Wyłuszczarnia nasion w Rucianem-Nidzie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę "'''Wyłuszczarnia nasion w Rucianym–Nida''' do 1945 r. była największą wyłuszczarnią na terenie dawnych Prus Wschodnich. W zachowanych do dziś z...")
 
(Zobacz także)
 
(Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
'''Wyłuszczarnia nasion w [[Ruciane-Nida|Rucianym–Nida]]''' do 1945 r. była największą wyłuszczarnią na terenie dawnych Prus Wschodnich. W zachowanych do dziś zabytkowych budynkach nadal łuszczy się szyszki, z wykorzystaniem zarówno historycznych, jak i nowoczesnych urządzeń.
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Ruciane-Nida
 
  |nazwa                = Ruciane-Nida
Linia 8: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        = Rucianego-Nidy
 
  |dopełniacz wsi        = Rucianego-Nidy
 
  |zdjęcie              = Ruciane-wyłuszczarnia.jpg   
 
  |zdjęcie              = Ruciane-wyłuszczarnia.jpg   
  |opis zdjęcia          = Wyłuszczarnia nasion przy ul. Dworcowej w Rucianym-Nida
+
  |opis zdjęcia          = Wyłuszczarnia nasion przy ul. Dworcowej w Rucianym-Nida. Fot. Adam Płoski.
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 31: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
 +
'''Wyłuszczarnia nasion w Rucianem–Nidzie''' – obiekt w [[Ruciane-Nida|Rucianem-Nidzie]] pochodzący z końca XIX wieku, do 1945 r. największa wyłuszczarnia na terenie dawnych [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]]. W zachowanych do dziś zabytkowych budynkach nadal łuszczy się szyszki, z wykorzystaniem zarówno historycznych, jak i nowoczesnych urządzeń.
 +
<br/><br/>
 
==Historia==
 
==Historia==
Pierwsze budynki wyłuszczarni wybudowano w okresie 1890 – 1892. Zakład funkcjonował na potrzeby okolicznych nadleśnictw zlokalizowanych na terenie Puszczy Piskiej, wykorzystywał także w działalności przebiegające przez Ruciane połączenie kolejowe Olsztyn-Ruciane-Ełk.
+
Pierwsze budynki wyłuszczarni wybudowano w latach 1890–1892. Zakład funkcjonował na potrzeby okolicznych nadleśnictw zlokalizowanych na terenie [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]]. Wykorzystywał w swej działalności przebiegające przez Ruciane połączenie kolejowe [[Olsztyn]] - Ruciane - [[Ełk]].
Wyłuszczarnię wykorzystywano do łuszczenia nasion dominujących w okolicznych lasach drzew iglastych (świerku, sosny, jodły, modrzewia). W latach: 1914, 1927 i 1934 r. wyłuszczarnię przebudowano oraz zwiększono jej moce produkcyjne. Wyłuszczarnia funkcjonowała do 1945 r.
+
Wyłuszczarnię wykorzystywano do łuszczenia nasion dominujących w okolicznych lasach drzew iglastych (świerku, sosny, jodły, modrzewia). W latach: 1914, 1927 i 1934 r. wyłuszczarnię przebudowano oraz zwiększono jej moce produkcyjne. Wyłuszczarnia funkcjonowała do 1945 r.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej wyposażenie wyłuszczarni zostało uzupełnione. Zakład ponownie uruchomiono w 1948 r. Do dziś pozostaje w użytkowaniu Nadleśnictwa Maskulińskie (dawniej Ruciane). W latach 2001-2002 przeprowadzono remont kapitalny budynków wyłuszczarni, której nadano imię dawnego kierownika Zdzisława Borońskego.
+
 
 +
Po zakończeniu drugiej wojny światowej wyposażenie wyłuszczarni zostało uzupełnione. Zakład ponownie uruchomiono w 1948 r. Do dziś pozostaje w użytkowaniu [[Nadleśnictwo Maskulińskie|Nadleśnictwa Maskulińskie]] (dawniej Ruciane). W latach 2001–2002 przeprowadzono remont kapitalny budynków wyłuszczarni, której nadano imię dawnego kierownika Zdzisława Borońskiego.
  
