Stawiguda (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 11: Linia 11:
 
  |rodzaj_gminy    = wiejska
 
  |rodzaj_gminy    = wiejska
 
  |zarządzający    = Wójt
 
  |zarządzający    = Wójt
  |wójt            = [[Irena Derdoń]]
+
  |wójt            = Michał Kontraktowicz
 
  |adres_ug        = ul. Olsztyńska 10
 
  |adres_ug        = ul. Olsztyńska 10
 
  |kod_poczt_ug    = 11-034 Stawiguda
 
  |kod_poczt_ug    = 11-034 Stawiguda
Linia 28: Linia 28:
 
  |bip            = http://bip.stawiguda.com.pl/
 
  |bip            = http://bip.stawiguda.com.pl/
 
}}  
 
}}  
'''Gmina Stawiguda''' – gmina wiejska położona w centralnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowej części [[Powiat olsztyński| powiatu olsztyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Stawiguda| Stawigudzie]].
+
'''Gmina Stawiguda''' – gmina wiejska położona w centralnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w południowej części [[Powiat olsztyński|powiatu olsztyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Stawiguda|Stawigudzie]].
 
Gmina rolniczo-turystyczna, o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki.  
 
Gmina rolniczo-turystyczna, o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki.  
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Irena Derdoń]]<ref>[http://www.stawiguda.pl/18/wladze-gminy Urząd Gminy Stawiguda]</ref>.
+
W Wyborach Samorządowych mandat wójta otrzymał [[Michał Kontraktowicz]].<ref>https://www.portalsamorzadowy.pl/wybory-2018/gmina/stawiguda,1552.html</ref>
<br/><br/>
 
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
 
Gmina wiejska Stawiguda zajmuje powierzchnię 222,87 km<sup>2</sup><ref name="p1">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3224 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS ]</ref>, w tym:
 
Gmina wiejska Stawiguda zajmuje powierzchnię 222,87 km<sup>2</sup><ref name="p1">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3224 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS ]</ref>, w tym:
Linia 42: Linia 41:
 
== Demografia ==
 
== Demografia ==
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>:
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>:
{{Galeria|Nazwa=Stawiguda (gmina wiejska)|wielkość=300|pozycja=right
+
[[Plik: Kościół w Bartągu..jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. św. Jana Ewangelisty w Bartągu. Fot. Serdelll. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bartąg_005.jpg Commons Wikimedia]]]
|Plik: Kościół w Bartągu..jpg| Kościół pw. św. św. Jana Ewangelisty w Bartągu. Fot. Serdelll. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bartąg_005.jpg Commons Wikimedia]
+
[[Plik: Kapliczka w Bartągu.jpg|thumb|right|290px|Kapliczka w Bartągu. Fot. E.redelbach. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ul._Nad_Łyną_25,_Bartąg.JPG Commons Wikimedia]]]
|Plik: Kapliczka w Bartągu.jpg| Kapliczka w Bartągu. Fot. E.redelbach. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ul._Nad_Łyną_25,_Bartąg.JPG Commons Wikimedia]
+
[[Plik: Kapliczka_w_Bartążku.jpg|thumb|right|290px|Kapliczka w Bartążku. Fot. Serdelll. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kapliczka_w_Bartążku.JPG Commons Wikimedia]
|Plik: Kapliczka_w_Bartążku.jpg| Kapliczka w Bartążku. Fot. Serdelll. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kapliczka_w_Bartążku.JPG Commons Wikimedia]
+
]]
}}
 
 
{|class="wikitable"
 
{|class="wikitable"
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni
+
!Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni
 
|--
 
|--
|jednostka || osób || % || osób || % || osób || %
+
|jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||%
 
|--
 
|--
|liczba || 7398 || 100 || 3766 || 50,9 || 3632 || 49,1
+
|liczba ||7398 ||100 ||3766 ||50,9 ||3632 ||49,1
 
|--
 
|--
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 33 || colspan=2| 17 || colspan=2| 16
+
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|33 ||colspan=2|17 ||colspan=2|16
 
|}
 
|}
 
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Stawiguda było dodatnie i wynosiło 238 osób<ref name="p1"/>.
 
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Stawiguda było dodatnie i wynosiło 238 osób<ref name="p1"/>.
  
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Stawiguda były częścią [[Powiat olsztyński| powiatu olsztyńskiego]] w województwie olsztyńskim<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl]</ref>.
+
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Stawiguda były częścią [[Powiat olsztyński|powiatu olsztyńskiego]] w województwie olsztyńskim<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl]</ref>.
 
