Wojciech Rogaczewski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Biogram infobox
 
{{Biogram infobox
  |imię i nazwisko      = ks. Wojciech Rogaczewski   
+
  |imię i nazwisko      = Wojciech Rogaczewski   
 
  |imię i nazwisko org  =
 
  |imię i nazwisko org  =
 
  |pseudonim            =
 
  |pseudonim            =
Linia 21: Linia 21:
 
}}
 
}}
  
'''Ks. Wojciech Rogaczewski''' (ur. 22 kwietnia 1888 r., zm. 16 marca 1944 r.) – włączony w poczet warmińskich męczenników, którzy zginęli śmiercią męczeńską podczas II wojny światowej.
+
'''Wojciech Rogaczewski''' (ur. 22 kwietnia 1888 r., zm. 16 marca 1944 r.) – duchowny rzymskokatolicki, włączony w poczet warmińskich męczenników, którzy zginęli śmiercią męczeńską podczas II wojny światowej.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Życiorys ==  
 
== Życiorys ==  
===Sylwetka===
+
Urodził się 22 kwietnia 1888 r. w Dąbrówce Pruskiej. Jego rodzicami byli Jan Michał (rolnik) i Anna z domu Hoffmann.  
Urodził się 22 kwietnia 1888 r. w Dąbrówce Pruskiej. Jego rodzicami byli: Jan Michał (rolnik) i Anna z domu Hoffmann. Podczas nauki w brodnickim gimnazjum uwidoczniło się jego zamiłowanie do historii Polski i polskiej literatury. W szkole założył "Koło Filomatów" – konspiracyjną pracę filomacką poznał u księży zmartwychwstańców, podczas wyjazdu polskiej młodzieży z Zaboru Pruskiego do Krakowa. Uczestniczył również w Gdańsku-Wrzeszcz – latem 1909 r. – w tajnym zjeździe prezesów kół filomackich. Po maturze rozpoczął studia na kierunku weterynarii w Berlinie. Jednak uświadomił sobie, że jego powołaniem jest kapłaństwo. W 1911 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w [[Braniewo|Braniewie]]. 5 lipca 1914 r. we [[Frombork|Fromborku]] otrzymał z rąk [[Augustyn Bludau|bp. Augustyna Bludaua]] święcenia kapłańskie.<br/>
+
===Szkoła i wykształcenie===
Pierwszą parafią, w której pracował ks. Wojciech, była [[Parafia pw. św. Katarzyny w Kętrzynie|parafia św. Katarzyny]] w [[Kętrzyn|Kętrzynie]]. Mimo trudności, organizował polskie nabożeństwa. Założył chór dziecięcy, który w czasie pasterki w 1918 r. – mimo liczniejszych parafian narodowości niemieckiej – odważył się zaśpiewać polskie kolędy. Ks. Wojciech głosił również kazania odpustowe w pobliskim sanktuarium w [[Święta Lipka|Świętej Lipce]].<br/>
+
Podczas nauki w brodnickim gimnazjum uwidoczniło się jego zamiłowanie do historii Polski i polskiej literatury. W szkole założył "Koło Filomatów" – konspiracyjną pracę filomacką poznał u księży zmartwychwstańców podczas wyjazdu polskiej młodzieży z Zaboru Pruskiego do Krakowa. Latem 1909 r. w Gdańsku-Wrzeszcz uczestniczył również w tajnym zjeździe prezesów kół filomackich. Po maturze rozpoczął studia na kierunku weterynarii w Berlinie. Jednak uświadomił sobie, że jego powołaniem jest kapłaństwo. W 1911 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w [[Braniewo|Braniewie]]. 5 lipca 1914 r. we [[Frombork|Fromborku]] otrzymał z rąk [[Augustyn Bludau|bpa Augustyna Bludaua]] święcenia kapłańskie.<br/>
Podczas I wojny światowej opiekował się Polakami wcielonymi do armii carskiej, którzy po klęsce gen. Samsonowa, zostali wzięci do niewoli i znaleźli się w tej części [[Mazury|Mazur]]. Przed plebiscytem w 1920 r. zakładał polskie towarzystwa kulturalno-oświatowe i ośrodki ruchu polskiego w sąsiednich parafiach: [[Korsze]], [[Giżycko]], [[Węgorzewo]].<br/>
+
 
