Warpuny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(Utworzono nową stronę " {{Wieś infobox |nazwa = Warpuny |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = Warpun ...") |
|||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Warpun | |dopełniacz wsi = Warpun | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = [[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]] |
|opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | |opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | ||
|rodzaj miejscowości = wieś | |rodzaj miejscowości = wieś | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Warpuny'''</big> (niem. Warpuhnen ) – wieś sołecka w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego. | + | <big>'''Warpuny'''</big> (niem. Warpuhnen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). | + | Warpuny znajdują są na wzgórzach. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują sięzasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna).Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy jeziora:Stromek, Warpuńskie,Zyndackie, Gielądzkie, Lampasz. Wzdłuż jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m. |
| − | |||
| − | Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m. | ||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | === Dzieje miejscowości === | ||
| + | Wieś została założona w 1373 r. z nadania wielkiego mistrza krzyżackiego Winricha von Kniprode dla Prusa Sanglobe i jego czterech synów: Warpunowi, Medytowi, Glabunowi, Permojowi 120 włók. Nowi właściciele mieli obowiązek 4 służb zbrojnych i otrzymali 16 lat wolnizny. Nazwa wsi pochodzi od części majątku przynależącego do syna Warpune. Wiadomo, że w 1437 r. z Warpun wystawiano 1 służbę wojskową. Z obszaru lokacyjnego z czasem powstały dwie wsie: Warpuny i Zyndaki. W XIX w. istniała tutaj szkoła. W 1866 r. założono we wsi parafie ewangelicką z 3420 osobami w tym z 2570 Polakami. W latach 1922 – 1923 zbudowano w miejscowości kościół katolicki. Parafia liczyła wówczas 700 osób. Natomiast w 2006 wybudowano boisko do piłki nożnej, sponsorowane przez UE. W 2006 r. we wsi było ok. 600 mieszkańców. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | ===Gospodarka=== |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | W Warpunach istnieje sklep spożywczy, pralnia i ranczo. Funkcjonują także usługi budowlane. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | ===Kultura=== |
| + | |||
| + | Wieś posiada własną drużynę piłkarską - Fala Warpuny. Ponadto we wsi działa Ochotnicza Straż Pożarna oraz przedszkole. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | === Ludzie związani z miejscowością: === | ||
| + | |||
| + | Na kartach historii wsi zapisał się nauczyciel Michał Wilner. | ||
| − | + | <br/> | |
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | + | Na terenie miejscowości znajduje się kościół z 1822 r. | |
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]] | [[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]] | ||
| Linia 67: | Linia 71: | ||
=== Bibliografia: === | === Bibliografia: === | ||
| + | Kujawski Wojciech,''Krutynia. Szlak wodny'', Olsztyn 2006, 448 ss. | ||
| + | |||
| + | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss. | ||
| + | |||
| + | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XIII, Warszawa 1893, 960 ss. | ||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == Zobacz też == | + | == Zobacz też === |
| − | + | http://www.gminasorkwity.pl | |
| + | <br/> | ||
[[Kategoria: Miejscowość]] | [[Kategoria: Miejscowość]] | ||
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 09:34, 20 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 09:34, 20 wrz 2013 (CEST) | ||
Wersja z 12:34, 26 wrz 2013
| Warpuny | |
| | |
| [[Plik:|240px|Pole-obowiązkowe]] Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Sorkwity |
| Sołectwo | Warpuny |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 11 - 731 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Warpuny | |
| Położenie na mapie Polski  Warpuny | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Warpuny (niem. Warpuhnen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Warpuny znajdują są na wzgórzach. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują sięzasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna).Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy jeziora:Stromek, Warpuńskie,Zyndackie, Gielądzkie, Lampasz. Wzdłuż jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w 1373 r. z nadania wielkiego mistrza krzyżackiego Winricha von Kniprode dla Prusa Sanglobe i jego czterech synów: Warpunowi, Medytowi, Glabunowi, Permojowi 120 włók. Nowi właściciele mieli obowiązek 4 służb zbrojnych i otrzymali 16 lat wolnizny. Nazwa wsi pochodzi od części majątku przynależącego do syna Warpune. Wiadomo, że w 1437 r. z Warpun wystawiano 1 służbę wojskową. Z obszaru lokacyjnego z czasem powstały dwie wsie: Warpuny i Zyndaki. W XIX w. istniała tutaj szkoła. W 1866 r. założono we wsi parafie ewangelicką z 3420 osobami w tym z 2570 Polakami. W latach 1922 – 1923 zbudowano w miejscowości kościół katolicki. Parafia liczyła wówczas 700 osób. Natomiast w 2006 wybudowano boisko do piłki nożnej, sponsorowane przez UE. W 2006 r. we wsi było ok. 600 mieszkańców.
Gospodarka
W Warpunach istnieje sklep spożywczy, pralnia i ranczo. Funkcjonują także usługi budowlane.
Kultura
Wieś posiada własną drużynę piłkarską - Fala Warpuny. Ponadto we wsi działa Ochotnicza Straż Pożarna oraz przedszkole.
Ludzie związani z miejscowością:
Na kartach historii wsi zapisał się nauczyciel Michał Wilner.
Zabytki:
Na terenie miejscowości znajduje się kościół z 1822 r.
Bibliografia:
Kujawski Wojciech,Krutynia. Szlak wodny, Olsztyn 2006, 448 ss.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XIII, Warszawa 1893, 960 ss.
