Widłaczek torfowy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Utworzono nową stronę "{{Roślina infobox |Nazwa rośliny = Widłaczek torfowy |Nazwa łacińska = Lycopodiella inundata |L = (L.) Holub |Pusta linia = <br/> |grafika = |podpis grafiki ...")
 
Linia 27: Linia 27:
  
  
−
Roślina wieloletnia, wysokości 5-15 cm. Łodyga wzniesiona, widlasto rozgałęziająca się, rozgałęzienia równej wysokości. Liście równowąskolancetowate, ostro zakończone, całobrzegie, lub drobno piłkowane, bez włosków. Długość 4–8 mm, ustawione skrętolegle w 8 szeregach na pędach i zwykle odstające od nich. Gatunek ten nie wytwarza kłosa zarodnionośnego. Zarodnie powstają w kątach liści zarodnionośnych, tzw. sporofili. Są one bardzo podobne do liści płonnych. Zarodnie mają nerkowaty kształt i po dojrzeniu pękają od góry, wysypując zarodniki. Zarodniki dojrzewają od lipca do września. Roślina ta niekiedy rozmnaża się również wegetatywnie za pomocą rozmnóżek.
+
Drobna roślina o pełzających pędach do 20 cm długości. Pędy te zakorzeniają się i wytwarzają 1–2 wzniesione gałązki o wysokości do 10 cm. Są gęsto ulistnione (skrętolegle). Na szczycie pędów powstają kłosy zarodnionośne bardzo podobne do pędu płonnego, tylko nasady ich listków są szersze. Ulistnienie skrętoległe, liście równowąskolancetowate. Zarodniki są żółte i bardzo liczne. Dojrzewają w Polsce w sierpniu i wrześniu. Według badań angielskich botaników widłaczek torfowy rozmnaża się głównie wegetatywnie.
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 33: Linia 33:
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
  
 +
Gatunek atlantycki o zasięgu wokółbiegunowym. Zwarty obszar jego zasięgu obejmuje większą część Europy i wschodnie obszary Ameryki Północnej, w Europie Wschodniej występuje tylko na rozproszonych i izolowanych stanowiskach po Kaukaz. W Europie Północnej sięga po 67° szerokości geograficznej. Występuje także na Azorach, w Japonii i nad Bajkałem. W Polsce występuje tylko na rozproszonych stanowiskach, głównie w paśmie pojezierzy, w dolinie środkowej Warty, na Nizinie Śląskiej, Nizinie Mazowieckiej, Wysoczyźnie Siedleckiej, Polesiu Lubelskim i Roztoczu. W polskich górach występuje bardzo rzadko, jedyne jego potwierdzone stanowisko (2005 r.) znajduje się na torfowisku w Wołosatem (Bieszczady). Występuje natomiast na słowackich stokach Babiej Góry i Beskidu Żywieckiego.
  
−
Widłak wroniec występuje na rozległych obszarach Europy, Ameryki Północnej oraz w Japonii. W Polsce częściej w górach, na niżu jest rzadki.
+
Rośnie na otwartych i wilgotnych torfowiskach przejściowych, na kwaśnych młakach turzycowych, na mokrych łąkach i wrzosowiskach, na piaszczystych brzegach jezior. Coraz częściej notuje się jego występowanie na stanowiskach antropogenicznych, np. w dołach potorfowych, piaskowniach itp. Roślina światłolubna, źle znosząca konkurencję innych roślin.
−
Występuje w górach rośnie wśród skał, na wolnych miejscach wśród kosodrzewiny, na halach, na niżu w cienistych lasach. W Tatrach występuje od regla dolnego aż po najwyższe szczyty Tatr, w Sudetach sięga po 1590 m n.p.m. Unika podłoża wapiennego.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 42: Linia 42:
  
  
−
Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Umieszczony na "Czerwonej Liście" w grupie gatunków narażonych na wyginięcie na izolowanych stanowiskach, poza głównym obszarem występowania (kategoria zagrożenia V). W górach nie jest zagrożony, większa część jego stanowisk znajduje się w górskich parkach narodowych, jedynie niektóre jego stanowiska na niżu są zagrożone w wyniku eksploatacji lasu.
+
Podobnie jak wszystkie widłakowate, widłaczek torfowy objęty jest w Polsce ścisłą ochroną.  
−
+
 
−
Roślina trująca i lecznicza. Zawiera trujące alkaloidy annotynę i likopodynę.
+
Roślina umieszczona na "Czerwonej Liście" w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V). Głównymi czynnikami zagrożenia jest osuszanie się jego stanowisk oraz konkurencja innych gatunków roślin. Bywa też zbierany do celów leczniczych i ozdobnych.
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 51: Linia 51:
  
  
−
Zarodniki widłaków zawierają łatwopalne olejki eteryczne.
+
Na Warmii i Mazurach widłaczek torfowy znany jest z nielicznych stanowisk, m.in. z lasów Nadleśnictwa Iława.  
−
 
 
−
Wyrastające z zarodników widłaków podziemne, bezzieleniowe przedrośla żyją w symbiozie grzybem mykoryzowym (mykoryza endotroficzna).
 
