Ząbrowo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
(Turystyka)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Ząbrowo   
 
  |nazwa                = Ząbrowo   
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Ząbrowa   
 
  |dopełniacz wsi        = Ząbrowa   
  |zdjęcie              = Kościół w Ząbrowie.jpg 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Zabytkowy Kościół w Ząbrowie,<br/>źródło: [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/4941,zabrowo-kosciol-zeslania-ducha-swietego-%28xiv-w-%29.html#bread_start Polska niezwykła], dostęp 23 września 2013    
+
  |opis zdjęcia          =     
  |rodzaj miejscowości  = Wieś sołecka
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |powiat                = iławski
 
  |powiat                = iławski
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      =   
+
  |liczba ludności      =  1 100
  |rok                  =
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89  
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89  
 
  |kod pocztowy          = 14-241  
 
  |kod pocztowy          = 14-241  
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Ząbrowo''' (niem. ''Sommerau'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Iława (gmina wiejska)|gminie Iława]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. Niemiecka nazwa wsi – Sommerau – pojawiła się w roku 1312 zapisana w dokumencie [[Kapituła pomezańska|kapituły pomezańskiej]], który określał miedzy innymi granice [[Babięta Wielkie|Babięt Wielkich]]. Obecnie sołtysem wsi jest [[Roman Piękos]].
+
'''Ząbrowo''' (niem. ''Sommerau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Iława (gmina wiejska)|gminie Iława]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 r. liczyła 1 100 mieszkańców. Obecnie sołtysem wsi jest [[Roman Piękos]]<ref>[http://www.gmina-ilawa.pl/gminailawa/uploads/2014/02/WYKAZ-SO%C5%81ECTW-2014.pdf/ Strona Gminy Iława] [12.11.2013]</ref>.
 +
<br/><br/>
  
 +
==Położenie==
 +
Miejscowość położona jest nad rzeką [[Rzeka Osa| Osą]], w odległości ok 8 km od [[Iława |Iławy]].
 
<br/>
 
<br/>
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
W Ząbrowie występują piaski skaleniowo–kwarcowe. Eksploatowane są przez rolników. Wykorzystuje się je do zapraw murarskich jako podsypka do dróg. W Ząbrowie występuje pospółka wodno–lodowcowa. Używana jest w budownictwie do robót betoniarskich i zapraw murarskich oraz do wyrobu kręgów studziennych i pustaków.
 
  
 +
==Dzieje miejscowości ==
 +
Niemiecka nazwa wsi ''Sommerau'' pojawiła się w roku 1312 zapisana w dokumencie [[Kapituła pomezańska|kapituły pomezańskiej]], który określał miedzy innymi granice [[Babięta Wielkie|Babięt Wielkich]]. Nie jest znana data pierwszej lokacji Ząbrowa. W 1324 roku w Ząbrowie sporządzono dokument, który regulował granicę miedzy posiadłościami kapituły pomezańskiej a [[Zakon Krzyżacki|Zakonem Krzyżackim]]. W 1341 roku kapituła sprzedała pięć [[Włóka |włók]] sołeckich Piotrowi, sołtysowi [[Olbrachtowo |Olbrachtowa]]. W 1373 roku kapituła odnowiła mieszkańcom Ząbrowa przywilej lokacyjny. Wynika z niego, że we wsi były dwie karczmy, a każdy z karczmarzy płacił po trzy grzywny czynszu rocznie
 
<br/>
 
<br/>
=== Dzieje miejscowości ===
 
Nie jest znana data pierwszej lokacji Ząbrowa. Na podstawie dokumentu z 1312 roku, który określał granice [[Babięta Wielkie|Babięt Wielkich]], Ząbrowo wówczas określono mianem wsi. W 1324 roku, w Ząbrowie sporządzono dokument, który regulował granicę miedzy posiadłościami [[kapituła pomezańska|kapituły pomezańskiej]] a [[Zakon Krzyżacki|Zakonem Krzyżackim]]. W 1341 roku kapituła sprzedała pięć włók sołeckich Piotrowi, sołtysowi Olbrachtowa. W 1373 roku kapituła odnowiła mieszkańcom Ząbrowa przywilej lokacyjny. Wynika z niego, że we wsi były dwie karczmy, a każdy z karczmarzy płacił po trzy grzywny czynszu rocznie
 
  
 +
==Kultura==
 +
W miejscowości działa [[Gminna Biblioteka Publiczna w Ząbrowie|Gminna Biblioteka Publiczna]].
 
