Targowo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 25 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Targowo   
 
  |nazwa                = Targowo   
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Targowa   
 
  |dopełniacz wsi        = Targowa   
  |zdjęcie              = Targowo na pocztówce sprzed 1914 roku.jpg  
+
  |zdjęcie              = targowo.jpg
  |opis zdjęcia          = Targowo na pocztówce sprzed 1914 roku   
+
  |opis zdjęcia          = Kościół w Targowie.<br>Fot. Mieczysław Kalski
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 357 (łącznie Targowo i Zazdrość)
+
  |liczba ludności      = 357  
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Targowo''' (niem. ''Theerwisch'', ''Gut Theerwisch'') – [[wieś sołecka]] w Polsce położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]], w [[gmina Dźwierzuty|gminie Dźwierzuty]].
+
''' Targowo''' (niem. ''Theerwisch'', ''Gut Theerwisch'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński|powiecie szczycieńskim]], w [[Dźwierzuty (gmina wiejska)|gminie Dźwierzuty]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 357 mieszkańców<ref>łącznie Targowo i Zazdrość</ref>. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje [[Dariusz Jabłonowski]]<ref>[http://www.gminadzwierzuty.pl/?c=mdTresc-cmPokaz-271/ Strona Gminy Dźwierzuty] [20.09.2013]</ref>.
 +
<br/><br/>
  
W latach 1975-1998 miejscowość [[administracja|administracyjnie]] należała do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
+
==Położenie==
 +
Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, w północnej części powiatu szczycieńskiego. Miejscowość leży w odległości 5 km na wschód od [[Dźwierzuty|Dźwierzut]], na południe od [[Jezioro Rańskie|Jeziora Rańskiego]], 3 km na zachód od drogi wojewódzkiej nr 600.
  
<br/>
+
== Dzieje miejscowości ==
 +
Początki wsi sięgają 1386 roku, gdy rycerze, bracia Mikołaj i Janusz z Targowiska pod Lubawą, otrzymali na [[Prawo magdeburskie |prawie magdeburskim]] rozległe grunty (124 łany) na południowy zachód od Jeziora Rańskiego. Wieś – od miejsca pochodzenia właściciela nazwana Targowem – istniała już w 1403 roku. Dwa lata później powstał tu kościół, któremu przeznaczono 4 łany. Zasiedlenie zapewne przebiegało dość powoli, skoro w 1477 roku w odnowionym przywileju część obszaru wsi określono jako puszczę. W 1485 roku właścicielem dóbr targowskich został [[Kacper Wildenhayn]]. W 1539 roku Targowo składało się z 24 gospodarstw. W 1782 roku wieś liczyła 25 gospodarstw. W 1818 roku w miejscowości mieszkało 245 osób. Na początku XX wieku we wsi działała gorzelnia. Majątek w Targowie został rozparcelowany w okresie międzywojennym. W 1939 roku miejscowość była zamieszkana przez 567 osób.
 +
Pierwszy – drewniany – kościół powstał w Targowie już na początku XV wieku; został rozebrany w 1823 roku. W 1818 roku [[Parafia ewangelicka w Targowie]] obejmowała sześć wsi, dworków i folwarków. Nową świątynię wybudowano pomiędzy 1884 a 1934 rokiem. Obecnie jest to siedziba katolickiej [[Parafia  pw. św. Jana Chrzciciela w Targowie| parafii pw. św. Jana Chrzciciela]].
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] szkołę we wsi uruchomiono już w czerwcu 1945 roku.  
Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północnej części powiatu szczycieńskiego. Miejscowość leży w odległości 5 km na wschód od [[Dźwierzuty|Dźwierzut]], na południe od [[Jezioro Rańskie|Jeziora Rańskiego]], 3 km na zachód od drogi wojewódzkiej nr 600.
 