−
 
 
−
Na Warmii i Mazurach wroniec widlasty występuję m.in. w [[Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego|Parku Krajobrazowym Pojezierza Iławskiego]] oraz w [[Rezerwat Czarnówko|rezerwacie "Czarnówko"]] w [[Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej|Parku Krajobrazowym Puszczy Rominckiej]].
 
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 71: Linia 67:
  
  
−
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wroniec_widlasty
+
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wid%C5%82aczek_torfowy
−
 
 
−
http://parkikrajobrazowewarmiimazur.pl/pojezierzailawskiego/dolne_menu-przyroda-szata_roslinna.html
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny]] [[Kategoria: Rośliny chronione]] [[Kategoria:Rośliny Warmii i Mazur]]
 
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny]] [[Kategoria: Rośliny chronione]] [[Kategoria:Rośliny Warmii i Mazur]]

Wersja z 09:28, 11 kwi 2014

Widłaczek torfowy
Lycopodiella inundata
(L.) Holub
Systematyka
Królestwo rośliny
Podkrólestwo rośliny naczyniowe
Gromada widłaki
Klasa widłaki jednakozarodnikowe
Rząd widłakowce
Rodzina widłakowate
Rodzaj widłaczek
Gatunek widłaczek torfowy
Synonimy


Widłaczek torfowy, widłak torfowy (Lycopodiella inundata (L.) Holub) – gatunek rośliny zaliczany do rodziny widłakowatych (Lycopodiaceae).


Morfologia

Drobna roślina o pełzających pędach do 20 cm długości. Pędy te zakorzeniają się i wytwarzają 1–2 wzniesione gałązki o wysokości do 10 cm. Są gęsto ulistnione (skrętolegle). Na szczycie pędów powstają kłosy zarodnionośne bardzo podobne do pędu płonnego, tylko nasady ich listków są szersze. Ulistnienie skrętoległe, liście równowąskolancetowate. Zarodniki są żółte i bardzo liczne. Dojrzewają w Polsce w sierpniu i wrześniu. Według badań angielskich botaników widłaczek torfowy rozmnaża się głównie wegetatywnie.


Rozmieszczenie i ekologia

Gatunek atlantycki o zasięgu wokółbiegunowym. Zwarty obszar jego zasięgu obejmuje większą część Europy i wschodnie obszary Ameryki Północnej, w Europie Wschodniej występuje tylko na rozproszonych i izolowanych stanowiskach po Kaukaz. W Europie Północnej sięga po 67° szerokości geograficznej. Występuje także na Azorach, w Japonii i nad Bajkałem. W Polsce występuje tylko na rozproszonych stanowiskach, głównie w paśmie pojezierzy, w dolinie środkowej Warty, na Nizinie Śląskiej, Nizinie Mazowieckiej, Wysoczyźnie Siedleckiej, Polesiu Lubelskim i Roztoczu. W polskich górach występuje bardzo rzadko, jedyne jego potwierdzone stanowisko (2005 r.) znajduje się na torfowisku w Wołosatem (Bieszczady). Występuje natomiast na słowackich stokach Babiej Góry i Beskidu Żywieckiego.

Rośnie na otwartych i wilgotnych torfowiskach przejściowych, na kwaśnych młakach turzycowych, na mokrych łąkach i wrzosowiskach, na piaszczystych brzegach jezior. Coraz częściej notuje się jego występowanie na stanowiskach antropogenicznych, np. w dołach potorfowych, piaskowniach itp. Roślina światłolubna, źle znosząca konkurencję innych roślin.


Wartość użytkowa

Podobnie jak wszystkie widłakowate, widłaczek torfowy objęty jest w Polsce ścisłą ochroną.

Roślina umieszczona na "Czerwonej Liście" w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V). Głównymi czynnikami zagrożenia jest osuszanie się jego stanowisk oraz konkurencja innych gatunków roślin. Bywa też zbierany do celów leczniczych i ozdobnych.


Ciekawostki

Na Warmii i Mazurach widłaczek torfowy znany jest z nielicznych stanowisk, m.in. z lasów Nadleśnictwa Iława.


Bibliografia

K. Zarzycki, Z. Szeląg: Red list of the vascular plants in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20.

H. Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Flora Polski. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa: 2003.


Linki zewnętrzne

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wid%C5%82aczek_torfowy

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Widłaczek_torfowy&oldid=66270”