Wyłudy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Wyłudy
 
  |nazwa                = Wyłudy
Linia 6: Linia 4:
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe  
+
  |dopełniacz wsi        = Wyłud  
  |zdjęcie              = [[[[File:Dawne Wyłudy.jpg|center|240px|Dawne Wyłudy]]
+
  |zdjęcie              = Cmentarz ewangelicki w Wyłudach. Stan obecny.jpg
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe      
+
  |opis zdjęcia          = Cmentarz ewangelicki w Wyłudach. Stan obecny. Fot. Grzegorz Putkowski. Źródło: [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/wyludy/ www.rowery.olsztyn.pl] [29.07.2013]      
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 17: Linia 15:
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
 
  |liczba ludności      = 134
 
  |liczba ludności      = 134
  |rok                  = 2009
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 87
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 87
 
  |kod pocztowy          =11-610
 
  |kod pocztowy          =11-610
  |tablice rejestracyjne = NWE
+
  |tablice rejestracyjne = NWE
 
  |SIMC                  =
 
  |SIMC                  =
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Wyłudy''' (niem. ''Willudden'', od 1938 r. ''Andreastal'') – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Pozezdrze.  
+
''' Wyłudy''' (niem. ''Willudden'', od 1938 r. ''Andreastal'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat węgorzewski |powiecie węgorzewskim]], w [[Pozezdrze (gmina wiejska)|gminie Pozezdrze]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku liczyła 134 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Halina Łopaćkyj]]<ref>[http://pozezdrze.warmia.mazury.pl/pl/322-jednostki-organizacyjne/solectwa/750-solectwa-gminy-pozezdrze/ Strona Gminy Pozezdrze] [12.11.2013]</ref>.
 
+
<br/><br/>
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
 
 
 
 
 
<br/>
 
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
==Położenie==
Wieś położona jest 18 km na południowy wschód od Węgorzewa, ok. 3 km na zachód od [[Jezioro Gołdapiwo|Jeziora Gołdapiwo]] (Gołdopiwo).
+
Wieś położona jest w północnej części [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], 18 km na południowy wschód od [[Węgorzewo|Węgorzewa]], około 3 km na zachód od jeziora [[Jezioro Gołdapiwo| Gołdopiwo]] (Gołdapiwo).
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Wieś królewska, założona w 1544 roku na 50 włókach; pięć włók sołeckich z obowiązkiem służby wojskowej zakupili bracia Andrzej i Marcin Wyłudzcy, od których nazwiska pochodzi nazwa wsi. Osada została zasiedlona w ciągu kilkunastu lat – w 1557 roku było tu 25 gospodarstw chłopskich. Przy końcu wsi wydzielono obszar, na którym osadzono czterech zagrodników. W tym okresie wieś była nazywana od nazwy jeziora: ''Muscowyter'', ''Muscawiter'', ''Muschcowiter'', a następnie ''Willuden'', ''Wyluden'', ''Wiluden''. Mieszkańcy odrabiali pańszczyznę w majątku państwowym w Przytułach. W XVII wieku wieś liczyła 54,5 łanu, z czego 4,5 łanu stanowiły pastwiska .
+
[[Wieś królewska]] założona w 1544 roku na 50 [[Włóka| włókach]]; pięć włók sołeckich z obowiązkiem służby wojskowej zakupili bracia Andrzej i Marcin Wyłudzcy, od których nazwiska pochodzi nazwa wsi. Osada została zasiedlona w ciągu kilkunastu lat – w 1557 roku było tu 25 gospodarstw chłopskich. Przy końcu wsi wydzielono obszar, na którym osadzono czterech zagrodników. W tym okresie wieś była nazywana od nazwy jeziora: ''Muscowyter'', ''Muscawiter'', ''Muschcowiter'', a następnie ''Willuden'', ''Wyluden'', ''Wiluden''. Mieszkańcy odrabiali pańszczyznę w majątku państwowym w [[Przytuły (gmina Pozezdrze) |Przytułach]]. W XVII wieku wieś liczyła 54,5 łana, z czego 4,5 łana stanowiły pastwiska .
 
W 1710 roku w wyniku epidemii dżumy zmarło tu aż 119 osób. W roku 1858 wieś była zamieszkana przez 427 osób. W 1939 Wyłudy liczyły 456 mieszkańców.
 
W 1710 roku w wyniku epidemii dżumy zmarło tu aż 119 osób. W roku 1858 wieś była zamieszkana przez 427 osób. W 1939 Wyłudy liczyły 456 mieszkańców.
  