Za działalność na rzecz polskości został w końcu aresztowany i postawiony przed pruski sąd wojenny. Kilkakrotnie robiono na niego zamachy. Ostatecznie ks. Rogaczewski musiał opuścić Kętrzyn – został przeniesiony do niemieckiej parafii w Prawdziskach koło [[Ełk|Ełku]]. I również tam, mimo zakazu kurii, nauczał religii w języku polskim, gdyż uważał, że dzieciom o Bogu należy mówić w języku ojczystym. W konsekwencji niemieckie władze nakazały mu opuścić [[Prusy Wschodnie]]. Mimo prześladowań ks. Wojciech pracował w Prawdziskach do 1926 r. Później przebywał w [[Lubawa|Lubawie]].<br/>
+
===Praca i działalność społeczna===
W 1927 r. rozpoczął się nowy etap w życiu ks. Rogaczewskiego. Na życzenie kard. Augusta Hlonda, został skierowany do Francji, aby posługą duszpasterską służyć emigracji polskiej. Najpierw pracował w Briey.  
+
Pierwszą parafią, w której pracował ks. Wojciech, była [[Parafia pw. św. Katarzyny w Kętrzynie|parafia św. Katarzyny]] w [[Kętrzyn|Kętrzynie]]. Organizował polskie nabożeństwa. Założył chór dziecięcy, który w czasie pasterki w 1918 r. – mimo liczniejszych parafian narodowości niemieckiej – odważył się zaśpiewać polskie kolędy. Ks. Wojciech głosił również kazania odpustowe w pobliskim sanktuarium w [[Święta Lipka|Świętej Lipce]].<br/>
Od 1930 r. ks. Wojciech przebywał w Metz. Pełnił także funkcję dziekana na wschodnią Francję. Rozwinął szeroką działalność społeczno-narodową. Zawdzięczają mu rozwój polskie organizacje katolickie. Założył VIII Okręg Zjednoczenia Towarzystw Katolickich. Pracował w Radzie Polskiej Misji Katolickiej. Wspierał materialnie polską Szkolę Gospodarstwa w St. Ludon, prowadzoną przez polskie zakonnice. Brał udział w pracach towarzystwa "Les Amis de la Pologne". Za tę działalność biskup chełmiński Stanisław Okoniewski mianował go kanonikiem honorowym chełmińskim, a polski rząd przyznał mu Złoty Krzyż Zasługi.<br/>
+
Podczas I wojny światowej opiekował się Polakami wcielonymi do armii carskiej, którzy po klęsce gen. Samsonowa, zostali wzięci do niewoli i znaleźli się w tej części [[Mazury|Mazur]]. Przed [[Plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscytem w 1920 r.]] zakładał polskie towarzystwa kulturalno-oświatowe i ośrodki ruchu polskiego w sąsiednich parafiach: [[Korsze]], [[Giżycko]], [[Węgorzewo]].<br/>
 +
Został aresztowany i postawiony przed pruski sąd wojenny za działalność na rzecz polskości. Kilkakrotnie próbowano dokonać zamachu na jego życie. Ostatecznie ks. Rogaczewski musiał opuścić Kętrzyn – został przeniesiony do niemieckiej parafii w [[Prawdziska|Prawdziskach]] koło [[Ełk|Ełku]]. Również tam mimo zakazu kurii nauczał religii w języku polskim. Uważał, że dzieciom o Bogu należy mówić w języku ojczystym. W konsekwencji niemieckie władze nakazały mu opuścić [[Prusy Wschodnie]]. Mimo prześladowań ks. Wojciech pracował w Prawdziskach do 1926 r. Później przebywał w [[Lubawa|Lubawie]].
 +
 
 +
W 1927 r. na życzenie kard. Augusta Hlonda został skierowany do Francji, aby posługą duszpasterską służyć emigracji polskiej. Najpierw pracował w Briey.  
 +
Od 1930 r. ks. Wojciech przebywał w Metz. Pełnił także funkcję dziekana na wschodnią Francję. Rozwinął szeroką działalność społeczno-narodową. Rozwój zawdzięczają mu polskie organizacje katolickie. Założył VIII Okręg Zjednoczenia Towarzystw Katolickich. Pracował w Radzie Polskiej Misji Katolickiej. Wspierał materialnie polską Szkolę Gospodarstwa w St. Ludon prowadzoną przez polskie zakonnice. Brał udział w pracach towarzystwa "Les Amis de la Pologne". Za tę działalność biskup chełmiński Stanisław Okoniewski mianował go kanonikiem honorowym chełmińskim, a polski rząd przyznał mu Złoty Krzyż Zasługi.<br/>
 
