Wilamowo (gmina Działdowo)

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Wersja z dnia 13:48, 4 sty 2014 autorstwa Emzet (dyskusja) (Położenie)
Skocz do: nawigacja, szukaj
Wilamowo

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat działdowski
Gmina Działdowo
Sołectwo Klęczkowo
Liczba ludności (2010) 125[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Wilamowo
Wilamowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Wilamowo
Wilamowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Wilamowo (niem. Wilmsdorf) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Działdowo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 125 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Klęczkowo, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Elżbieta Żmijewska[2].


Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, nad rzeką Szkotówką, 7 km na północ od Działdowa, przy granicy z powiatem nidzickim.


Dzieje miejscowości

Jedna z najstarszych wsi na Działdowszczyźnie. Powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego, na obszarze ogromnego nadania (1440 łanów) wystawionego przez mistrza krajowego Fryderyka von Wildenberga w 1321 roku dla Piotra z Leszcza, Heinemanowi z Wądzynia i Konradowi z Grzybin. Wilamowo początkowo było majątkiem obejmującym 40 łanów i należącym do Wilhelma z Wierzbowa. W 1400 roku Zakon odkupił te dobra, a w 1422 roku Mikołaj Kolmesz założył w Wilamowie wieś czynszową, która najprawdopodobniej miała 30 łanów; sołtysem został niejaki Krzysztof, jeden z mieszkańców wsi, który zakupił trzy łany sołeckie. W drugiej połowie XV wieku 10 łanów na prawie magdeburskim otrzymał tu Krzysztof Teichnitz, a następnie (1494) wielki mistrz Jan von Tieffen nadał w Wilamowie 18 łanów na prawie chełmińskim niejakim Jakubowi, Mikołajowi, Piotrowi i Maciejowi, którzy zobowiązali się do jednej służby zbrojnej. Sto lat później Stanisław Małachowski scedował Stanisławowi Żbikowskiemu 12 łanów ojcowizny w Wilamowie, a na początku XVII wieku mieszkał tu Mikołaj Wilamowski. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Sarnowie. Szkoła w Wilamowie powstała w pierwszej połowie XVIII wieku.

W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką.


Liczba mieszkańców

1857 - 121 osób

1931 - 469 osób


Zabytki

  • Dwór z końca XIX wieku, murowany z czerwonej cegły, kamienny cokół; obecnie budynek mieszkalny
  • Park - pozostałość parku dworskiego z około 1900 roku; obecnie stan poważnie zubożony, park trudny do identyfikacji
  • Kuźnia - niewielki budynek z przełomu XIX i XX wieku; murowany z kamienia z uzupełnieniami z czerwonej cegły
  • Cmentarz ewangelicki, nieogrodzony, stanowi skupisko zieleni, brak śladów po nagrobkach


Bibliografia

  1. Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
  2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
  3. Gminna ewidencja zabytków w: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Działdowo [data dostępu: 12.11.2013]
  4. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
  5. Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]


Przypisy

  1. Łącznie Wilamowo i Klęczkowo.
  2. http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/?c=92 [data dostępu: 5.12.2013]


Zobacz też