Włosty
To jest | Włosty | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Biała Piska |
| Liczba ludności (2010) | 102 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-230 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Włosty | |
| Położenie na mapie Polski  Włosty | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Włosty (niem. Wlosten, od 1938 r. Flosten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 r. wieś liczyła 102 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Michał Trzonkowski[1].
Położenie
Wieś położona jest na terenie Pojezierza Ełckiego, 10 km na wschód od Białej Piskiej, w pobliżu granicy z powiatem grajewskim w województwie podlaskim.
Dzieje miejscowości
Dobra służebne istniały tu już w 1437 roku, co potwierdza dokument dotyczący granicy państwa Zakonu Krzyżackiego z Mazowszem. Piętnaście lat później wymieniane były jako Flosty w przywileju lokacyjnym Skarżyna. Przywilej otrzymały natomiast dopiero w roku 1471 na prawie magdeburskim na 34 łanach. Prawdopodobnie nadanie dotyczyło – co najmniej w części – dotychczasowych mieszkańców, w przywileju wymienieni są bowiem Andrzej i Jakub Włostowcy oraz ich krewni: Grzegorz, Stanisław, Janik, a także Mikołaj, inny Janik, Michał, Piotr, kolejny Janik, Maciej, Stanisław i inny Maciej. W XV i XVI wieku wieś w dalszym ciągu nazywana była Flosty, Flosten, Flost lub Wlosch; później utrwaliła się nazwa Wlosten. W połowie XVII wieku we Włostach osiedlili się arianie (bracia polscy) – rodzina Sierakowskich. Wieś poniosła ogromne straty w wyniku epidemii dżumy, która dotarła tu w czerwcu 1710 roku. Zmarła wówczas większość mieszkańców (164 osoby). Włosty długo należały do parafii ewangelickiej w Białej Piskiej; w 1902 roku zostały włączone do nowo utworzonej parafii w Skarżynie.
Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku uczyło się w niej 44 dzieci, pracował jeden nauczyciel. Po II wojnie światowej budynek szkoły został przeznaczony do rozbiórki.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 202 osoby
- 1864 r. – 272 osoby
- 1867 r. – 295 osób
- 1871 r. – 286 osób
- 1895 r. – 281 osób
- 1925 r. – 293 osoby
- 1933 r. – 277 osób
- 1939 r. – 248 osób
- 1988 r. – 99 osób
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
- dwa drewniane domy (nr 22 i 25) z początku XX wieku
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Sawicki Ryszard, Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna, Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 52–77.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [15.08.2013].
Bank Danych Lokalnych GUS [15.08.2013].
Strona Urzędu Gminy Biała Piska [15.08.2013].
Przypisy