Kiedy w czerwcu 1940 r. Metz zostało zajęte przez Niemców, ks. Rogaczewski został wydalony na południe Francji, gdzie zamieszkał w Lyon. Kierował tam pracami Centrali Duszpasterstwa Polskiego. Wspierał i organizował przerzuty uciekinierów polskich z okupowanej Lotaryngii do południowej Francji, Hiszpanii i Anglii.<br/>
 
Kiedy w czerwcu 1940 r. Metz zostało zajęte przez Niemców, ks. Rogaczewski został wydalony na południe Francji, gdzie zamieszkał w Lyon. Kierował tam pracami Centrali Duszpasterstwa Polskiego. Wspierał i organizował przerzuty uciekinierów polskich z okupowanej Lotaryngii do południowej Francji, Hiszpanii i Anglii.<br/>
 +
 
===Śmierć męczeńska===
 
===Śmierć męczeńska===
8 maja 1943 r. do mieszkania ks. Wojciecha w Lyonie wtargnęło gestapo. Podczas rewizji mieszkania kapłan próbował uciec. Został postrzelony w nogę i bestialsko pobity. Gestapo aresztowało go i umieściło w szpitalu więziennym. Po wyleczeniu był więziony i torturowany w Mont-Luc, Lyonie, Fresnes i Compiegne. Ostatecznie w styczniu 1944 r. osadzono go w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie.<br/>
+
8 maja 1943 r. do mieszkania ks. Wojciecha w Lyonie wtargnęło gestapo. Podczas rewizji mieszkania kapłan próbował uciec. Został postrzelony w nogę i bestialsko pobity. Gestapo aresztowało go i umieściło w szpitalu więziennym. Po wyleczeniu był więziony i torturowany w Mont-Luc, Lyonie, Fresnes i Compiègne. Ostatecznie w styczniu 1944 r. osadzono go w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie.<br/>
Tam poddawano go eksperymentom medycznym. Został umyślnie zarażony tyfusem plamistym. Później testowano na nim różne szczepionki. W wyniku okrutnych praktyk medycznych ks. Wojciech zmarł 16 marca 1944 r. "Zmarł jako męczennik swojego świętego powołania kapłańskiego i swego wzniosłego patriotyzmu. Pozostawił po sobie pamięć zacnego i gorliwego kapłana oraz wspomnienie wzorowego obywatela Rzeczypospolitej" – pisał o nim kard. August Hlond.<br/>
+
W obozie koncentracyjnym poddawano go eksperymentom medycznym. Został umyślnie zarażony tyfusem plamistym. Później testowano na nim różne szczepionki. W wyniku okrutnych praktyk medycznych ks. Wojciech zmarł 16 marca 1944 r. "Zmarł jako męczennik swojego świętego powołania kapłańskiego i swego wzniosłego patriotyzmu. Pozostawił po sobie pamięć zacnego i gorliwego kapłana oraz wspomnienie wzorowego obywatela Rzeczypospolitej" – pisał o nim kard. August Hlond.<br/>
W 2001 r. w kościele św. Katarzyny w Kętrzynie również odsłonięto tablicę o treści: „Pamięci zmarłego w obozie koncentracyjnym Buchenwald księdza Wojciecha Rogaczewskiego (1888-1944) wikariusza parafii św. Katarzyny, który w latach I wojny światowej niósł posługę religijną Polakom armii carskiej więzionym w naszym mieście – Parafianie”. Od 2005 r. Szkoła Podstawowa w [[Prawdziska|Prawdziskach]] nosi imię ks. Wojciecha Rogaczewskiego – gorliwego kapłana i wychowawcy młodzieży.<br>
+
W 2001 r. w kościele św. Katarzyny w Kętrzynie również odsłonięto tablicę o treści: "Pamięci zmarłego w obozie koncentracyjnym Buchenwald księdza Wojciecha Rogaczewskiego (1888–1944) wikariusza parafii św. Katarzyny, który w latach I wojny światowej niósł posługę religijną Polakom armii carskiej więzionym w naszym mieście – Parafianie". Od 2005 r. Szkoła Podstawowa w [[Prawdziska|Prawdziskach]] nosi imię ks. Wojciecha Rogaczewskiego.
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
[http://olsztyn.gosc.pl/ olsztyn.gosc.pl] [15.11.2014]<br/>
+
B. Schwark, ''Ihr Name lebt. Ermländische Priester in Leben, Leid und Tod'', Osnabrück 1958.<br/>
 +
''Zeugen für Christus. Das deutsche Martyrologium des 20. Jahrhunderts'', t. 1–2, (red.) H. Moll, Paderborn 1999.<br/>
 +
A. Kopiczko, ''Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1821–1945'', cz. 1, Studium prozopograficzne, Olsztyn 2004.<br/>
 +
''Męczennicy Kościoła warmińskiego XX wieku'', (red.) J. Guzowski, Olsztyn 2004.<br/>
 +
''Eksperymentalny kapłan'', "Gość Niedzielny. Posłaniec Warmiński", nr 26/2012, 1 lipca 2012.<br/>
 +
 
