Struktura obszarowa gospodarstw: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Ogólna charakterystyka)
Linia 1: Linia 1:
 
''' Struktura obszarowa gospodarstw ''' – klasyfikacja ogółu gospodarstw rolnych według kryterium powierzchni całkowitej lub powierzchni użytków rolnych (UR). Jest jednym z elementów struktury agrarnej. Opisując strukturę agrarną gospodarstw obok struktury obszarowej brane są pod uwagę inne kategorie np. miary obrazujące wielkość ekonomiczną gospodarstw rolnych <ref> Bukraba-Rylska I. 2008. ''Socjologia wsi polskiej''. Wyd. Naukowe PWN SA, Warszawa </ref>. <br/>
 
''' Struktura obszarowa gospodarstw ''' – klasyfikacja ogółu gospodarstw rolnych według kryterium powierzchni całkowitej lub powierzchni użytków rolnych (UR). Jest jednym z elementów struktury agrarnej. Opisując strukturę agrarną gospodarstw obok struktury obszarowej brane są pod uwagę inne kategorie np. miary obrazujące wielkość ekonomiczną gospodarstw rolnych <ref> Bukraba-Rylska I. 2008. ''Socjologia wsi polskiej''. Wyd. Naukowe PWN SA, Warszawa </ref>. <br/>
 
== Ogólna charakterystyka ==
 
== Ogólna charakterystyka ==
Struktura agrarna jest pojęciem obejmującym wiele elementów. Jednym z nich jest struktura własności w rolnictwie, kolejnym – układ rolnictwa rozpatrywany od strony jego podziału na grupy gospodarstw wg obszaru lub wielkości zaangażowanych środków wytwórczych, bądź wielkości produkcji. Strukturę agrarną można także interpretować jako podział na poszczególne sektory wyodrębnione pod względem dominującego w nich sposobu produkcji (sektor tradycyjny, nowoczesny, naturalny i towarowy itp.). Ewolucja struktury agrarnej dokonuje się pod wpływem bardzo wielu czynników, zarówno endogenicznych, jak i egzogenicznych względem rolnictwa. Bardzo istotnym czynnikiem są tu zmiany w dziedzinie sił wytwórczych w rolnictwie i poza nim. Duz znaczenie mają także bodźce związane z funkcjonowaniem rynku. W niektórych szczególnych sytuacjach do bardzo radykalnych zmian w strukturze agrarnej dochodzi pod wpływem zjawisk o charakterze społeczno-politycznym. Rozwój rolnictwa w perspektywie historycznej wyraźnie pokazuje, że ścisły jest związek między strukturą agrarną a sytuacją demograficzną, poziomem rozwoju gospodarczego oraz systemem społeczno-politycznym danego kraju <ref> Marks-Bielska R., Babuchowska K. 2012. Rola i miejsce Agencji Nieruchomości Rolnych w kształtowaniu struktury agrarnej w woj. warmińsko-mazurskim. (w:) Przemiany w rolnictwie i na obszarach wiejskich z udziałem Agencji Nieruchomości Rolnych na przykładzie województwa warmińsko-mazurskiego. Kisiel R, Marks-Bielska R. (red.). Wyd. UWM, Olsztyn, s. 34-48 </ref>.
+
'''Struktura agrarna''' jest pojęciem obejmującym wiele elementów. Jednym z nich jest struktura własności w rolnictwie, kolejnym – układ rolnictwa rozpatrywany od strony jego podziału na grupy gospodarstw wg obszaru lub wielkości zaangażowanych środków wytwórczych, bądź wielkości produkcji. Strukturę agrarną można także interpretować jako podział na poszczególne sektory wyodrębnione pod względem dominującego w nich sposobu produkcji (sektor tradycyjny, nowoczesny, naturalny i towarowy itp.). Ewolucja struktury agrarnej dokonuje się pod wpływem bardzo wielu czynników, zarówno endogenicznych, jak i egzogenicznych względem rolnictwa. Bardzo istotnym czynnikiem są tu zmiany w dziedzinie sił wytwórczych w rolnictwie i poza nim. Duz znaczenie mają także bodźce związane z funkcjonowaniem rynku. W niektórych szczególnych sytuacjach do bardzo radykalnych zmian w strukturze agrarnej dochodzi pod wpływem zjawisk o charakterze społeczno-politycznym. Rozwój rolnictwa w perspektywie historycznej wyraźnie pokazuje, że ścisły jest związek między strukturą agrarną a sytuacją demograficzną, poziomem rozwoju gospodarczego oraz systemem społeczno-politycznym danego kraju <ref> Marks-Bielska R., Babuchowska K. 2012. ''Rola i miejsce Agencji Nieruchomości Rolnych w kształtowaniu struktury agrarnej w woj. warmińsko-mazurskim''. (w:) Przemiany w rolnictwie i na obszarach wiejskich z udziałem Agencji Nieruchomości Rolnych na przykładzie województwa warmińsko-mazurskiego. Kisiel R, Marks-Bielska R. (red.). Wyd. UWM, Olsztyn, s. 34-48 </ref>.
Stan struktury agrarnej oraz zróżnicowanie przestrzenne są wynikiem oddziaływania warunków przyrodniczych, głównie glebowych, ceny ziemi, lecz w dużej mierze także pozaprzyrodniczych, tj. przeszłości polityczno-gospodarczej (Marks-Bielska i in. 2006). Struktura obszarowa gospodarstw pozwala na sklasyfikowanie gospodarstw rolnych wg przyjętego kryterium tj. powierzchni całkowitej lub powierzchni użytków rolnych.
+
Stan struktury agrarnej oraz zróżnicowanie przestrzenne są wynikiem oddziaływania warunków przyrodniczych, głównie glebowych, ceny ziemi, lecz w dużej mierze także pozaprzyrodniczych, tj. przeszłości polityczno-gospodarczej <ref> Marks-Bielska R., Kisiel R., Danilczuk J. 2006. ''Dzierżawa jako podstawowa forma zagospodarowania popegeerowskiego mienia'', Wyd. Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Olsztyn.</ref>. Struktura obszarowa gospodarstw pozwala na sklasyfikowanie gospodarstw rolnych wg przyjętego kryterium tj. powierzchni całkowitej lub powierzchni użytków rolnych.
 