   
 
   
 
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl]</ref>. Gromada Stawiguda przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl]</ref>.
 
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl]</ref>. Gromada Stawiguda przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl]</ref>.
Linia 66: Linia 64:
  
 
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć powiat olsztyński. Gmina Stawiguda została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.
 
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć powiat olsztyński. Gmina Stawiguda została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę Stawiguda w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]].
+
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę Stawiguda w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]].
  
 
Gmina wiejska Stawiguda graniczy z gminami: [[Purda (gmina wiejska)|Purda]], [[Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)|Olsztynek]], [[Gietrzwałd (gmina wiejska)|Gietrzwałd]] oraz z miastem [[Olsztyn]].
 
Gmina wiejska Stawiguda graniczy z gminami: [[Purda (gmina wiejska)|Purda]], [[Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)|Olsztynek]], [[Gietrzwałd (gmina wiejska)|Gietrzwałd]] oraz z miastem [[Olsztyn]].
Linia 81: Linia 79:
 
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Stawiguda wynosiła pod koniec 2013 roku 1026. W tym 13 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1013 tworzy sektor prywatny. 220 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 81 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 118 firm w dziale budownictwo, 38 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 30 firm<ref name="p1"/>. W gminie istnieją firmy przemysłu chemicznego, metalowego, rolno-spożywczego; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Do największych podmiotów gospodarczych w gminie należą: Zakład Produkcyjny "DOREX" Dorotowo, Unilack Sp. z o.o Dorotowo, PGB Polterm Sp. z o.o. Stawiguda, BARWA SYSTEM Sp. z o.o. Stawiguda, MAZURSKIE MIODY Tomaszkowo, PANARTIC POLAND Sp. z o.o. Stawiguda, BioPoint Sp. j. Stawiguda.
 
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Stawiguda wynosiła pod koniec 2013 roku 1026. W tym 13 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1013 tworzy sektor prywatny. 220 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 81 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 118 firm w dziale budownictwo, 38 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 30 firm<ref name="p1"/>. W gminie istnieją firmy przemysłu chemicznego, metalowego, rolno-spożywczego; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Do największych podmiotów gospodarczych w gminie należą: Zakład Produkcyjny "DOREX" Dorotowo, Unilack Sp. z o.o Dorotowo, PGB Polterm Sp. z o.o. Stawiguda, BARWA SYSTEM Sp. z o.o. Stawiguda, MAZURSKIE MIODY Tomaszkowo, PANARTIC POLAND Sp. z o.o. Stawiguda, BioPoint Sp. j. Stawiguda.
  
Leżąca w regionie [[Pojezierze Olsztyńskie| Pojezierza Olsztyńskiego]] gmina Stawiguda, stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (jeziora, lasy, rzeki, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu) i położenie. Liczne atrakcje oraz rozbudowana baza turystyczna, którą stanowią hotele, ośrodki wypoczynkowe i gospodarstwa agroturystyczne zachęcające do wypoczynku na jej terenach. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Bartąg, Dorotowo, Gryźliny, Stawiguda, Zazdrość, Pluski, Majdy<ref>Urząd Gminy Stawiguda [http://www.stawiguda.pl/153/agroturystyka stawiguda.pl]</ref>.     
+
Leżąca w regionie [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]] gmina Stawiguda, stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (jeziora, lasy, rzeki, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu) i położenie. Liczne atrakcje oraz rozbudowana baza turystyczna, którą stanowią hotele, ośrodki wypoczynkowe i gospodarstwa agroturystyczne zachęcające do wypoczynku na jej terenach. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Bartąg, Dorotowo, Gryźliny, Stawiguda, Zazdrość, Pluski, Majdy<ref>Urząd Gminy Stawiguda [http://www.stawiguda.pl/153/agroturystyka stawiguda.pl]</ref>.     
  