  
 +
Miejscowość jest siedzibą sołectwa obejmującego wsie: [[Targowska Wola]], [[Targowska Wólka]], [[Zazdrość]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
==Gospodarka==
Początki wsi sięgają roku 1386, gdy rycerze, bracia Mikołaj i Janusz z Targowiska pod Lubawą otrzymali na [[prawo magdeburskie |prawie magdeburskim]] rozległe grunty (124 łany) na południowy zachód od Jeziora Rańskiego. Wieś – od miejsca pochodzenia właściciela nazwana Targowem – istniała już w 1403 roku. Dwa lata później powstał tu kościół, któremu przeznaczono 4 łany. Zasiedlenie zapewne przebiegało dość powoli, skoro w 1477 roku w odnowionym przywileju część obszaru wsi określono jako puszczę. W 1485 roku właścicielem dóbr targowskich został Kacper Wildenhayn. W 1539 roku Targowo składało się z 24 gospodarstw. W 1782 roku wieś liczyła 25 gospodarstw. W 1818 roku w miejscowości mieszkało 245 osób.Na początku XX wieku we wsi działała gorzelnia. Majątek w Targowie został rozparcelowany w okresie międzywojennym. W 1939 roku miejscowość była zamieszkana przez 567 osób.
+
We wsi znajduje się siedziba [[Leśnictwo Targowo|leśnictwa]], należącego do [[Nadleśnictwo Korpele |Nadleśnictwa Korpele]].
Pierwszy – drewniany – kościół powstał w Targowie już na początku XV wieku; został rozebrany w 1823 roku. W 1818 roku parafia ewangelicka w Targowie obejmowała sześć wsi, dworków i folwarków. Nową świątynię wybudowano pomiędzy 1884 a 1934 rokiem. Obecnie jest to siedziba katolickiej [[parafia  pw. św. Jana Chrzciciela w Targowie| parafii pw. św. Jana Chrzciciela]].
 
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] szkołę we wsi uruchomiono już w czerwcu 1945 roku. Miejscowość jest siedzibą sołectwa obejmującego wsie: Targowska Wola, [[Targowska Wólka]], [[Zazdrość]]. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje [[Jarosław Dąbrowski]]<ref>Źródło:http://www.gminadzwierzuty.pl/?c=mdTresc-cmPokaz-271 [data dostępu: 20.09.2013]</ref>.
 
W Targowie organizowane są [[festyny kulinarne]]: [["Festyn Pierogowy"]] i [["Festyn Ziemniaczany"]]. W miejscowości działa jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna| Ochotniczej Straży Pożarnej]].
 
[[File: Pocztówka sprzed 1945 roku. Gospoda, szkoła w Targowie oraz pomnik ku czci poległych w latach 1914-1918.jpg|thumb|left|300px|Pocztówka sprzed 1945 roku. Gospoda, szkoła w Targowie oraz pomnik ku czci poległych w latach 1914-1918]]
 
 
<br/>
 
<br/>
  
===Ludzie związani z miejscowością===
+
==Kultura==
*[[lkwim: Andrzej Cisowski|Andrzej Cisowski]] - artysta malarz, zdobywca wielu nagród i wyróżnień krajowych i zagranicznych.
+
W Targowie działa świetlica wiejska. We wsi organizowane są festyny kulinarne: "Festyn Pierogowy" i "Festyn Ziemniaczany".  
 