  
[[Kategoria: Osoba|Rogaczewski, Wojciech]]  
+
[[Kategoria:Osoby|Rogaczewski, Wojciech]]  
 
[[Kategoria: Duchowni rzymskokatoliccy|Rogaczewski, Wojciech]]
 
[[Kategoria: Duchowni rzymskokatoliccy|Rogaczewski, Wojciech]]
 
[[Kategoria: Warmińscy męczennicy|Rogaczewski, Wojciech]]
 
[[Kategoria: Warmińscy męczennicy|Rogaczewski, Wojciech]]
[[Kategoria: 1900-1945|Rogaczewski, Wojciech]]
+
[[kategoria: 1801-1918|Rogaczewski, Wojciech]]
 +
[[Kategoria: 1919-1944|Rogaczewski, Wojciech]]
 +
[[Kategoria: 1945-1989|Rogaczewski, Wojciech]]

Aktualna wersja na dzień 17:33, 29 cze 2015

Wojciech Rogaczewski

Data i miejsce urodzenia 22 kwietnia 1888 r.
Dąbrówka Pruska
Data i miejsce śmierci 16 marca 1944 r.
Buchenwald
Przyczyna śmierci śmierć męczeńska

Wojciech Rogaczewski (ur. 22 kwietnia 1888 r., zm. 16 marca 1944 r.) – duchowny rzymskokatolicki, włączony w poczet warmińskich męczenników, którzy zginęli śmiercią męczeńską podczas II wojny światowej.

Życiorys

Urodził się 22 kwietnia 1888 r. w Dąbrówce Pruskiej. Jego rodzicami byli Jan Michał (rolnik) i Anna z domu Hoffmann.

Szkoła i wykształcenie

Podczas nauki w brodnickim gimnazjum uwidoczniło się jego zamiłowanie do historii Polski i polskiej literatury. W szkole założył "Koło Filomatów" – konspiracyjną pracę filomacką poznał u księży zmartwychwstańców podczas wyjazdu polskiej młodzieży z Zaboru Pruskiego do Krakowa. Latem 1909 r. w Gdańsku-Wrzeszcz uczestniczył również w tajnym zjeździe prezesów kół filomackich. Po maturze rozpoczął studia na kierunku weterynarii w Berlinie. Jednak uświadomił sobie, że jego powołaniem jest kapłaństwo. W 1911 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Braniewie. 5 lipca 1914 r. we Fromborku otrzymał z rąk bpa Augustyna Bludaua święcenia kapłańskie.

Praca i działalność społeczna

Pierwszą parafią, w której pracował ks. Wojciech, była parafia św. Katarzyny w Kętrzynie. Organizował polskie nabożeństwa. Założył chór dziecięcy, który w czasie pasterki w 1918 r. – mimo liczniejszych parafian narodowości niemieckiej – odważył się zaśpiewać polskie kolędy. Ks. Wojciech głosił również kazania odpustowe w pobliskim sanktuarium w Świętej Lipce.
Podczas I wojny światowej opiekował się Polakami wcielonymi do armii carskiej, którzy po klęsce gen. Samsonowa, zostali wzięci do niewoli i znaleźli się w tej części Mazur. Przed plebiscytem w 1920 r. zakładał polskie towarzystwa kulturalno-oświatowe i ośrodki ruchu polskiego w sąsiednich parafiach: Korsze, Giżycko, Węgorzewo.
Został aresztowany i postawiony przed pruski sąd wojenny za działalność na rzecz polskości. Kilkakrotnie próbowano dokonać zamachu na jego życie. Ostatecznie ks. Rogaczewski musiał opuścić Kętrzyn – został przeniesiony do niemieckiej parafii w Prawdziskach koło Ełku. Również tam mimo zakazu kurii nauczał religii w języku polskim. Uważał, że dzieciom o Bogu należy mówić w języku ojczystym. W konsekwencji niemieckie władze nakazały mu opuścić Prusy Wschodnie. Mimo prześladowań ks. Wojciech pracował w Prawdziskach do 1926 r. Później przebywał w Lubawie.