Gmina Stawiguda należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich| Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]], [[Warmiński Związek Gmin| Warmińskiego Związku Gmin]], [[Lokalna Grupa Rybacka "Pojezierze Olsztyńskie"|Lokalnej Grupy Rybackiej "Pojezierze Olsztyńskie"]] oraz [[Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie "Południowa Warmia"|Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenia "Południowa Warmia"]]. Gmina prowadzi współpracę partnerską z gminami: Wallenhorst w Niemczech, Zujny na Litwie, Priverno we Włoszech, Suhindol w Bułgarii oraz Gizałki, Limanowa, Morawica, Postomino i Tymbark w Polsce.   
+
Gmina Stawiguda należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]], [[Warmiński Związek Gmin|Warmińskiego Związku Gmin]], [[Lokalna Grupa Rybacka "Pojezierze Olsztyńskie"|Lokalnej Grupy Rybackiej "Pojezierze Olsztyńskie"]] oraz [[Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie "Południowa Warmia"|Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenia "Południowa Warmia"]]. Gmina prowadzi współpracę partnerską z gminami: Wallenhorst w Niemczech, Zujny na Litwie, Priverno we Włoszech, Suhindol w Bułgarii oraz Gizałki, Limanowa, Morawica, Postomino i Tymbark w Polsce.   
  
W nowej [[Strategia rozwoju województwa| Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do [[Aglomeracja Olsztyna| aglomeracji Olsztyna]] oraz tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski| Tygrysów warmińsko-mazurskich]] - obszarów wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.  
+
W nowej [[Strategia rozwoju województwa|Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do [[Aglomeracja Olsztyna|aglomeracji Olsztyna]] oraz tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski|Tygrysów warmińsko-mazurskich]] - obszarów wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.  
  
 
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Stawiguda wynosiła 377 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 4,2%  bezrobotnych w powiecie olsztyńskim.
 
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Stawiguda wynosiła 377 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 4,2%  bezrobotnych w powiecie olsztyńskim.
Linia 100: Linia 98:
 
*[[Stawigudiada]]
 
*[[Stawigudiada]]
 
*[[Stawigudzkie Spotkania Wokalne "KAMERTON"]]
 
*[[Stawigudzkie Spotkania Wokalne "KAMERTON"]]
*[[lkwim: Warmiński Przegląd Chórów i Zespołów Śpiewaczych Kurlantka| Warmiński Przegląd Chórów i Zespołów Śpiewaczych "KURLANTKA"]]
+
*[[lkwim: Warmiński Przegląd Chórów i Zespołów Śpiewaczych Kurlantka|Warmiński Przegląd Chórów i Zespołów Śpiewaczych "KURLANTKA"]]
 
*[[Stawigudzkie Prezentacje Teatralne]]
 
*[[Stawigudzkie Prezentacje Teatralne]]
 
*[[Międzynarodowe Prezentacje Folklorystyczne "Lato w Mojdach"]]
 
*[[Międzynarodowe Prezentacje Folklorystyczne "Lato w Mojdach"]]
Linia 124: Linia 122:
  
 
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Stawiguda należą<ref> [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref>:
 
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Stawiguda należą<ref> [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref>:
*[[lkwim: Kościół pw. św. Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej w Bartągu| kościół pw. św. Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej w Bartągu]] wraz z przykościelnym cmentarzem i plebanią
+
*[[lkwim: Kościół pw. św. Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej w Bartągu|kościół pw. św. Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej w Bartągu]] wraz z przykościelnym cmentarzem i plebanią
*[[lkwim: Kościół pw. św. Wawrzyńca w Gryźlinach| kościół pw. św. Wawrzyńca w Gryźlinach]]
+
*[[lkwim: Kościół pw. św. Wawrzyńca w Gryźlinach|kościół pw. św. Wawrzyńca w Gryźlinach]]
 
*[[Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Stawigudzie|kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Stawigudzie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
 
*[[Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Stawigudzie|kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Stawigudzie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
 
*[[lkwim: Dwór w Gągławkach|dwór w Gągławkach]]
 
*[[lkwim: Dwór w Gągławkach|dwór w Gągławkach]]
*liczne [[Kapliczki| kapliczki]] m.in. w: [[Kapliczka w Tomaszkowie| Tomaszkowie]], [[Kapliczki w Stawigudzie|Stawigudzie]], [[Kapliczki w Dorotowie|Dorotowie]], [[Kapliczki w Bartągu|Bartągu]], Gryźlinach, Miodówku, Rusi             
+
*liczne [[Kapliczki|kapliczki]] m.in. w: [[Kapliczka w Tomaszkowie|Tomaszkowie]], [[Kapliczki w Stawigudzie|Stawigudzie]], [[Kapliczki w Dorotowie|Dorotowie]], [[Kapliczki w Bartągu|Bartągu]], Gryźlinach, Miodówku, Rusi             
  