<br/>
 
<br/>
  
===Turystyka===
+
==Bezpieczeństwo==
Miejscowość znajduje się na szlaku pałacowo-dworskim: [[Małszewko]] - [[Budy]] - [[Grądy]] -[[Grodziska]] - [[Zalesie]] - [[Rogale]] - [[Przytuły]] - [[Targowska Wola]] - [[Popowa Wola]] - [[Orzyny]] - Targowo- [[Jabłonka]].
+
W miejscowości działa jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna | Ochotniczej Straży Pożarnej]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki: ===
+
==Turystyka==
*Kościół z przełomu XIX i XX wieku, z osobno wzniesioną dzwonnicą; przy kościele również budynek pastorówki z czerwonej cegły (obecnie własność prywatna). Pierwotnie  [[kościół ewangelicki|świątynia ewangelicka]], została wzniesiona w latach 1884 a 1934 , w miejscu dawnego, drewnianego kościoła, rozebranego w 1823 roku. W dawnej pastorówce mieści się obecnie sklep i mieszkanie prywatne.
+
Miejscowość znajduje się na szlaku pałacowo–dworskim: [[Małszewko]] – [[Budy]] – [[Grądy]] – [[Grodziska]] – [[Zalesie (gmina Dźwierzuty) |Zalesie]] – [[Rogale (gmina Dźwierzuty)|Rogale]] [[Przytuły (gmina Dźwierzuty)|Przytuły]] – [[Targowska Wola]] – [[Popowa Wola]] [[Orzyny]] – Targowo – [[Jabłonka (gmina Dźwierzuty)|Jabłonka]].
*Pozostałości [[park dworski|parku dworskiego]] z XVIII wieku
 
*Dawny [[cmentarz ewangelicki]] z XIX wieku
 
*Budynek dawnej szkoły, przeznaczony obecnie na [[świetlica| świetlicę]].
 
[[File: Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Targowie.jpg|thumb|right|300px|Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Targowie]]
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia: ===
+
== Zabytki ==
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. 2, Olsztyn 2011.
+
*[[lkwim:Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Targowie|kościół]] z przełomu XIX i XX wieku, z osobno wzniesioną dzwonnicą; przy kościele również budynek pastorówki z czerwonej cegły (obecnie własność prywatna); pierwotnie świątynia ewangelicka, została wzniesiona w latach 1884–1934 w miejscu dawnego drewnianego kościoła rozebranego w 1823 roku (w dawnej pastorówce mieści się obecnie sklep i mieszkanie prywatne)
#Grabowski Sławomir, ''Z dziejów gminy Dźwierzuty'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, s. 3-6.
+
*pozostałości [[Park dworski w Targowie|parku dworskiego]] z XVIII w.
#Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.
+
*dawny [[cmentarz ewangelicki w Targowie|cmentarz ewangelicki]] z XIX w.
#''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
+
*budynek dawnej szkoły, przeznaczony obecnie na świetlicę
#Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 25.08.2013]
 
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html [data dostępu: 25.08.2013]
 
#Olsztyńska Strona Rowerowa: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/?do=search&id=targowo [data dostępu: 25.08.2013]
 
#Wojewódzka Ewidencja Zabytków:http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 25.08.2013]
 
  
 +
==Ludzie związani z miejscowością==
 +
*[[lkwim: Andrzej Cisowski|Andrzej Cisowski]] – artysta malarz, zdobywca wielu nagród i wyróżnień krajowych i zagranicznych
 +
*[[lkwim:Bożenna Saniewska|Bożenna Saniewska]] (ur. 1948) – urodzona w Targowie malarka, rysownik
 +
 +
== Bibliografia ==
 +
Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. 2, Olsztyn 2011.<br/>
 +
Grabowski Sławomir, ''Z dziejów gminy Dźwierzuty'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 3–6.<br/>
 +
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.<br/>
 +
''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [25.08.2013]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [25.08.2013]<br/>
 +
[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/?do=search&id=targowo/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [25.08.2013]<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [25.08.2013]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat szczycieński]]  
 
+
[[Kategoria: Dźwierzuty (gmina wiejska)]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 13:00, 21 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 12:55, 21 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 12:05, 28 sie 2015

Targowo

Kościół w Targowie.Fot. Mieczysław Kalski
Kościół w Targowie.
Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat szczycieński
Gmina Dźwierzuty
Liczba ludności (2010) 357
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 12-120
Tablice rejestracyjne NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Targowo
Targowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Targowo
Targowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Targowo (niem. Theerwisch, Gut Theerwisch) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 357 mieszkańców[1]. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Dariusz Jabłonowski[2].

