Złotowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Złotowo''' (niem. ''Zlottowo'') – wieś sołecka znajdująca się w [[ | + | <big>'''Złotowo''' (niem. ''Zlottowo'') – [[wieś sołecka]] znajdująca się w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat iławski|powiecie iławskim]]. Należy do [[Lubawa (gmina wiejska)|gminy Lubawa]]. W latach 1975-1998 przynależała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. Obecnie sołtysem wsi jest [[Jan Licznerski]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Metodą odkrywkową od wieków były eksploatowane wapień łąkowy, jeziorny, kreda łąkowa i jeziorna oraz margiel łąkowy. Głównie były one wykorzystywane jako nawozy do użyźniania zakwaszonych łąk lub suchych piaszczystych gruntów. W rejonie Złotowa można spotkać na powierzchni plejstoceńskie złoża kredy jeziornej. Ponadto na obszarze [[gmina | + | Metodą odkrywkową od wieków były eksploatowane wapień łąkowy, jeziorny, kreda łąkowa i jeziorna oraz margiel łąkowy. Głównie były one wykorzystywane jako nawozy do użyźniania zakwaszonych łąk lub suchych piaszczystych gruntów. W rejonie Złotowa można spotkać na powierzchni plejstoceńskie złoża kredy jeziornej. Ponadto na obszarze [[Lubawa (gmina wiejska)|gminy Lubawa]] ochroną rezerwatową został objęty głaz, tak zwany granitognejs szaroróżowy (wymiary: 10,5 m – obwód i 1,5 m – wysokość), który leży na gruncie Zdzisława Zakrzewskiego ze Złotowa. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 43: | Linia 43: | ||
Po likwidacji lubawskiego klucza biskupiego wieś w 1773 roku należała do króla pruskiego. W roku 1789 znajdowało się tu czterdzieści pięć zagród. | Po likwidacji lubawskiego klucza biskupiego wieś w 1773 roku należała do króla pruskiego. W roku 1789 znajdowało się tu czterdzieści pięć zagród. | ||
| − | + | Szkoła w Złotowie powstała w 1778 roku. Nauczycielem był organista [[Wiktor Kończewic]]. W listopadzie 1906 roku wybuchł strajk szkolny. | |
W roku 1807 do Złotowa wkroczyły wojska napoleońskie, które dokonały ogromnych zniszczeń. Mieszkańcy stracili cały żywy inwentarz. W 1882 roku wybuchł w Złotowie wielki pożar, który pochłonął 13 zabudowań. | W roku 1807 do Złotowa wkroczyły wojska napoleońskie, które dokonały ogromnych zniszczeń. Mieszkańcy stracili cały żywy inwentarz. W 1882 roku wybuchł w Złotowie wielki pożar, który pochłonął 13 zabudowań. | ||
| Linia 50: | Linia 50: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | === Gospodarka === |
| − | + | Bardzo ważną rolę na tym obszarze pełni gospodarka wodna. Duże znaczenie dla rozwoju rolnictwa na tym obszarze maja melioracje, zwłaszcza ze względu na urozmaiconą konfigurację powierzchni, a także obfitość terenów podmokłych i rzek. Przed pierwszą wojną światową w Złotowie przeprowadzono drenowania. W XVIII i XIX wieku w miejscowości były słynne jarmarki. Na początku dwudziestego stulecia corocznie, w pierwszych dniach sierpnia, odbywał się w Złotowie jarmark wyrobów lnianych, trwający osiem dni. Przybywali na niego kupcy z rzeszy i z zaboru rosyjskiego. | |
| − | + | ||
| + | <br/> | ||
| + | === Kultura === | ||
| + | W 1968 roku w Złotowie wybudowano piękny obiekt kulturalny, w którym była czytelnia, sala widowiskowa i klub ''Rolnika''. | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | ===Religia=== | ||
| + | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. Świętej Barbary w Złotowie|parafii rzymskokatolickiej pw. Świętej Barbary]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | ===Przyroda=== |
| − | [[ | + | W pobliżu miejscowości znajduje się pomnik przyrody - [[Głaz narzutowy koło Złotowa|głaz narzutowy]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | === Zabytki === |
| − | + | *[[Kościół pw. św. Barbary w Złotowie|Kościół pw. św. Barbary]], drewniany pochodzący z 1725 roku. | |
| + | *Chałupa drewniana z pierwszej połowy XIX wieku. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | === Ludzie związani z miejscowością === |
| − | + | *[[Jan Bauer]] (1904-1940) – nauczyciel, działacz oświatowy. | |
| + | *[[Wiktor Kończewic]] | ||
| + | *[[Seweryn Piątek]] (1914-?) – nauczyciel w szkole polskiej w Złotowie. | ||
| + | *[[Wiktor Skąpski]] (1911-?) – nauczyciel szkół polskich w Niemczech, pracował w bibliotece w [[Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne w Złotowie|Polsko-Katolickim Towarzystwie Szkolnym w Złotowie]]. | ||
| + | *[[Stanisław Wąsiakowski]] (ur. 1960) – urodzony w Złotowie społecznik, samorządowiec, wójt gminy Miłki. | ||
| + | *[[lkwim:Maria Zientara-Malewska|Maria Zientara-Malewska]] (1894-1984) - poetka i prozaik, publicystka, nauczycielka, zbieraczka folkloru warmińskiego, była nauczycielką w szkole polskiej w Złotowie (1933-1935). | ||
| + | *Jednym z najbardziej zasłużonych mieszkańców Złotowa był ksiądz [[Alfons Mańkowski]]. Był wybitnym historykiem i działaczem społecznym. We wrześniu 1940 roku został on aresztowany przez Gestapo. Wywieziono go do obozu koncentracyjnego w Stutthofie, gdzie zmarł 12 lutego 1941 roku. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Bibliografia === | === Bibliografia === | ||