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
Linia 137: Linia 135:
 
*obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody  
 
*obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody  
 
*zabytkowe parki dworskie w: Bartążku, Gągławkach
 
*zabytkowe parki dworskie w: Bartążku, Gągławkach
*liczne zabytki architektury sakralnej oraz [[Kapliczki| kapliczki]]
+
*liczne zabytki architektury sakralnej oraz [[Kapliczki|kapliczki]]
 
*imprezy kulturalne i sportowe, m.in. Piknik Lotniczy w Gryźlinach
 
*imprezy kulturalne i sportowe, m.in. Piknik Lotniczy w Gryźlinach
 
   
 
   
 
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Stawiguda można uzyskać na stronie internetowej: [http://www.stawiguda.pl/ UG Stawiguda].
 
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Stawiguda można uzyskać na stronie internetowej: [http://www.stawiguda.pl/ UG Stawiguda].
  
 +
== Religia ==
 +
*[[Parafia pw. bł. Doroty z Mątów w Dorotowie]]
 +
*[[Parafia pw. św. Jacka Odrowąża w Bartążku]]
 +
*[[Parafia pw. św. Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej w Bartągu]]
 +
*[[Parafia pw. św. Wawrzyńca w Gryźlinach]]
 +
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
 
W gminie wiejskiej Stawiguda istnieją następujące placówki edukacyjne:  
 
W gminie wiejskiej Stawiguda istnieją następujące placówki edukacyjne:  
Linia 147: Linia 151:
 
*[[Publiczna Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich im. Jana Baczewskiego w Gryźlinach]]  
 
*[[Publiczna Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich im. Jana Baczewskiego w Gryźlinach]]  
 
*[[Szkoła Podstawowa w Rusi]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Rusi]]
*[[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Stawigudzie]] - przedszkole, [[Szkoła Podstawowa w Stawigudzie| szkoła podstawowa]]
+
*[[Zespół Szkolno-Przedszkolny w Stawigudzie]] - przedszkole, [[Szkoła Podstawowa w Stawigudzie|szkoła podstawowa]]
 
*[[Publiczne Gimnazjum im. Olimpijczyków Polskich w Stawigudzie]]
 
*[[Publiczne Gimnazjum im. Olimpijczyków Polskich w Stawigudzie]]
  
Linia 182: Linia 186:
  
 
Obszary [[Natura 2000]]:
 
Obszary [[Natura 2000]]:
*[[Natura 2000 Dolina Pasłęki| Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki]] (20 669,89 ha)
+
*[[Natura 2000 Dolina Pasłęki|Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki]] (20 669,89 ha)
*[[Natura 2000 Rzeka Pasłęka| Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka]] (8 418,46 ha)
+
*[[Natura 2000 Rzeka Pasłęka|Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka]] (8 418,46 ha)
*[[Natura 2000 Puszcza Napiwodzko-Ramucka | Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Napiwodzko-Ramucka]] (116 604,69 ha)
+
*[[Natura 2000 Puszcza Napiwodzko-Ramucka |Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Napiwodzko-Ramucka]] (116 604,69 ha)
*[[Natura 2000 Ostoja Napiwodzko-Ramucka| Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Napiwodzko-Ramucka]] (32 612,78 ha)
+
*[[Natura 2000 Ostoja Napiwodzko-Ramucka|Specjalny obszar ochrony siedlisk Ostoja Napiwodzko-Ramucka]] (32 612,78 ha)
  
 
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Stawiguda znajduje się 12 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: [[Użytek ekologiczny "Pełnik w Rusi"|"Pełnik w Rusi"]], [[Użytek ekologiczny "Wyspa na Jeziorze Pluszne"|"Wyspa na Jeziorze Pluszne"]]<ref name="p3"/>.
 
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Stawiguda znajduje się 12 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: [[Użytek ekologiczny "Pełnik w Rusi"|"Pełnik w Rusi"]], [[Użytek ekologiczny "Wyspa na Jeziorze Pluszne"|"Wyspa na Jeziorze Pluszne"]]<ref name="p3"/>.

