Turowo (gmina Pisz): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Turowo   
 
  |nazwa                = Turowo   
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Turowa   
 
  |dopełniacz wsi        = Turowa   
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe      
+
  |opis zdjęcia          =     
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 330 (łącznie Turowo i Turowo Duże)
+
  |liczba ludności      = 330
 
  |rok                  = 2010  
 
  |rok                  = 2010  
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 87
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 87
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Turowo''' (niem. ''Turowen'', od 1938 r. ''Turau'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]].  
+
''' Turowo''' (niem. ''Turowen'', od 1938 r. ''Turau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]].  
 
+
W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 330 mieszkańców<ref>łącznie Turowo i Turowo Duże</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Grażyna Kowalczyk]]<ref>[http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [20.09.2013]</ref>.
W latach 1975-1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
+
<br/><br/>
  
 +
==Położenie==
 +
Wieś położona jest 14 km na południe od [[Pisz|Pisza]], na wschód od drogi krajowej nr 63, w pobliżu granicy z [[Powiat kolneński|powiatem kolneńskim]] w województwie podlaskim. W Turowie zaczyna swój bieg strumyk [[Strumień Dziadówka |Dziadówka]], lewy dopływ [[Rzeka Pisa|Pisy]], a na wschód od wsi płynie strumyk [[Strumień Jankowa Struga |Jankowa Struga]], prawy dopływ [[Rzeka Wincenta |Wincenty]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Wieś położona jest 14 km na południe od [[Pisz|Pisza]], na wschód od drogi krajowej nr 63, w pobliżu granicy z [[Powiat kolneński|powiatem kolneńskim]] w [[Województwo podlaskie|województwie podlaskim]]. W Turowie zaczyna swój bieg [[Strumień Dziadówka |strumyk Dziadówka]], lewy dopływ [[Rzeka Pisa|Pisy]], a na wschód od wsi płynie [[Strumień Jankowa Struga |strumyk Jankowa Struga]], prawy dopływ [[Rzeka Wincenta |Wincenty]].
+
Osada istniała już w 1424 roku, gdy o 60 łanów dąbrowy w tej okolicy starał się niejaki Jone. Przywilej został wydany w 1429 roku dla Mikołaja von Sernaw na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] na 50 łanów. Okolica ta już wówczas zwana była ''Thuraw''. W 1445 roku wieś należała do niejakiego Tomka i zwana była ''Tomken feld''; z kolei w XVI wieku Turowo, [[Rakówko]] i dwa inne majątki ([[Siedliska (gmina Pisz)|Siedliska]] i [[Lipniki]]) znajdowały się w posiadaniu jednej rodziny i wszystkie je łącznie nazywano ''Krzysztofami''. Tak więc w XV i XVI wieku zmiany nazw są dla tych dóbr charakterystyczne i prawdopodobnie wiązały się z kolejnymi właścicielami: ''Thuraw'',''Turenn'', ''Tomken feld'', ''Turoβtzicken'', ''Turoffczicken'', ''Stennicko Turoffsken'', ''Krzysztofy'', ''alten Christffs''; ostatecznie jednak utrwaliła się nazwa ''Turowen''. W 1750 roku wieś należała do Urszuli Ślesińskiej i Stanisława Karpińskiego.
 
 
<br/>
 
 
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
Osada istniała już w 1424 roku, gdy o 60 łanów dąbrowy w tej okolicy starał się niejaki Jone. Przywilej został wydany w 1429 roku dla Mikołaja von Sernaw na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] na 50 łanów. Okolica ta już wówczas zwana była Thuraw. W 1445 roku wieś należała do niejakiego Tomka i zwana była Tomken feld; z kolei w XVI wieku Turowo, [[Rakówko]] i dwa inne majątki ([[Siedliska (gmina Pisz)|Siedliska]] i [[Lipniki]]) znajdowały się w posiadaniu jednej rodziny i wszystkie je łącznie nazywano Krzysztofami. Tak więc w XV i XVI wieku zmiany nazw są dla tych dóbr charakterystyczne i prawdopodobnie wiązały się z kolejnymi właścicielami: Thuraw, Turenn, Tomken feld, Turoβtzicken, Turoffczicken, Stennicko Turoffsken, Krzysztofy, alten Christffs; ostatecznie jednak utrwaliła się nazwa Turowen. W 1750 roku wieś należała do Urszuli Ślesińskiej i Stanisława Karpińskiego.
 
  
 
Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się tu edukacją 82 dzieci.
 
Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się tu edukacją 82 dzieci.
Aktualnie wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Grażyna Kowalczyk]]<ref>Źródło: http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853 [data dostępu: 20.09.2013]</ref>.
 
  
Liczba mieszkańców wsi Turowo w poszczególnych okresach:
+
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
  
1857 – 304 osoby
 
  
1864 – 333 osoby
+
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
  
1867 320 osób
+
*1857 r. 304 osoby
  
1933 364 osoby
+
*1864 r. 333 osoby
  
1939 305 osób
+
*1867 r. 320 osób
  
1988 300 osób (łącznie z Turowem Dużym)
+
*1933 r. 364 osoby
  
<br/>
+
*1939 r. – 305 osób
  
=== Zabytki: ===
+
*1988 r. – 300 osób (łącznie z [[Turowo Duże |Turowem Dużym]])
*Dawny [[Cmentarz ewangelicki w Turowie (gmina Pisz)|cmentarz ewangelicki]] z XIX wieku, wpisany do [[Gminna ewidencja zabytków|gminnej ewidencji zabytków]].
 
  
<br/>
+
== Zabytki ==
 +
*dawny [[Cmentarz ewangelicki w Turowie |cmentarz ewangelicki]] z XIX wieku, wpisany do gminnej ewidencji zabytków
  
=== Bibliografia: ===
+
== Bibliografia==
 
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011.
 
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011.
 
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.
 
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.
 
#Gąsiorowski Andrzej, ''Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466-1939'', Olsztyn 2005.
 
#Gąsiorowski Andrzej, ''Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466-1939'', Olsztyn 2005.
#Hippel Rudolf von, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
+
#von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
 
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.  
 
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.  
 
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
 
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
#Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 73-90.
+
#Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 5.08.2013]
+
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.08.2013]
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 5.08.2013]
+
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [05.08.2013]
#Gminna Ewidencja Zabytków www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc [data dostępu: 5.08.2013]
+
#[http://www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [05.08.2013]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
 
<references/>
 
<references/>
 
<br/>
 
<br/>

Wersja z 20:42, 13 lis 2014

Turowo

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Gmina Pisz
Liczba ludności (2010) 330
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 12-200
Tablice rejestracyjne NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Turowo
Turowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Turowo
Turowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Turowo (niem. Turowen, od 1938 r. Turau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 330 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Grażyna Kowalczyk[2].

Położenie

Wieś położona jest 14 km na południe od Pisza, na wschód od drogi krajowej nr 63, w pobliżu granicy z powiatem kolneńskim w województwie podlaskim. W Turowie zaczyna swój bieg strumyk Dziadówka, lewy dopływ Pisy, a na wschód od wsi płynie strumyk Jankowa Struga, prawy dopływ Wincenty.

Dzieje miejscowości

Osada istniała już w 1424 roku, gdy o 60 łanów dąbrowy w tej okolicy starał się niejaki Jone. Przywilej został wydany w 1429 roku dla Mikołaja von Sernaw na prawie chełmińskim na 50 łanów. Okolica ta już wówczas zwana była Thuraw. W 1445 roku wieś należała do niejakiego Tomka i zwana była Tomken feld; z kolei w XVI wieku Turowo, Rakówko i dwa inne majątki (Siedliska i Lipniki) znajdowały się w posiadaniu jednej rodziny i wszystkie je łącznie nazywano Krzysztofami. Tak więc w XV i XVI wieku zmiany nazw są dla tych dóbr charakterystyczne i prawdopodobnie wiązały się z kolejnymi właścicielami: Thuraw,Turenn, Tomken feld, Turoβtzicken, Turoffczicken, Stennicko Turoffsken, Krzysztofy, alten Christffs; ostatecznie jednak utrwaliła się nazwa Turowen. W 1750 roku wieś należała do Urszuli Ślesińskiej i Stanisława Karpińskiego.

Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku dwóch nauczycieli zajmowało się tu edukacją 82 dzieci.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.


Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

  • 1857 r. – 304 osoby
  • 1864 r. – 333 osoby
  • 1867 r. – 320 osób
  • 1933 r. – 364 osoby
  • 1939 r. – 305 osób

Zabytki

Bibliografia

  1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
  2. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
  3. Gąsiorowski Andrzej, Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466-1939, Olsztyn 2005.
  4. von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
  5. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
  6. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
  7. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
  8. Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
  9. Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.08.2013]
  10. Bank Danych Lokalnych GUS [05.08.2013]
  11. Strona Urzędu Gminy Pisz [05.08.2013]

Przypisy

  1. łącznie Turowo i Turowo Duże
  2. Strona Urzędu Gminy Pisz [20.09.2013]