Włosty: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Włosty | |nazwa = Włosty | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Włost |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Włosty''' (niem. ''Wlosten'', od 1938 r. ''Flosten'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski | powiecie piskim]], w [[Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)|gminie Biała Piska]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 r. wieś liczyła 102 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Leokadia Trzonkowska]]<ref> [http://bialapiska.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=18&Itemid=22/ Strona Gminy Biała Piska] [30.08.2013]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Wieś położona jest na terenie [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]], 10 km na wschód od [[Biała Piska|Białej Piskiej]], w pobliżu granicy z powiatem grajewskim w województwie podlaskim. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | + | Dobra służebne istniały tu już w 1437 roku, co potwierdza dokument dotyczący granicy państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]] z Mazowszem. Piętnaście lat później wymieniane były jako ''Flosty'' w przywileju lokacyjnym [[Skarżyn|Skarżyna]]. Przywilej otrzymały natomiast dopiero w roku 1471 na [[Prawo magdeburskie |prawie magdeburskim]] na 34 łanach. Prawdopodobnie nadanie dotyczyło – co najmniej w części – dotychczasowych mieszkańców, w przywileju wymienieni są bowiem Andrzej i Jakub Włostowcy oraz ich krewni: Grzegorz, Stanisław, Janik, a także Mikołaj, inny Janik, Michał, Piotr, kolejny Janik, Maciej, Stanisław i inny Maciej. W XV i XVI wieku wieś w dalszym ciągu nazywana była ''Flosty'', ''Flosten'', ''Flost'' lub ''Wlosch''; później utrwaliła się nazwa ''Wlosten''. W połowie XVII wieku we Włostach osiedlili się arianie (bracia polscy) – rodzina Sierakowskich. Wieś poniosła ogromne straty w wyniku epidemii dżumy, która dotarła tu w czerwcu 1710 roku. Zmarła wówczas większość mieszkańców (164 osoby). Włosty długo należały do [[Parafia ewangelicka w Białej Piskiej|parafii ewangelickiej w Białej Piskiej]]; w 1902 roku zostały włączone do nowo utworzonej [[Parafia ewangelicka w Skarżynie|parafii w Skarżynie]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Dobra służebne istniały tu już w 1437 roku, co potwierdza dokument dotyczący granicy państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]] z Mazowszem. Piętnaście lat później wymieniane były jako ''Flosty'' w przywileju lokacyjnym [[Skarżyn|Skarżyna]]. Przywilej otrzymały natomiast dopiero w roku 1471 na prawie magdeburskim na 34 łanach. Prawdopodobnie nadanie dotyczyło – co najmniej w części – dotychczasowych mieszkańców, w przywileju wymienieni są bowiem Andrzej i Jakub Włostowcy oraz ich krewni: Grzegorz, Stanisław, Janik, a także Mikołaj, inny Janik, Michał, Piotr, kolejny Janik, Maciej, Stanisław i inny Maciej. W XV i XVI wieku wieś w dalszym ciągu nazywana była ''Flosty'', ''Flosten'', ''Flost'' lub ''Wlosch''; później utrwaliła się nazwa ''Wlosten''. W połowie XVII wieku we Włostach osiedlili się | ||
Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku uczyło się w niej 44 dzieci, pracował jeden nauczyciel. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] budynek szkoły został przeznaczony do rozbiórki. | Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku uczyło się w niej 44 dzieci, pracował jeden nauczyciel. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] budynek szkoły został przeznaczony do rozbiórki. | ||
| − | Aktualnie wieś jest siedzibą | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. |
| − | Liczba mieszkańców | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: |
| − | 1857 – 202 osoby | + | *1857 r. – 202 osoby |
| − | 1864 – 272 osoby | + | *1864 r. – 272 osoby |
| − | 1867 – 295 osób | + | *1867 r. – 295 osób |
| − | 1871 – 286 osób | + | *1871 r. – 286 osób |
| − | 1895 – 281 osób | + | *1895 r. – 281 osób |
| − | 1925 – 293 osoby | + | *1925 r. – 293 osoby |
| − | 1933 – 277 osób | + | *1933 r. – 277 osób |
| − | 1939 – 248 osób | + | *1939 r. – 248 osób |
| − | 1988 – 99 osób | + | *1988 r. – 99 osób |
| − | + | ==Zabytki== | |
| − | + | *dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku | |
| − | + | *dwa drewniane domy (nr 22 i 25) z początku XX wieku | |
