Wilamowo (gmina Małdyty): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
|||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | |nazwa = | + | |nazwa = Wilamowo |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Wilamowa |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości =wieś sołecka | |rodzaj miejscowości =wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 297 | + | |liczba ludności = 297 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 89 | |strefa numeracyjna =(+48) 89 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Wilamowo''' (niem. ''Groß Wilmsdorf'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki |powiecie ostródzkim]], w [[Małdyty (gmina wiejska)|gminie Małdyty]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 r. liczyła 297 mieszkańców<ref>łącznie Wilamowo i Wilamówko</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Rafał Lech ]]<ref> [http://www.bip.maldyty.pl/index.php?strona=dokument&podstrona=5&id=1110&bip_sid=e3DRsZo4CIm9blcLPbJWoQBlLARkrt/ Strona Urzędu Gminy Małdyty] [29.08.2013]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | |||
| + | ==Położenie== | ||
| + | Miejscowość położona jest na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]], na [[Pojezierze Iławsko-Ostródzkie|Pojezierzu Iławsko–Ostródzkim]], w odległości 5 km na północny wschód od [[Małdyty|Małdyt]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Wieś powstała na początku XIV wieku (najprawdopodobniej w roku 1308), na starym szlaku handlowym z Mazowsza do [[Elbląg|Elbląga]], między jeziorem [[Jezioro Ruda Woda|Ruda Woda]] a rozległymi [[Lasy Dobrocińskie|Lasami Dobrocińskimi]]. W latach 1301–1305 [[Komturstwo dzierzgońskie |komtur dzierzgoński]] [[Seghardt von Schwarzburg]] wyznaczył 70 [[Włóka |włók]] na lokację wsi pod nazwą ''Wyllamsdorf''na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Lokacja została odnowiona w 1322 roku. Komtur [[Luter z Brunszwiku]] zlecił zmierzyć obszar wsi i wyznaczył jej granice. Zasadźca Albrecht otrzymał 6 włók wolnych, a także prawo do sprawowania niższego sądownictwa. Cztery włóki przeznaczono na utrzymanie kościoła. Pozostałe włóki obciążone zostały dziesięciną oraz daniną. W roku 1467 [[Komturstwo pasłęckie |komtur pasłęcki]] [[Henryk Reuss z Plauen]] nadał wieś rycerzowi [[Prusowie| pruskiemu]] Janikowi von Perband (Przebędowskiemu) za wierność [[Zakon Krzyżacki|Zakonowi]] w czasie [[Wojny polsko-krzyżackie|wojny polsko–krzyżackiej]]. Od tej pory Perbandowie zaczęli zwać się Wilmsdorfami (Wilamowskimi). Należały do nich rozległe dobra w okolicy, w tym pobliski [[Dobrocin]], w którym wybudowali rodzinną rezydencję w roku 1540. | |
| + | Murowany [[lkwim:Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Wilamowie|kościół]] wybudowany w latach 1754–1755 zastąpił dotychczasową drewnianą budowlę. Kościół został przebudowany w 1842 roku w stylu klasycystycznym. | ||
| + | |||
| + | Szkoła w Wilamowie mieściła się początkowo przy plebanii. Przed 1945 rokiem do dwuklasowej szkoły uczęszczały również dzieci ze wsi [[Wilamówko]] i [[Ględy]]. | ||
| + | W 1782 roku Wilamowo składało się z 34 domów. W 1817 roku wieś liczyła 19 domów, w których mieszkało 98 osób. W roku 1858 roku w miejscowości żyło 306 mieszkańców w 24 gospodarstwach. W tym czasie obszar wsi wynosił 47 włók. Około 1924 roku majątek został rozparcelowany na gospodarstwa chłopskie. Pozostała jedynie tak zwana resztówka wraz z dużymi zabudowaniami. W 1939 roku [[Gmina Wilamowo |gmina Wilamowo]] liczyła 96 gospodarstw domowych i była zamieszkana przez 349 osób. | ||
| + | |||
| + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Religia== |
| − | + | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Wilamowie |parafii rzymkokatolickiej]]. | |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | == Zabytki== | ||
| + | *klasycystyczny kościół parafialny, zbudowany w latach 1754-1755, przebudowany w 1842 w stylu klasycystycznym; ołtarz główny barokowy z czasów budowy kościoła; obiekt wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków | ||
| + | |||
| + | == Bibliografia== | ||
| + | Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, ''Warmia. Mazury'', Białystok 1998.<br/> | ||
| + | ''Morąg. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.<br/> | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [30.08.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [30.08.2013] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| Linia 59: | Linia 65: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat ostródzki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Małdyty (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1301-1400]] |
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 10:07, 19 sty 2015
| Wilamowo | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ostródzki |
| Gmina | Małdyty |
| Liczba ludności (2010) | 297 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 14-330 |
| Tablice rejestracyjne | NOS |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Wilamowo | |
| Położenie na mapie Polski  Wilamowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Wilamowo (niem. Groß Wilmsdorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Małdyty. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 297 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Rafał Lech [2].