Szkołę we wsi założono w 1745 roku. Stulecie później uczęszczało do niej 91 dzieci, zaś w 1935 roku – 89 dzieci, pracowało dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej szkołę zorganizowano już wiosną 1946 roku (Adela Mironowicz) – jako jedną z pierwszych w powiecie; w połowie lat 60. obejmowała ona cztery klasy .
+
Szkołę we wsi założono w 1745 roku. Stulecie później uczęszczało do niej 91 dzieci, zaś w 1935 roku – 89 dzieci, pracowało dwóch nauczycieli. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] szkołę zorganizowano już wiosną 1946 roku ([[Adela Mironowicz]]) – jako jedną z pierwszych w powiecie; w połowie lat 60. obejmowała ona cztery klasy.
 
+
== Religia ==
 
+
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Stanisława Kostki w Pozezdrzu |parafii rzymskokatolickiej w Pozezdrzu]], a także [[Parafia greckokatolicka pw. Świętego Józafata Kuncewicza w Kruklankach |parafii greckokatolickiej w Kruklankach]].
 
 
<br/>
 
 
 
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 +
==Zabytki==
 +
*kwatera wojenna (na dawnym cmentarzu ewangelickim), pochowano w niej 13 żołnierzy niemieckich poległych w czasie [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]]
  
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+
== Bibliografia==
 
+
Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/>
=== Zabytki: ===
+
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.<br/>
Na dawnym cmentarzy ewangelickim zlokalizowana jest kwatera wojenna, w której pochowano 13 żołnierzy niemieckich, poległych w czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]].
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6194&p_token=0.5187377995561769/ Bank Danych Lokalnych GUS] [29.07.2013]<br/>
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [29.07.2013]<br/>
 
+
[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/wyludy/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [29.07.2013]
<br/>
 
  
=== Bibliografia: ===
 
#Grzegorz Białuński, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.
 
#Andrzej Wakar, Bohdan Wilamowski, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.
 
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6194&p_token=0.5187377995561769 [data dostępu: 29.07.2013]
 
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html [data dostępu: 29.07.2013]
 
#Olsztyńska Strona Rowerowa: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/wyludy  [data dostępu: 29.07.2013]
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
 
+
[[Kategoria: Powiat węgorzewski]] 
<br/>
+
[[Kategoria: Pozezdrze (gmina wiejska)]]  
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: 1501-1600]]
 
 
 
 
[[Kategoria: Miejscowość]]
 
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 11:58, 13 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 15:11, 13 mar 2015

Wyłudy

Cmentarz ewangelicki w Wyłudach. Stan obecny. Fot. Grzegorz Putkowski. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [29.07.2013]
Cmentarz ewangelicki w Wyłudach. Stan obecny. Fot. Grzegorz Putkowski. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [29.07.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat węgorzewski
Gmina Pozezdrze
Liczba ludności (2010) 134
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 11-610
Tablice rejestracyjne NWE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Wyłudy
Wyłudy
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Wyłudy
Wyłudy
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Wyłudy (niem. Willudden, od 1938 r. Andreastal) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Pozezdrze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku liczyła 134 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Halina Łopaćkyj[1].

Położenie

Wieś położona jest w północnej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, 18 km na południowy wschód od Węgorzewa, około 3 km na zachód od jeziora Gołdopiwo (Gołdapiwo).

Dzieje miejscowości

Wieś królewska założona w 1544 roku na 50 włókach; pięć włók sołeckich z obowiązkiem służby wojskowej zakupili bracia Andrzej i Marcin Wyłudzcy, od których nazwiska pochodzi nazwa wsi. Osada została zasiedlona w ciągu kilkunastu lat – w 1557 roku było tu 25 gospodarstw chłopskich. Przy końcu wsi wydzielono obszar, na którym osadzono czterech zagrodników. W tym okresie wieś była nazywana od nazwy jeziora: Muscowyter, Muscawiter, Muschcowiter, a następnie Willuden, Wyluden, Wiluden. Mieszkańcy odrabiali pańszczyznę w majątku państwowym w Przytułach. W XVII wieku wieś liczyła 54,5 łana, z czego 4,5 łana stanowiły pastwiska . W 1710 roku w wyniku epidemii dżumy zmarło tu aż 119 osób. W roku 1858 wieś była zamieszkana przez 427 osób. W 1939 Wyłudy liczyły 456 mieszkańców.

Szkołę we wsi założono w 1745 roku. Stulecie później uczęszczało do niej 91 dzieci, zaś w 1935 roku – 89 dzieci, pracowało dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej szkołę zorganizowano już wiosną 1946 roku (Adela Mironowicz) – jako jedną z pierwszych w powiecie; w połowie lat 60. obejmowała ona cztery klasy.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Pozezdrzu, a także parafii greckokatolickiej w Kruklankach.

Zabytki

  • kwatera wojenna (na dawnym cmentarzu ewangelickim), pochowano w niej 13 żołnierzy niemieckich poległych w czasie I wojny światowej

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Bank Danych Lokalnych GUS [29.07.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [29.07.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [29.07.2013]

Przypisy