Wiatrowiec: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Dzieje miejscowości)
(Ludzie związani z miejscowością)
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 6: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |zdjęcie              = Dwór w Wiatrowcu.jpg   
 
  |zdjęcie              = Dwór w Wiatrowcu.jpg   
  |opis zdjęcia          = Dwór w Wiatrowcu  
+
  |opis zdjęcia          = Dwór w Wiatrowcu.<br>Źródło: [http://gci.bartoszyce.pl/mapa/dwor-w-wiatrowcu/ www.gci.bartoszyce.pl]
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 30: Linia 30:
 
}}
 
}}
 
''' Wiatrowiec ''' (niem. ''Wöterkeim'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Sępopol (gmina miejsko-wiejska)|gminie Sępopol]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
 
''' Wiatrowiec ''' (niem. ''Wöterkeim'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Sępopol (gmina miejsko-wiejska)|gminie Sępopol]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
 
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 336 mieszkańców (łącznie z [[Łobzowo|Łobzowem]] i [[Tałowo|Tałowem]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Wiatrowiec, Łobzowo i [[Pieny]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Edward Kucharski]]<ref>http://www.sepopol.pl/art,89,solectwa.html</ref>.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 336 mieszkańców (łącznie z [[Łobzowo|Łobzowem]] i [[Tałowo|Tałowem]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Wiatrowiec, Łobzowo i [[Pieny]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Teresa Podrez]]<ref>[http://free.of.pl/s/sepopol/jedorg.htm free.of.pl] [05.03.2014]</ref>.
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
{{Galeria|Nazwa=Wiatrowiec|wielkość=290|pozycja=right
+
[[File:Szkoła w Wiatrowcu.jpg|thumb|right|290px|Szkoła w Wiatrowcu.<br>Źródło: [http://spwiatrowiec.com/?pa=foto&galeria=1353048582 www.spwiatrowiec.com]]]
|File:Willa w Wiatrowcu.jpg|Willa w Wiatrowcu
 
|File: Dworzec Wiatrowiec.jpg|Dworzec Wiatrowiec
 
|File:Szkoła w Wiatrowcu.jpg|Szkoła w Wiatrowcu
 
}}
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
 
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 11 km na wschód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 6 km na południowy zachód od [[Sępopol|Sępopola]], przebiega przez nią linia kolejowa na odcinku Bartoszyce – [[Kętrzyn]]. Las rozciągający się na zachód od wsi, na lewym brzegu [[Rzeka Pisa (dopływ Łyny)|Pisy]], nazywany jest [[Tałowo (las)|Tałowem]].  
 
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 11 km na wschód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 6 km na południowy zachód od [[Sępopol|Sępopola]], przebiega przez nią linia kolejowa na odcinku Bartoszyce – [[Kętrzyn]]. Las rozciągający się na zachód od wsi, na lewym brzegu [[Rzeka Pisa (dopływ Łyny)|Pisy]], nazywany jest [[Tałowo (las)|Tałowem]].  
Linia 45: Linia 40:
 
Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Jej nazwa wskazuje na odległy rodowód, bowiem pochodzi z języka [[Prusowie|pruskiego]], w którym ''wutris'' znaczyło kowal. Prawdopodobnie od początku istnienia wsi był to majątek ziemski. W 1820 roku zakupili go Kobylińscy, polska rodzina szlachecka. Trzy lata później dokupili również jego folwarki – Pieny i Tałowo. W 1889 roku cały klucz obejmował 757 ha. Poprzez małżeństwo Kobylińscy szybko związali się z potężnym rodem [[von Tettau]].  
 
Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Jej nazwa wskazuje na odległy rodowód, bowiem pochodzi z języka [[Prusowie|pruskiego]], w którym ''wutris'' znaczyło kowal. Prawdopodobnie od początku istnienia wsi był to majątek ziemski. W 1820 roku zakupili go Kobylińscy, polska rodzina szlachecka. Trzy lata później dokupili również jego folwarki – Pieny i Tałowo. W 1889 roku cały klucz obejmował 757 ha. Poprzez małżeństwo Kobylińscy szybko związali się z potężnym rodem [[von Tettau]].  
  
