Warpuny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę " {{Wieś infobox |nazwa = Warpuny |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = Warpun ...")
 
 
(Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Warpuny   
 
  |nazwa                = Warpuny   
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Warpun   
 
  |dopełniacz wsi        = Warpun   
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe    
+
  |zdjęcie              = warpuny.jpg    
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          = Kościół św. Antoniego Padewskiego w Warpunach.<br>Fot. Mieczysław Kalski 
  |rodzaj miejscowości  = wieś
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = warmińsko - mazurskie  
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |powiat                = mrągowski  
 
  |powiat                = mrągowski  
 
  |gmina                = Sorkwity  
 
  |gmina                = Sorkwity  
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              = Warpuny
 
  |sołectwo              = Warpuny
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 482
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          = 11 - 731
 
  |kod pocztowy          = 11 - 731
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Warpuny'''</big> (niem. Warpuhnen ) – wieś sołecka w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
+
[[image:warpuny2.jpg|thumb|right|290px|Kościół ewangelicki w Warpunach.<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
 +
'''Warpuny''' (niem. ''Warpuhnen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[Sorkwity (gmina wiejska)|gminie Sorkwity]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W 2010 r. liczyła 482 mieszkańców. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Justyna Gałka]]<ref>http://www.gminasorkwity.pl/index.php?strona=solectwa</ref>.
 +
<br/><br/>
  
 +
==Położenie==
 +
Miejscowość położona jest w odległości ok. 11 km od [[Mrągowo|Mrągowa].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).
+
Wieś założono w 1373 r. Wówczas [[Winrich von Kniprode]] nadał [[Prusowie |Prusowi]] Sanglobe i jego czterem synom: Warpunowi, Medytowi, Glabunowi, Permojowi 120 [[Włóka| włók]]. Nowi właściciele mieli obowiązek 4 służb zbrojnych i otrzymali 16 lat wolnych od czynszu. Nazwa wsi pochodzi od części majątku należącego do syna Warpune. Wiadomo, że w 1437 r. z Warpun wystawiano 1 służbę wojskową. Z obszaru lokacyjnego z czasem powstały dwie wsie: Warpuny i [[Zyndaki]].  
Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują sięzasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna).Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy jeziora:Stromek, Warpuńskie,Zyndackie, Gielądzkie, Lampasz. Wzdłuż jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia.
 
Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m.
 
  
 +
W XIX w. istniała tutaj szkoła. W 1866 r. założono we wsi parafię ewangelicką, która liczyła 3420 osób, w tym 2570 Polaków. W latach 1922–1923 zbudowano w miejscowości kościół katolicki. Parafia liczyła 700 osób.
  
 +
W 2006 r. we wsi wybudowano boisko do piłki nożnej, sponsorowane przez UE. W 2006 r. we wsi było ok. 600 mieszkańców.
 +
<br/>
  
 +
==Bezpieczeństwo==
 +
We wsi działa jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna |Ochotniczej Straży Pożarnej]]
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
==Gospodarka==
Wieś została założona w 1373 r.  z nadania wielkiego mistrza krzyżackiego Winricha von Kniprode dla Prusa Sanglobe i jego czterech synów: Warpunowi, Medytowi, Glabunowi, Permojowi 120 włók. Nowi właściciele mieli obowiązek 4 służb zbrojnych i otrzymali 16 lat wolnizny . Nazwa wsi pochodzi od części majątku przynależącego do syna Warpune .  Wiadomo, że w 1437 r. z Warpun wystawiano 1 służbę wojskową. Z obszaru lokacyjnego z czasem powstały dwie wsie: Warpuny i Zyndaki.
+
W Warpunach funkcjonuje sklep spożywczy, pralnia, ranczo oraz zakład usług budowlanych.  
W XIX w. istniała tutaj szkoła. W 1866 r. założono we wsi parafie ewangelicką z 3420 osobami w tym z 2570 Polakami .  W latach 1922 – 1923 zbudowano w miejscowości kościół katolicki . Parafia liczyła wówczas 700 osób . Natomiast w 2006 wybudowano boisko do piłki nożnej, sponsorowane przez UE.  W 2006 r. we wsi było ok. 600 mieszkańców . Wieś posiada własną drużynę piłkarską- Fala Warpuny.
+
<br/>
Warpuny położone są na wzgórzach.
 