<br/>
 
<br/>
=== Gospodarka ===
 
Najwyższy udział gruntów rolnych posiadała miedzy innymi wieś Ząbrowo. Działalność kółek rolniczych w dużej mierze wpłynęła na wydatny wzrost produkcji rolnej, jej unowocześnienie i intensyfikację. Od roku 1966 w kółkach rolniczych zaczęły tworzyć się międzykółkowe bazy maszynowe. Powstały między innymi w Ząbrowie. Główna działalność baz opierała się na usługach polowych (w tym chemizacyjnych). Wspomagana była również działalność gromadzkiej służby rolnej. Do jej dyspozycji zostały oddane agronomówki. Pierwszą agronomówkę otrzymało Ząbrowo w 1961 roku. Przeważająca większość lasów [[Powiat iławski|powiatu iławskiego]], tworząca zwarty kompleks, przechodzi pasmem na północno–wschodnie części miejscowości Ząbrowo.
 
  
<br/>
+
==Szkolnictwo==
===Kultura===
+
*[[Szkoła Podstawowa w Ząbrowie|szkoła podstawowa]]
W miejscowości działa [[Gminna Biblioteka Publiczna w Ząbrowie|Gminna Biblioteka Publiczna]].
 
  
 +
==Religia==
 +
We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. Zesłania Ducha Świętego w Ząbrowie|parafii rzymskokatolickiej]].
 
<br/>
 
<br/>
===Edukacja===
 
*[[Szkoła Podstawowa w Ząbrowie]]
 
  
<br/>
+
==Turystyka==
===Religia===
+
*[[Szlak Kanału Elbląskiego|zielony szlak rowerowy]] prowadzący wzdłuż Kanału Elbląskiego - trasa: [[Elbląg]] (Rubno Wielkie) - [[Nowakowo]] - [[Kępa Rybacka]] - [[Bielnik II]] - [[Kazimierzowo]] - [[Władysławowo]] - [[Wikrowo]] - [[Jegłownik]] - [[Gronowo Elbląskie]] - [[Różany]] - [[Zwierzno]] - [[Kępniewo]] - [[Brudzędy]] - [[Stare Dolno]] - [[Święty Gaj]] - [[Kwietniewo]] - [[Rychliki]] - [[Jelonki]] - [[Lepno]] - [[Kreki]] - [[Jarnołtowo]] - [[Zalewo]] - [[Jerzwałd]] - [[Siemiany]] - [[Piotrkowo]] -[[Starzykowo]] - [[Szymbark]] - Ząbrowo - [[Kamionka]] - Iława
We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. Zesłania Ducha Świętego w Ząbrowie|parafii rzymskokatolickiej pw. Zesłania Ducha Świętego]].
 
  
<br/>
+
== Zabytki ==
===Turystyka===
+
Nawa kościoła, uznanego za zabytek architektoniczny należący do trzeciej kategorii, pochodzi z początku XVIII wieku, wieża natomiast z 1864 roku. Zabytkiem czwartej kategorii jest jedno z zabudowań gospodarskich. W 1924 roku wmurowano pamiątkową tablicę w polny głaz. Okazją do tego była 600. rocznica powstania wsi i setna rocznica uwłaszczenia. Obecnie jest to [[Kościół pw. Zesłania Ducha Świętego w Ząbrowie |kościół pw. Zesłania Ducha Świętego]].
*[[Szlak Kanału Elbląskiego]] - zielony szlak rowerowy prowadzący wzdłuż Kanału Elbląskiego - trasa: [[Elbląg]] (Rubno Wielkie) - [[Nowakowo]] - [[Kępa Rybacka]] - [[Bielnik II]] - [[Kazimierzowo]] - [[Władysławowo]] - [[Wikrowo]] - [[Jegłownik]] - [[Gronowo Elbląskie]] - [[Różany]] - [[Zwierzno]] - [[Kępniewo]] - [[Brudzędy]] - [[Stare Dolno]] - [[Święty Gaj]] - [[Kwietniewo]] - [[Rychliki]] - [[Jelonki]] - [[Lepno]] - [[Kreki]] - [[Jarnołtowo]] - [[Zalewo]] - [[Jerzwałd]] - [[Siemiany]] - [[Piotrkowo]] -[[Starzykowo]] - [[Szymbark]] - Ząbrowo - [[Kamionka]] - [[Iława]].
 