Położenie

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, w północnej części powiatu szczycieńskiego. Miejscowość leży w odległości 5 km na wschód od Dźwierzut, na południe od Jeziora Rańskiego, 3 km na zachód od drogi wojewódzkiej nr 600.

Dzieje miejscowości

Początki wsi sięgają 1386 roku, gdy rycerze, bracia Mikołaj i Janusz z Targowiska pod Lubawą, otrzymali na prawie magdeburskim rozległe grunty (124 łany) na południowy zachód od Jeziora Rańskiego. Wieś – od miejsca pochodzenia właściciela nazwana Targowem – istniała już w 1403 roku. Dwa lata później powstał tu kościół, któremu przeznaczono 4 łany. Zasiedlenie zapewne przebiegało dość powoli, skoro w 1477 roku w odnowionym przywileju część obszaru wsi określono jako puszczę. W 1485 roku właścicielem dóbr targowskich został Kacper Wildenhayn. W 1539 roku Targowo składało się z 24 gospodarstw. W 1782 roku wieś liczyła 25 gospodarstw. W 1818 roku w miejscowości mieszkało 245 osób. Na początku XX wieku we wsi działała gorzelnia. Majątek w Targowie został rozparcelowany w okresie międzywojennym. W 1939 roku miejscowość była zamieszkana przez 567 osób. Pierwszy – drewniany – kościół powstał w Targowie już na początku XV wieku; został rozebrany w 1823 roku. W 1818 roku Parafia ewangelicka w Targowie obejmowała sześć wsi, dworków i folwarków. Nową świątynię wybudowano pomiędzy 1884 a 1934 rokiem. Obecnie jest to siedziba katolickiej parafii pw. św. Jana Chrzciciela.

Po II wojnie światowej szkołę we wsi uruchomiono już w czerwcu 1945 roku.

Miejscowość jest siedzibą sołectwa obejmującego wsie: Targowska Wola, Targowska Wólka, Zazdrość.

Gospodarka

We wsi znajduje się siedziba leśnictwa, należącego do Nadleśnictwa Korpele.

Kultura

W Targowie działa świetlica wiejska. We wsi organizowane są festyny kulinarne: "Festyn Pierogowy" i "Festyn Ziemniaczany".

Bezpieczeństwo

W miejscowości działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Turystyka

Miejscowość znajduje się na szlaku pałacowo–dworskim: MałszewkoBudyGrądyGrodziskaZalesieRogalePrzytułyTargowska WolaPopowa WolaOrzyny – Targowo – Jabłonka.

Zabytki

  • kościół z przełomu XIX i XX wieku, z osobno wzniesioną dzwonnicą; przy kościele również budynek pastorówki z czerwonej cegły (obecnie własność prywatna); pierwotnie świątynia ewangelicka, została wzniesiona w latach 1884–1934 w miejscu dawnego drewnianego kościoła rozebranego w 1823 roku (w dawnej pastorówce mieści się obecnie sklep i mieszkanie prywatne)
  • pozostałości parku dworskiego z XVIII w.
  • dawny cmentarz ewangelicki z XIX w.
  • budynek dawnej szkoły, przeznaczony obecnie na świetlicę

Ludzie związani z miejscowością

  • Andrzej Cisowski – artysta malarz, zdobywca wielu nagród i wyróżnień krajowych i zagranicznych
  • Bożenna Saniewska (ur. 1948) – urodzona w Targowie malarka, rysownik

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 2, Olsztyn 2011.
Grabowski Sławomir, Z dziejów gminy Dźwierzuty, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 3–6.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [25.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [25.08.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [25.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [25.08.2013]

Przypisy

  1. łącznie Targowo i Zazdrość
  2. Strona Gminy Dźwierzuty [20.09.2013]