Stare Uściany: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 64: | Linia 64: | ||
== Bibliografia== | == Bibliografia== | ||
| − | + | von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.<br/> | |
| − | + | Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. <br/> | |
| − | + | ''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | Szelichowski Stanisław, ''Uroki mazurskiej krainy. Krzyże 300 lat, Karwica i okolice'', Warszawa 2006.<br/> | |
| − | + | Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [15.08.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [15.08.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [15.08.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [15.08.2013] | |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Aktualna wersja na dzień 23:03, 18 sty 2015
| Stare Uściany | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 159 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Stare Uściany | |
| Położenie na mapie Polski  Stare Uściany | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Stare Uściany (niem. Alt Uszanny, od 1905 r. Grünheide) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 159 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Mariola Nadarzyn[2].
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego na Równinie Mazurskiej, około 15 km na południowy zachód od Pisza, we wschodniej części Puszczy Piskiej, która w okolicach Starych Uścian nazywana jest Lasami Kulickimi. Kilka kilometrów na północny wschód od wsi leży jezioro Pogubie Wielkie, a na wschód – Pogubie Małe.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w 1803 roku jako kolejna z niewielkich osad położonych na południe od Jeziora Nidzkiego. Mieszkańcy zatrudnieni byli przede wszystkim przy procesie wydobywania rudy darniowej, dostarczanej następnie do pobliskich hut – albo też przy wyrębie lasów i transporcie drewna do tartaków.
Szkołę we wsi założono w 1854 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 79 dzieci, a pracował jeden nauczyciel. W 1926 roku nauczyciel ze Starych Uścian opisywał trudności, na jakie napotyka w nauce języka niemieckiego: "Wyrażanie się ustne [uczniów] jest i pozostaje słabe. Przyczyny tego należy upatrywać właśnie w ‘języku ojczystym’. W większości wypadków podają niemiecki, ale w rzeczywistości jest to mazurski. I to się tak szybko nie zmieni; chyba żeby za używanie tej żałosnej mieszanki językowej groziła kara śmierci […]. Ja tego języka nie trawię – sit venia verbo. – Zostałem nawet przed panem radcą szkolnym oskarżony, że wymyślam Mazurom"[3]. Słowa te znakomicie ilustrują zarówno sytuację niemieckich nauczycieli na Mazurach, jak i mazurskich uczniów (oraz ich rodziców).
Na północny zachód od wsi znajdują się Nowe Uściany (niem. Neu Uszanny), które powstały w 1822 roku; w 1930 roku nazwę urzędowo zmieniono na Fichtenwalde; w 1939 roku liczyły 98 mieszkańców.
Aktualnie Stare Uściany są siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 138 osób
- 1864 r. – 159 osób
- 1867 r. – 193 osoby
- 1933 r. – 187 osób
- 1939 r. – 169 osób
- 1988 r. – 136 osób
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku, na południowy zachód od wsi
Bibliografia
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Szelichowski Stanisław, Uroki mazurskiej krainy. Krzyże 300 lat, Karwica i okolice, Warszawa 2006.
Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [15.08.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [15.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Pisz [15.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [15.08.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Stare Uściany i Nowe Uściany
- ↑ Strona Urzędu Gminy Pisz [30.08.2013]
- ↑ Cytat za: A. Kossert, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. B. Ostrowska, Warszawa 2004, ss. 206–207