 
==Zabytkowe budynki==  
 
==Zabytkowe budynki==  
Budynki wyłuszczarni, znajdujące się przy ul. Dworcowej, wpisane zostały do rejestru zabytków. W skład zespołu zabudowy wyłuszczarni wchodzą murowane i drewniane budynki produkcyjne, gospodarcze, magazynowe, administracyjne i biurowe. W ceglanym budynku produkcyjnym, połączonym z budynkiem mieszkalnym, zachowane jest historyczne wyposażenie z 1890 r., w tym m.in.: piec i bębny wyłuszczarskie. Wśród budynków wyróżnia się także drewniany, sześciokondygnacyjny magazyn szyszek, połączony z budynkiem produkcyjnym pomostem transportowym.
+
Budynki wyłuszczarni znajdujące się przy ul. Dworcowej wpisane zostały do rejestru zabytków. W skład zespołu zabudowy wyłuszczarni wchodzą murowane i drewniane budynki produkcyjne, gospodarcze, magazynowe, administracyjne i biurowe. W ceglanym budynku produkcyjnym połączonym z budynkiem mieszkalnym zachowane jest historyczne wyposażenie z 1890 r., w tym m.in. piec i bębny wyłuszczarskie. Wśród budynków wyróżnia się także drewniany, sześciokondygnacyjny magazyn szyszek, połączony z budynkiem produkcyjnym pomostem transportowym.
W dawnym magazynie nasion, ob. kotłownia, dla zapewnienia dobrych warunków termicznych do przechowywania nasion (4-5oC) przestrzenie między deskami izolowano torfem. Obecnie magazyn nasion mieści się w piwnicy magazynu głównego, gdzie nasiona przechowuje się w szklanych gąsiorach.
+
 
 +
W dawnym magazynie nasion, obecnie kotłowni, dla zapewnienia dobrych warunków termicznych do przechowywania nasion (4-5 C°) przestrzenie między deskami izolowano torfem. Obecnie magazyn nasion mieści się w piwnicy magazynu głównego, gdzie nasiona przechowuje się w szklanych gąsiorach.
  
 
==Historyczny proces technologiczny==
 
==Historyczny proces technologiczny==
Linia 44: Linia 46:
  
 
==Zobacz także==
 
==Zobacz także==
http://www.maskulinskie.bialystok.lasy.gov.pl/warto-zobaczyc#.VIlFOHvaKeE
+
[http://www.maskulinskie.bialystok.lasy.gov.pl/warto-zobaczyc#.VIlFOHvaKeE Nadleśnictwo Maskulińskie] [08.02.2015]<br/>
 +
[http://www.maskulinskie.bialystok.lasy.gov.pl/documents/62781/1276174/Opracowanie+o+Wy%C5%82uszczarni+nasion.pdf Sławomir Fura, opracowanie o wyłuszczarni nasion dla Nadleśnictwa Maskulińskie] [22.03.2015]<br/>
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
Zabytkowa wyłuszczarnia nasion w Nadleśnictwie Maskulińskie w Rucienem Nidzie, Ruciane-Nida 2011.
+
''Zabytkowa wyłuszczarnia nasion w Nadleśnictwie Maskulińskie w Rucienem Nidzie'', Ruciane-Nida 2011.
 