 
 
Na terenie miejscowości znajduje się kościół z 1822 r.
 
  
 +
==Szkolnictwo==
 +
We wsi działa przedszkole.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
==Religia==
 
+
W miejcowości znajduje się siedziba [[Parafia pw. św. Antoniego Padewskiego w Warpunach |parafii rzymskokatolickiej]]. Wieś znajduje się także na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu |parafii greckokatolickiej w Reszlu]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
==Sport==
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+
Wieś posiada własną drużynę piłkarską - [[Fala Warpuny]].
 
 
=== Zabytki: ===
 
 
 
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia: ===
+
== Zabytki==
 +
*[[Kościół ewangelicki w Warpunach| kościół ewangelicki]] z 1822 r.
  
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, s. 17.
+
== Ludzie związani z miejscowością==
W. Kujawski, Krutynia. Szlak wodny, Olsztyn 2006, s. 30
+
*[[Bogdan Kurta]] (ur. 1961) — urodzony w Warpunach samorządowiec, starosta powiatu mrągowskiego
  
 +
== Bibliografia==
 +
Kujawski Wojciech,''Krutynia. Szlak wodny'', Olsztyn 2006.<br/>
 +
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.<br/>
 +
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego,  t. XIII, Warszawa 1893. <br/>
 +
[http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
 
+
[[Kategoria: Sorkwity (gmina wiejska)]]
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 09:34, 20 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 10:06, 7 lip 2016

Warpuny

Kościół św. Antoniego Padewskiego w Warpunach.Fot. Mieczysław Kalski
Kościół św. Antoniego Padewskiego w Warpunach.
Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Sorkwity
Sołectwo Warpuny
Liczba ludności (2010) 482
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 11 - 731
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Warpuny
Warpuny
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Warpuny
Warpuny
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Kościół ewangelicki w Warpunach.
Fot. Mieczysław Kalski

Warpuny (niem. Warpuhnen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 482 mieszkańców. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Justyna Gałka[1].

Położenie

Miejscowość położona jest w odległości ok. 11 km od [[Mrągowo|Mrągowa].

Dzieje miejscowości

Wieś założono w 1373 r. Wówczas Winrich von Kniprode nadał Prusowi Sanglobe i jego czterem synom: Warpunowi, Medytowi, Glabunowi, Permojowi 120 włók. Nowi właściciele mieli obowiązek 4 służb zbrojnych i otrzymali 16 lat wolnych od czynszu. Nazwa wsi pochodzi od części majątku należącego do syna Warpune. Wiadomo, że w 1437 r. z Warpun wystawiano 1 służbę wojskową. Z obszaru lokacyjnego z czasem powstały dwie wsie: Warpuny i Zyndaki.

W XIX w. istniała tutaj szkoła. W 1866 r. założono we wsi parafię ewangelicką, która liczyła 3420 osób, w tym 2570 Polaków. W latach 1922–1923 zbudowano w miejscowości kościół katolicki. Parafia liczyła 700 osób.

W 2006 r. we wsi wybudowano boisko do piłki nożnej, sponsorowane przez UE. W 2006 r. we wsi było ok. 600 mieszkańców.

Bezpieczeństwo

We wsi działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej

Gospodarka

W Warpunach funkcjonuje sklep spożywczy, pralnia, ranczo oraz zakład usług budowlanych.

Szkolnictwo

We wsi działa przedszkole.

Religia

W miejcowości znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej. Wieś znajduje się także na terenie parafii greckokatolickiej w Reszlu.

Sport

Wieś posiada własną drużynę piłkarską - Fala Warpuny.

Zabytki

Ludzie związani z miejscowością

  • Bogdan Kurta (ur. 1961) — urodzony w Warpunach samorządowiec, starosta powiatu mrągowskiego

Bibliografia

Kujawski Wojciech,Krutynia. Szlak wodny, Olsztyn 2006.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XIII, Warszawa 1893.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]

Przypisy