  
 +
Na ząbrowskim cmentarzu zachowały się stare nagrobki z polskimi nazwiskami: Derkowski, Józefski (Josewski), Majewski, Rybicki, Kukła, Murawski, Jałowski, Granica, Tadzki (Tatzki), Laskowski. Być może należy do nich zaliczyć również nazwisko Kingerske (Kingerski).
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki ===
+
==Ludzie związani z miejscowością==
Nawa kościoła, uznanego za zabytek architektoniczny należący do trzeciej kategorii, pochodzi z początku XVIII wieku, wieża natomiast z 1864 roku. Zabytkiem czwartej kategorii jest jedno z zabudowań gospodarskich. W 1924 roku wmurowano pamiątkową tablicę w polny głaz. Okazją do tego była 600 rocznica powstania wsi i setna rocznica uwłaszczenia. Obecnie jest to [[Kościół pw. Zesłania Ducha Świętego w Ząbrowie |kościół pw. Zesłania Ducha Świętego]]. 
+
*[[Krzysztof Harmaciński]] (ur. 1958) — urodzony w Ząbrowie społecznik, samorządowiec, wójt gminy Iława
 
 
Na ząbrowskim cmentarzu zachowały się stare nagrobki z polskimi nazwiskami Derkowski, Józefski (Josewski), Majewski, Rybicki, Kukła, Murawski, Jałowski, Granica, Tadzki (Tatzki), Laskowski. Być może należy do nich zaliczyć również nazwisko Kingerske (Kingerski).
 
 
 
<br/>
 
===Ludzie związani z miejscowością===
 
*[[Krzysztof Harmaciński]] (ur. 1958) — urodzony w Ząbrowie społecznik, samorządowiec, wójt [[Iława (gmina wiejska)|gminy Iława]].
 
  
<br/>
+
==Bibliografia ==
=== Bibliografia ===
+
#''Iława z dziejów miasta i powiatu'', red. M. Lossman, Olsztyn 1972.
''Ząbrowo'', w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 14, red. B. Chlebowski, Warszawa 1895.<br/>
+
#Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.
''Iława z dziejów miasta i powiatu'', red. M. Lossman, Olsztyn 1972.<br/>
+
#Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/>
+
#''Ząbrowo'', [w:] ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 14, red. B. Chlebowski, Warszawa 1895.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.
+
#[http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]
  
<br/>
+
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
 
[[Kategoria: Powiat iławski]]
 
[[Kategoria: Powiat iławski]]

Wersja z 22:36, 28 lis 2014

Ząbrowo

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat iławski
Gmina Iława
Liczba ludności (2010) 1 100
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 14-241
Tablice rejestracyjne NIL
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Ząbrowo
Ząbrowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Ząbrowo
Ząbrowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Ząbrowo (niem. Sommerau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 1 100 mieszkańców. Obecnie sołtysem wsi jest Roman Piękos[1].

Położenie

Miejscowość położona jest nad rzeką Osą, w odległości ok 8 km od Iławy.

Dzieje miejscowości

Niemiecka nazwa wsi Sommerau pojawiła się w roku 1312 zapisana w dokumencie kapituły pomezańskiej, który określał miedzy innymi granice Babięt Wielkich. Nie jest znana data pierwszej lokacji Ząbrowa. W 1324 roku w Ząbrowie sporządzono dokument, który regulował granicę miedzy posiadłościami kapituły pomezańskiej a Zakonem Krzyżackim. W 1341 roku kapituła sprzedała pięć włók sołeckich Piotrowi, sołtysowi Olbrachtowa. W 1373 roku kapituła odnowiła mieszkańcom Ząbrowa przywilej lokacyjny. Wynika z niego, że we wsi były dwie karczmy, a każdy z karczmarzy płacił po trzy grzywny czynszu rocznie

Kultura

W miejscowości działa Gminna Biblioteka Publiczna.

Szkolnictwo

Religia

We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.

Turystyka

Zabytki

Nawa kościoła, uznanego za zabytek architektoniczny należący do trzeciej kategorii, pochodzi z początku XVIII wieku, wieża natomiast z 1864 roku. Zabytkiem czwartej kategorii jest jedno z zabudowań gospodarskich. W 1924 roku wmurowano pamiątkową tablicę w polny głaz. Okazją do tego była 600. rocznica powstania wsi i setna rocznica uwłaszczenia. Obecnie jest to kościół pw. Zesłania Ducha Świętego.

Na ząbrowskim cmentarzu zachowały się stare nagrobki z polskimi nazwiskami: Derkowski, Józefski (Josewski), Majewski, Rybicki, Kukła, Murawski, Jałowski, Granica, Tadzki (Tatzki), Laskowski. Być może należy do nich zaliczyć również nazwisko Kingerske (Kingerski).

Ludzie związani z miejscowością

Bibliografia

  1. Iława z dziejów miasta i powiatu, red. M. Lossman, Olsztyn 1972.
  2. Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
  3. Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
  4. Ząbrowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 14, red. B. Chlebowski, Warszawa 1895.
  5. Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]

Przypisy

  1. Strona Gminy Iława [12.11.2013]