[[Dwór w Wiatrowcu]] wzniesiono jeszcze przed pojawieniem się Kobylińskich, w drugiej połowie XVIII wieku. Otoczony rozległym parkiem, należał do piękniejszych założeń tego typu. Szczególną uwagę zwracały płaskorzeźby zdobiące front i wnętrza, pochodzące z XVIII i XIX wieku. Zarówno płaskorzeźby, jak i płyty nagrobne Piotra Kobylińskiego (zm. 1834) i jego żony Emilii von Tettau Kobylińskiej (zm. 1864) jeszcze w latach 80. XX wieku były zachowane, jednak w większości zostały porozbijane. Obecnie dwór jest przekształcony do tego stopnia, trudno rozpoznać w nim pierwotną bryłę. Park został wycięty.
+
[[Dwór w Wiatrowcu]] wzniesiono jeszcze przed pojawieniem się Kobylińskich, w drugiej połowie XVIII wieku. Otoczony rozległym parkiem, należał do piękniejszych założeń tego typu. Szczególną uwagę zwracały płaskorzeźby zdobiące front i wnętrza pochodzące z XVIII i XIX wieku. Zarówno płaskorzeźby, jak i płyty nagrobne Piotra Kobylińskiego (zm. 1834) i jego żony Emilii von Tettau Kobylińskiej (zm. 1864) jeszcze w latach 80. XX wieku były zachowane, jednak w większości zostały porozbijane. Obecnie dwór jest przekształcony do tego stopnia, że trudno rozpoznać w nim pierwotną bryłę. Park został wycięty.
  
W 1869 roku w Wiatrowcu wybudowano stację kolejową na linii Bartoszyce – Kętrzyn, zaś w 1907 roku przeprowadzono stąd linię do Sępopola. Połączenie do Bartoszyc i Kętrzyna uruchomiono ponownie już w 1945 roku, a do Sępopola - cztery lata później.
+
W 1869 roku w Wiatrowcu wybudowano stację kolejową na linii Bartoszyce – Kętrzyn, zaś w 1907 roku przeprowadzono stąd linię do Sępopola. Połączenie do Bartoszyc i Kętrzyna uruchomiono ponownie już w 1945 roku, a do Sępopola cztery lata później.
  
Tutejsza szkoła istniała już przed II wojną światową. W 1935 roku uczęszczało do niej 70 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po wojnie uruchomiono ją ponownie, a w latach 60. wybudowano dla niej nową siedzibę, m.in. dzięki staraniom kierownika placówki [[Wiktor Nowicki|Wiktora Nowickiego]].
+
Tutejsza szkoła istniała przed II wojną światową. W 1935 roku uczęszczało do niej 70 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po wojnie uruchomiono ją ponownie, a w latach 60. wybudowano dla niej nową siedzibę, m.in. dzięki staraniom kierownika placówki [[Wiktor Nowicki|Wiktora Nowickiego]].
  
 
W 1945 roku Wiatrowiec stał się siedzibą sołectwa, zaś w latach 1954–1961 znajdowała się tu siedziba gromady. Przy wsi funkcjonowało Państwowe Gospodarstwo Rolne Pieny utworzone na bazie dawnego majątku. Według spisu powszechnego z 1978 roku Wiatrowiec posiadał 48 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 117 ha. Następny spis, z 1983 roku, wykazał, że we wsi są 33 budynki mieszkalne, a ponadto: urząd pocztowy, przedszkole, żłobek, klub, biblioteka, filia biblioteczna i punkt biblioteczny oraz sklep wielobranżowy.
 
W 1945 roku Wiatrowiec stał się siedzibą sołectwa, zaś w latach 1954–1961 znajdowała się tu siedziba gromady. Przy wsi funkcjonowało Państwowe Gospodarstwo Rolne Pieny utworzone na bazie dawnego majątku. Według spisu powszechnego z 1978 roku Wiatrowiec posiadał 48 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 117 ha. Następny spis, z 1983 roku, wykazał, że we wsi są 33 budynki mieszkalne, a ponadto: urząd pocztowy, przedszkole, żłobek, klub, biblioteka, filia biblioteczna i punkt biblioteczny oraz sklep wielobranżowy.
  
