Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę "'''Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach''' {{Wieś infobox |nazwa = Tomaryny |herb wsi = |flaga wsi ...")
 
 
(Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
'''Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach'''
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
  |nazwa                = Tomaryny
+
  |nazwa                = Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach
 
  |herb wsi              =   
 
  |herb wsi              =   
 
  |flaga wsi            =   
 
  |flaga wsi            =   
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Tomaryn
 
  |dopełniacz wsi        = Tomaryn
  |zdjęcie              = Tomaryny_wieże_MS.jpg   
+
  |zdjęcie              = Tomaryny_1.jpg   
  |opis zdjęcia          = Jedna z dwóch wież obronnych w Tomarynach gm. Gietrzwałd
+
  |opis zdjęcia          = Jedna z dwóch wież obronnych w Tomarynach w gm. Gietrzwałd. Fot. Adam Płoski.
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 23: Linia 22:
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 53 |minutN = 42 |sekundN = 56
+
  |stopniN = 53 |minutN = 43 |sekundN = 34
  |stopniE = 21 |minutE = 19 |sekundE = 02
+
  |stopniE = 20 |minutE = 13 |sekundE = 29
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
Linia 30: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
 +
'''Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach''' – wieże z początku XX w. znajdujące się na trasie linii kolejowej [[Ostróda]] – [[Olsztyn]], w pobliżu wsi [[Tomaryny]] w [[Gietrzwałd (gmina wiejska)|gminie Gietrzwałd]]. Są jednymi z najciekawszych zabytków fortyfikacji nowoczesnej na terenie [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]].
 +
<br/><br/>
 +
==Historia==
 +
Połączenie kolejowe Ostróda – Olsztyn zostało otwarte dla ruchu  w 1873 r. jako część ważnej magistrali toruńsko–wystruckiej przebiegającej przez Toruń – [[Iława|Iławę]] – Ostródę – Olsztyn – [[Korsze]] – Wystruć (ob. Czerniachowsk w obwodzie kaliningradzkim). Linia ta odgrywała ważną rolę w systemie komunikacyjnym oraz obronnym dawnych [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]].
  
[[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: Zabytki]] [[Kategoria: gmina Gietrzwałd]] [[Kategoria: powiat olsztyński]]
+
Z punktu widzenia militarnego ważne było zorganizowanie obrony przepraw mostowych, których ewentualne zniszczenie negatywnie wpłynęłoby na utrzymanie połączeń kolejowych w czasie działań wojennych.
 +
 
 +
W latach 1900–1905 na terenie dawnych Prus Wschodnich budowano umocnienia mostów kolejowych w formie masywnych wież. Dwie połączone ze sobą ceglane wieże z pancernymi wieżyczkami na dachach w Tomarynach zostały wzniesione w latach 1901–1902. Miały one za zadanie obronę mostu kolejowego na [[Rzeka Pasłęka|rzece Pasłęce]] w pobliżu Tomaryn w przypadku ataku rosyjskiej kawalerii. Wieże nie zostały wykorzystane w bezpośredniej walce. Odstraszająco działał sam fakt obsadzenia ich uzbrojoną załogą. Wieże przystosowano dla broni ręcznej, maszynowej oraz dla armat.
 +
 
 +
W latach 90. XX w. kolekcjoner militariów zdemontował znajdujące się na dachach wież pancerne kopuły armat, które następnie przekazał do muzeum w Dreźnie.
 +
 
 +
Wieże w Tomarynach wpisane są do rejestru zabytków i podlegają ochronie prawnej.
 +
 
 +
==Ciekawostki==
 +
Do dziś na terenie województwa warmińsko-mazurskiego zachowały się podobne wieże obronne mostu kolejowego w [[Samborowo|Samborowie]] w [[Ostróda (gmina wiejska)|gm. Ostróda]].
 +
 
 +
==Zobacz też==
 +
[http://www.fortyfikacje.net/pisz/fort/tomar001.htm#top fortyfikacje.net] [08.02.2015] <br/>
 +
==Bibliografia==
 +
W. Rużewicz, ''Fortyfikacje nowożytne w Prusach Wschodnich – przewodnik'', Łódź 2007.<br/>
 +
 
 +
 
 +
[[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: 1801-1918]] [[Kategoria: Gietrzwałd (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]]  [[Kategoria: Zabytki techniki]] [[Kategoria: Inne obiekty architektury]]

Aktualna wersja na dzień 12:42, 16 mar 2015

Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach

Jedna z dwóch wież obronnych w Tomarynach w gm. Gietrzwałd. Fot. Adam Płoski.
Jedna z dwóch wież obronnych w Tomarynach w gm. Gietrzwałd. Fot. Adam Płoski.
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Gietrzwałd
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach
Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach
Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach – wieże z początku XX w. znajdujące się na trasie linii kolejowej OstródaOlsztyn, w pobliżu wsi Tomaryny w gminie Gietrzwałd. Są jednymi z najciekawszych zabytków fortyfikacji nowoczesnej na terenie województwa warmińsko-mazurskiego.

Historia

Połączenie kolejowe Ostróda – Olsztyn zostało otwarte dla ruchu w 1873 r. jako część ważnej magistrali toruńsko–wystruckiej przebiegającej przez Toruń – Iławę – Ostródę – Olsztyn – Korsze – Wystruć (ob. Czerniachowsk w obwodzie kaliningradzkim). Linia ta odgrywała ważną rolę w systemie komunikacyjnym oraz obronnym dawnych Prus Wschodnich.

Z punktu widzenia militarnego ważne było zorganizowanie obrony przepraw mostowych, których ewentualne zniszczenie negatywnie wpłynęłoby na utrzymanie połączeń kolejowych w czasie działań wojennych.

W latach 1900–1905 na terenie dawnych Prus Wschodnich budowano umocnienia mostów kolejowych w formie masywnych wież. Dwie połączone ze sobą ceglane wieże z pancernymi wieżyczkami na dachach w Tomarynach zostały wzniesione w latach 1901–1902. Miały one za zadanie obronę mostu kolejowego na rzece Pasłęce w pobliżu Tomaryn w przypadku ataku rosyjskiej kawalerii. Wieże nie zostały wykorzystane w bezpośredniej walce. Odstraszająco działał sam fakt obsadzenia ich uzbrojoną załogą. Wieże przystosowano dla broni ręcznej, maszynowej oraz dla armat.

W latach 90. XX w. kolekcjoner militariów zdemontował znajdujące się na dachach wież pancerne kopuły armat, które następnie przekazał do muzeum w Dreźnie.

Wieże w Tomarynach wpisane są do rejestru zabytków i podlegają ochronie prawnej.

Ciekawostki

Do dziś na terenie województwa warmińsko-mazurskiego zachowały się podobne wieże obronne mostu kolejowego w Samborowie w gm. Ostróda.

Zobacz też

fortyfikacje.net [08.02.2015]

Bibliografia

W. Rużewicz, Fortyfikacje nowożytne w Prusach Wschodnich – przewodnik, Łódź 2007.