Tarczownica pogięta: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
|grafika = parmelia submontana.jpg | |grafika = parmelia submontana.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Tarczownica pogieta | + | |podpis grafiki = Tarczownica pogieta.<br>Fot. Dariusz Kubiak. |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
|Synonimy = Synonimy | |Synonimy = Synonimy | ||
|Lista synonimów = ''Parmelia contorta'' Duby}} | |Lista synonimów = ''Parmelia contorta'' Duby}} | ||
| + | '''Tarczownica pogięta''' (''Parmelia submontana'' Nadv. ex Hale) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (''Parmeliaceae''), rzędu misecznicowców (''Lecanorales''). | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | + | [[File: Par_sub.jpg|thumb|right|290px|Tarczownica pogięta. Odcinki plechy.<br>Fot. Dariusz Kubiak.]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
=== Plecha === | === Plecha === | ||
| − | + | Jest to jeden z bardziej okazałych i ładniejszych makroporostów w lichenobiocie Polski. Gatunek ten tworzy plechy listkowate, zwykle duże, do 15 cm średnicy, początkowo rozetkowate, później rosnące zwykle w jednym kierunku. Odcinki plechy są taśmowato wydłużone, często mocno pogięte lub rolkowato zwinięte. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
=== Rozmieszczenie i ekologia === | === Rozmieszczenie i ekologia === | ||
| + | ''Parmelia submontana'' jest gatunkiem submediterrańskim o stanowiskach położonych w zasięgu wpływu klimatu suboceanicznego. Występuje na rozproszonych stanowiskach głównie w zachodniej części Europy. W Polsce występuje na kilkunastu poznanych stanowiskach w górach oraz północnych regionach kraju. | ||
| + | Tarczownica pogięta rośnie na korze drzew liściastych, rzadziej iglastych, w lasach i przy drogach, w miejscach zacienionych i o dużej wilgotności powietrza, często na epifitycznych mszakach. | ||
| − | + | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] gatunek ten występuje m.in. w [[Puszcza Borecka|Puszczy Boreckiej]] oraz w [[Olsztyn|Olsztynie]]: na pojedynczych stanowiskach w Lesie Miejskim oraz w rezerwacie [[Rezerwat Redykajny|"Redykajny"]]. | |
| − | |||
| − | |||
=== Wartość użytkowa === | === Wartość użytkowa === | ||
| + | Tarczownica pogięta jest taksonem ginącym w Polsce i zagrożonym w obrębie całego swojego zasięgu występowania. Przyczyną tego, oprócz zanieczyszczenia powietrza, są niekorzystne zmiany w strukturze gatunkowej lasów powodujące m.in. zmiany mikroklimatyczne. | ||
| − | + | Gatunek objęty w Polsce ścisła ochroną. | |
| − | Gatunek | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Fałtynowicz Wiesław | + | Fałtynowicz Wiesław, ''Parmelia submontana Nádv. ex Hale'', [w:] Cieśliński Stanisław, Fałtynowicz Wiesław (red.), ''Atlas of geographical distribution of lichens in Poland 1'': 41-46, 1993.<br/> |
| − | + | Cieśliński Stanisław, Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy, ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland'', [w]: ''Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland'', Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szeląg (eds.), W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków 2006.<br/> | |
| − | Cieśliński Stanisław , Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy | + | Kubiak Dariusz, Fiedorowicz Grzegorz, ''Tarczownica pogięta Parmelia submontana na obszarze miejskim Olsztyna'', "Chrońmy Przyrodę Ojczystą" 56 (6): 123-125, 2000.<br/> |
| − | + | Motiejūnaitė Jurga, Kukwa Martin, Prigodina-Lukošienė Ingrida, ''Parmelia submontana in Lithuania and northern Poland'', Graphis Scripta 14: 62–64, 2003.<br/> | |
| − | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_porost%C3%B3w_obj%C4%99tych_ochron%C4%85_prawn%C4%85_w_Polsce Lista porostów objętych ochroną prawną w Polsce] [12.06.2014]<br/> | |
| − | |||
| − | Kubiak Dariusz, Fiedorowicz Grzegorz | ||
| − | |||
| − | Motiejūnaitė Jurga, Kukwa Martin, Prigodina-Lukošienė Ingrida | ||
| − | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby | + | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby chronione]] [[Kategoria:Grzyby Warmii i Mazur]] |
Aktualna wersja na dzień 18:21, 11 mar 2015
| Tarczownica pogięta | |
| | |
| Parmelia submontana | |
| Nadv. ex Hale | |
 Tarczownica pogieta. Fot. Dariusz Kubiak. | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby workowe |
| Klasa | miseczniaki (Lecanoromycetes) |
| Rząd | misecznicowce |
| Rodzina | tarczownicowate |
| Rodzaj | tarczownica |
| Gatunek | tarczownica pogieta |
| Synonimy | |
| Parmelia contorta Duby | |
Tarczownica pogięta (Parmelia submontana Nadv. ex Hale) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae), rzędu misecznicowców (Lecanorales).
Plecha
Jest to jeden z bardziej okazałych i ładniejszych makroporostów w lichenobiocie Polski. Gatunek ten tworzy plechy listkowate, zwykle duże, do 15 cm średnicy, początkowo rozetkowate, później rosnące zwykle w jednym kierunku. Odcinki plechy są taśmowato wydłużone, często mocno pogięte lub rolkowato zwinięte.
Rozmieszczenie i ekologia
Parmelia submontana jest gatunkiem submediterrańskim o stanowiskach położonych w zasięgu wpływu klimatu suboceanicznego. Występuje na rozproszonych stanowiskach głównie w zachodniej części Europy. W Polsce występuje na kilkunastu poznanych stanowiskach w górach oraz północnych regionach kraju.
Tarczownica pogięta rośnie na korze drzew liściastych, rzadziej iglastych, w lasach i przy drogach, w miejscach zacienionych i o dużej wilgotności powietrza, często na epifitycznych mszakach.
Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje m.in. w Puszczy Boreckiej oraz w Olsztynie: na pojedynczych stanowiskach w Lesie Miejskim oraz w rezerwacie "Redykajny".
Wartość użytkowa
Tarczownica pogięta jest taksonem ginącym w Polsce i zagrożonym w obrębie całego swojego zasięgu występowania. Przyczyną tego, oprócz zanieczyszczenia powietrza, są niekorzystne zmiany w strukturze gatunkowej lasów powodujące m.in. zmiany mikroklimatyczne.
Gatunek objęty w Polsce ścisła ochroną.
Bibliografia
Fałtynowicz Wiesław, Parmelia submontana Nádv. ex Hale, [w:] Cieśliński Stanisław, Fałtynowicz Wiesław (red.), Atlas of geographical distribution of lichens in Poland 1: 41-46, 1993.
Cieśliński Stanisław, Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy, Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland, [w]: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szeląg (eds.), W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków 2006.
Kubiak Dariusz, Fiedorowicz Grzegorz, Tarczownica pogięta Parmelia submontana na obszarze miejskim Olsztyna, "Chrońmy Przyrodę Ojczystą" 56 (6): 123-125, 2000.
Motiejūnaitė Jurga, Kukwa Martin, Prigodina-Lukošienė Ingrida, Parmelia submontana in Lithuania and northern Poland, Graphis Scripta 14: 62–64, 2003.
Lista porostów objętych ochroną prawną w Polsce [12.06.2014]
