===
+
==Gospodarka==
W sektorze lokalnej gospodarki prym wiedzie [[Hotel Anders w Starych Jabłonkach|Hotel Anders]] - najważniejszy pracodawca w Starych Jabłonkach i okolicach. We wsi znajduje się siedziba [[Nadleśnictwo Stare Jabłonki |nadleśnictwa]].
+
W sektorze lokalnej gospodarki prym wiedzie [[Hotel Anders w Starych Jabłonkach|Hotel Anders]] najważniejszy pracodawca w Starych Jabłonkach i okolicach. We wsi znajduje się siedziba [[Nadleśnictwo Stare Jabłonki |nadleśnictwa]].
 
<br/>
 
<br/>
  
===Kultura===
+
==Kultura==
We wsi działa [[Stowarzyszenie Przyjaciół Starych Jabłonek]] - organizacja stawiająca sobie za cel promocję i rozwój miejscowości. W 1965 r. zorganizowano tutaj [[lkwim:Sympozjum „Warmia i Mazury - temat dla dwóch literatur”|Sympozjum „Warmia i Mazury - temat dla dwóch literatur”]].
+
We wsi działa [[Stowarzyszenie Przyjaciół Starych Jabłonek]] organizacja stawiająca sobie za cel promocję i rozwój miejscowości. W 1965 r. zorganizowano tutaj [[lkwim:Sympozjum „Warmia i Mazury - temat dla dwóch literatur”|Sympozjum „Warmia i Mazury - temat dla dwóch literatur”]].
 
<br/>
 
<br/>
  
===Sport===
+
==Sport==
 
Obecnie miejscowość jest znana dzięki organizowanemu od 2004 roku [[Mazury Open]] – międzynarodowego turniej siatkówki plażowej z cyklu World Tour.
 
Obecnie miejscowość jest znana dzięki organizowanemu od 2004 roku [[Mazury Open]] – międzynarodowego turniej siatkówki plażowej z cyklu World Tour.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Turystyka ===
+
== Turystyka ==
*Wiedzie tamtędy [[Szlak św. Jakuba: Olsztyn - Lipowiec |Szlak św. Jakuba]] - przebieg trasy: [[Olsztyn]] – [[Łupstych]] – [[Gietrzwałd]] – [[Tomaryny]] – [[Guzowy Piec]] – [[Parwółki]] – Stare Jabłonki – [[Ostróda]] – [[Samborowo]] – [[Frednowy]] – [[Tynwałd]] – [[Szałkowo]] – [[Iława]] – [[Radomno]] – [[Nowe Miasto Lubawskie]] - [[Lipowiec]] - dalej do Torunia.
+
*[[Szlak św. Jakuba: Olsztyn - Lipowiec |Szlak św. Jakuba]] przebieg trasy: [[Olsztyn]] – [[Łupstych]] – [[Gietrzwałd]] – [[Tomaryny]] – [[Guzowy Piec]] – [[Parwółki]] – Stare Jabłonki – Ostróda – [[Samborowo]] – [[Frednowy]] – [[Tynwałd]] – [[Szałkowo]] – [[Iława]] – [[Radomno]] – [[Nowe Miasto Lubawskie]] [[Lipowiec]] dalej do Torunia
*W pobliżu miejscowości przebiega także [[Szlak pieszy Ostróda - śluza Mała Ruś - Piławki]].
+
*w pobliżu przebiega także [[Szlak pieszy Ostróda śluza Mała Ruś Piławki]]
<br/>
+
 
 +
== Zabytki==
 +
*[[Bunkry w Starych Jabłonkach|bunkry]] w lesie, stanowiące początek fortyfikacji [[Pozycja Olsztynecka|Pozycji Olsztyneckiej]]
 +
 
 +
==Multimedia==
 +
{{#ev:youtube|o-ZTo78MnnQ|500|left|Film udostępniony w ramach projektu [http://rkf.warmia.mazury.pl/ Regionalna Kronika Filmowa]}}
  