 
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
 
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
*1857 - 119 osób
+
*1857 119 osób
*1933 - 412 osób
+
*1933 412 osób
*1939 - 543 osoby
+
*1939 543 osoby
*1983 - 213 osób
+
*1983 213 osób
  
 
== Edukacja ==
 
== Edukacja ==
Linia 65: Linia 60:
 
*filia [[Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Sępopolu|Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Sępopolu]]
 
*filia [[Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Sępopolu|Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Sępopolu]]
 
== Turystyka ==
 
== Turystyka ==
*Przez wieś przebiega szlak rowerowy '''Doliną rzeki Łyny''': Sępopol – [[Smolanka]] – [[Liski (gmina Sępopol)|Liski]] – Bartoszyce – Wiatrowiec – Sępopol
+
*Przez wieś przebiega szlak rowerowy "Doliną rzeki Łyny": Sępopol – [[Smolanka]] – [[Liski (gmina Sępopol)|Liski]] – Bartoszyce – Wiatrowiec – Sępopol.
 +
 
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
*[[Jan Kantowicz]] – weteran hiszpańskiej wojny domowej, osiedlił się w Wiatrowcu po 1945 roku i był pracownikiem tutejszego pegeeru
 
*[[Jan Kantowicz]] – weteran hiszpańskiej wojny domowej, osiedlił się w Wiatrowcu po 1945 roku i był pracownikiem tutejszego pegeeru
*[[lkwim: Paweł Ulaniuk| Paweł Ulaniuk]] (ur. 1971) – fotografik amator; mieszka i pracuje w Wiatrowcu
+
 
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
 
*[[dwór w Wiatrowcu]] z XVIII wieku, z płaskorzeźbami tworzącymi balustradę, obecnie w dużym stopniu zniszczonymi; dwór uległ przekształceniom
 
*[[dwór w Wiatrowcu]] z XVIII wieku, z płaskorzeźbami tworzącymi balustradę, obecnie w dużym stopniu zniszczonymi; dwór uległ przekształceniom
 
*park dworski z XVIII wieku (1,6 ha), zaniedbany, układ kompozycji słabo czytelny
 
*park dworski z XVIII wieku (1,6 ha), zaniedbany, układ kompozycji słabo czytelny
 
*zabudowania folwarczne: oficyna, stajnia koni wyjazdowych, dwie obory, owczarnia, kolonia domów robotników folwarcznych
 
*zabudowania folwarczne: oficyna, stajnia koni wyjazdowych, dwie obory, owczarnia, kolonia domów robotników folwarcznych
*cmentarz ewangelicki w parku dworskim z XIX wieku, rodzinny właścicieli, zachowały się fragmenty nagrobków, zdewastowany
+
*cmentarz ewangelicki w parku dworskim z XIX wieku, będący cmentarzem rodzinnym właścicieli, zachowały się fragmenty nagrobków; zdewastowany
 
*willa (nr 20) z drugiej połowy XIX wieku, jednokondygnacyjna, murowana, podpiwniczona
 
*willa (nr 20) z drugiej połowy XIX wieku, jednokondygnacyjna, murowana, podpiwniczona
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
*[http://wiatrowiec.bartoszyce.info/| Strona internetowa Wiatrowca]
+
[http://wiatrowiec.bartoszyce.info wiatrowiec.bartoszyce.info]
 +
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/>
 
''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/>

Wersja z 14:06, 3 kwi 2018

Wiatrowiec

Dwór w Wiatrowcu.Źródło: www.gci.bartoszyce.pl
Dwór w Wiatrowcu.
Źródło: www.gci.bartoszyce.pl
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat bartoszycki
Gmina Sępopol
Liczba ludności (2010) 336[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Wiatrowiec
Wiatrowiec
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Wiatrowiec
Wiatrowiec
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Wiatrowiec (niem. Wöterkeim) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Sępopol. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 336 mieszkańców (łącznie z Łobzowem i Tałowem). W skład sołectwa wchodzą wsie: Wiatrowiec, Łobzowo i Pieny. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Edward Kucharski[2].

Szkoła w Wiatrowcu.
Źródło: www.spwiatrowiec.com

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 11 km na wschód od Bartoszyc i 6 km na południowy zachód od Sępopola, przebiega przez nią linia kolejowa na odcinku Bartoszyce – Kętrzyn. Las rozciągający się na zachód od wsi, na lewym brzegu Pisy, nazywany jest Tałowem.