Aktualna wersja na dzień 11:37, 14 sty 2019

Gmina Stawiguda

Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Michał Kontraktowicz
Powierzchnia 222,87 km²
Liczba sołectw 13
Liczba miejscowości 30
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia
7398
33 osób/km²
Strefa numeracyjna 89
Tablice rejestracyjne NOL
TERYT 2814112
Urząd gminy
ul. Olsztyńska 10 11-034 Stawiguda
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Stawiguda – gmina wiejska położona w centralnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w południowej części powiatu olsztyńskiego. Siedziba gminy znajduje się w Stawigudzie. Gmina rolniczo-turystyczna, o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. W Wyborach Samorządowych mandat wójta otrzymał Michał Kontraktowicz.[1]

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Stawiguda zajmuje powierzchnię 222,87 km2[2], w tym:

  • użytki rolne: 23%
  • lasy: 54%
  • wody: 14%

Gmina stanowi 7,8% powierzchni powiatu olsztyńskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:

Kościół pw. św. św. Jana Ewangelisty w Bartągu. Fot. Serdelll. Źródło: Commons Wikimedia
Kapliczka w Bartągu. Fot. E.redelbach. Źródło: Commons Wikimedia
Kapliczka w Bartążku. Fot. Serdelll. Źródło: Commons Wikimedia
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 7398 100 3766 50,9 3632 49,1
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
33 17 16

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Stawiguda było dodatnie i wynosiło 238 osób[2].

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Stawiguda były częścią powiatu olsztyńskiego w województwie olsztyńskim[3].

W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[4]. Gromada Stawiguda przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy[5].

Nowo utworzona gmina Stawiguda została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[6]. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Bartąg, Dorotowo, Gągławki, Gryźliny, Jaroty, Kręsk, Miodówko, Majdy, Pluski, Ruś, Stawiguda, Tomaszkowo, Wymój.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[7], przestał istnieć powiat olsztyński. Gmina Stawiguda została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] umiejscowiły gminę Stawiguda w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.

Gmina wiejska Stawiguda graniczy z gminami: Purda, Olsztynek, Gietrzwałd oraz z miastem Olsztyn.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Bartąg, Bartążek, Dorotowo, Gągławki, Gryźliny, Jaroty, Majdy - Kręsk, Miodówko - Zezuj, Pluski, Ruś, Stawiguda, Tomaszkowo, Wymój.

Pozostałe miejscowości: Owczarnia, Zazdrość, Grada, Zielonowo, Rybaki, Klekotowo, Łański Piec, Ustrych, Muchorowo, Jełguń, Sójka, Ćwikielnia, Kieruj, Zarośle, Stawiguda - osada.

Gospodarka

Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Stawiguda jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych, uzupełniane przez turystykę, produkcję i usługi.
Rolnictwo gminy charakteryzuje się znacznym rozdrobnieniem gospodarstw rolnych. W gminie przeważają gospodarstwa małe (do 5 ha) i średnie (< 50 ha). Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, w produkcji zwierzęcej hodowla drobiu.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Stawiguda wynosiła pod koniec 2013 roku 1026. W tym 13 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1013 tworzy sektor prywatny. 220 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 81 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 118 firm w dziale budownictwo, 38 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 30 firm[2]. W gminie istnieją firmy przemysłu chemicznego, metalowego, rolno-spożywczego; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Do największych podmiotów gospodarczych w gminie należą: Zakład Produkcyjny "DOREX" Dorotowo, Unilack Sp. z o.o Dorotowo, PGB Polterm Sp. z o.o. Stawiguda, BARWA SYSTEM Sp. z o.o. Stawiguda, MAZURSKIE MIODY Tomaszkowo, PANARTIC POLAND Sp. z o.o. Stawiguda, BioPoint Sp. j. Stawiguda.

Leżąca w regionie Pojezierza Olsztyńskiego gmina Stawiguda, stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (jeziora, lasy, rzeki, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu) i położenie. Liczne atrakcje oraz rozbudowana baza turystyczna, którą stanowią hotele, ośrodki wypoczynkowe i gospodarstwa agroturystyczne zachęcające do wypoczynku na jej terenach. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Bartąg, Dorotowo, Gryźliny, Stawiguda, Zazdrość, Pluski, Majdy[9].

Gmina Stawiguda należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Warmińskiego Związku Gmin, Lokalnej Grupy Rybackiej "Pojezierze Olsztyńskie" oraz Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenia "Południowa Warmia". Gmina prowadzi współpracę partnerską z gminami: Wallenhorst w Niemczech, Zujny na Litwie, Priverno we Włoszech, Suhindol w Bułgarii oraz Gizałki, Limanowa, Morawica, Postomino i Tymbark w Polsce.