W 1927 r. na życzenie kard. Augusta Hlonda został skierowany do Francji, aby posługą duszpasterską służyć emigracji polskiej. Najpierw pracował w Briey. Od 1930 r. ks. Wojciech przebywał w Metz. Pełnił także funkcję dziekana na wschodnią Francję. Rozwinął szeroką działalność społeczno-narodową. Rozwój zawdzięczają mu polskie organizacje katolickie. Założył VIII Okręg Zjednoczenia Towarzystw Katolickich. Pracował w Radzie Polskiej Misji Katolickiej. Wspierał materialnie polską Szkolę Gospodarstwa w St. Ludon prowadzoną przez polskie zakonnice. Brał udział w pracach towarzystwa "Les Amis de la Pologne". Za tę działalność biskup chełmiński Stanisław Okoniewski mianował go kanonikiem honorowym chełmińskim, a polski rząd przyznał mu Złoty Krzyż Zasługi.
Kiedy w czerwcu 1940 r. Metz zostało zajęte przez Niemców, ks. Rogaczewski został wydalony na południe Francji, gdzie zamieszkał w Lyon. Kierował tam pracami Centrali Duszpasterstwa Polskiego. Wspierał i organizował przerzuty uciekinierów polskich z okupowanej Lotaryngii do południowej Francji, Hiszpanii i Anglii.

Śmierć męczeńska

8 maja 1943 r. do mieszkania ks. Wojciecha w Lyonie wtargnęło gestapo. Podczas rewizji mieszkania kapłan próbował uciec. Został postrzelony w nogę i bestialsko pobity. Gestapo aresztowało go i umieściło w szpitalu więziennym. Po wyleczeniu był więziony i torturowany w Mont-Luc, Lyonie, Fresnes i Compiègne. Ostatecznie w styczniu 1944 r. osadzono go w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie.
W obozie koncentracyjnym poddawano go eksperymentom medycznym. Został umyślnie zarażony tyfusem plamistym. Później testowano na nim różne szczepionki. W wyniku okrutnych praktyk medycznych ks. Wojciech zmarł 16 marca 1944 r. "Zmarł jako męczennik swojego świętego powołania kapłańskiego i swego wzniosłego patriotyzmu. Pozostawił po sobie pamięć zacnego i gorliwego kapłana oraz wspomnienie wzorowego obywatela Rzeczypospolitej" – pisał o nim kard. August Hlond.
W 2001 r. w kościele św. Katarzyny w Kętrzynie również odsłonięto tablicę o treści: "Pamięci zmarłego w obozie koncentracyjnym Buchenwald księdza Wojciecha Rogaczewskiego (1888–1944) wikariusza parafii św. Katarzyny, który w latach I wojny światowej niósł posługę religijną Polakom armii carskiej więzionym w naszym mieście – Parafianie". Od 2005 r. Szkoła Podstawowa w Prawdziskach nosi imię ks. Wojciecha Rogaczewskiego.

Bibliografia

B. Schwark, Ihr Name lebt. Ermländische Priester in Leben, Leid und Tod, Osnabrück 1958.
Zeugen für Christus. Das deutsche Martyrologium des 20. Jahrhunderts, t. 1–2, (red.) H. Moll, Paderborn 1999.
A. Kopiczko, Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1821–1945, cz. 1, Studium prozopograficzne, Olsztyn 2004.
Męczennicy Kościoła warmińskiego XX wieku, (red.) J. Guzowski, Olsztyn 2004.
Eksperymentalny kapłan, "Gość Niedzielny. Posłaniec Warmiński", nr 26/2012, 1 lipca 2012.