Położenie
Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich, na Pojezierzu Iławsko–Ostródzkim, w odległości 5 km na północny wschód od Małdyt.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała na początku XIV wieku (najprawdopodobniej w roku 1308), na starym szlaku handlowym z Mazowsza do Elbląga, między jeziorem Ruda Woda a rozległymi Lasami Dobrocińskimi. W latach 1301–1305 komtur dzierzgoński Seghardt von Schwarzburg wyznaczył 70 włók na lokację wsi pod nazwą Wyllamsdorfna prawie chełmińskim. Lokacja została odnowiona w 1322 roku. Komtur Luter z Brunszwiku zlecił zmierzyć obszar wsi i wyznaczył jej granice. Zasadźca Albrecht otrzymał 6 włók wolnych, a także prawo do sprawowania niższego sądownictwa. Cztery włóki przeznaczono na utrzymanie kościoła. Pozostałe włóki obciążone zostały dziesięciną oraz daniną. W roku 1467 komtur pasłęcki Henryk Reuss z Plauen nadał wieś rycerzowi pruskiemu Janikowi von Perband (Przebędowskiemu) za wierność Zakonowi w czasie wojny polsko–krzyżackiej. Od tej pory Perbandowie zaczęli zwać się Wilmsdorfami (Wilamowskimi). Należały do nich rozległe dobra w okolicy, w tym pobliski Dobrocin, w którym wybudowali rodzinną rezydencję w roku 1540. Murowany kościół wybudowany w latach 1754–1755 zastąpił dotychczasową drewnianą budowlę. Kościół został przebudowany w 1842 roku w stylu klasycystycznym.
Szkoła w Wilamowie mieściła się początkowo przy plebanii. Przed 1945 rokiem do dwuklasowej szkoły uczęszczały również dzieci ze wsi Wilamówko i Ględy. W 1782 roku Wilamowo składało się z 34 domów. W 1817 roku wieś liczyła 19 domów, w których mieszkało 98 osób. W roku 1858 roku w miejscowości żyło 306 mieszkańców w 24 gospodarstwach. W tym czasie obszar wsi wynosił 47 włók. Około 1924 roku majątek został rozparcelowany na gospodarstwa chłopskie. Pozostała jedynie tak zwana resztówka wraz z dużymi zabudowaniami. W 1939 roku gmina Wilamowo liczyła 96 gospodarstw domowych i była zamieszkana przez 349 osób.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymkokatolickiej.
Zabytki
- klasycystyczny kościół parafialny, zbudowany w latach 1754-1755, przebudowany w 1842 w stylu klasycystycznym; ołtarz główny barokowy z czasów budowy kościoła; obiekt wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków
Bibliografia
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [30.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [30.08.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Wilamowo i Wilamówko
- ↑ Strona Urzędu Gminy Małdyty [29.08.2013]