| − | |||
''Złotowo'', w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 14, red. B. Chlebowski, Warszawa 1895.<br/> | ''Złotowo'', w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 14, red. B. Chlebowski, Warszawa 1895.<br/> | ||
Śliwiński Józef, ''Lubawa, z dziejów miasta i okolic'', Olsztyn 1982.<br/> | Śliwiński Józef, ''Lubawa, z dziejów miasta i okolic'', Olsztyn 1982.<br/> | ||
| Linia 76: | Linia 88: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat iławski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Lubawa (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1301-1400]] | |
| − | |||
Wersja z 16:48, 31 sie 2014
| Złotowo | |
| | |
 Kościół parafialny w Złotowie, fot. Radosław Nojman
Źródło: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/zlotowo,dostęp 21 września 2013 | |
| Rodzaj miejscowości | Wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | Warmińsko-Mazurskie |
| Powiat | iławski |
| Gmina | Lubawa |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 14-228 |
| Tablice rejestracyjne | NIL |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Złotowo | |
| Położenie na mapie Polski  Złotowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Złotowo (niem. Zlottowo) – wieś sołecka znajdująca się w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim. Należy do gminy Lubawa. W latach 1975-1998 przynależała do województwa olsztyńskiego. Obecnie sołtysem wsi jest Jan Licznerski.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Metodą odkrywkową od wieków były eksploatowane wapień łąkowy, jeziorny, kreda łąkowa i jeziorna oraz margiel łąkowy. Głównie były one wykorzystywane jako nawozy do użyźniania zakwaszonych łąk lub suchych piaszczystych gruntów. W rejonie Złotowa można spotkać na powierzchni plejstoceńskie złoża kredy jeziornej. Ponadto na obszarze gminy Lubawa ochroną rezerwatową został objęty głaz, tak zwany granitognejs szaroróżowy (wymiary: 10,5 m – obwód i 1,5 m – wysokość), który leży na gruncie Zdzisława Zakrzewskiego ze Złotowa.
Dzieje miejscowości
Wieś Złotowo została lokowana przez biskupa Ottona na prawie chełmińskim. Była wsią czynszową. Jej obszar wynosił 80 łanów. Pierwsza wzmianka na temat plebana złotowskiego pochodzi z 1367 roku. Parafię Złotowo utworzono w 1910 roku. W 1570 roku w miejscowości znajdował się młyn i karczma. Wówczas we wsi było dwóch sołtysów.
Po likwidacji lubawskiego klucza biskupiego wieś w 1773 roku należała do króla pruskiego. W roku 1789 znajdowało się tu czterdzieści pięć zagród.
Szkoła w Złotowie powstała w 1778 roku. Nauczycielem był organista Wiktor Kończewic. W listopadzie 1906 roku wybuchł strajk szkolny.
W roku 1807 do Złotowa wkroczyły wojska napoleońskie, które dokonały ogromnych zniszczeń. Mieszkańcy stracili cały żywy inwentarz. W 1882 roku wybuchł w Złotowie wielki pożar, który pochłonął 13 zabudowań.
Wieś Złotowo liczyła w 1885 roku 724 mieszkańców, a w 1928 roku 767.
Gospodarka
Bardzo ważną rolę na tym obszarze pełni gospodarka wodna. Duże znaczenie dla rozwoju rolnictwa na tym obszarze maja melioracje, zwłaszcza ze względu na urozmaiconą konfigurację powierzchni, a także obfitość terenów podmokłych i rzek. Przed pierwszą wojną światową w Złotowie przeprowadzono drenowania. W XVIII i XIX wieku w miejscowości były słynne jarmarki. Na początku dwudziestego stulecia corocznie, w pierwszych dniach sierpnia, odbywał się w Złotowie jarmark wyrobów lnianych, trwający osiem dni. Przybywali na niego kupcy z rzeszy i z zaboru rosyjskiego.
Kultura
W 1968 roku w Złotowie wybudowano piękny obiekt kulturalny, w którym była czytelnia, sala widowiskowa i klub Rolnika.
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. Świętej Barbary.
Przyroda
W pobliżu miejscowości znajduje się pomnik przyrody - głaz narzutowy.
Zabytki
- Kościół pw. św. Barbary, drewniany pochodzący z 1725 roku.
- Chałupa drewniana z pierwszej połowy XIX wieku.
Ludzie związani z miejscowością
- Jan Bauer (1904-1940) – nauczyciel, działacz oświatowy.
- Wiktor Kończewic
- Seweryn Piątek (1914-?) – nauczyciel w szkole polskiej w Złotowie.
- Wiktor Skąpski (1911-?) – nauczyciel szkół polskich w Niemczech, pracował w bibliotece w Polsko-Katolickim Towarzystwie Szkolnym w Złotowie.
- Stanisław Wąsiakowski (ur. 1960) – urodzony w Złotowie społecznik, samorządowiec, wójt gminy Miłki.
- Maria Zientara-Malewska (1894-1984) - poetka i prozaik, publicystka, nauczycielka, zbieraczka folkloru warmińskiego, była nauczycielką w szkole polskiej w Złotowie (1933-1935).
- Jednym z najbardziej zasłużonych mieszkańców Złotowa był ksiądz Alfons Mańkowski. Był wybitnym historykiem i działaczem społecznym. We wrześniu 1940 roku został on aresztowany przez Gestapo. Wywieziono go do obozu koncentracyjnego w Stutthofie, gdzie zmarł 12 lutego 1941 roku.
Bibliografia
Złotowo, w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 14, red. B. Chlebowski, Warszawa 1895.
Śliwiński Józef, Lubawa, z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1982.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