Analiza struktury obszarowej Polski na tle krajów UE, pozwala stwierdzić dysproporcje pomiędzy polskim rolnictwem a rolnictwem wyżej rozwiniętych krajów Europy Zachodniej (Francji, Niemiec, Hiszpanii i Włoch). Najwyższa średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego występuje we Francji (ponad 50 ha), a w następnej kolejności w Niemczech (43,6 ha) i Hiszpanii (26,9 ha) <ref> Czyżewski A., Stępień S. 2010. Gospodarowanie gruntami rolnymi w Polsce: propozycje zmian. „Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy”, Bydgoszcz, nr 3</ref>. Sytuacja ta jest rezultatem stosunkowo szybkich zmian struktury agrarnej jakie następowały w krajach zachodnioeuropejskich wraz z uprzemysłowieniem. Rozwijający się przemysł, oferując atrakcyjne w porównaniu z dochodami rolniczymi wynagrodzenia, tworzył popyt na siłę roboczą, jak również popyt na żywność. Wytwarzał także przemysłowe środki produkcji, które umożliwiały zastępowanie siły ludzi i koni przez traktory i maszyny, wspomagały wzrost plonów i wydajności zwierząt gospodarskich. Tworzyło to silne stymulacje dla procesów koncentracji i specjalizacji, a zatem przemian agrarnych <ref> Zegar J.S. 2012. Struktura obszarowa gospodarstw rolnych w Polsce. Stan i perspektywa zmian. Realia i co dalej… Dwumiesięcznik społeczno-polityczny nr 1 (27), s. 31-56 </ref>.
 
Analiza struktury obszarowej Polski na tle krajów UE, pozwala stwierdzić dysproporcje pomiędzy polskim rolnictwem a rolnictwem wyżej rozwiniętych krajów Europy Zachodniej (Francji, Niemiec, Hiszpanii i Włoch). Najwyższa średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego występuje we Francji (ponad 50 ha), a w następnej kolejności w Niemczech (43,6 ha) i Hiszpanii (26,9 ha) <ref> Czyżewski A., Stępień S. 2010. Gospodarowanie gruntami rolnymi w Polsce: propozycje zmian. „Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy”, Bydgoszcz, nr 3</ref>. Sytuacja ta jest rezultatem stosunkowo szybkich zmian struktury agrarnej jakie następowały w krajach zachodnioeuropejskich wraz z uprzemysłowieniem. Rozwijający się przemysł, oferując atrakcyjne w porównaniu z dochodami rolniczymi wynagrodzenia, tworzył popyt na siłę roboczą, jak również popyt na żywność. Wytwarzał także przemysłowe środki produkcji, które umożliwiały zastępowanie siły ludzi i koni przez traktory i maszyny, wspomagały wzrost plonów i wydajności zwierząt gospodarskich. Tworzyło to silne stymulacje dla procesów koncentracji i specjalizacji, a zatem przemian agrarnych <ref> Zegar J.S. 2012. Struktura obszarowa gospodarstw rolnych w Polsce. Stan i perspektywa zmian. Realia i co dalej… Dwumiesięcznik społeczno-polityczny nr 1 (27), s. 31-56 </ref>.
  
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Znaczenie dla regionu ==
 
== Znaczenie dla regionu ==
 
...
 
...

