Warkałki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
(Dzieje miejscowości)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
  |nazwa                = Pole-obowiązkowe 
+
  |nazwa                = Warkałki
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe 
+
  |dopełniacz wsi        = Warkałek
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe    
+
  |zdjęcie              =   
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          =    
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Warkałki''' (niem. ''Hartwich'', od 1938 r. ''Vorwerk Hartwich'') [[wieś sołecka]] w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Miłakowo (gmina miejsko-wiejska)|gminie Miłakowo]].
+
''' Warkałki''' (niem. ''Hartwich'', od 1938 r. ''Vorwerk Hartwich'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Miłakowo (gmina miejsko-wiejska)|gminie Miłakowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 r. liczyła 176 mieszkańców. W latach 1945–1946 miejscowość nosiła nazwę [[Twardowo]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Mirosław Stryjek]]<ref>[http://milakowo-umig.bip-wm.pl/public/?id=825/ Strona Urzędu Miasta i Gminy Miłakowo] [28.08.2013]</ref>.
 
+
<br/><br/>
W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W latach 1945-1946 miejscowość nosiła nazwę [[Twardowo]].  
 
 
 
<br/>
 
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
==Położenie==
Miejscowość położona na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze Iławsko-Ostródzkie]]), w odległości 1 km  od [[Jezioro Warkalskie|Jeziora Warkalskiego]] (Warkałki, Boldenien)i 2 km od [[Jezioro Długie|Jeziora Długiego]] koło [[Niebrzydowo|Niebrzydowa]].
+
Miejscowość położona jest na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze Iławsko–Ostródzkie]]), w odległości 1 km  od [[Jezioro Warkalskie|Jeziora Warkalskiego]] (Warkałki, Boldenien) i 2 km od [[Jezioro Długie|Jeziora Długiego]] koło [[Niebrzydowo|Niebrzydowa]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Wieś po raz pierwszy wzmiankowana w dokumentach z roku 1337, jako dwór ziemiański położony 8 włókach. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice po zakończeniu [[Wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]] w roku 1466. Pierwotna nazwa osady to Baldeyn. Nie zachowały się wzmianki dotyczące losów miejscowości w okresie najazdów tatarskich w roku 1565 i 1566. Równie tajemniczo przedstawiają się dzieje Warkałek w okresie [[Epidemia dżumy 1709-1711|epidemii dżumy]] w latach 1709-1711, pustoszącej bezlitośnie obszar [[Prusy|Prus]]. Warkałki nie uległy prawdopodobnie całkowitemu wyludnieniu. W roku 1782 we wsi odnotowano istnienie 9 domów, niestety nie podano liczby mieszkańców. Natomiast w roku 1858 w 8 gospodarstwach domowych żyło 67 osób. Około 1850 roku folwark w Warkałkach wchodził w skład ogromnego majątku rodu Dohna z siedzibą w [[Ponary|Ponarach]]. Łączny obszar majątku obejmował wówczas ponad 400 włók. Dopiero na początku XX wieku wskutek procesu uwłaszczania chłopów stan posiadania uległ zmniejszeniu do 310 włók.
+
Wieś po raz pierwszy wzmiankowana w dokumentach z roku 1337 jako dwór ziemiański położony na 8 [[Włóka| włókach]]. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice w roku 1466. Pierwotna nazwa osady to ''Baldeyn''. Nie zachowały się wzmianki dotyczące losów miejscowości w okresie najazdów tatarskich w roku 1565 i 1566. Równie tajemniczo przedstawiają się dzieje Warkałek w okresie epidemii dżumy w latach 1709–1711, pustoszącej bezlitośnie obszar [[Prusy|Prus]]. Warkałki nie uległy prawdopodobnie całkowitemu wyludnieniu. W roku 1782 we wsi odnotowano istnienie 9 domów, niestety nie podano liczby mieszkańców. Natomiast w roku 1858 w 8 gospodarstwach domowych żyło 67 osób. Około 1850 roku folwark w Warkałkach wchodził w skład ogromnego majątku rodu Dohna z siedzibą w [[Ponary|Ponarach]]. Łączny obszar majątku obejmował wówczas ponad 400 włók. Dopiero na początku XX wieku wskutek procesu uwłaszczania chłopów stan posiadania uległ zmniejszeniu do 310 włók.
W roku 1973 wieś należała do [[Powiat morąski|powiatu morąskiego]]. Aktualnie wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Mirosław Stryjek]]
+
W roku 1973 wieś należała do [[Powiat morąski|powiatu morąskiego]].  
<ref>http://milakowo-umig.bip-wm.pl/public/?id=825 [data dostępu: 28.08.2013]</ref>.
 