=== Zabytki: ===
+
==Bibliografia==
*[[Bunkry w Starych Jabłonkach|Bunkry]] w lesie, stanowiące początek fortyfikacji [[Pozycja Olsztynecka|Pozycji Olsztyneckiej]]
+
Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.<br/>
[[File:Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Starych Jabłonkach.jpg|thumb|300px|Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Starych Jabłonkach]]
+
''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'',  red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.<br/>
<br/>
+
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [25.08.2013]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [25.08.2013]
  
=== Bibliografia: ===
 
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
 
#''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'',  red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
 
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
 
#Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu:25.08.2013]
 
#Deutsche Verwaltungsgeschichte:  http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html [data dostępu:25.08.2013]
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
 
<references/>
 
<references/>
 
<br/>
 
<br/>

Aktualna wersja na dzień 08:57, 10 cze 2016

Stare Jabłonki

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat ostródzki
Gmina Ostróda
Liczba ludności (2010) 774
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 14-133
Tablice rejestracyjne NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Stare Jabłonki
Stare Jabłonki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Stare Jabłonki
Stare Jabłonki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Stare Jabłonki (niem. Altfinken, do 1938 r. Alt Jablonke) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku liczyła 774 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Helena Boniecka[2].

Stacja kolejowa Stare Jabłonki. Fot. Keller OE. Źródło: Commons Wikimedia [12.11.2013]
Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Starych Jabłonkach. Źródło: www.salezjanie.pl [12.11.2013]

Położenie

Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich, na Pojezierzu Iławskim, około 11 km od Ostródy, nad jeziorem Szeląg Mały.

Dzieje miejscowości

Z roku 1584 pochodzi pierwsza informacja o Starych Jabłonkach będących wówczas majątkiem książęcym. W 1619 roku Albrecht Finck otrzymał 5 łanów w Starych Jabłonkach z prawem dziedziczenia. W latach 1628–1675 wspomniane 5 łanów należało do Albrechta i Krzysztofa Fincków oraz mieszczanina z Ostródy Jerzego Farhenholza. Farhenholz sprzedał ostatecznie swoją część dóbr niejakiemu Krzysztofowi Rostkowi. Rodzina Rostków mieszkała w Jabłonkach przez cały XVIII wiek. Pod koniec tego stulecia Krzysztof Rostek sprzedał swoje dobra Abrahamowi Dondowi. 16 lipca 1938 roku wprowadzono nazwę Altfinken. W latach 30. XX wieku sosny z okolicznych lasów były bardzo cenione w niemieckim przemyśle lotniczym, a praca przy ich wyrębie stanowiła dla wielu mieszkańców miejscowości główne źródło utrzymania.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

  • 1820 r. – 29
  • 1861 r. – 56
  • 1925 r. – 240
  • 1933 r. – 259
  • 1939 r. – 276

Gospodarka

W sektorze lokalnej gospodarki prym wiedzie Hotel Anders – najważniejszy pracodawca w Starych Jabłonkach i okolicach. We wsi znajduje się siedziba nadleśnictwa.

Kultura

We wsi działa Stowarzyszenie Przyjaciół Starych Jabłonek – organizacja stawiająca sobie za cel promocję i rozwój miejscowości. W 1965 r. zorganizowano tutaj Sympozjum „Warmia i Mazury - temat dla dwóch literatur”.

Sport

Obecnie miejscowość jest znana dzięki organizowanemu od 2004 roku Mazury Open – międzynarodowego turniej siatkówki plażowej z cyklu World Tour.

Turystyka

Zabytki

Multimedia

Film udostępniony w ramach projektu Regionalna Kronika Filmowa

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [25.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [25.08.2013]

Przypisy

  1. łącznie Stare Jabłonki, Buńki, Gąska, Jabłonka, Nowe Jabłonki,Zawady Małe, Żurejny
  2. Strona Urzędu Gminy Ostróda