Tros

Tros
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	giżycki
Gmina	Ryn
Liczba ludności (2010)	211
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Tros
Położenie na mapie Polski Tros
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Tros (niem. Trossen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Ryn. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 211 mieszkańców (łącznie z osadami Bachorza, Canki i Dzikowizna). W skład sołectwa wchodzą miejscowości Tros, Bachorza i Canki. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Roman Norko.

Tros. Cmentarz ewangelicki.
Źródło: http://rygielpisz.eu/

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, 17 km na południowy zachód od Giżycka i 5 km na północny wschód od Rynu; przebiega przez nią droga krajowa nr 59. W lesie na południowy zachód od wsi znajduje się Troskie Bagno.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. Dokładna data jej założenia nie jest znana. Po raz pierwszy występuje w źródłach z 1553 roku, zawierających opis granic pobliskiego Skopu. Ze względu na brak jakiegokolwiek przywileju wiadomo jedynie, że Tros liczył w tym okresie 34 łany, spośród których cztery należały do sołtysa.

Wieś poważnie ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII wieku; w 1719 roku gospodarowało tu dwóch sołtysów, karczmarz i 12 chłopów, a dziesięć łanów leżało odłogiem. Pod koniec tego samego stulecia w Trosie gospodarzyło 18 chłopów. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Rynie.

Szkołę we wsi założono w XVIII wieku. W 1935 roku zatrudniała ona jednego nauczyciela i miała jedną salę lekcyjną. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie 1 września 1947 roku, a zlikwidowano w 1973 roku. Przez cały okres powojennego funkcjonowania placówki pracował w niej jeden nauczyciel.

W 1970 roku Tros składał się z 39 budynków mieszkalnych. Znajdowały się tu: przedszkole, klub, punkt biblioteczny, boisko sportowe, działało kółko rolnicze oraz gorzelnia (produkcję wstrzymano w 1975 roku). Przy wsi funkcjonowały dwa PGR-y: PGR Bachorza i PGR Canki (oba powstały na bazie przedwojennych majątków). W latach 1954–1972 Tros należał do gromady Ryn.

Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:

• 1857 – 251 osób
• 1933 – 282 osoby
• 1939 – 262 osoby
• 1970 – 271 osób, 28 gospodarstw

Zabytki

• cmentarz ewangelicki z początku XX wieku

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowan, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Gminna ewidencja zabytków, w: Miasto i gmina Ryn. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. bip.warmia.mazury.pl, część A, Ryn 2009/2010 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]