  
 +
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki: ===
+
==Zabytki==
*Zlokalizowana osada i ślady osadnictwa z okresu wczesnośredniowiecznego i średniowiecznego.
+
*zlokalizowana osada i ślady osadnictwa z okresu wczesnośredniowiecznego i średniowiecznego
*W rejonie południowym i południowo-wschodnim brzegu Jeziora Warkalskiego zlokalizowane trzy [[Kurhany w Warkałkach |kurhany z okresu wczesnej epoki żelaza]].
+
*w rejonie południowego i południowo–wschodniego brzegu Jeziora Warkalskiego zlokalizowane trzy [[Kurhany w Warkałkach |kurhany z okresu wczesnej epoki żelaza]]
*W okolicach zarejestrowane dwie osady i ślad osadnictwa z wczesnej epoki żelaza.
+
*w okolicach zarejestrowane dwie osady i ślady osadnictwa z wczesnej epoki żelaza
 
 
<br/>
 
  
=== Bibliografia: ===
+
==Bibliografia==
 
#''Morąg. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
 
#''Morąg. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
#Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu:10.09.2013]
+
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [10.09.2013]
 
   
 
   
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
 
<references/>
 
<references/>
 
<br/>
 
<br/>

Wersja z 20:50, 2 gru 2014

Warkałki

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat ostródzki
Gmina Miłakowo
Liczba ludności (2010) 176
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 14-310
Tablice rejestracyjne NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Warkałki
Warkałki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Warkałki
Warkałki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Warkałki (niem. Hartwich, od 1938 r. Vorwerk Hartwich) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Miłakowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 176 mieszkańców. W latach 1945–1946 miejscowość nosiła nazwę Twardowo. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Mirosław Stryjek[1].

Położenie

Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko–Ostródzkie), w odległości 1 km od Jeziora Warkalskiego (Warkałki, Boldenien) i 2 km od Jeziora Długiego koło Niebrzydowa.

Dzieje miejscowości

Wieś po raz pierwszy wzmiankowana w dokumentach z roku 1337 jako dwór ziemiański położony na 8 włókach. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice w roku 1466. Pierwotna nazwa osady to Baldeyn. Nie zachowały się wzmianki dotyczące losów miejscowości w okresie najazdów tatarskich w roku 1565 i 1566. Równie tajemniczo przedstawiają się dzieje Warkałek w okresie epidemii dżumy w latach 1709–1711, pustoszącej bezlitośnie obszar Prus. Warkałki nie uległy prawdopodobnie całkowitemu wyludnieniu. W roku 1782 we wsi odnotowano istnienie 9 domów, niestety nie podano liczby mieszkańców. Natomiast w roku 1858 w 8 gospodarstwach domowych żyło 67 osób. Około 1850 roku folwark w Warkałkach wchodził w skład ogromnego majątku rodu Dohna z siedzibą w Ponarach. Łączny obszar majątku obejmował wówczas ponad 400 włók. Dopiero na początku XX wieku wskutek procesu uwłaszczania chłopów stan posiadania uległ zmniejszeniu do 310 włók. W roku 1973 wieś należała do powiatu morąskiego.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Zabytki

  • zlokalizowana osada i ślady osadnictwa z okresu wczesnośredniowiecznego i średniowiecznego
  • w rejonie południowego i południowo–wschodniego brzegu Jeziora Warkalskiego zlokalizowane trzy kurhany z okresu wczesnej epoki żelaza
  • w okolicach zarejestrowane dwie osady i ślady osadnictwa z wczesnej epoki żelaza

Bibliografia

  1. Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
  2. Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]

Przypisy