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do aglomeracji Olsztyna oraz tzw. Tygrysów warmińsko-mazurskich - obszarów wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Stawiguda wynosiła 377 osób[2], co stanowi 4,2% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 6,2% ludności[10].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Filie biblioteki znajdują się w Bartągu, Gryźlinach.

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

  • Józef Kupczyk (1846 -1911) - urodzony w Bartągu poeta, rzeźbiarz, bibliofil.
  • Walenty Barczewski (1856-1928) - ksiądz katolicki, działacz narodowy, etnograf, pisarz, redaktor, historyk. Spoczywa na cmentarzu w Brąswałdzie.
  • Jakub Bem (1866-1966) - działacz polityczno-społeczno-oświatowy na Warmii.
  • Monika Pietkiewicz (1983-) - wielokrotna medalistka Mistrzostw Polski w tenisie stołowym, reprezentantka Polski; rozpoczynała karierę w LUKS Stawiguda.
  • Zbigniew Pietkiewicz (1953-) - trener tenisa stołowego na Warmii i Mazurach z dużymi sukcesami w sporcie młodzieżowym; ojciec Monika Pietkiewicz.
  • Bogdan Michalewski (1964-) - piłkarz Stomilu Olsztyn, jeden z zawodników od najdłuższym stażu w tym klubie; grał w GKS Stawiguda.
  • Sebastian Florek (1971-) - samorządowiec, poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej IV kadencji; uczestnik pierwszej polskiej edycji reality show "Big Brother".
  • Witold Podgórski 1958 - ) - artysta malarz, rysownik, rzeźbiarz.
  • Dominika Radaszewska (1978- ) - animator kultury, instruktor tańca i teatru, reżyserka.
  • Anna Romankiewicz - tancerka, trener tańca sportowego, sędzia taneczny.
  • Lech Romankiewicz - tancerz, trener tańca sportowego, sędzia taneczny.
  • Łukasz Zedlewski (1989- ) - malarz, zajmuje się grafiką, rysunkiem oraz architekturą; mieszka w Miodówku.
  • Wiktor Lech Żołnierek (1952-) – pedagog, akompaniator, kompozytor, autor wielu aranży, głównie muzyki rozrywkowej.

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Stawiguda należą[11]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • szlaki rowerowe:
    • zielony: Stawiguda - Nowa Stawiguda - Pluski - jezioro Łańskie - Gągławki - Bartąg - Olsztyn Jaroty
    • niebieski: OSW ZHP "Perkoz" - Mierki Kołatek - Zielonowo - leśniczówka Stawiguda - Pluski - Węgornia
    • czarny: Dorotowo - Stawiguda
  • obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
  • zabytkowe parki dworskie w: Bartążku, Gągławkach
  • liczne zabytki architektury sakralnej oraz kapliczki
  • imprezy kulturalne i sportowe, m.in. Piknik Lotniczy w Gryźlinach

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Stawiguda można uzyskać na stronie internetowej: UG Stawiguda.

Religia

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Stawiguda istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Integracyjny Rajd Rowerowy Gościńcem Niborskim, Bieg Przełajowy dookoła jeziora Bartążek, Regaty "O Błękitną Wstęgę Jeziora Wulpińskiego" w Tomaszkowie, turnieje piłki nożnej dzieci i młodzieży, turnieje siatkówki plażowej.
Na terenie gminy działają kluby:

oraz UKS Promocji Sportu Wiejskiego "PROMSPORT"

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:

Rezewaty:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Stawiguda znajduje się 12 pomników przyrody oraz użytki ekologiczne: "Pełnik w Rusi", "Wyspa na Jeziorze Pluszne"[12].

Zobacz też:

Przypisy

  1. https://www.portalsamorzadowy.pl/wybory-2018/gmina/stawiguda,1552.html
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS
  3. Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl
  4. Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl
  5. Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
  6. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  7. Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
  8. Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[1]
  9. Urząd Gminy Stawiguda stawiguda.pl
  10. Bank Danych Lokalnych GUS
  11. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
  12. 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [2]

Bibliografia

Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.12.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. isap.sejm.gov.pl [20.12.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Strategia rozwoju gminy Stawiguda na lata 2008 - 2015, Stawiguda 2009
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.12.2014]
Stowarzyszenie Dom Warmiński] [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Stawiguda [20.12.2014]
Urząd Gminy Stawiguda [20.12.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.12.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.12.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.12.2014]
Kuratorium Oświaty w Olsztynie, Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.12.2014]