Warkałki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Zabytki:)
(Bibliografia)
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
  |nazwa                = Pole-obowiązkowe 
+
  |nazwa                = Warkałki
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe 
+
  |dopełniacz wsi        = Warkałek
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe    
+
  |zdjęcie              =   
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          =    
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 176
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
Linia 23: Linia 21:
 
  |SIMC                  =
 
  |SIMC                  =
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
  |kod mapy              = PL-WN
+
  |kod mapy              = PL-WN
|stopniN = 54 |minutN = 42 |sekundN = 56
+
|stopniN = 54 |minutN = 00|sekundN = 0
  |stopniE = 21 |minutE = |sekundE = 02
+
  |stopniE = 20|minutE = 00 |sekundE = 0
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Warkałki''' (niem. ''Hartwich'', od 1938 r. ''Vorwerk Hartwich'') – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Miłakowo.
+
''' Warkałki''' (niem. ''Hartwich'', od 1938 r. ''Vorwerk Hartwich'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Miłakowo (gmina miejsko-wiejska)|gminie Miłakowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 r. liczyła 176 mieszkańców. W latach 1945–1946 miejscowość nosiła nazwę [[Twardowo]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Mirosław Stryjek]]<ref>[http://milakowo-umig.bip-wm.pl/public/?id=825/ Strona Urzędu Miasta i Gminy Miłakowo] [28.08.2013]</ref>.
 
+
<br/><br/>
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W latach 1945-46 miejscowość nosiła nazwę Twardowo  
 
 
 
<br/>
 
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
==Położenie==
Miejscowość położona na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko-Ostródzkie), w odległości 1 km  od Jeziora Warkalskiego (Warkałki, Boldenien)i 2 km od Jeziora Długiego koło Niebrzydowa.
+
Miejscowość położona jest na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze Iławsko–Ostródzkie]]), w odległości 1 km  od [[Jezioro Warkalskie|Jeziora Warkalskiego]] (Warkałki, Boldenien) i 2 km od [[Jezioro Długie|Jeziora Długiego]] koło [[Niebrzydowo|Niebrzydowa]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Wieś wzmiankowana w dokumentach z roku 1337, jako dwór ziemiański na 8 włókach. Pierwotna nazwa osady to Baldeyn. W roku 1782 we wsi odnotowano 9 domów (dymów), natomiast w 1858 w 8 gospodarstwach domowych było 67 mieszkańców.
+
Wieś po raz pierwszy wzmiankowana w dokumentach z roku 1337 jako dwór ziemiański położony na 8 [[Włóka| włókach]]. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice w roku 1466. Pierwotna nazwa osady to ''Baldeyn''. Nie zachowały się wzmianki dotyczące losów miejscowości w okresie najazdów tatarskich w roku 1565 i 1566. Równie tajemniczo przedstawiają się dzieje Warkałek w okresie epidemii dżumy w latach 1709–1711, pustoszącej bezlitośnie obszar [[Prusy|Prus]]. Warkałki nie uległy prawdopodobnie całkowitemu wyludnieniu. W roku 1782 we wsi odnotowano istnienie 9 domów, niestety nie podano liczby mieszkańców. Natomiast w roku 1858 w 8 gospodarstwach domowych żyło 67 osób. Około 1850 roku folwark w Warkałkach wchodził w skład ogromnego majątku rodu Dohna z siedzibą w [[Ponary|Ponarach]]. Łączny obszar majątku obejmował wówczas ponad 400 włók. Dopiero na początku XX wieku wskutek procesu uwłaszczania chłopów stan posiadania uległ zmniejszeniu do 310 włók.
W roku 1973 wieś należała do powiatu morąskiego, gmina i poczta Miłakowo.
+
W roku 1973 wieś należała do [[Powiat morąski|powiatu morąskiego]].  
  
 +
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki: ===
+
==Zabytki==
Osada i ślady osadnictwa
+
*zlokalizowana osada i ślady osadnictwa z okresu wczesnośredniowiecznego i średniowiecznego
Okres wczesnośredniowieczny i średniowieczny
+
*w rejonie południowego i południowo–wschodniego brzegu Jeziora Warkalskiego zlokalizowane trzy [[Kurhany w Warkałkach |kurhany z okresu wczesnej epoki żelaza]]
Rejon płd. i płd.-wsch.
+
*w okolicach zarejestrowane dwie osady i ślady osadnictwa z wczesnej epoki żelaza
brzegu jeziora Boldenin
 
*Kurhany Wczesna epoka żelaza
 
Trzy kurhany
 
*Dwie osady i ślad osadnictwa Wczesna epoka żelaza -okres
 
wczesnośredniowieczny
 
<br/>
 
  
=== Bibliografia: ===
+
==Bibliografia==
#''Morąg. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
+
''Morąg. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.<br/>
#Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu:10.09.2013]
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [10.09.2013]
 
   
 
   
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat ostródzki]]
 
+
[[Kategoria: Miłakowo (gmina miejsko-wiejska)]]
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 14:29, 27 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 00:54, 19 sty 2015

Warkałki

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat ostródzki
Gmina Miłakowo
Liczba ludności (2010) 176
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 14-310
Tablice rejestracyjne NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Warkałki
Warkałki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Warkałki
Warkałki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Warkałki (niem. Hartwich, od 1938 r. Vorwerk Hartwich) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Miłakowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 176 mieszkańców. W latach 1945–1946 miejscowość nosiła nazwę Twardowo. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Mirosław Stryjek[1].

Położenie

Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko–Ostródzkie), w odległości 1 km od Jeziora Warkalskiego (Warkałki, Boldenien) i 2 km od Jeziora Długiego koło Niebrzydowa.

Dzieje miejscowości

Wieś po raz pierwszy wzmiankowana w dokumentach z roku 1337 jako dwór ziemiański położony na 8 włókach. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice w roku 1466. Pierwotna nazwa osady to Baldeyn. Nie zachowały się wzmianki dotyczące losów miejscowości w okresie najazdów tatarskich w roku 1565 i 1566. Równie tajemniczo przedstawiają się dzieje Warkałek w okresie epidemii dżumy w latach 1709–1711, pustoszącej bezlitośnie obszar Prus. Warkałki nie uległy prawdopodobnie całkowitemu wyludnieniu. W roku 1782 we wsi odnotowano istnienie 9 domów, niestety nie podano liczby mieszkańców. Natomiast w roku 1858 w 8 gospodarstwach domowych żyło 67 osób. Około 1850 roku folwark w Warkałkach wchodził w skład ogromnego majątku rodu Dohna z siedzibą w Ponarach. Łączny obszar majątku obejmował wówczas ponad 400 włók. Dopiero na początku XX wieku wskutek procesu uwłaszczania chłopów stan posiadania uległ zmniejszeniu do 310 włók. W roku 1973 wieś należała do powiatu morąskiego.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Zabytki

  • zlokalizowana osada i ślady osadnictwa z okresu wczesnośredniowiecznego i średniowiecznego
  • w rejonie południowego i południowo–wschodniego brzegu Jeziora Warkalskiego zlokalizowane trzy kurhany z okresu wczesnej epoki żelaza
  • w okolicach zarejestrowane dwie osady i ślady osadnictwa z wczesnej epoki żelaza

Bibliografia

Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]

Przypisy