 
  
+
[[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: Zabytki techniki]] [[Kategoria: Powiat piski]] [[Kategoria: Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)]]
[[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: Zabytki]] [[Kategoria: Zabytki techniki]] [[Kategoria: powiat piski]] [[Kategoria: gmina Ruciane-Nida]]
+
[[Kategoria: 1801-1918]]
 +
[[Kategoria: Inne obiekty architektury]]

Aktualna wersja na dzień 12:24, 22 mar 2015

Ruciane-Nida

Wyłuszczarnia nasion przy ul. Dworcowej w Rucianym-Nida. Fot. Adam Płoski.
Wyłuszczarnia nasion przy ul. Dworcowej w Rucianym-Nida. Fot. Adam Płoski.
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat Olsztyn
Gmina Olsztyn
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Ruciane-Nida
Ruciane-Nida
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Ruciane-Nida
Ruciane-Nida
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Wyłuszczarnia nasion w Rucianem–Nidzie – obiekt w Rucianem-Nidzie pochodzący z końca XIX wieku, do 1945 r. największa wyłuszczarnia na terenie dawnych Prus Wschodnich. W zachowanych do dziś zabytkowych budynkach nadal łuszczy się szyszki, z wykorzystaniem zarówno historycznych, jak i nowoczesnych urządzeń.

Historia

Pierwsze budynki wyłuszczarni wybudowano w latach 1890–1892. Zakład funkcjonował na potrzeby okolicznych nadleśnictw zlokalizowanych na terenie Puszczy Piskiej. Wykorzystywał w swej działalności przebiegające przez Ruciane połączenie kolejowe Olsztyn - Ruciane - Ełk. Wyłuszczarnię wykorzystywano do łuszczenia nasion dominujących w okolicznych lasach drzew iglastych (świerku, sosny, jodły, modrzewia). W latach: 1914, 1927 i 1934 r. wyłuszczarnię przebudowano oraz zwiększono jej moce produkcyjne. Wyłuszczarnia funkcjonowała do 1945 r.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej wyposażenie wyłuszczarni zostało uzupełnione. Zakład ponownie uruchomiono w 1948 r. Do dziś pozostaje w użytkowaniu Nadleśnictwa Maskulińskie (dawniej Ruciane). W latach 2001–2002 przeprowadzono remont kapitalny budynków wyłuszczarni, której nadano imię dawnego kierownika Zdzisława Borońskiego.

Zabytkowe budynki

Budynki wyłuszczarni znajdujące się przy ul. Dworcowej wpisane zostały do rejestru zabytków. W skład zespołu zabudowy wyłuszczarni wchodzą murowane i drewniane budynki produkcyjne, gospodarcze, magazynowe, administracyjne i biurowe. W ceglanym budynku produkcyjnym połączonym z budynkiem mieszkalnym zachowane jest historyczne wyposażenie z 1890 r., w tym m.in. piec i bębny wyłuszczarskie. Wśród budynków wyróżnia się także drewniany, sześciokondygnacyjny magazyn szyszek, połączony z budynkiem produkcyjnym pomostem transportowym.

W dawnym magazynie nasion, obecnie kotłowni, dla zapewnienia dobrych warunków termicznych do przechowywania nasion (4-5 C°) przestrzenie między deskami izolowano torfem. Obecnie magazyn nasion mieści się w piwnicy magazynu głównego, gdzie nasiona przechowuje się w szklanych gąsiorach.

Historyczny proces technologiczny

W wyłuszczarni nasion utrzymana została historyczna linia technologiczna do łuszczenia szyszek. Odbywa się to z użyciem gorącego powietrza, które pochodzi z pieca, gdzie pali się wyłuszczonymi szyszkami. Gorące powietrze tłoczone jest do góry, skąd szyszki podawane są na trzy niższe poziomy, gdzie odbywa się ich suszenie z wykorzystaniem ruchomego bębna i rusztów. Czas łuszczenia partii szyszek wynosi 32-48 godzin. Maksymalna wydajność wyłuszczarni wynosi 2700 kg szyszek sosny na dobę.

Zobacz także

Nadleśnictwo Maskulińskie [08.02.2015]
Sławomir Fura, opracowanie o wyłuszczarni nasion dla Nadleśnictwa Maskulińskie [22.03.2015]

Bibliografia

Zabytkowa wyłuszczarnia nasion w Nadleśnictwie Maskulińskie w Rucienem Nidzie, Ruciane-Nida 2011.