Dzieje miejscowości

Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Jej nazwa wskazuje na odległy rodowód, bowiem pochodzi z języka pruskiego, w którym wutris znaczyło kowal. Prawdopodobnie od początku istnienia wsi był to majątek ziemski. W 1820 roku zakupili go Kobylińscy, polska rodzina szlachecka. Trzy lata później dokupili również jego folwarki – Pieny i Tałowo. W 1889 roku cały klucz obejmował 757 ha. Poprzez małżeństwo Kobylińscy szybko związali się z potężnym rodem von Tettau.

Dwór w Wiatrowcu wzniesiono jeszcze przed pojawieniem się Kobylińskich, w drugiej połowie XVIII wieku. Otoczony rozległym parkiem, należał do piękniejszych założeń tego typu. Szczególną uwagę zwracały płaskorzeźby zdobiące front i wnętrza pochodzące z XVIII i XIX wieku. Zarówno płaskorzeźby, jak i płyty nagrobne Piotra Kobylińskiego (zm. 1834) i jego żony Emilii von Tettau Kobylińskiej (zm. 1864) jeszcze w latach 80. XX wieku były zachowane, jednak w większości zostały porozbijane. Obecnie dwór jest przekształcony do tego stopnia, że trudno rozpoznać w nim pierwotną bryłę. Park został wycięty.

W 1869 roku w Wiatrowcu wybudowano stację kolejową na linii Bartoszyce – Kętrzyn, zaś w 1907 roku przeprowadzono stąd linię do Sępopola. Połączenie do Bartoszyc i Kętrzyna uruchomiono ponownie już w 1945 roku, a do Sępopola – cztery lata później.

Tutejsza szkoła istniała przed II wojną światową. W 1935 roku uczęszczało do niej 70 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po wojnie uruchomiono ją ponownie, a w latach 60. wybudowano dla niej nową siedzibę, m.in. dzięki staraniom kierownika placówki Wiktora Nowickiego.

W 1945 roku Wiatrowiec stał się siedzibą sołectwa, zaś w latach 1954–1961 znajdowała się tu siedziba gromady. Przy wsi funkcjonowało Państwowe Gospodarstwo Rolne Pieny utworzone na bazie dawnego majątku. Według spisu powszechnego z 1978 roku Wiatrowiec posiadał 48 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 117 ha. Następny spis, z 1983 roku, wykazał, że we wsi są 33 budynki mieszkalne, a ponadto: urząd pocztowy, przedszkole, żłobek, klub, biblioteka, filia biblioteczna i punkt biblioteczny oraz sklep wielobranżowy.

Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:

  • 1857 – 119 osób
  • 1933 – 412 osób
  • 1939 – 543 osoby
  • 1983 – 213 osób

Edukacja

Kultura

Turystyka

  • Przez wieś przebiega szlak rowerowy "Doliną rzeki Łyny": Sępopol – SmolankaLiski – Bartoszyce – Wiatrowiec – Sępopol.

Ludzie związani z miejscowością

  • Jan Kantowicz – weteran hiszpańskiej wojny domowej, osiedlił się w Wiatrowcu po 1945 roku i był pracownikiem tutejszego pegeeru

Zabytki

  • dwór w Wiatrowcu z XVIII wieku, z płaskorzeźbami tworzącymi balustradę, obecnie w dużym stopniu zniszczonymi; dwór uległ przekształceniom
  • park dworski z XVIII wieku (1,6 ha), zaniedbany, układ kompozycji słabo czytelny
  • zabudowania folwarczne: oficyna, stajnia koni wyjazdowych, dwie obory, owczarnia, kolonia domów robotników folwarcznych
  • cmentarz ewangelicki w parku dworskim z XIX wieku, będący cmentarzem rodzinnym właścicieli, zachowały się fragmenty nagrobków; zdewastowany
  • willa (nr 20) z drugiej połowy XIX wieku, jednokondygnacyjna, murowana, podpiwniczona

Przypisy

  1. Łączna liczba mieszkańców wsi Wiatrowiec, Łobzowo i Tałowo.
  2. http://www.sepopol.pl/art,89,solectwa.html

Zobacz też

wiatrowiec.bartoszyce.info

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol, Sępopol 2005 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]