| − | * | ||
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | == Bibliografia== | |
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. | #Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. | ||
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | #Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | ||
| − | #Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, | + | #Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57. |
| − | #Hippel Rudolf | + | #von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157. |
#''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008. | #''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008. | ||
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
| − | #Sawicki Ryszard, ''Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna'', Znad Pisy, nr 15, 2006, | + | #Sawicki Ryszard, ''Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna'', Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 52–77. |
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | #Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, | + | #Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90. |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [15.08.2013]. |
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [15.08.2013]. |
| − | # | + | #[http://www.bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc/ Strona Urzędu Gminy Biała Piska] [15.08.2013]. |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 22:39, 29 lis 2014
| Włosty | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Biała Piska |
| Liczba ludności (2010) | 102 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-230 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Włosty | |
| Położenie na mapie Polski  Włosty | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Włosty (niem. Wlosten, od 1938 r. Flosten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 r. wieś liczyła 102 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Leokadia Trzonkowska[1].
Położenie
Wieś położona jest na terenie Pojezierza Ełckiego, 10 km na wschód od Białej Piskiej, w pobliżu granicy z powiatem grajewskim w województwie podlaskim.
Dzieje miejscowości
Dobra służebne istniały tu już w 1437 roku, co potwierdza dokument dotyczący granicy państwa Zakonu Krzyżackiego z Mazowszem. Piętnaście lat później wymieniane były jako Flosty w przywileju lokacyjnym Skarżyna. Przywilej otrzymały natomiast dopiero w roku 1471 na prawie magdeburskim na 34 łanach. Prawdopodobnie nadanie dotyczyło – co najmniej w części – dotychczasowych mieszkańców, w przywileju wymienieni są bowiem Andrzej i Jakub Włostowcy oraz ich krewni: Grzegorz, Stanisław, Janik, a także Mikołaj, inny Janik, Michał, Piotr, kolejny Janik, Maciej, Stanisław i inny Maciej. W XV i XVI wieku wieś w dalszym ciągu nazywana była Flosty, Flosten, Flost lub Wlosch; później utrwaliła się nazwa Wlosten. W połowie XVII wieku we Włostach osiedlili się arianie (bracia polscy) – rodzina Sierakowskich. Wieś poniosła ogromne straty w wyniku epidemii dżumy, która dotarła tu w czerwcu 1710 roku. Zmarła wówczas większość mieszkańców (164 osoby). Włosty długo należały do parafii ewangelickiej w Białej Piskiej; w 1902 roku zostały włączone do nowo utworzonej parafii w Skarżynie.
Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku uczyło się w niej 44 dzieci, pracował jeden nauczyciel. Po II wojnie światowej budynek szkoły został przeznaczony do rozbiórki.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 202 osoby
- 1864 r. – 272 osoby
- 1867 r. – 295 osób
- 1871 r. – 286 osób
- 1895 r. – 281 osób
- 1925 r. – 293 osoby
- 1933 r. – 277 osób
- 1939 r. – 248 osób
- 1988 r. – 99 osób
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
- dwa drewniane domy (nr 22 i 25) z początku XX wieku
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
- von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
- Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Sawicki Ryszard, Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna, Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 52–77.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [15.08.2013].
- Bank Danych Lokalnych GUS [15.08.2013].
- Strona Urzędu Gminy Biała Piska [15.08.2013].
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Biała Piska [30.08.2013]