Wersja z 14:14, 23 lip 2014

Struktura obszarowa gospodarstw – klasyfikacja ogółu gospodarstw rolnych według kryterium powierzchni całkowitej lub powierzchni użytków rolnych (UR). Jest jednym z elementów struktury agrarnej. Opisując strukturę agrarną gospodarstw obok struktury obszarowej brane są pod uwagę inne kategorie np. miary obrazujące wielkość ekonomiczną gospodarstw rolnych [1].

Ogólna charakterystyka

Struktura agrarna jest pojęciem obejmującym wiele elementów. Jednym z nich jest struktura własności w rolnictwie, kolejnym – układ rolnictwa rozpatrywany od strony jego podziału na grupy gospodarstw wg obszaru lub wielkości zaangażowanych środków wytwórczych, bądź wielkości produkcji. Strukturę agrarną można także interpretować jako podział na poszczególne sektory wyodrębnione pod względem dominującego w nich sposobu produkcji (sektor tradycyjny, nowoczesny, naturalny i towarowy itp.). Ewolucja struktury agrarnej dokonuje się pod wpływem bardzo wielu czynników, zarówno endogenicznych, jak i egzogenicznych względem rolnictwa. Bardzo istotnym czynnikiem są tu zmiany w dziedzinie sił wytwórczych w rolnictwie i poza nim. Duz znaczenie mają także bodźce związane z funkcjonowaniem rynku. W niektórych szczególnych sytuacjach do bardzo radykalnych zmian w strukturze agrarnej dochodzi pod wpływem zjawisk o charakterze społeczno-politycznym. Rozwój rolnictwa w perspektywie historycznej wyraźnie pokazuje, że ścisły jest związek między strukturą agrarną a sytuacją demograficzną, poziomem rozwoju gospodarczego oraz systemem społeczno-politycznym danego kraju [2]. Stan struktury agrarnej oraz zróżnicowanie przestrzenne są wynikiem oddziaływania warunków przyrodniczych, głównie glebowych, ceny ziemi, lecz w dużej mierze także pozaprzyrodniczych, tj. przeszłości polityczno-gospodarczej [3]. Struktura obszarowa gospodarstw pozwala na sklasyfikowanie gospodarstw rolnych wg przyjętego kryterium tj. powierzchni całkowitej lub powierzchni użytków rolnych. Analiza struktury obszarowej Polski na tle krajów UE, pozwala stwierdzić dysproporcje pomiędzy polskim rolnictwem a rolnictwem wyżej rozwiniętych krajów Europy Zachodniej (Francji, Niemiec, Hiszpanii i Włoch). Najwyższa średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego występuje we Francji (ponad 50 ha), a w następnej kolejności w Niemczech (43,6 ha) i Hiszpanii (26,9 ha) [4]. Sytuacja ta jest rezultatem stosunkowo szybkich zmian struktury agrarnej jakie następowały w krajach zachodnioeuropejskich wraz z uprzemysłowieniem. Rozwijający się przemysł, oferując atrakcyjne w porównaniu z dochodami rolniczymi wynagrodzenia, tworzył popyt na siłę roboczą, jak również popyt na żywność. Wytwarzał także przemysłowe środki produkcji, które umożliwiały zastępowanie siły ludzi i koni przez traktory i maszyny, wspomagały wzrost plonów i wydajności zwierząt gospodarskich. Tworzyło to silne stymulacje dla procesów koncentracji i specjalizacji, a zatem przemian agrarnych [5].


Znaczenie dla regionu

...

Bibliografia

...

Przypisy

  1. Bukraba-Rylska I. 2008. Socjologia wsi polskiej. Wyd. Naukowe PWN SA, Warszawa
  2. Marks-Bielska R., Babuchowska K. 2012. Rola i miejsce Agencji Nieruchomości Rolnych w kształtowaniu struktury agrarnej w woj. warmińsko-mazurskim. (w:) Przemiany w rolnictwie i na obszarach wiejskich z udziałem Agencji Nieruchomości Rolnych na przykładzie województwa warmińsko-mazurskiego. Kisiel R, Marks-Bielska R. (red.). Wyd. UWM, Olsztyn, s. 34-48
  3. Marks-Bielska R., Kisiel R., Danilczuk J. 2006. Dzierżawa jako podstawowa forma zagospodarowania popegeerowskiego mienia, Wyd. Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Olsztyn.
  4. Czyżewski A., Stępień S. 2010. Gospodarowanie gruntami rolnymi w Polsce: propozycje zmian. „Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy”, Bydgoszcz, nr 3
  5. Zegar J.S. 2012. Struktura obszarowa gospodarstw rolnych w Polsce. Stan i perspektywa zmian. Realia i co dalej… Dwumiesięcznik społeczno-polityczny nr 1 (27), s. 31-56