Warmińskie Towarzystwa Rolne: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Bibliografia) |
|||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|Opis_grafiki = | |Opis_grafiki = | ||
|Rodzaj_organizacji = Stowarzyszenia gospodarcze | |Rodzaj_organizacji = Stowarzyszenia gospodarcze | ||
| − | |Profil_dzialalnosci = | + | |Profil_dzialalnosci = spółdzielnie rolnicze, kasy oszczędnościowo-pożyczkowe |
|Rok_zalozenia = koniec XIX oraz przełom XIX i XX wieku | |Rok_zalozenia = koniec XIX oraz przełom XIX i XX wieku | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Warmińskie Towarzystwa Rolne'''- | + | ''' Warmińskie Towarzystwa Rolne'''- stowarzyszenia gospodarcze, które powstawały pod koniec XIX i na przełomie XIX i XX wieku. |
<br/> | <br/> | ||
== Historia == | == Historia == | ||
| − | + | Inspiratorem powoływania tego typu towarzystw na obszarze [[Warmia|Warmii]] był [[Bernhard Lehmann]]. Lehmann został przeniesiony służbowo do [[Reszel|Reszla]], gdzie 11 marca 1885 roku założył pierwszą kasę oszczędnościowo-pożyczkową - Spar- und Darlehnkasse. | |
Do 1890 roku udało się uruchomić 44 oddziały kasy, dzięki aktywności Lehmanna oraz wspierającego go [[August Schacht|ks. Augusta Schachta]]. | Do 1890 roku udało się uruchomić 44 oddziały kasy, dzięki aktywności Lehmanna oraz wspierającego go [[August Schacht|ks. Augusta Schachta]]. | ||
| − | Do | + | Do najważniejszych należał [[Ermländischer Bauerverein]], utworzony w 1903 roku po przekształceniu wcześniejszej organizacji [[Ost- und Westpreussicher Bauerverein]]. W tym okresie towarzystwo zrzeszało 5253 Warmiaków. Co istotne, inicjatywa była wspierana przez większość miejscowych proboszczów diecezji warmińskiej. Towarzystwo rolne zapoczątkowało również proces tworzenia różnych form spółdzielczości na Warmii. W początkach swej działalności posiadało swoje oddziały praktycznie w każdej parafii. Ermländischer Bauerverein stawał niejednokrotnie w obronie praw samodzielnych rolników, oferował także szkolenia rolnicze. |
W roku 1904 utworzono [[Główna Spółdzielnia Warmińska do spraw Kupna i Sprzedaży Artykułów Rolniczych w Pieniężnie|Główną Spółdzielnię Warmińską do spraw Kupna i Sprzedaży Artykułów Rolniczych w Pieniężnie]] (Ermländische Hauptgenossenschaft zu An- und Verkauf Landwirtschaftlicher Bedarfartikel e.G.m. b.H. zu Melsack). Spółdzielnia zajmowała się skupem, sprzedażą i pośrednictwem w zaopatrywaniu i zbycie płodów rolnych, jak również zakupie maszyn rolniczych i nawozów sztucznych. | W roku 1904 utworzono [[Główna Spółdzielnia Warmińska do spraw Kupna i Sprzedaży Artykułów Rolniczych w Pieniężnie|Główną Spółdzielnię Warmińską do spraw Kupna i Sprzedaży Artykułów Rolniczych w Pieniężnie]] (Ermländische Hauptgenossenschaft zu An- und Verkauf Landwirtschaftlicher Bedarfartikel e.G.m. b.H. zu Melsack). Spółdzielnia zajmowała się skupem, sprzedażą i pośrednictwem w zaopatrywaniu i zbycie płodów rolnych, jak również zakupie maszyn rolniczych i nawozów sztucznych. | ||
Wersja z 22:13, 13 sie 2014
| Warmińskie Towarzystwa Rolne | |
| | |
| Rodzaj organizacji | Stowarzyszenia gospodarcze |
| Profil działalności | spółdzielnie rolnicze, kasy oszczędnościowo-pożyczkowe |
| Rok założenia | koniec XIX oraz przełom XIX i XX wieku |
Warmińskie Towarzystwa Rolne- stowarzyszenia gospodarcze, które powstawały pod koniec XIX i na przełomie XIX i XX wieku.
Historia
Inspiratorem powoływania tego typu towarzystw na obszarze Warmii był Bernhard Lehmann. Lehmann został przeniesiony służbowo do Reszla, gdzie 11 marca 1885 roku założył pierwszą kasę oszczędnościowo-pożyczkową - Spar- und Darlehnkasse.
Do 1890 roku udało się uruchomić 44 oddziały kasy, dzięki aktywności Lehmanna oraz wspierającego go ks. Augusta Schachta.
Do najważniejszych należał Ermländischer Bauerverein, utworzony w 1903 roku po przekształceniu wcześniejszej organizacji Ost- und Westpreussicher Bauerverein. W tym okresie towarzystwo zrzeszało 5253 Warmiaków. Co istotne, inicjatywa była wspierana przez większość miejscowych proboszczów diecezji warmińskiej. Towarzystwo rolne zapoczątkowało również proces tworzenia różnych form spółdzielczości na Warmii. W początkach swej działalności posiadało swoje oddziały praktycznie w każdej parafii. Ermländischer Bauerverein stawał niejednokrotnie w obronie praw samodzielnych rolników, oferował także szkolenia rolnicze.
W roku 1904 utworzono Główną Spółdzielnię Warmińską do spraw Kupna i Sprzedaży Artykułów Rolniczych w Pieniężnie (Ermländische Hauptgenossenschaft zu An- und Verkauf Landwirtschaftlicher Bedarfartikel e.G.m. b.H. zu Melsack). Spółdzielnia zajmowała się skupem, sprzedażą i pośrednictwem w zaopatrywaniu i zbycie płodów rolnych, jak również zakupie maszyn rolniczych i nawozów sztucznych.
Wśród innych towarzystw rolnych na Warmii warto zwrócić uwagę na kilka ciekawych przykładów.
W 1890 roku w Ornecie działała szkoła gospodarstwa domowego, którą prowadziły siostry ze Zgromadzenia Katarzynek.
Ponad czterdzieści lat później, 19 lutego 1932 roku w Leginach koło Reszla otwarta została sezonowa szkoła rolnicza, przeznaczona dla synów gospodarzy z najbliższych okolic. Zajęcia prowadzone były w pałacu właściciela rozparcelowanego majątku. W otwarciu placówki uczestniczył ówczesny biskup warmiński Maksymilian Kaller, prezes Ermländischer Bauerverein Antoni Lingk oraz Walenty Kranich - dyrektor Związku Towarzystw Gospodarczych w Ornecie. Interesująca inicjatywa jaką była bez wątpienia szkoła miała niestety krótki żywot. Wiosną 1934 roku pałac został przekształcony w ośrodek szkoleniowy dla hitlerowskiego związku dziewcząt - Bund Deutsche Mädel.
Kierownikiem szkoły rolniczej został wybrany Ewald Weigand, natomiast zajęcia z religii powierzono księdzu Alojzemu Steinke.
Cele i zadania organizacji
...
Działalność
...
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
- Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
- Traba Robert, Niemcy, Warmiacy, Polacy 1871-1914. Z dziejów niemieckiego ruchu katolickiego i stosunków polsko-niemieckich w Prusach, Olsztyn 1994.
